سراج‌الدین مهرالدین ۱۳ آذر ماه، در بیست و هشتمین اجلاسیه اکو در مشهد، اظهار کرد: تاجیکستان همواره بر اهمیت حمل‌ونقل تاکید کرده است. سال گذشته نیز رئیس‌جمهور ما تاکید کرد که این کشور نقش بسیار مهمی در توسعه حمل و نقل در کریدورهای شمال به جنوب و شرق به غرب ایفا می‌کند. تاجیکستان در حال گسترش تسهیلات حمل و نقل و خطوط هوایی و ریلی‌خود است و اخیرا ۱۲ پروژه حمل‌ونقل به ارزش یک میلیارد دلار انجام شده است.
وی افزود: ما علاقه‌مند به همکاری‌های گسترده‌تر در استفاده از مسیر دریایی اعضای اکو هستیم. ارتقای همکاری در زمینه صنعتی‌سازی و تولید خدمات و کالا نیز ضروری است. سرمایه‌گذاری برای ایجاد تسهیلات ساختاری را تشویق می‌کنیم. تاجیکستان با ایجاد تسهیلات گمرکی، می‌خواهد تجارت بین اعضای اکو را ساده‌تر کند.
وزیر امور خارجه تاجیکستان با بیان اینکه این کشور یکی از دغدغه‌مندان معضل تغییرات اقلیمی است، عنوان کرد: کشور ما ۹۸ درصد از انرژی برق خود را از هیدروپاور و منابع تجدیدپذیر به دست می‌آورد. ما تصمیم داری تا ۲۰۳۲ از منابع انرژی سبز استفاده همگانی کنیم و امیدواریم تا ۲۰۳۷ به یک کشور سبز تبدیل شویم.
مهرالدین با تاکید بر لزوم مقابله با آب شدن یخچال‌های طبیعی، گفت: سازمان ملل باید یک صندوق مالی ویژه برای ممانعت از آب شدن یخچال‌های طبیعی تشکیل دهد و از تمام شرکای خود می‌خواهیم راهکارهای خود برای حل این معضل را ارائه دهند.
وی با اشاره به عدم حضور نماینده‌ای از افغانستان در این نشست، بیان کرد: افغانستان اکنون با تروریسم و قاچاق مواد مخدر مواجه است، در حالیکه ما فکر می‌کنیم این کشور می‌تواند نقش بسزایی در توسعه اقتصادی اکو داشته باشد. تعریف پروژه‌های اقتصادی مشترک با افغانستان، یک سرمایه‌گذاری مهم برای آینده است و ما از آن حمایت می‌کنیم.
وزیر امور خارجه تاجیکستان همچنین با اشاره به جنایات بیش از یک ساله اسرائیل در غزه، عنوان کرد: تاجیکستان تنها راه برای حل بحران فلسطین را اجرای اجباری قطعنامه‌های سازمان ملل و ایجاد کشور مستقل فلسطینی می‌داند. ما از کشورهای ذی‌نفع خواستار افزایش تحرکات برای انعقاد آتش‌بس هستیم.
اکنون زمان تحولات چندجانبه فرارسیده است
در ادامه نماینده وزیر خارجه ترکیه نیز در این نشست بیان کرد: جناب هاکان فیدان به دلیل برنامه‌های دیگری که داشتند، نتوانستند در این اجلاسیه حاضر شوند و من پیام ایشان را قرائت می‌کنم. اکنون زمان تحولات چندجانبه فرارسیده است. اهمیت سازمان‌های منطقه‌ای مانند اکو در حال افزایش است.
