/روز جهانی مردان/

نقش سواد سلامت در فرزندآوری مردان

یکی از مهمترین تغییرهای جمعیتی سال‌های اخیر، کاهش نرخ باروری در بسیاری از کشورها از جمله ایران است و برخی جامعه‌شناسان، تغییر نگرش به فرزندآوری را مهمترین علت آن و کوچک شدن خانوار می‌دانند، این در حالی است که مشارکت مردان نقشی چند سطحی در سلامت باروری و فرزندآوری دارد؛ نقش سواد سلامت برای مردان در زمینه فرزندآوری آنجا مشخص می‌شود که بدانیم حدود ۴۰ درصد ناباروری‌ها ناشی از عوامل مردانه است.

پروین احمدی رئیس گروه میانسالان و سالمندان مرکز بهداشت خوزستان در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به ۱۹ نوامبر روز جهانی مردان، با تاکید بر لزوم توجه مردان به سلامت خود اظهار کرد: سواد سلامت به عنوان یک مهارت اجتماعی و شناختی دارای ابعاد مختلفی است. بهبود سواد سلامت افراد منجر به پیامدهایی مانند افزایش توانایی بالقوه فرد برای گرفتن تصمیم‌های آگاهانه، کاهش خطرهای تهدیدکننده سلامت، افزایش پیشگیری از بیماری‌ها، ارتقای امنیت، افزایش کیفیت زندگی و افزایش کیفیت مراقبت از افراد می‌شود.

وی افزود: مطالعات نشان داده‌اند که محدودیت سواد سلامت عوارض متعددی را در حوزه‌های مختلف سلامتی از قبیل عدم دسترسی به خدمات بهداشتی مناسب، تمایل کمتر به پیگیری درمان، تبعیت دارویی اندک، افزایش میزان مراجعه به اورژانس‌ها، افزایش طول دوره درمان در بیمارستان و افزایش میزان مرگ و میر ایجاد کرده و تاثیر چشمگیری در استفاده از خدمات مراقبت سلامت دارد . علاوه بر این موارد، تاثیر اقتصادی منفی ناشی از سواد سلامت  پایین بر بیماران و سیستم بهداشت و مراقبت سلامت را نمی‌توان نادیده گرفت.

رئیس گروه میانسالان و سالمندان مرکز بهداشت خوزستان با اشاره به ضرورت توجه به سواد سلامت، عنوان کرد: برای آموزش افراد معمولا به سطح سواد عمومی افراد و نه لزوما سواد سلامت آن‌ها توجه می‌شود در حالی که تفاوت بارزی بین سواد سلامت و سواد عمومی وجود دارد.

احمدی ادامه داد: سواد عمومی شامل توانایی خواندن، نوشتن و داشتن مهارت‌های پایه‌ای است. در مقابل، سواد سلامت به عنوان یک مهارت شناختی و اجتماعی تعریف می‌شود که توانایی افراد را در دستیابی، فهم و استفاده از اطلاعات در راستای ارتقای سلامت، تعیین می‌کند.

وی عنوان کرد: در مطالعه‌ای که در ایران انجام شده، نشان داده شده است که نیمی از جمعیت ایران دارای محدودیت سواد سلامت هستند و این محدودیت در گروه‌های آسیب‌پذیر، از جمله سالمندان، زنان خانه‌دار، افراد بیکار و افراد با سواد عمومی محدود، شایع‌تر است به گونه‌ای که این امر آنان را در معرض خطر از دست دادن سلامتی قرار می‌دهد.

رئیس گروه میانسالان و سالمندان مرکز بهداشت خوزستان گفت: اهمیت سواد سلامت در تاثیر بر نتایج سلامتی به خوبی شناخته شده است و نقش مهمی در تصمیم‌گیری افراد در مورد نیازهای حوزه سلامت خود ایفا می‌کند.

وی با اشاره به رابطه سواد سلامت و فرزندآوری عنوان کرد: در سال‌های اخیر تحول‌های جمعیتی چشمگیری در دنیا رخ داده است که یکی از مهمترین این تغییرها، کاهش نرخ باروری در بسیاری از کشورها از جمله ایران بوده است. برخی جامعه‌شناسان، تغییر نگرش به فرزندآوری را مهمترین علت کاهش باروری و کوچک شدن بعد خانوار در دهه‌های اخیر می‌دانند.

متغیرهای مرتبط با نگرش مردان به فرزندآوری

احمدی افزود: مطالعات نشان‌دهنده نقش چند سطحی مشارکت مردان از جمله جایگاه اقتصادی – اجتماعی، دیدگاه‌های مذهبی و دانش و آگاهی آنان بر سلامت باروری و فرزندآوری است. در مقالات عنوان شده است که نسبت زیادی از مردان نگرش مثبتی به فرزندآوری داشته‌اند. از جمله متغیرهای مرتبط با نگرش مردان به فرزندآوری تحصیلات، طبقه اجتماعی - اقتصادی، احساس تنهایی، محل سکونت و میزان استفاده از اینترنت بوده است.

