در ادامه نشست‌های تخصصی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) استان گلستان، موسوم به نشست های گفت و گوی راهبردی «نقشه راه» به منظور بررسی چالش ها و فرصت های سند چشم انداز و اسناد استراتژیک بخش های ۳۰گانه این استان ، سومین نشست با محوریت سند استراتژیک بخش صنعت و معدن و به میزبانی بنیاد نخبگان استان گلستان به همت این خبرگزاری برگزار شد.
در این نشست که تعدادی از نخبگان، مسئولان دولتی( استانداری و اداره کل صمت و...) ، مدیران بخش خصوصی، منطقه آزاد تجاری- صنعتی اینچه برون و اساتید دانشگاه ها حضور داشتند، سند استراتژیک « بخش صنعت و معدن استان گلستان» مورد بررسی قرار گرفت و چشم انداز و استراتژی این بخش از سوی نخبگان حاضر به بوته نقد گذاشته شد.
در صنعت و معدن نیز استراتژی اصلی ما تجمُّر (تجارت جهانی مبتنی بر مزیت های رقابتی) است
معاون امور صنایع اداره صمت گلستان منطقه آزاد اینچه برون را فرصت طلایی استان برشمرد و گفت: اینچه برون نسبت به بقیه مرزها از موقعیت بهتری برخوردار است و تنها مسیر زمینی مبادله با کشورهای اوراسیا است که جایگزینی برای آن وجود ندارد.
هادی شاه حسینی با بیان اینکه تجمّر ، استراتژی اصلی استان گلستان است ادامه داد: در بخش صنعت انتخاب یک استراتژی اصلی برای پیوند بین واحدهای خرد ضروری بوده و سند استراتژیک بخش صنعت ومعدن با لحاظ قرار دادن ۲۰ هدف راهبردی و برنامه‌های عملیاتی خود می‌تواند گامی موثر در جهت توسعه صنعت بردارد.
وی مسائل و مشکلات زیرساختی موجود در منطقه آزاد اینچه برون (بعنوان بهترین ظرفیت توسعه بخش صنعت در استان ) را تنها مانع ورود سرمایه گذاران صنعتی به این منطقه دانست و ادامه داد: در نمایشگاه اوراسیا متوجه جذابیت این منطقه نسبت به دیگر مناطق برای سرمایه گذاران خارجی شده و اگر مسائل آب، برق و زیرساختی رفع شود فرش قرمز برای ورود آنها پهن خواهدشد.
تفکر انتقادی را به تفکر راهبردی تبدیل کنیم
معاون اداره کل برنامه ریزی و بودجه استانداری گلستان با بیان اینکه نگاه ما به سند چشم انداز توسعه استان نگاهی برنامه‌ای و بلندمدت است، گفت: چه در استان، کشور و حتی خارج از مرزهای ما، همیشه تغییر با مقاومت و چالش‌هایی همراه بوده و این ماهیت تغییر با نگاه دغدغه‌مند مردم و سازمان‌ها همراه است.
محمدرستمی سند چشم انداز توسعه استان را سندی راهبردی و بومی برشمرد و افزود: تاکنون وظایف و مسئولیت‌های ما از سوی تهران دیکته شده و هیچگاه نظرخواهی طبق نیاز استان از مسئولان و متولیان بومی صورت نگرفته بود و این سند یک راهبرد جدید مبتنی بر دانش روز است.
وی با اشاره به این موضوع که روش علمی به کارگرفته در تهیه این سند تاکنون در هیچ استانی صورت نگرفته پیشنهاد داد: باید تفکر انتقادی نسبت به سند توسعه به تفکر راهبردی تبدیل شده و ما باید با تغییر نگاه در جهت تطبیق سازمان خود با سند حرکت کرده و در صورت نیاز مفاد آن را به تهران و وزارت خانه معرفی و از اعتبارات ملی در جهت رفع موانع اجرای سند توسعه بهره برداری کنیم.