وی اضافه کرد: ما حدود ۶۰ درصد جمعیت جهان را در کشورهای عضو اکو داریم و دارای ساختارهای قوی برای افزایش همکاری‌ها هستیم، با این وجود، هنوز به چشم‌انداز خودمان نرسیدیم. ما تنها ۴درصد تجارت جهانی را به خودمان اختصاص دادیم که نشان می‌دهد هنوز بسیار عقب‌تر از ظرفیت‌های تجاری منطقه هستیم. باید پروژه‌هایی را ایجاد کنیم که نتایج ملموسی به همراه دارند. از همه کشورها جهت حمایت از موسسه آموزشی اکو که در آنکارا تشکیل شده، دعوت می‌کنم.
نماینده وزیر خارجه ترکیه تاکید کرد: باید بدانیم که سند چشم‌انداز ۲۰۲۵ اکو اهداف اقتصادی را اولویت داده است. امیدواریم با ایجاد نزدیکی بین خودمان، اهداف سازمان را محقق کنیم و انسجام منطقه‌ای را افزایش دهیم.
وی درادامه گفت: امیدواریم آتش‌بس ۶۰ روزه لبنان پایدار شود. غزه همچنان اولویت ماست و خواهان توقف کشتارها هستیم بدون آتش‌بس، وضعیت غیرانسانی غزه قابل توقف نیست.
وی همچنین عنوان کرد: ریاست ایران در سال ۲۰۲۴ بر سازمان اکو موفق بود و از این بابت به عراقچی تبریک می‌گویم.
اهمیت زیادی برای کریدورها قائلیم
همچنین جیحون بایرامف، وزیر امور خارجه جمهوری آذربایجان در بخش دیگری از این نشست با بیان اینکه ما نسبت به تحقق چشم‌انداز اهداف اکو در سال ۲۰۲۵ متعهد هستیم، اظهار کرد: ما در جمهوری آذربایجان اسنادی را برای تحقق این اهداف تصویب کرده‌ایم. دبیرخانه اکو سعی در ارتقای تعاملات میان اعضا دارد. همکاری در حوزه‌هایی مانند انرژی، گردشگری، معدن و... بسیار کلیدی است.
وی ادامه داد: برخی از کشورهای اکو محصور در خشکی اند و باید در حوزه‌هایی مانند حمل‌ونقل، انرژی و گردشگری همکاری‌های خوبی با آن‌ها داشته باشیم. ما برای کریدور شمال به جنوب اهمیت زیادی قائلیم و سعی داریم ظرفیت‌های ترابری خود را افزایش دهیم. در مورد کریدور زنگزور نیز تا کنون ارتباطات خوبی با ایران داشتیم و می‌خواهیم بر روی این کریدور سرمایه‌گذاری کنیم تا حوزه ترانزیت بین ایران و جمهوری آذربایجان تقویت شود.
وزیر امور خارجه آذربایجان اضافه کرد: کشور ما همچنین با قزاقستان و ازبکستان بر روی پروژه‌هایی برای صادرات انرژی و به خصوص انرژی پاک از آسیا به اروپا همکاری می‌کند. در طول ریاست آذربایجان بر سازمان اکو، ما برای تقویت پیوندهای میان کشورها اهمیت زیادی قائل بودیم، زیرا به اقتصاد پایدار در منطقه می‌انجامد.
بایرامف با اشاره به مشکلات ناشی از تغییرات اقلیمی، بیان کرد: ما برای حل این مشکل، به ۳۰ میلیارد دلار منابع مالی نیاز داریم و این موضوع در نشست نوامبر اعضای اکو که در کشور ما برگزار شد، مورد تاکید قرار گرفت. همکاری‌ها در این زمینه باید در سطح بین‌المللی باشد، کما اینکه ما اکنون برای حل این مشکل در حال همکاری با سازمان ملل متحد هستیم.
مشهد یک مقصد گردشگری خوب برای کشورهای عضو اکو است
در ادامه مورات نورتلئو، وزیر خارجه قزاقستان نیز با بیان اینکه اکو سازمانی خودکفاست، عنوان کرد: ما به عنوان رئیس سال آینده سازمان اکو، تمام تلاش خود را برای برداشتن موانع پیش روی سازمان انجام خواهیم داد. ما با ظرفیت‌هایی که داریم، می‌توانیم همکاری‌ها در تمام زمینه‌ها را گسترش دهیم. قزاقستان پس از به عهده گرفتن ریاست اکو در سال آینده، تمام تلاش خود را برای توسعه پایدار کشورهای عضو به کار خواهد گرفت.
