در کشور ما هنوز هم آزمایش اچ آی وی با وجود فراگیر بودن پویش‌های اطلاع‌رسانی و خدمات رایگان آن، همچنان با هراس و اضطراب‌هایی همراه است که منبع اصلی این نگرانی‌ها، انگ اجتماعی و برچسب‌های منفی است که امکان دارد به افراد زده شود.

بسیاری از کسانی که حتی به فکر انجام این آزمایش می‌افتند، از ترس افشاشدن نتیجه و مواجهه با نگاه‌های منفی، از آن صرف‌نظر می‌کنند. در حالی که اچ آی وی یک بیماری قابل کنترل است و فرد مبتلا با تشخیص زودهنگام و درمان به موقع می‌تواند زندگی طبیعی و طولانی داشته باشد.

این روزها پویش «من هم تست اچ آی وی می‌دهم» که توسط دانشگاه‌های علوم پزشکی و وزارت بهداشت در سطح کشور اجرا می‌شود، به یکی از مهم‌ترین راهکارهای مقابله با این نگرانی‌ها تبدیل شده است. هدف این پویش نه تنها ترغیب مردم به انجام آزمایش‌های پیشگیرانه، بلکه کاهش انگ اجتماعی و ایجاد فضایی امن و حمایتی برای افراد است تا بدون دغدغه و ترس از قضاوت‌های اجتماعی، آزمایش خود را انجام دهند.

نگاهی به ترس‌های پنهان

شاید برای بسیاری از افراد این تصور که آزمایش اچ آی وی تنها مختص کسانی است که رفتارهای پرخطر دارند، رایج باشد. اما حقیقت این است که هر کسی می‌تواند در معرض این ویروس قرار بگیرد، حتی افرادی که از نظر اجتماعی و رفتاری به عنوان افراد بسیار سالم شناخته می‌شوند. این باور غلط باعث می‌شود بسیاری از افراد به رغم داشتن علائم یا برخورد با عوامل پرخطر، از انجام آزمایش امتناع کنند. ترس از اینکه در صورت مثبت بودن نتیجه آزمایش، از سوی جامعه طرد شوند و برچسب‌های منفی اجتماعی، نظیر بی‌اخلاق، خطرناک و غیرقابل اعتماد و غیره به آن‌ها زده شود، اغلب مانع انجام آزمایش می‌شود.

در همین راستا، حسین معصومی، در گفت‌وگو با ایسنا، به اهمیت پویش «من هم تست اچ آی وی می‌دهم» اشاره کرده است. این پویش به منظور کاهش همین نوع نگرانی‌ها و تسهیل دسترسی افراد به خدمات آزمایش اچ آی وی راه‌اندازی شده است. 

مدیر گروه پیشگیری و مبارزه با بیماری‌های واگیر معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی زنجان، اظهار می‌کند: آزمایش اچ آی وی در مراکز خدمات جامع سلامت و مراکز مشاوره بیماری‌های رفتاری، پس از مشاوره و تنها با رضایت فرد، به صورت رایگان و محرمانه انجام می‌گیرد. هدف ما این است که افراد بدون نگرانی از برچسب‌گذاری و انگ اجتماعی، تست اچ آی وی را انجام دهند.

چهره‌ای ناشناخته از ترس اجتماعی

قصه‌ای که در ادامه می‌آید، قصه‌ای است از مردی که از ترس انگ اجتماعی، قدم در راهی گذاشت که نه تنها برای سلامت خود بلکه برای شکستن تابوهای اجتماعی نیز ضروری بود.

علی ۳۲ ساله، کارمند یکی از شرکت‌های خصوصی است. او همیشه از انجام آزمایش اچ آی وی می‌ترسید. نه از بیماری، بلکه از اینکه ممکن است اگر کسی از این موضوع مطلع شود، او را به عنوان فردی «خطرناک» یا «غیرقابل اعتماد» در نظر بگیرد. علی همیشه از انجام این آزمایش دوری می‌کرد، با اینکه می‌دانست تشخیص زودهنگام بیماری می‌تواند کمک زیادی به سلامتی‌اش بکند.

اما پس از شنیدن اخبار مربوط به پویش «من هم تست اچ آی وی انجام می‌دهم» که در سطح شهر و با همکاری دانشگاه علوم پزشکی برگزار می‌شود، تصمیم گرفت که به این ترس پایان داده و آزمایش را انجام دهد. البته این تصمیم به سادگی گرفته نشد.

