شورای فرهنگ عمومی باید فراتر از یک عنوان فعال باشد / خلا مطالعات دانشی درباره فرهنگ عمومی

دبیر شورای فرهنگ عمومی با تاکید بر اینکه این شورا باید فراتر از یک عنوان در میدان عمل فعال باشد، گفت: در حوزه فرهنگ، صاحب‌نظران زیادی وجود دارند، اما تعداد افرادی که به صورت خاص در حوزه فرهنگ عمومی متمرکز باشند و کارهای پژوهشی و دانشی انجام داده باشند، کم هستند و این یک‌ خلا بزرگ است.

به گزارش ایسنا، عاطفه خادمی در مراسم گرامیداشت سالروز تاسیس شورای فرهنگ عمومی که عصر امروز در سالن «غدیر» وزارت فرهنگ‌وارشاد اسلامی برگزار شد، درباره حکمرانی و فرهنگ عمومی، گفت: در گام اول تلقی از فرهنگ عمومی موضوع مهمی است. در نقشه مهندسی فرهنگی کشور تقسیم‌بندی شکل گرفته است که شامل فرهنگ‌ ملی، فرهنگ تخصصی ‌و فرهنگ عمومی است و قائل به این سه مورد در ساحت فرهنگ هستند. اما اساسا فرهنگ عمومی چه حوزه‌ای را در برمی‌گیرد؟ فرهنگ عمومی مجموعه بسیطی از نظام ارزش‌ها، هنجارها و رفتارها و باورهای جامعه است و به نظر می‌رسد همین گستردگی چالش بزرگی در فهم موقعیت خاص در عملکرد نسبت به این حوزه را به وجود می‌آورد و ما نیاز داریم درباره مفهوم فرهنگ عمومی بیشتر بیندیشیم.

وی با اشاره به اینکه گاهی در ساحت حکمرانی نمی‌توان مرزی بین فرهنگ رسمی و عمومی قائل شد، اظهار کرد: باید درباره تعریف و ساخت‌ها و ویژگی‌های فرهنگ عمومی فکر کنیم و در فضای حکمرانی، متولیان امر بتوانند یک اجماع نظری در این خصوص شکل دهند.

خادمی بیان کرد: در حوزه فرهنگ، صاحب‌نظران زیادی وجود دارند، اما تعداد افرادی که به صورت خاص در حوزه فرهنگ عمومی متمرکز باشند و کارهای پژوهشی و دانشی انجام داده باشند کم هستند و این یک‌ خلا بزرگ است.

وی با تاکید بر اینکه تغییر فرهنگ عمومی با سرعت زیادی اتفاق می‌افتد، اظهار کرد: این بخش از فرهنگ دستخوش تغییر و تحولات می‌شود؛ بنابراین حساسیت آن دوچندان است. اگر بخواهیم‌ وضعیت سبک‌زندکی‌جامعه ایرانی را در چهار دهه اخیر بررسی کنیم، قطعا سرفصل‌های تحول قابل رویت است و نمی‌توان از آن غفلت کرد. توجه به تغییر و تحولات در حوزه فرهنگ عمومی موضوعی جدی است که اگر نسبت به آن نگاه تخصصی نداشته باشیم ما را در ساحت سیاست‌گذاری دچار چالش جدی خواهد کرد.

او با تاکید بر اینکه مدل حکمرانی در حوزه فرهنگی و اجتماعی نه چندان مشخص است و نه می‌توان تفکیکی بین آن قائل شد، گفت: فقط می‌دانیم نهادهای متولی هر حوزه متفاوت است و توجه به نسبت مسائل اجتماعی و فرهنگی و مرز بین آنها مشخص نیست‌.

خادمی ادامه داد: در فضایی که دوگانه مردم‌ و حاکمیت در حال پررنگ شدن است و برخی به دنبال برخواست موضوعات هستند باید از ظرفیت حوزه‌های فرهنگی استفاده کنیم. ویژگی‌های فرهنگ عمومی در جامعه ایرانی باید به گونه‌ای باشد که گفت‌وگو را تقویت کند. باید با برجسته‌سازی و یادآوری سرمایه‌های فرهنگی کاری کنیم تا مواجهه افراد با مسائل اجتماعی هم بهبود یابد و افراد از برخورد قهری یا بی‌تفاوتی دور شوند.