وی با اشاره به ارزش‌ها و اهداف استراتژیک کشورهای عضو اکو، اظهار کرد: حوزه حمل‌ونقل، یک موضوع مهم برای گسترش تجارت بین‌المللی و انسجام اقتصادی در بین کشورهای عضو اکو است و دورنمای مد نظر ما این است که بتوانیم تسهیلات لازم برای ساخت کریدور شرق به غرب و همچنین شمال به جنوب را فراهم کنیم.
وزیر خارجه قزاقستان با اشاره به اهمیت توجه به امنیت غذایی، اضافه کرد: در این راستا ما چند سال گذشته در راستای ایجاد سازمان اسلامی امنیت غذا گام برداشتیم تا بتوانیم نسبت به اجرای الگوهایی به نفع تمام کشورهای اکو اقدام کنیم.
نورتلئو با تاکید بر لزوم اتخاذ راهکارهای سریع برای حل مشکل گرمایش زمین، گفت: امیدواریم در ۲۰۲۵ با ریاست سازمان اکو بتوانیم گام‌های موثری در این زمینه برداریم، زیرا گرمایش زمین خصوصا برای کشورهای خاورمیانه و آسیای میانه، تاثیرات بدتری خواهد داشت.
وی با تاکید بر اهمیت توجه کشورهای اکو به ظرفیت گردشگری، افزود: این حوزه برای تبادل اطلاعات و به اشتراک‌گذاری فرهنگ بسیار مهم است. تمام کشورهای اکو می‌توانند مقاصد خوبی برای گردشگران بین‌المللی باشند. گردشگری می‌تواند منجر به رشد اقتصادی کشورها شود و زمینه را برای تعاملات بیشتر بین تجار کشورها فراهم آورد. به عنوان مثال همین شهر مشهد، می‌تواند یک مقصد گردشگری بسیار خوب برای مردم کشورهای عضو اکو باشد.
اعضای اکو تعرفه‌های تجاری میان خود را بردارند
محمد اسحاق‌دار، وزیر خارجه پاکستان نیز در بخش دیگری از این نشست، ضمن تشکر از دولت ایران، استاندار خراسان رضوی و تولیت آستان قدس رضوی بابت مهمان‌نوازی خوب صورت‌گرفته، بیان کرد: ما جنایات اسرائیل در غزه و لبنان را محکوم می‌کنیم. مردم منطقه شایسته یک زندگی آرام هستند. پاکستان به دنبال صلح و امنیت در منطقه است و حفظ تمامیت ارضی و استقلال سوریه نیز مورد تاکید ما قرار دارد.
وی با اشاره به ارزش‌های مشترک تاریخی و فرهنگی اعضای اکو، عنوان کرد: اعضای اکو روابط خوبی برای رونق اقتصادی سازمان دارند. ما در این منطقه، منابع زیادی داریم، اما هنوز تا تحقق اهداف‌مان راه زیادی باقی مانده است. سازمان اکو بر آینده قوی و تاب‌آوری منطقه‌ای تاکید دارد و تحقق این امر وابسته به تجارت و ارتباطات منطقه‌ای است. منطقه اکو حدود ۸ میلیون کیلومترمربع مساحت دارد، اما کمتر از 2درصد تجارت جهانی را به خود اختصاص داده‌ایم.