آگاهی از قوانین منطقه آزاد تجاری ضروری است
کارشناس سازمان منطقه آزاد اینچه برون وفاق ملی در برنامه ریزی را تنها راه پیشرفت در مناطق آزاد دانست و گفت: سه شرط خالی بودن از سکنه، محصور بودن و برخورداری از تراز تجاری مثبت برای مناطق آزاد وجود داشته و اینچه برون از معدود مناطق تجاری دارای شیب مثبت است.
سید یاسر میر با بیان اینکه در مناطق آزاد قوانین سرزمین اصلی جاری نمی‌باشد، ادامه داد: ما در این مناطق از معافیت‌های مالیاتی، معافیت مالیات ارزش افزوده و عدم پرداخت عوارض مواد اولیه برخوردار بوده و می‌توان با آگاهی بخشی درباره قوانین گامی مثبت در جهت جذب سرمایه گذار برداشت.
وی با ضروری دانستن برنامه ریزی برای بهره برداری از فرصت بزرگ منطقه آزاد تجاری اینچه برون برای توسعه صنایع به ویژه صنایع مادر و مورد نیاز در استان، تاکید کرد: سند استراتژیک بخش صنعت و معدن مسیر را برای تحقق این امر برای ما مشخص کرده و به نظر می رسد داشتن این برنامه با همه چالش هایی که ممکن است در برداشته باشد بهتر از بی برنامگی است.
گلستانی ها منتظر ناجی از خارج استان نباشند/ برای احقاق حقوق گلستان باید مطالبه گری کرد
معاون مدیر کل هماهنگی امور اقتصادی استانداری گلستان با اشاره به اینکه استانداری به عنوان یک دستگاه حاکمیتی متولی تدوین سند چشم‌انداز و اسناد بخشی ۳۰ گانه شده است، اظهار کرد: استانداری طی ابلاغیه‌ای در نقش متولی تمام دستگاه های اجرایی را برای به ثمر رسیدن سند چشم انداز و اسناد بخشی در یک مجموعه گردهم آورده است.
مجتبی کبیری با بیان اینکه استاندار گلستان واقف بر موازی کاری یکسری از دستگاه های اجرایی در استان است، اذعان کرد: خواسته مهم استاندار ایجاد وفاق بین تمام دستگاه‌های اجرایی برای پیشرفت استان است.
وی با تاکید بر اینکه استان گلستان نباید منتظر ناجی باشد، توضیح داد: استان گلستان تنها در صورت مطالبه گری از مقامات بالادستی و دولت می‌تواند به اهداف خود جامه عمل بپوشاند.
کبیری از ملزومات تامین منابع مالی مورد نیاز اسناد ۳۰ گانه بخشی را مطالبه گری از دولت دانست و گفت: استان گلستان نیز باید مانند سایر استان‌ها همچون اصفهان، مشهد، تبریز و ... مطالبه گر سهم خود باشد.
صنایع استان باید به روز شوند/ شبکه های بین المللی صنایع ایجاد کنیم
رئیس اداره برنامه ریزی اداره کل صنعت، معدن و تجارت استان گلستان یکی از نقدهای وارد بر تدوین سند چشم انداز را استفاده نکردن از ظرفیت نخبگانی استان دانست و ادامه داد: یکی از عوامل به کار گرفته شده در تدوین اسناد ۳۰ گانه بخشی استفاده از بخش‌های خصوصی بوده است.
علیرضا صباغی با اشاره به اینکه رکن اصلی اجرای سند چشم انداز توجه به حوزه انرژی و زیرساخت های آن در بخش های مختلف است، اظهار کرد: برای تکمیل این زنجیره مهم و عملیاتی کردن آن به روز شدن صنایع و تکنولوژی های استان از ملزومات است.
وی با بیان اینکه در اجرایی سازی اسناد خواه و ناخواه نیازمند کمک گرفتن از خارج از کشور هستیم، اذعان کرد: این همکاری‌ها می‌تواند به انتقال تجربیات، فناوری‌های نوین و ایجاد شبکه‌های تجاری بین‌المللی کمک کند، که در نهایت به ارتقاء سطح کیفی و کمی تولیدات داخلی و افزایش رقابت‌پذیری آنها در بازارهای جهانی منجر خواهد شد.