وی رسیدن به یک روایت شفاف و روشن برای فرهنگ عمومی را امری مهم خواند و گفت: تا زمانی که ساحت خردورزی اجماع نسبت به موضوعات حساسیت نداشته باشد خیلی نمی‌توان به رقم زدن اتفاقات بزرگ امیدوار بود. باید اندیشه‌ورزان و خردمندان در این حوزه دعوت به کار شوند تا شبکه‌ای نخبگانی در این زمینه شکل گیرد. از سوی دیگر باید به سمت احیای شأن شورای فرهنگ عمومی برویم و فراتر از یک اسم‌ و عنوان در میدان فعال باشیم.

در ادامه این مراسم حجت‌الاسلام خسروپناه - دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی - گفت: شورای فرهنگ عمومی جایگاه مهمی دارد و ساختاری حکمرانی در آن وجود دارد. این شورا در راستای تقویت انسجام ملی و پاسداری از هویت و سبک زندگی ایرانی - اسلامی فعال است و در واقع دغدغه‌هایی که در نقاط مختلف کشور در زمینه فرهنگ عمومی وجود دارد در این شورا تصمیم‌گیری می‌شود. ناظر به  تصمیمات بالادستی در حوزه فرهنگ، شورای فرهنگ عمومی باید برای اجرایی‌سازی‌ موضوعات فعال باشد.

وی افزود: در حوزه نام‌گذاری رویدادهای ملی و مذهبی و برگزاری رویدادهای مختلف در استان‌ها، حمایت از زبان فارسی و… شورا کارهای ارزنده‌ای انجام داده است.

خسروپناه با اشاره به اینکه شورای فرهنگ عمومی با برخی چالش‌ها نیز مواجه است، گفت: با امکانات رصدی موجود در کشور باید به شورای فرهنگ عمومی کمک کرد تا ناظر بر مشکلات، چالش‌ها برطرف شود. با امکانات رصدی موجود در کشور باید به شورای فرهنگ عمومی کمک کرد تا ناظر بر مشکلات، چالش‌ها برطرف شود. در حال حاضر با تهدیدهای جهانی و فرهنگی بیگانه مواجه هستیم که برخی تلاش می‌کنند تا خانواده‌گریزی شکل گیرد یا گرایش زیست جهان پسامدرن در بین نوجوانان رخ دهد که گرفتار نوعی ابتذال‌گرایی و پوچ‌گرایی شوند.

وی افزود: بسیاری از شخصیت‌های علمی دنیا هم درباره این خطرها هشدار داده‌اند. جامعه ایرانی - اسلامی ما و حتی اقلیت‌های دینی به اهل بیت محبت دارند؛ بنابراین با توسل به این مهم نباید بگذاریم خطرهای جهانی فرهنگی نوجوان و جوان ما را تهدید کند. البته همچنان هم نسل‌های آگاه و هویت‌دار در جامعه وجود دارند اما باید شورای فرهنگ عمومی در این زمینه بیشتر تلاش کند.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: شورای فرهنگ عمومی باید بازنگری بر برنامه‌ها داشته باشد تا اگر برنامه‌ای کارکرد ندارد، اصلاح شود. نکته مهم‌تر نیز این است که استان‌ها هم برگزاری جلسات شورای فرهنگ عمومی را جدی بگیرند تا فعالیت‌ها به نتیجه برسد. نباید خبر برسد که در یک استان بیش از یکسال است که جلسه شورای فرهنگ عمومی تشکیل نشده است.

انتهای پیام

  • دوشنبه/ ۱۴ آبان ۱۴۰۳ / ۱۶:۲۸
  • دسته‌بندی: فرهنگ عمومی
  • کد خبر: 1403081410608
  • خبرنگار : 71635