وزیر خارجه پاکستان با بیان اینکه متاسفانه ما تا کنون نتوانستیم به اهدافی که از تاسیس اکو داشتیم، برسیم، افزود: چشم‌انداز ۲۰۲۵ اکو اهداف ما را بازتعریف می‌کند و باعث می‌شود بتوانیم به نظم جهانی کمک کنیم. منطقه ما اهمیت ژئوپولتیکی بالایی دارد و تاسیس کریدورها می‌تواند ظرفیت‌های جغرافیایی را به بهره‌برداری برسانیم. همکاری‌های اقتصادی میان ما باعث ایجاد صلح و ثبات در منطقه خواهد شد. پاکستان از لحاظ لجستیکی ارتباطات خوبی با ایران دارد و لازم است پست‌های مرزی بیشتری داشته باشیم تا تجارت مرزی را تسهیل کنیم. چنانچه کشورهای اکو با رفع تعرفه‌های تجاری میان خود موافقت کنند، می‌توانیم به رشد اقتصادی دست یابیم و حتی به منبع الهام برای سایر سازمان‌ها تبدیل شویم.
توقف بهره‌برداری از سوخت‌های فسیلی ضروری است
در ادامه اجلاسیه وزرای خارجه سازمان اکو در مشهد، تورداقون صدیق‌اف، نماینده وزیر خارجه قرقیزستان نیز عنوان کرد: اگر ما به سطح جدیدی از همکاری برسیم و مشکلات سیاسی و اقتصادی را از طریق گفت‌وگو حل کنیم، می‌توانیم منافع اقتصادی مشترک‌مان را تامین کنیم. تمام کشورهای عضو اکو باید در زمینه فعال‌سازی کریدورها و مسیرهای حمل‌ونقل بین‌المللی با یکدیگر همکاری کنند.
وی اضافه کرد: ایجاد تسهیلات مشترک در زمینه انرژی می‌تواند به نفع تمام کشورهای عضو اکو و تسهیل صادرات انرژی به کشورهای جنوب شرق آسیا شود. امروز تمام کشورهای عضو اکو در حال حرکت به سمت توسعه پایدار هستند و در این بین، استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر و توقف بهره‌برداری از سوخت‌های فسیلی ضروری است.
گفتنی است در ابتدای این جلسه، سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه کشورمان نیز به عنوان رئیس این اجلاسیه اظهار کرد: مایه افتخار است که این نشست با حضور میهمانان در شهر مشهد برگزار می‌شود، از مقامات و تولیت محترم آستان قدس رضوی و جناب استاندار تشکر می‌کنم.
وی با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران در یک سال گذشته ریاست سازمان اکو را بر عهده داشت افزود: در این یک سال ایران سعی کرده در راستای تعالی کشورهای اکو گام بردارد و در این نشست آخرین تحولات اکو را بررسی می‌کنیم.
وزیر امور خارجه کشورمان ادامه داد: خراسان رضوی زیرساخت‌ها و ظرفیت‌های فراوان اقتصادی، کشاورزی، تجاری، گردشگری و... دارد. امیدوارم وزرای محترم در اجلاس در مدت اقامت در مشهد شاهد امکانات و ظرفیت‌های مشهد باشند.
عراقچی گفت: همسایگی با دو کشور ترکمنستان و افغانستان نیز باعث شده که خراسان رضوی اهمیت ویژه‌ای برای نقش‌آفرینی در اکو داشته باشد.
وی با اشاره به جنایات یک سال اخیر صهیونیست‌ها، عنوان کرد: بیش از یک سال است که منطقه و جهان شاهد جنایات افسارگسیخته بی‌سابقه و وحشیانه رژیم صهیونیستی علیه مردم غزه و در ادامه علیه مردم لبنان بوده است.
وزیر امور خارجه کشورمان افزود: در چند روز اخیر به موازات اعلام آتش‌بس در لبنان شاهد تحرکات گروه‌های تروریستی تکفیری در سوریه با حمایت‌های آمریکا و رژیم صهیونیستی بوده‌ایم که نیازمند هوشمندی و هماهنگی کشورهای منطقه و واکنش فوری و موثر جامعه جهانی است.
انتهای پیام