فقر و محیط زیست دو چالش بزرگ توسعه استان گلستان
معاون صنایع تبدیلی جهادکشاورزی با بیان اینکه استان گلستان علیرغم ظرفیت‌های گسترده موجود از شرایط اقتصادی زیبنده ای برخوردار نیست، اظهار کرد: دو عامل فقر و محیط زیست باعث شده است که استان گلستان نسبت به دیگر استان ها عقب‌تر قرار گرفته و میانگین درآمد پایین‌تری داشته باشد.
علی گیلکی با اشاره به اینکه لازمه عملیاتی کردن تدوین سند چشم انداز تامین اعتبار و منابع کافی است، ادامه داد: از دیگر عوامل مهم اثر گذار برسند چشم انداز می‌توان به منابع انسانی متخصص و کارآمد و همسو سازی و همراهی دستگاه های متولی اشاره کرد.
وی شرایط حال حاضر کشور، تحریم ها و وضعیت نابسامان اقتصادی را از دیگر موانع بر سر راه تحقق اهداف سند چشم‌انداز در استان برشمرد و گفت: در بخش‌هایی از این اسناد تنها عوامل و مشکلات استانی مطرح نیست بلکه مشکلات کلان کشوری نیز باید مورد حل و فصل شود.
مشکل انرژی در صنایع گلستان باید رفع شود/ زیرساخت توسعه در گلستان فراهم شود
کارشناس استانداری با اشاره به اینکه استان گلستان با توجه به موقعیت جغرافیایی با احداث کارخانه‌ها و تکنولوژی های برتر می‌تواند صادر کننده محصولات باشد، اظهار کرد: در مجاورت استان گلستان کشورهایی حضور ندارند که سبب واردات محصولات شود و این یکی از مزایای مناطق آزاد این منطقه نسبت به مناطق آزاد غرب و جنوب کشور است.
حسین شیخ ویسی با بیان اینکه این رخ داد سبب ارزآوری، استفاده از صنایع جدید، اشتغال زایی و افزایش درآمد سالانه و «GDP» استان می‌شود، ادامه داد: لازمه رسیدن به این اهداف اجرایی کردن اسناد سی‌گانه بخشی از جمله سند استراتژیک بخش صنعت و معدن در استان است.
وی فراهم بودن زیرساخت ها را عمده ترین نیاز برای جذب سرمایه‌گذاری برشمرد و ادامه داد: تامین انرژی های آب، برق و گاز استان در واحدهای تولیدی یکی از مشکلاتی است که باید به حل آن پرداخت.
ناترازی منابع انسانی در بهره وری دلیل ناترازی در چشم انداز است
کارشناس استانداری ناترازی منابع انسانی در بهره‌وری را یکی از عمده ترین دلایل ناترازی در سند چشم انداز دانست و گفت: اگر نیروی انسانی و مدیر توانمند در بستر امور نباشد هیچگونه بهره‌وری از بهترین تکنولوژی ها، تجهیزات و منابع نخواهیم داشت.
شیخ ویسی تعریف بسته‌های مناسب سرمایه‌گذاری برای جذب سرمایه‌گذار را از دیگر موضوعات مهم در حوزه اجرایی سازی اسناد سی‌گانه بخشی برشمرد و ادامه داد: این امر باید توسط همه دستگاه‌ها، بخش‌ها وحتی منطقه آزاد و شهرک های صنعتی به جدیت دنبال شود.
وی تسهیل در فرآیندها را از دیگر موضوعات مهم در این حوزه دانست و اضافه کرد:اصلاح فرآیند ها با حضور مدیران و کارشناسان کارآمد و مسئولیت پذیر و بازبینی تمام فرآیندها توسط آنها امکان پذیر است.
تکرار سرفصل های ۲۰ سال پیش راهگشا نیست
کارشناس اداره کل صمت گلستان با اشاره به اینکه خود یکی از تدوین‌گران سند چشم‌انداز بوده است، اظهار کرد: باوجود اینکه تدوین این سند بسیار کار ارزشمندی بوده است؛ اما نقدهایی نیز به آن وارد است.
