به گزارش ایسنا، مجمع ناشران انقلاب اسلامی در این‌باره نوشته است: «استعمار اگرچه چندان با اشکال سنتی‌اش کمتر ظهور و بروز دارد، همچنان در اشکال گوناگون سیاسی، اقتصادی و فرهنگی به حیات خود ادامه می‌دهد و به غارت و چپاول دارایی ملت‌ها می‌پردازد.
قدرت‌های سلطه‌گر با ابزارهای جدید، همان اهداف گذشته را دنبال می‌کنند؛ از غارت منابع ملت‌ها تا تحمیل سبک زندگی و الگوهای فکری. شناخت ابعاد گوناگون استعمار و پیامدهای آن، نه‌تنها ضرورتی تاریخی، بلکه وظیفه‌ای آگاهی‌بخش برای همه ملت‌های مستقل است.
در همین راستا رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار هفته گذشته خود با مسئولان نظام و سفرای کشورهای اسلامی با هشدار به کمین استعمار و استعمارگران برای کشورها و ملت‌ها بر ضرورت مطالعه تاریخ استعمار تاکید کردند و فرمودند:
«استعمارِ قدرت‌های ظالم، در درجه اول و در مرحله اول، از غارت منابع شروع کرد. شما اگر بخوانید تاریخ استعمار را، اولین چیزی که اینها هدف قرار دادند و دنبال کردند، منابع طبیعی بود؛ در مرحله اول از اینجا شروع کردند؛ این یک مرحله است. مرحله بعدی، تخریب فرهنگ‌های اصیل ملت‌ها بود. داستان تلخی است این داستان؛ یعنی شرح این مطلب از آن چیزهایی است که واقعاً گریه‌آور است که اینها چه کردند با ملت‌ها و با تمدن‌ها! در همین آفریقایی که شما ملاحظه می‌کنید، تمدن‌هایی وجود داشته، فرهنگ‌های اصیلی وجود داشته؛ اینها آمدند وارد شدند همه‌چیز را به هم ریختند، همه‌چیز را خراب کردند، تخریب کردند و در واقع، اینجا هم غارت کردند؛ غارت فرهنگی. و در مرحله بعدی، چشم به هویت ملی و دینی ملت‌ها دوختند تا آن را تحت تصرف بگیرند.»
به همین منظور مجمع ناشران انقلاب اسلامی، بسته پیشنهادی جدید مطالعه کتاب خود را به کتاب‌های مهم با موضوع استعمار اختصاص داده که به بررسی ریشه‌ها، پیامدها و اشکال مختلف استعمار در طول تاریخ و عصر حاضر در جوامع مختلف می‌پردازند.
کتاب «شناخت ماهیت استعمار فرانو»، نوشته محمدرحیم عیوضی، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
پدیده امپریالیسم، با وجود تغییرات مداوم در طول تاریخ، همواره یکی از مؤلفه‌های اصلی در روابط بین‌الملل بوده است. از قرن نوزدهم به بعد، این مفهوم به عنوان یک هنجار مسلط در سیاست جهانی شناخته شد و قدرت‌های غربی، به‌ویژه در آفریقا، آمریکای مرکزی و جنوبی و آسیا، از روش‌های گوناگونی برای اعمال سلطه خود بهره گرفتند. با دگرگونی‌های عظیم در عرصه سیاست، اقتصاد، ارتباطات و تکنولوژی، شکل سنتی امپریالیسم دیگر نه عملی است و نه سودآور. اما آیا این به معنای پایان آن است؟ یا این پدیده صرفاً تغییر چهره داده و در قالب‌های جدیدی همچنان در مناسبات بین‌المللی حضور دارد؟ کتاب «شناخت ماهیت استعمار فرانو» اثر دکتر محمدرحیم عیوضی، با رویکردی علمی و تحلیلی، سیر تحول امپریالیسم از گذشته تا دوران معاصر را بررسی می‌کند. نویسنده در این اثر ضمن واکاوی مبانی نظری و تاریخی این پدیده، به چگونگی دگردیسی آن در عصر حاضر پرداخته و نقش انقلاب اسلامی ایران را در مواجهه با آن تحلیل می‌کند. این کتاب با رویکردی جامع، تحلیلی نوین از استعمار در دوران معاصر ارائه می‌کند و خوانندگان را با مفاهیم جدیدی از سلطه و استعمار فرانو آشنا می‌سازد.
