در دل کوه‌ها و دشت‌های دورافتاده و کم‌برخوردار، مادران باردار و نوزادان در شرایطی بحرانی زندگی می‌کنند. دسترسی محدود به خدمات درمانی و چالش‌های اقتصادی، سلامت این قشر آسیب‌پذیر را به خطر انداخته است. بیایید با هم صدای این مادران را بشنویم و برای نجات جان آن‌ها و نوزادان‌شان اقدام کنیم.
شرایط نامساعد جغرافیایی؛ مانعی بزرگ برای دسترسی به خدمات بهداشتی
استان‌های کوهستانی و دورافتاده با جغرافیای خاص خود، دسترسی به خدمات بهداشتی را به چالشی جدی تبدیل کرده‌اند. در این مناطق، عبور و مرور در فصول سرد سال به‌دلیل بارش برف و باران سنگین، به شدت دشوار می‌شود. بسیاری از روستاها به‌دلیل نبود جاده‌های مناسب و زیرساخت‌های حمل‌ونقل، از خدمات درمانی محروم هستند.
این شرایط جغرافیایی نه تنها بر دسترسی به مراکز درمانی تأثیر می‌گذارد، بلکه ممکن است در مواقع ضروری، مانند زایمان‌های اضطراری، جان مادران و نوزادان را به خطر اندازد. بسیار پیش آمده است و در خبرها دیده و شنیده‌ایم که مادران باردار در روزهای سرد زمستانی، در حالی که زمان زایمان آنان فرا رسیده است، مجبور شده‌اند در آمبولانس فرزندش را به دنیا آورند. چرا که به دلیل بارش سنگین برف و مسدود شدن جاده‌ها، نتوانسته‌اند به موقع به بیمارستان برسند. حال در این بین هم جان مادر باردار و هم نوزاد در معرض خطر قرار دارد. این تجربه تلخ و دشوار، نشان‌دهنده چالش‌های جدی است که مادران باردار در این مناطق با آن مواجه هستند.
چالش‌های اقتصادی و تأثیر آن بر سلامت مادران باردار
وضعیت اقتصادی نامناسب در مناطق صعب‌العبور، بر سلامت مادران باردار تأثیرگذار است. بسیاری از خانواده‌ها به دلیل مشکلات مالی، قادر به تأمین هزینه‌های درمانی و مراقبت‌های بهداشتی نیستند. نبود بیمه‌های درمانی کافی و همچنین بالا بودن هزینه‌های درمان، فشار مضاعفی بر دوش این خانواده‌ها می‌آورد. در نتیجه، مادران باردار مجبور به خوددرمانی یا مراجعه به مراکز غیرمعتبر می‌شوند که این موضوع می‌تواند خطرات جدی برای سلامت آن‌ها و نوزادان‌شان به همراه داشته باشد.
علاوه بر این، شرایط اقتصادی نامناسب می‌تواند به افزایش سطح استرس در مادران باردار منجر شود. استرس‌های مالی و نگرانی‌های اقتصادی می‌توانند بر سلامت روانی و جسمی مادران تأثیر منفی بگذارند و در نهایت، بر روی سلامت نوزادان نیز تأثیرگذار باشند. بنابراین، توجه به شرایط اقتصادی و فراهم کردن حمایت‌های مالی و اجتماعی برای این خانواده‌ها امری ضروری است.
برای مقابله با این چالش‌ها، نیاز به برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری‌های مؤثر وجود دارد. دولت و نهادهای مربوطه باید به ارائه خدمات بهداشتی و درمانی رایگان یا با هزینه کم برای مادران باردار توجه ویژه‌ای داشته باشند. همچنین، ایجاد برنامه‌های آموزشی برای ارتقاء آگاهی خانواده‌ها درباره مراقبت‌های بهداشتی و زایمان ایمن می‌تواند به کاهش خطرات و عوارض کمک کند.