خورشیدی یکی از حوزه های مورد بررسی در این اسناد را منابع مالی برشمرد و گفت: یکی از اصول اساسی هر برنامه ای وجود منابع مالی است که باید از وجود آن اطمینان حاصل کرد.
وی ضمانت اجرایی اسناد سی‌گانه بخشی را از دیگر عوامل مهم تحقق آن دانست و افزود: بخش اصلی و مهم این اسناد حوزه عملیاتی و اجرایی آن است که چگونه و به چه نحوی قابل اجرا است.
خورشیدی با اشاره به شرایط غیرقابل پیش‌بینی کشور در دوران تحریم، اذعان کرد: سوالی که در حال حاضر مطرح می‌شود این است که آیا نوشتن استراتژی در چنین شرایطی که از فردا اقتصاد کشور با خبر نیستیم می‌تواند کمک کننده باشد؟
وی با اشاره به یکی از سوالاتی که برای نقادان این سند مطرح است، ادامه داد: پرسش مورد اهمیت در مورد این اسناد این است که موارد و سرفصل‌های سند چشم‌انداز ۲۰ سال پیش در موارد سند توسعه استان و اسناد بالادستی بوده است پس در حال حاضر چه تفاوتی رخ داده است؟
پیش از هر ائتلافی نیازمند ائتلاف دلها هستیم/ در هر دوره نخبگان زیادی را ازدست داده ایم
سرپرست بنیاد نخبگان گلستان ضمن تقدر از مشاور استراتژیک استاندار، رئیس و معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی استان گلستان برای برگزاری نشست‌های نقشه راه گفت: سند چشم انداز و اسناد استراتژیک بخش های ۳۰ گانه استان با زحمات زیاد کارشناسان و متخصصان هر حوزه تدوین شده و قطعا می‌تواند به رشد و توسعه استان کمک کند.
«عماد آیدانی» با توضیح اینکه این طرح نیز ممکن است همانند همه طرح ها با کاستی ها و انتقاداتی همراه باشد، گفت: برگزاری نشست های نقشه راه فرصتی برای به نقد کشیدن و استفاده از نظرات متخصصان فراهم کرده است.
وی از آمادگی بنیاد علمی نخبگان برای میزبانی از بررسی سند آموزش عالی استان با حضور اساتید دانشگاه خبر داد و افزود: باید قبل از هر چیز به بررسی این مسائل بپردازیم که چرا نتوانسته ایم سرمایه گذاران را به استان جذب کنیم و اگر سرمایه گذار را جذب کرده ایم چه چیز باعث شکست و یا فرار سرمایه گذار شده و علاوه بر آن به سراغ سرمایه گذاران موفق برویم و تجربه آنها را ثبت کنیم.
سرپرست بنیاد نخبگان استان گلستان با تاکید اینکه قبل از هر اِئتلافی نیازمند ائتلاف دلها برای کسب موفقیت در استان هستیم و باید از جزیره ای عمل کردن دستگاه های مختلف پرهیز شود، گفت: باید همه با هم در یک سو حرکت کرده و برای رفع نیازمندی های استان برنامه ریزی کنیم.
آیدانی بر استفاده از افراد نخبه، کارآزموده با هر سلیقه سیاسی تاکید کرد و افزود استان سیاست زده ما در هر دوره به نوعی نخبگان خود را از دست داده که باید همه آنها پای کار آورده شوند و با وفاق، مهرورزی و برنامه ریزی درست کارها را با موفقیت به جلو ببریم.
مشاور استراتژیک استاندار گلستان با تاکید این نکته که فقر و محیط زیست دو چالش اصلی استان گلستان در مسیر توسعه است، اظهار کرد: مسیر توسعه و نقشه توسعه استان را بر اساس رشد تجارت ۲۰ میلیارد دلاری و افزایش میانگین درآمد سرانه استان تدوین کرده ایم.
باید شکاف میان سرانه درآمد استان و کشور را پُر کنیم
حمیدرضا دنکوب بابیان اینکه شکاف بین سرانه درآمد استان و کشور همچنان و بیش از گذشته وجود داشته و در طول ۲۲ سال گذشته منتهی به سال ۱۴۰۰ این شکاف روز به روز بیشتر شده است، بیان کرد: استراتژی اصلی و پیشران استان گلستان «تجمر» یعنی تجارت جهانی مبتنی بر رقابت جهانی بعنوان میانبر بدنبال پرکردن این شکاف است.