«استعمار فرانو، جهانی‌سازی و انقلاب اسلامی» اثر حسن واعظی، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)
کتاب «استعمار فرانو، جهانی‌سازی و انقلاب اسلامی» در هفت فصل به بررسی پدیده استعمار فرانو، روند جهانی‌سازی و ارتباط آن با انقلاب اسلامی می‌پردازد. نویسنده با نگاهی تحلیلی، دلایل شکل‌گیری استعمار فرانو، اهداف و خط‌مشی‌های آن را در پیشبرد استراتژی‌های سلطه مدرن واکاوی کرده و راه‌های مقابله با آن را با توجه به واقعیت‌های موجود ارائه می‌دهد. دکتر حسن واعظی بر این باور است که استعمار فرانو، برخلاف اشکال سنتی استعمار، با ابزارها و روش‌های گذشته قابل شناخت و ارزیابی نیست. مقابله با این پدیده نیز مستلزم فراتر رفتن از شعارها، درگیری‌های تبلیغاتی و تشنجات سیاسی است. از دیدگاه نویسنده، راهکار اساسی برای ایستادگی در برابر استعمار نوین، حرکت به سمت توسعه‌ای عدالت‌محور و دانش‌بنیان است. وی تأکید دارد که ایجاد جامعه‌ای پویا، نواندیش و مبتنی بر پیشرفت علمی، عدالت اجتماعی و آزادی‌های مشروع، راهکاری پایدار در مقابله با سلطه‌گری‌های مدرن به شمار می‌رود. این کتاب با نگاهی عمیق به مفاهیم استعمار مدرن، جهانی‌سازی و تأثیرات آن، رویکردی نوین برای درک و مقابله با چالش‌های معاصر ارائه می‌دهد.
«جهان با کنترل از راه دور: سازوکارهای استعمار فرانو در نظام جهانی» به قلم ابراهیم متقی، کانون اندیشه جوان
کتاب «جهان با کنترل از راه دور» اثری تحلیلی از ابراهیم متقی است که در چهار فصل، مکانیزم‌های استعمار فرانو را در نظام جهانی بررسی می‌کند. نویسنده با رویکردی علمی و انتقادی، تحول استعمار از اشکال سنتی به روش‌های نوین و پنهان را واکاوی کرده و چگونگی کنترل غیرمستقیم کشورها در عصر جدید را تبیین می‌کند. در فصل نخست، مبانی و نشانه‌های استعمار کلاسیک در نظام جهانی بررسی و در فصل دوم، نقش ایالات متحده آمریکا به عنوان بازیگر اصلی در استعمار نو تحلیل شده است. فصل سوم به نشانه‌های کنش‌های ادراکی، فرهنگی و ایستاری استعمار فرانو در نظام جهانی و محیط منطقه‌ای اختصاص دارد. در نهایت، فصل چهارم به سازوکارهای کنترل غیرمستقیم و کنش‌های نامتقارن این نوع استعمار پرداخته است. نویسنده معتقد است که استعمار فرانو نماد تحولات جدید در دنیای سرمایه‌داری است. در این نظام، مرکزیت قدرت‌های امپریالیستی، به جای اشغال نظامی مستقیم، از ابزارهای فرهنگی، رسانه‌ای، اجتماعی و ارتباطی برای سلطه بر کشورها بهره می‌برد. اما در مواقعی که منافع آنها به خطر بیفتد، هیچ مرزی برای اقدامات خشن و بی‌رحمانه قائل نخواهند شد؛ زیرا به باور نویسنده، این نظام خود سرچشمه بحران‌ها و شرارت‌های جهانی است. این کتاب با ارائه تحلیلی جامع از استعمار فرانو، خوانندگان را با روش‌های جدید سلطه در نظام بین‌المللی آشنا کرده و ابزارهای شناخت و مقابله با این پدیده را در اختیار آنان قرار می‌دهد.