وی عنوان کرد: در واقع با توجه به تعاریف سواد سلامت برای ایجاد تغییر در نگرش و فرزند آوری، متغیرهای فراوانی موثر خواهند بود. با در نظر گرفتن این متغیرها بر اساس عقاید فرهنگی، اجتماعی و مذهبی، موقعیت‌های زیست محیطی و استراتژی منطقه، راهکارها متفاوت خواهد بود، اما در نهایت افزایش سیاست‌های تشویقی، آگاهی‌بخشی در راستای اهمیت فرزندآوری، فراهم کردن اشتغال برای مردان، مسکن مناسب و اجرای برنامه‌های آموزشی جامع به منظور تقویت دیدگاه مثبت مردان نسبت به فرزندآوری ضروری است.

پیشگیری و تشخیص بهنگام ناباروری در مردان

رئیس گروه میانسالان و سالمندان مرکز بهداشت خوزستان گفت: یکی از اهداف و شیرینی‌های زندگی زناشویی، مادر و پدر شدن و نعمت داشتن فرزند و بقای نسل است که سبب استحکام خانواده‌ها می‌شود و از این رو ناباروری یکی از مسائل آزاردهنده زندگی به شمار می‌رود.

وی افزود: طبق تعریف، به زوجینی که پس از یک سال ارتباط زناشویی منظم و بدون استفاده از روش‌های جلوگیری، قادر به بچه‌دار شدن نباشند زوجین نابارور می‌گویند. ناباروری می‌تواند اولیه یا ثانویه باشد. تقریبا ۴۰ درصد ناباروری‌ها ناشی از عوامل مرتبط با زنان مانند بسته بودن لوله‌ها یا نداشتن تخمک‌گذاری است. حدود ۴۰ درصد ناباروری‌ها نیز ناشی از عوامل مردانه مانند کاهش تعداد یا حرکت اسپرم است.

احمدی عنوان کرد: حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد موارد علت ناباروری نامشخص است. به عبارت دیگر با وجود طبیعی بودن آزمایش‌ها، دلیل قطعی برای باردار نشدن وجود ندارد.

وی بیان کرد: عوامل متفاوتی در ناباروری تاثیرگذار هستند که می‌تواند مربوط به زن یا مرد یا هر دو باشد. حدود ۴۰ درصد از مشکلات ناباروری مربوط به مردان، ۴۰ درصد مربوط به زنان و حدود ۱۰ در صد مربوط به هر دو است. در حدود ۱۰ درصد از زوج‌ها نیز عامل ناباروری مشخص نیست. به عبارت دیگر در این زوج‌ها هر دو نفر با توجه به انجام آزمایش‌های موجود مشکلی ندارند، اما به علل نامشخصی بچه‌دار نمی‌شوند.

رئیس گروه میانسالان و سالمندان مرکز بهداشت خوزستان گفت: در بین علت‌های ناباروری برخی از آن‌ها شیوع بیشتری دارند و چنانچه زودتر تشخیص داده و درمان شوند هم ناباروری کاهش پیدا می‌کند و هم عوارض ناشی از این علت‌ها کاهش خواهد یافت. آشنایی با برخی علت‌های شایع و آموزش به گروه هدف در خصوص پیگیری برای تشخیص و درمان این عوامل امکان درمان موثر و کاهش احتمال ناباروری را فراهم خواهد کرد.

عوامل موثر در افزایش ناباروری مردان

رئیس گروه میانسالان و سالمندان مرکز بهداشت خوزستان با اشاره به برخی عوامل موثر در افزایش احتمال ناباروری مردان گفت: عوامل مختلفی می‌توانند باروی مردان را تحت تاثیر قرار دهند که چاقی، تغذیه نامناسب، مصرف سیگار، قلیان، مواد مخدر، الکل، مصرف زیاد کافئین، استرس، امواج رادیوفرکانس، آلودگی هوا، مواجهه با گرما، کم خوابی، برخی داروها، سموم محیطی، بیماری‌هایی مانند اوریون، مشکلات هورمونی، رادیوتراپی یا شیمی درمانی و اختلالات نعوظ برخی از این عوامل هستند.

احمدی بیان کرد: با توجه به اهمیت بارداری در زمان مناسب برای خانواده و برای پیشگیری و کاهش مشکلات ناشی از به تاخیر انداختن آن باید به برخی موارد توجه شود. زوجینی که به مدت یک سال خواهان فرزند هستند و نزدیکی منظم بدون استفاده از روش پیشگیری از بارداری داشته‌اند و باردار نشده‌اند باید از نظر ناباروری بررسی شوند. در زنان بالاتر از ۳۵ سال، این بررسی باید بعد از شش ماه انجام شود.

وی افزود: تاخیر در فرزندآوری با عوارض بارداری و زایمان همراه است و خانواده‌هایی که در سنین بالا اقدام به فرزندآوری می‌کنند باید به این  مسائل دقت کنند و از مراقبت‌های لازم برخوردار شوند.

انتهای پیام

  • سه‌شنبه/ ۲۹ آبان ۱۴۰۳ / ۱۴:۰۴
  • دسته‌بندی: خوزستان
  • کد خبر: 1403082921657
  • خبرنگار : 50225