وی اظهار می‌کند: قبل از اینکه تصمیم به رفتن بگیرم، هزاران بار با خودم جنگیدم. ترس از اینکه دیگران درباره‌ام چه فکر کنند، خیلی بزرگ بود. حتی در مسیر رفتن به مرکز مشاوره هم مدام به خودم می‌گفتم شاید بهتر است بی‌خیال شوم، اما چیزی در درونم گفت که باید این قدم را بردارم.

او در ادامه توضیح می‌دهد که وقتی به مرکز مشاوره رسید، بیشتر از هر زمان دیگری احساس ترس داشت، اما وقتی با مشاور صحبت کرد و از محرمانه بودن فرآیند آزمایش مطمئن شد، کمی آرام‌تر شد. به خودم گفتم که این تنها یک آزمایش است. حتی اگر نتیجه‌اش مثبت باشد، باز هم زندگی ادامه دارد و می‌توانم درمان شوم، چرا باید از یک آزمایش ساده بترسم، این تفکر باعث شد تا در نهایت تست بدهد.

پس از انجام آزمایش و گذشت چند روز، علی با نگرانی به مرکز برگشت تا نتیجه آزمایش را دریافت کند. لحظاتی که به نظرش کشدار می‌آمدند، هر کدام پر از استرس و اضطراب بود، اما وقتی نتیجه آزمایش منفی اعلام شد، احساس کرد که بار بزرگی از روی دوش او برداشته شده است. در ابتدا احساس رضایت داشتم که نتیجه منفی بود، اما مهمتر از آن، از اینکه توانستم ترسم را کنار بگذارم و آزمایش را انجام دهم، خوشحال بودم.

مبارزه با انگ اجتماعی و فرهنگ‌سازی

مدیر گروه پیشگیری و مبارزه با بیماری‌های واگیردار معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی استان با اشاره به اهمیت و حساسیت موضوع، می‌گوید: در حال حاضر دانشگاه‌های علوم پزشکی و وزارت بهداشت اقداماتی جدی برای آگاهی‌رسانی در این زمینه انجام می‌دهند. این اقدامات نه تنها در قالب پویش‌های اطلاع‌رسانی، بلکه در راستای تغییر نگرش اجتماعی و مقابله با انگ‌های اجتماعی نیز صورت می‌گیرد.

معصومی ادامه می‌دهد: مهم‌ترین هدف ما این است که مردم درک کنند که اچ آی وی یک بیماری عفونی است که می‌توان آن را کنترل کرد. فقط با تشخیص زودهنگام و درمان به موقع می‌توان از انتقال آن جلوگیری کرد و از عوارض آن پیشگیری کرد.

او می‌افزاید: همچنین این بیماری هیچ ارتباطی با اخلاق یا رفتارهای خاص ندارد و به راحتی هر فردی می‌تواند در معرض آن قرار بگیرد. از همین رو، هدف اصلی پویش‌های اطلاع‌رسانی این است که ترس از انگ اجتماعی را از بین ببریم و شرایط را برای انجام آزمایش‌های اطمینان‌بخش و محرمانه فراهم کنیم.

راهی به سوی جامعه‌ای بدون انگ اجتماعی

آزمایش اچ آی وی در حالی که می‌تواند زندگی یک فرد را نجات دهد، اما برای بسیاری از افراد با هراس و ترس‌های اجتماعی همراه است. این هراس نه از بیماری، بلکه از ترس قضاوت‌های نادرست اجتماعی است. پویش‌هایی مانند «من هم تست اچ آی وی انجام می دهم» به دنبال ایجاد فضایی حمایتی و بی‌دغدغه برای افراد است تا بتوانند بدون ترس از برچسب‌ها، سلامت خود را کنترل کنند. تنها با آگاهی‌رسانی درست و فرهنگ‌سازی، می‌توان انگ‌های اجتماعی را شکست و افراد را به انجام آزمایش‌های پیشگیرانه ترغیب کرد.

امید است که روزی برسد که انجام آزمایش اچ آی وی نه تنها به یک عمل پزشکی، بلکه به یک رفتار اجتماعی معمول تبدیل شود که هیچ‌کس از ترس انگ‌های اجتماعی از آن اجتناب نکند.

انتهای پیام