«سرگذشت استعمار»، مهدی میرکیایی، سوره مهر
مجموعه «سرگذشت استعمار» اثری از مهدی میرکیایی است که در قالب پانزده جلد، به بررسی روند تاریخی استعمار در نقاط مختلف جهان می‌پردازد. این مجموعه که اخیراً در سه جلد مجزا گردآوری شده است، با زبانی ساده و مستند، واقعیت‌های تلخ استعمار و چگونگی چپاول ثروت‌های ملت‌های مختلف را روایت می‌کند. این اثر به‌ویژه برای نوجوانان و جوانان علاقه‌مند به تاریخ و پژوهش، منبعی ارزشمند به شمار می‌رود. اگر تاکنون به صحت روایت‌های رسمی درباره کشف قاره آمریکا شک کرده‌اید، یا دلیل شکاف عمیق طبقاتی میان کشورهای جهان برایتان مبهم بوده است، این مجموعه می‌تواند پاسخ‌های روشنی ارائه دهد. رهبر معظم انقلاب نیز در مهرماه ۱۴۰۱، در دیدار با نخبگان و استعدادهای برتر تحصیلی، از این کتاب به عنوان اثری مهم در شناخت استعمار نام برده و تأکید کردند که این مجموعه، چگونگی غارت ثروت‌های آسیا و آمریکا را توسط قدرت‌های استعماری مانند انگلیس و فرانسه به‌خوبی تبیین می‌کند. سرگذشت استعمار نه‌تنها بازگوکننده تاریخ سلطه و استثمار است، بلکه فرصتی برای شناخت بهتر ساختارهای سلطه‌جویانه‌ای است که در اشکال مختلف در دنیای امروز نیز تداوم یافته‌اند.
«امپراتوری آمریکا و زرادخانه سرگرمی» اثر اریک ام. فاتور، سروش
در دنیای امروز، رسانه‌های دیجیتال به ابزارهایی قدرتمند در عرصه سیاست تبدیل شده‌اند و نقشی کلیدی در شکل‌دهی به افکار عمومی و هدایت تحولات جهانی ایفا می‌کنند. از پیروزی باراک اوباما در انتخابات آمریکا گرفته تا هماهنگی اعتراضات اجتماعی در بریتانیا، رسانه‌ها به ابزار اصلی سیاست‌ورزی مدرن بدل شده‌اند. اما سؤال اساسی اینجاست: چه کسانی کنترل این زرادخانه عظیم رسانه‌ای را در دست دارند؟ کتاب «امپراتوری آمریکا و زرادخانه سرگرمی»، نوشته اریک ام. فاتور، به بررسی روند تاریخی گسترش فناوری‌های ارتباطی و نقش ایالات متحده در تسلط بر جریان تولید محتوا در سطح بین‌المللی می‌پردازد. نویسنده نشان می‌دهد که چگونه آمریکا با بهره‌گیری از صنعت سرگرمی و رسانه‌ها و ابزارهای دیجیتال، نه‌تنها فرهنگ جهانی را شکل داده، بلکه قدرت نرم خود را در سیاست بین‌الملل گسترش می‌دهد. این اثر، با نگاهی موشکافانه، ساختار کلان قدرت رسانه‌ای در جهان را بررسی کرده و تأثیر آن را بر سیاست، اقتصاد و تحولات اجتماعی تبیین می‌کند. «امپراتوری آمریکا و زرادخانه سرگرمی» خوانندگان را به تفکر درباره پشت‌پرده رسانه‌های جهانی و نقش آنها در شکل‌دهی به نظم نوین بین‌المللی دعوت می‌کند.
«نفوذ روباه پیر: بازخوانی نفوذ استعمار انگلستان در حاکمیت سیاسی دوره قاجار و پهلوی»، جمعی از نویسندگان، دیدمان، با همکاری اندیشکده برهان
کتاب «نفوذ روباه پیر» پژوهشی مستند درباره تأثیرات گسترده استعمار انگلستان بر ساختار سیاسی ایران در دوره‌های قاجار و پهلوی است. نویسندگان این اثر با بررسی اسناد تاریخی، ابعاد کمتر شناخته‌شده نفوذ بریتانیا در ایران را واکاوی کرده و تأثیرات آن را بر سرنوشت سیاسی و اقتصادی کشور تبیین کرده‌اند. در فصل نخست، شرایط تاریخی ایران پیش و پس از مواجهه با استعمار غرب، تا دوران جنبش مشروطیت بررسی شده است. فصل دوم، با تمرکز بر نقش مخرب انگلستان در حاکمیت ایران طی دوره قاجار، به‌صورت تفصیلی به شیوه‌های اعمال نفوذ، ستم‌ها و اجحافات صورت‌گرفته علیه ملت و دولت ایران پرداخته است. این کتاب با نگاهی دقیق و مستند، نقش استعمار بریتانیا را در رخدادهای حساس تاریخی ایران به تصویر می‌کشد و تلاش دارد زوایای پنهان سیاست‌های استعماری این کشور را آشکار سازد. «نفوذ روباه پیر» منبعی ارزشمند برای علاقه‌مندان به تاریخ معاصر ایران و سیاست‌های استعماری غرب در منطقه است.