وی با تاکید بر اینکه استانداری برای اینکه بتواند این مسیر را طی کند چهار مگاپروژه را برای خود تعریف کرده است که مگاپروژه کریدور شمال وجنوب، منطقه آزاد اینچه‌برون، اقتصاد دریا محور و شهر فناوری هوشمند ، چهار مگاپروژه اصلی برای توسعه استان است، ادامه داد: تدوین و اجرای ۳۰ سند بخشی مسیر دیگری برای رسیدن به چشم انداز توسعه استان گلستان است.
مشاور استراتژیک استاندار گلستان با اشاره به اینکه هیچ کشوری بدون مگاپروژه به توسعه دست نخواهد یافت بیان کرد: مگاپروژه های استان گلستان نیز با بررسی ظرفیت‌ها و بر اساس توسعه زیرساخت‌ها تعیین شده است.
دنکوب با بیان اینکه تنها استانی هستیم که در حال بررسی ۲۱ زنجیره ارزش هستیم، افزود: بالغ بر ۸۰ درصد ارزش افزوده ، صادرات و اشتغال استان در بستر این زنجیره های ارزش شکل گرفته است.
وی سهم ارزش افزوده طیور را ۱.۲ درصد دانست و اضافه کرد: این درحالی است که اگر زنجیره‌های ارزش کامل بود این رقم حداقل باید ۱۰ درصد می بود و یا اینکه مثلا ۱۰ درصد غله کشور در استان گلستان تولید می‌شود و اگر ارزش افزوده این تولید نیز در استان گلستان محقق شود درآمد سرانه استان نیز رشد قبل توجهی خواهد داشت.
«توسعه ائتلاف های استراتژیک صنعتی و معدنی» به عنوان استراتژی اصلی بخش صنعت و معدن استان گلستان
مشاور استراتژیک استاندار گلستان با تبیین این نکته که در کشورهای پیشرفته تا ۸۰ درصد سهم GDP آنها در بخش خدمات، تا ۱۵ درصد در بخش صنعت و حدود ۵ درصد در بخش کشاورزی است، اضافه کرد: در حالیکه این سهم بندی در استان گلستان ۵۵ درصد خدمات، ۲۰ درصد صنعت و معدن و مابقی کشاورزی است.
دنکوب الگوی پایدار در مسیر توسعه کشورهای پیشرفته را حرکت از اقتصاد متکی به بخش کشاورزی به سوی اقتصاد متکی به بخش صنعت و نهایتاٌ رسیدن به اقتصاد متکی به بخش خدمات دانست و اظهار کرد: الگوی جایگزین حرکت مستقیم از اقتصاد متکی به بخش کشاورزی به اقتصاد متکی به بخش خدمات (بدون صنعتی شدن) بسیار شکننده و ناپایدار و غیر رقابتی است که در شرایط تحریم، رکود یا تلاطم زیاد سیاسی و حتی پاندومی عوارض منفی آن نمایان می شود.
وی با بیان اینکه الگوی اول نشانگر اهمیت بخش صنعت بعنوان حلقه واسط و موتور محرکه توسعه پایدار و رقابت پذیر کشورهاست، ادامه داد: با توجه به الگوی اول توسعه کشورها برای صنعتی شدن استان و برای توسعه بخش صنعت و معدن گلستان دو تجربه جهانی پیش روی ما بوده است که لاجرم مسیر دوم انتخاب شده است.
مشاور استراتژیک استاندار گلستان مسیر نخست را مسیر طولانی و دشوار کشورهایی همچون ژاپن، کره جنوبی، سنگاپور، تایوان، چین و... دانست که با ایجاد صنایع و بنگاه معروف همچون سونی، سامسونگ، ال جی، شیاومی و...در فاصله زمانی بین ۳ تا ۵ دهه بوده و تصریح کرد: مسیر کوتاه تر و سهل تر همچون مالزی و لهستان که با بهبود شاخص سرمایه گذاری خارجی (FDI) و فراهم کردن تسهیلات و مشوق های متعدد برای جذب صنایع و بنگاه های بزرگ صنعتی سایر کشورها صنعتی طی ۱ تا ۲ دهه به یک کشور صنعتی تبدیل شده اند.