«شرق‌شناسی» نوشته ادوراد سعید، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
کتاب «شرق‌شناسی» یکی از مهم‌ترین پژوهش‌های انتقادی درباره شناخت غرب از شرق است. این اثر که تأثیر عمیقی بر مطالعات فرهنگی، تاریخی و پسااستعماری داشته، در سه فصل به بررسی سیر تحولات شرق‌شناسی، تاریخچه آن، نقش شرق‌شناسان برجسته و جریان‌های شرق‌شناسی در کشورهای مختلف می‌پردازد. در فصل نخست، با عنوان دامنه شرق‌شناسی، نویسنده به ابعاد مختلف این مقوله، از تجربیات تاریخی گرفته تا دیدگاه‌های فلسفی و سیاسی، می‌پردازد. فصل دوم، با عنوان ساختارها و تجدید ساختارهای شرق‌شناسانه، تحولات شرق‌شناسی مدرن را از منظر تاریخی بررسی کرده و ابزارهای رایج در این حوزه را که در آثار شاعران، هنرمندان و محققان برجسته دیده می‌شود، تحلیل می‌کند. در فصل سوم، با عنوان شرق‌شناسی معاصر، نویسنده به نفوذ و توسعه دامنه استعمار در مشرق‌زمین، به‌ویژه در دوران اوج آن پس از جنگ جهانی دوم می‌پردازد. در بخش پایانی این فصل، روند جایگزینی سلطه آمریکا به جای انگلستان و فرانسه بررسی و تحلیلی از واقعیت‌های فکری و اجتماعی شرق‌شناسی معاصر در ایالات متحده ارائه شده است. «شرق‌شناسی» با نگاهی انتقادی نشان می‌دهد که چگونه دانش شرق‌شناسی در غرب، در خدمت قدرت‌های استعماری قرار گرفته و تصویری تحریف‌شده از جوامع شرقی ارائه داده است. این کتاب اثری بنیادین در مطالعات پسااستعماری محسوب می‌شود و خواندن آن برای پژوهشگران علوم انسانی، تاریخ، سیاست و فرهنگ، ضروری است.
«چطور اروپا باعث توسعه‌نیافتگی آفریقا شد؟» نوشته والتر ردانی، شرکت چاپ و نشر بین‌الملل
کتاب «چطور اروپا باعث توسعه‌نیافتگی آفریقا شد؟» اثری کلاسیک و مهم در نقد استعمار و تأثیرات آن بر اقتصاد و توسعه آفریقاست. این کتاب که نخستین‌بار در سال ۱۹۷۲ منتشر شد، با نگاهی تاریخی و تحلیلی، چگونگی نقش اروپا را در تضعیف اقتصادی و اجتماعی آفریقا بررسی می‌کند. والتر رادنی، نویسنده این اثر که خود یکی از چهره‌های برجسته مبارزات ضاستعماری و توسعه آفریقا بود، در این کتاب نشان می‌دهد که چگونه استعمار و تجارتِ برده، ساختارهای اقتصادی و اجتماعی آفریقا را تخریب کرده و این قاره را در چرخه‌ای از وابستگی و توسعه‌نیافتگی گرفتار ساخته است. او روند سلطه استعمارگران را از قرن پانزدهم تا دوران استعمار رسمی بررسی کرده و استدلال می‌کند که سرمایه‌داری جهانی، عامل اصلی عقب‌ماندگی آفریقا بوده است. رادنی در این کتاب تأکید می‌کند که توسعه آفریقا تنها از طریق جدایی از سیستم سرمایه‌داری بین‌المللی و پایان دادن به روابط استثماری کشورهای قدرتمند با کشورهای پیرامونی ممکن خواهد بود. او این روابط را «دیالکتیک خصمانه» توصیف می‌کند که در آن منافع قدرت‌های استعماری به قیمت نابودی منابع و ظرفیت‌های داخلی کشورهای مستعمره تأمین شده است. «چطور اروپا باعث توسعه‌نیافتگی آفریقا شد؟» نه‌تنها یک نقد تاریخی از استعمار است، بلکه چارچوبی برای درک عمیق‌تر توسعه‌نیافتگی در آفریقا و کشورهای مشابه ارائه می‌دهد. این اثر، برای پژوهشگران، دانشجویان و علاقه‌مندان به تاریخ استعمار، اقتصاد توسعه و روابط بین‌الملل، منبعی ارزشمند و تأمل‌برانگیز محسوب می‌شود.
«آژانس یهود: چطور صهیونیست‌ها میخ استعمار را در فلسطین کوبیدند؟» اثر محمد عبدالرئوف سلیم، اطلاعات
کتاب «آژانس یهود: چطور صهیونیست‌ها میخ استعمار را در فلسطین کوبیدند؟» با تحلیل دقیق فعالیت‌های آژانس یهودی، یکی از سازمان‌های کلیدی در شکل‌گیری دولت اسرائیل، به بررسی تاریخچه و تأثیرات آن در فلسطین می‌پردازد. آژانس یهود که ابتدا در سال 1929 به عنوان شعبه عملیاتی سازمان جهانی صهیونیسم (WZO) تأسیس شد، نقشی مهم در تشویق مهاجرت یهودیان به فلسطین و تسهیل تشکیل دولت اسرائیل ایفا کرده است. کتاب با بررسی زمینه‌های مختلف فعالیت‌های آژانس، شامل تلاش‌های آن در مهاجرت یهودیان، انتقال اراضی فلسطینی به مالکیت یهودی‌ها، اسکان مهاجران یهودی و نیز فعالیت‌های سیاسی داخلی و بین‌المللی آن، نشان می‌دهد که چگونه این سازمان به‌تدریج ساختارهای اجتماعی، اقتصادی و سیاسی فلسطین را تغییر داده و به ایجاد اکثریت جمعیتی یهودی در این سرزمین کمک کرده است. این اثر که به شکلی جامع تاریخچه آژانس یهود و تأثیرات آن بر تحولات فلسطین را تحلیل می‌کند، جزئیات قابل توجهی از تلاش‌های آژانس برای شکل‌دهی به رژیم اسرائیل و آماده‌سازی زمینه‌های سیاسی و اقتصادی برای ایجاد آن در اختیار خوانندگان می‌گذارد. نویسنده با نگاهی دقیق به این فرآیند، ابعاد استعمار و دستاوردهای آژانس یهود در تحکیم موقعیت یهودیان در فلسطین و در نهایت تأسیس اسرائیل را تبیین می‌کند. «آژانس یهود: چطور صهیونیست‌ها میخ استعمار را در فلسطین کوبیدند؟» منبعی مهم برای دانشجویان تاریخ معاصر، مطالعات خاورمیانه و تحلیل‌های سیاسی است که می‌خواهند درک عمیقی از فرآیندهای شکل‌گیری دولت اسرائیل و تأثیرات آن بر تاریخ فلسطین و منطقه داشته باشند.
«بذرهای توطئه: گ‍زی‍ده اسناد محرمانه وزارت امورخارجه انگلیس» نوشته دورین اینگرامز، اطلاعات
کتاب «بذرهای توطئه» صفحات فراموش‌شده تاریخ را با استفاده از اسناد محرمانه کابینه بریتانیا، یادداشت‌های دفتر امور خارجه و اسناد جنگی زنده می‌کند. دورین اینگرامز با بررسی این اسناد، تلاش‌های بریتانیا را برای ایجاد سرزمین صهیونیستی در خارج از محدوده تحت‌الحمایه فلسطین واکاوی کرده است. این کتاب که متن‌هایی از مقامات برجسته‌ای مانند کرزن، چرچیل، وایزمن، بالفور و تی. ای. لارنس را در اختیار خواننده قرار داده، این امکان را می‌دهد که با واژگان خود آنان، وقایع تاریخی تحلیل و بررسی شده و به نتیجه‌گیری‌هایی رسید. در این اثر نویسنده با استفاده از اسناد محرمانه وزارت امورخارجه انگلیس، به‌ویژه در زمینه شکل‌گیری حکومت اسرائیل و روند برنامه‌ریزی قدرت‌های غربی پس از جنگ جهانی اول در مورد سرزمین‌های جداشده از امپراتوری عثمانی می‌پردازد. این اسناد نشان می‌دهند که چگونه کشورهای غربی با برنامه‌ریزی‌های پیچیده و تدابیر مخفیانه، درصدد نفوذ در دنیای اسلام و تضعیف اتحاد مسلمانان بودند. بذرهای توطئه به خواننده فرصتی می‌دهد تا به ریشه‌های تاریخی و توطئه‌های پشت‌پرده پیدایش دولت اسرائیل در منطقه غرب آسیا پی ببرد و درک عمیق‌تری از نقشه‌های استعماری بریتانیا در دوران پس از جنگ جهانی اول پیدا کند. این کتاب، به‌ویژه برای کسانی که به تاریخ منطقه خاورمیانه و مسئله فلسطین علاقه‌مندند، منبعی ارزشمند و حاوی اطلاعات تازه و جذاب است.