دنکوب اضافه کرد: از این رو استراتژی اصلی بخش صنعت و معدن استان گلستان با الهام از روش دوم که مسیر ساده تر و سریع تر است و با توجه به فراهم شدن زیرساخت منطقه آزاد اینچه برون با ۱۰ برابر ظرفیت عرصه های سرمایه گذاری (۱۳ هزار هکتار در فاز ۱) نسبت به کل عرصه فعلی صنعتی استان (پس از شش دهه قدمت حدود ۱۰۰۰ هکتار) انتخاب شده است.
وی با تاکید بر اینکه هرچند جذب سرمایه گذاری خارجی با چالش هایی مواجه است، افزود: ولی جذب صنایع و بنگاه های بزرگ و موفق ملی همچون تراکتورسازی تبریز، کمباین سازی اراک، هلدینگ‌های سرمایه گذاری شستا، خلیج فارس، گلرنگ و...، زنجیره‌های ارزش بنگاهی بزرگ در صنایع غذایی، معدنی، سلولوزی و... و برندهایی همچون شیرین عسل، کاله و... بسیار راحت تر است و از این رو «توسعه ائتلاف های استراتژیک صنعتی ومعدنی» به عنوان استراتژی اصلی این بخش تعیین و معرفی شده است.
تجارب موفق مالزی و لهستان برای افزایش درآمد سرانه
مشاور استراتژیک استاندار گلستان با اشاره به اینکه صنایع و بنگاه های بزرگ صنعتی و معدنی با ورود خود به استان به ویژه در منطقه آزاد صنعتی- تجاری با ده ها مشوق و... همزمان سرمایه لازم، تکنولوژی های پیشرفته، بازار بین المللی، دانش روز و... را برای بخش صنعت و معدن استان فراهم می کنند، گفت: این رازی است که باعث شده است کشورهایی همچون مالزی و لهستان در کمتر از دو دهه به درآمد سرانه حدود ۳۰ هزار دلار برسند.
دنکوب با بیان اینکه چشم انداز ما در صنعت و معدن این است که باید استانی واجد صنایع رقابت پذیر شویم، خاطرنشان کرد: به همین دلیل بطور نمونه در بخش کشاورزی به سمت استراتژی «توسعه کشاورزی بازارمحور» و در بخش صنعت با ایجاد ائتلاف های استراژیک صنعتی باید به سراغ تولید محصولات کارخانه‌ای و با کیفیت که قابل عرضه و رقابت در بازارهای بزرگ ملی و بین المللی است برویم.
وی با اشاره به اینکه «دانش حکمرانی ، مدیریت و استراتژی» بعنوان یک زمینه علمی و تخصصی روز دنیا مهمترین حوزه تخصصی است که بر اساس آن برنامه های استان تدوین شده است ، افزود: سند چشم انداز و اسناد استراتژیک بخش های ۳۰ گانه استان علاوه بر دانش مدار بودن، تماماً منطبق بر قانون و ذیل چشم انداز کشور و اسناد بالادستی تدوین شده و همه دستگاه‌ها موظف هستند بر اساس آن عمل کنند.
مشاور استراتژیک استاندار گلستان مسئولیت پذیری و عشق به خدمت رسانی و پیشرفت کشور را یکی از عوامل اصلی و دارای سهم قابل توجهی در افزایش ضمانت اجرایی سند چشم انداز و اسناد استراتژیک بخش های ۳۰ گانه استان دانست و افزود: نداشتن استراتژی در استان‌گلستان موجب شده این استان روز به روز فقیرتر شود و این در حالی است که اگر در استان استراتژی مشخص و درستی تعریف شود، به سرمایه گذاران جهت داده شده و از هدر رفت منابع جلوگیری می‌شود.
انتهای پیام