«آمریکا چگونه آمریکا شد؟» اثر فرانک ال. شوئل، امیرکبیر
کتاب «آمریکا چگونه آمریکا شد؟» بررسی جامع و تاریخی از روند تبدیل ایالات متحده به یکی از قدرت‌های بزرگ جهانی است. این اثر به تحلیل و توضیح مراحل مختلف تحول این کشور از یک مستعمره ضعیف و کوچک تا یک قدرت جهانی در طول دو قرن می‌پردازد. کتاب با بررسی تاریخ آمریکا از ابتدای ورود نخستین اروپایی‌ها به این سرزمین آغاز می‌شود و مراحل مختلف تاریخ آن را از جمله تأسیس نخستین مهاجرنشین‌ها مرور می‌کند. از جنگ‌های استقلال و دوره‌های مختلف ریاست‌جمهوری گرفته تا دوران آغاز سرمایه‌داری بزرگ در آمریکا، نویسنده با دقت وقایع و تحولات این دوره‌ها را بررسی کرده است. این اثر همچنین به گسترش ارضی و اقتصادی آمریکا، جنگ جهانی اول، بحران اقتصادی دهه ۱۹۲۰، جنگ جهانی دوم، جنگ سرد و در نهایت سیاست‌های تشنج‌زدایی و هم‌زیستی مسالمت‌آمیز در دوران ترومن می‌پردازد. «آمریکا چگونه آمریکا شد؟» نه‌تنها به بازخوانی وقایع تاریخی می‌پردازد، بلکه تلاش دارد تا علل و پیامدهای این تحولات را نیز برای خواننده شفاف کند و درک بهتری از مسیر رشد و تحول ایالات متحده به عنوان یک ابرقدرت فراهم آورد. این کتاب برای علاقه‌مندان به تاریخ آمریکا و تحلیل فرایندهای تاریخی و سیاسی در قرون ۱۹ و ۲۰، منبعی ارزشمند و آموزنده است.
«نگاهی به تاریخ جهان» نوشته جواهر لعل نهرو، امیرکبیر
مجموعه سه‌جلدی «نگاهی به تاریخ جهان» اثر جواهر لعل نهرو، بررسی عمیق و جامعی از تاریخ جهان در طی سده‌های اخیر است که در سه جلد تنظیم شده است. این اثر به تحلیل و بررسی مهم‌ترین وقایع تاریخی در هند و جهان، به ویژه در دویست سال پایانی تاریخ پرداخته و رویدادهایی را که در این دوران رخ داده‌اند، به دقت بررسی می‌کند. جلد اول شامل مجموعه‌ای از نامه‌های نهرو است که تصویری از حوادث مهم در هند و دیگر نقاط جهان در هزار سال اخیر به ویژه دویست سال اخیر ارائه می‌دهد. در این بخش، نهرو به بررسی تاریخ هند و تأثیرات جهانی آن در این دوران می‌پردازد. جلد دوم به تحلیل وقایع اروپا پیش از جنگ جهانی اول، از جمله انقلاب فرانسه، انقلاب صنعتی در انگلیس و پیامدهای آن، و دیگر تحولات مهم آن دوره می‌پردازد. همچنین، نویسنده در این جلد نگاهی به دو قرن پیش از جنگ جهانی اول دارد و در فصلی مستقل به بیداری مردم هند و ایران و رشد مبارزات میهنی در ایران اشاره می‌کند. از دیگر سرفصل‌های مهم این جلد می‌توان به جنگ‌های داخلی آمریکا، استعمارگری انگلیس، زوال روسیه تزاری، انقلاب اکتبر در روسیه و جنگ‌های چین و ژاپن اشاره کرد. جلد سوم به وقایع مهم قرن بیستم اختصاص دارد. نهرو در این بخش به بررسی دوران پس از جنگ جهانی اول، مبارزات جمهوری‌خواهانه در ایرلند، ظهور کمال آتاتورک در ترکیه، نهضت گاندی در هند، فاشیسم در ایتالیا، انقلاب و ضدانقلاب در چین، پیشرفت‌های علمی در جهان و جنگ جهانی دوم می‌پردازد. همچنین، در این جلد به مسائل اقتصادی جهانی، اقدامات ژاپن و مشکلات شوروی و نبردهای قدرت بین آمریکا و انگلیس نیز توجه شده است. این مجموعه سه‌جلدی، علاوه بر ارائه تحلیلی از رویدادهای مهم تاریخی، به خوانندگان کمک می‌کند تا با چگونگی تحولات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی در سده‌های اخیر آشنا شوند و درک بهتری از مسائل تاریخی جهان پیدا کنند.
«استعمار و نام‌گذاری جغرافیایی» نوشته حسین حمیدی‌نیا، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
کتاب «استعمار و نام‌گذاری جغرافیایی» به بررسی نقش قدرت‌های استعماری در نام‌گذاری مناطق مختلف جهان، به‌ویژه خاورمیانه، پرداخته است. این تحقیق به‌ویژه بر دوره زمانی از اواخر قرن پانزدهم تا آغاز قرن بیستم تمرکز دارد؛ زمانی که اکتشافات جغرافیایی به‌طور گسترده‌ای آغاز شد و استعمارگران در تعیین نام‌ها و مرزهای جغرافیایی تاثیرگذار شدند. در این کتاب، نویسنده از دیدگاه نظری نشانه‌شناسی و فلسفه دکارت استفاده کرده است. نشانه‌شناسی به‌عنوان یک دانشِ شناخت نشانه‌ها، ابزار مناسبی برای تحلیل‌های معنایی در این پژوهش است. در این راستا، نحوه تاثیر نام‌گذاری‌ها بر ساختارهای اجتماعی، سیاسی و فرهنگی بررسی می‌شود. فصل‌های کتاب به شرح زیر است.
مقدمه و طرح تحقیق: این فصل به اهمیت و ضرورت تحقیق پرداخته و به بررسی پیشینه پژوهش، اهداف، روش تحقیق، فرضیه‌ها و مسئله نوآوری پرداخته است.
چارچوب نظری تحقیق: در این بخش، از دیدگاه نشانه‌شناسی و فلسفه دکارت به بررسی پدیده‌های نام و نام‌گذاری پرداخته و آثار اجتماعی، سیاسی و فرهنگی آنها را تحلیل می‌کند.
نقش استعمار در نام‌گذاری مکان‌ها: این فصل به بررسی نقش قدرت‌های استعماری در نام‌گذاری مکان‌ها و عوارض جغرافیایی در دوران اکتشافات جغرافیایی می‌پردازد؛ به‌ویژه به قاره‌های آفریقا، آمریکا و اقیانوسیه.
نام‌گذاری خاورمیانه و مدرنیته: در این فصل، تاثیر استعمار در نام‌گذاری خاورمیانه و پیدایش «تصویر ژئوپلیتیکی» از جهان و چگونگی منتهی شدن به نام‌گذاری «خاورمیانه» بررسی می‌شود. همچنین در این بخش به ارائه شواهد تاریخی و دلایلی پرداخته می‌شود که نشان می‌دهند نام‌های جایگزین می‌توانند به‌جای خاورمیانه استفاده شوند که مبنای آنها به واقعیت‌های تاریخی و وضعیت کنونی مربوط است. کتاب «استعمار و نام‌گذاری جغرافیایی» با تحلیل عمیق خود، به خوانندگان کمک می‌کند تا به درک بهتری از فرآیندهای استعمار و تاثیرات آن بر نقشه‌های جغرافیایی و نام‌گذاری‌های امروز جهان دست یابند.»
انتهای پیام