چگونگی جلوگیری از زایمان‌های پرخطر و حفظ سلامت مادران
جلوگیری از زایمان‌های پرخطر یکی از مهم‌ترین اولویت‌ها در حفظ سلامت مادران باردار است. در شرایطی که دسترسی به خدمات بهداشتی محدود است، زایمان در خانه و بدون حضور کادر درمانی می‌تواند خطرات جدی به همراه داشته باشد. برای کاهش این خطرات، نیاز به آموزش و توانمندسازی مادران و خانواده‌ها در زمینه زایمان ایمن و مراقبت‌های بارداری وجود دارد. برگزاری کارگاه‌های آموزشی و ارائه اطلاعات صحیح در مورد مراحل بارداری و زایمان می‌تواند به مادران کمک کند تا در مواقع اضطراری تصمیمات بهتری بگیرند.
علاوه بر آموزش، نیاز به ایجاد زیرساخت‌های مناسب برای دسترسی به خدمات بهداشتی و درمانی در مناطق دورافتاده وجود دارد. تأسیس مراکز بهداشتی و درمانی در نزدیکی روستاها و فراهم کردن تجهیزات لازم برای مراقبت‌های بارداری و زایمان می‌تواند به کاهش زایمان‌های پرخطر کمک کند. همچنین، استخدام پزشکان متعهد و توانمند در این مناطق بسیار مهم است. این پزشکان باید قادر باشند در شرایط اضطراری تصمیمات سریع و مؤثری اتخاذ کنند تا از بروز صدمات جبران‌ناپذیر جلوگیری کنند.
در نهایت، همکاری بین نهادهای دولتی، سازمان‌های غیردولتی و جامعه محلی می‌تواند به بهبود شرایط زایمان و سلامت مادران باردار کمک کند. ایجاد برنامه‌های حمایتی و تأمین منابع مالی برای مادران باردار، به‌ویژه در مناطق دورافتاده، می‌تواند به کاهش زایمان‌های پرخطر و حفظ سلامت مادران و نوزادان کمک کند.
نقش پزشکان متعهد و توانمند در کاهش مرگ و میر مادران و نوزادان
یکی از عوامل کلیدی در جلوگیری از مرگ و میر مادران باردار و نوزادان، وجود پزشکان متعهد و توانمند در زمینه مراقبت‌های بارداری و زایمان است. این پزشکان باید آموزش‌های لازم را دیده و با جدیدترین روش‌های درمانی و مراقبتی آشنا باشند. در زمان‌های اضطراری، توانایی آن‌ها در اتخاذ تصمیمات سریع و مؤثر می‌تواند جان مادران و نوزادان را نجات دهد.
بنابراین، سرمایه‌گذاری در آموزش و توانمندسازی پزشکان و کادر درمانی در مناطق محروم از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
پزشکان باید با شرایط خاص جغرافیایی و اجتماعی مناطق خود آشنا باشند تا بتوانند خدمات بهینه‌ای ارائه دهند. این آشنایی به آن‌ها کمک می‌کند تا با توجه به نیازهای محلی، برنامه‌های درمانی مناسبی طراحی کنند و در مواقع بحرانی به بهترین شکل ممکن عمل کنند. همچنین، ایجاد ارتباط نزدیک بین پزشکان و مادران باردار می‌تواند به افزایش اعتماد و اطمینان آن‌ها نسبت به خدمات درمانی کمک کند و در نتیجه، مادران را به مراجعه به مراکز درمانی تشویق کند.
در نهایت، همکاری بین پزشکان و نهادهای دولتی و غیردولتی می‌تواند به بهبود کیفیت خدمات بهداشتی و درمانی در مناطق دورافتاده کمک کند. ایجاد شبکه‌های حمایتی و برنامه‌های مشترک می‌تواند به کاهش مرگ و میر مادران و نوزادان کمک کند و سلامت این قشر آسیب‌پذیر را تضمین نماید. با همت جمعی و توجه به نیازهای جامعه، می‌توانیم به حفظ جان مادران و نوزادان کمک کنیم و آینده‌ای سالم‌تر برای آنان بسازیم.
خطرات زایمان‌های اضطراری در شرایط نامساعد جغرافیایی
به طور کلی سلامت مادران باردار و نوزادان در مناطق دورافتاده به‌ویژه در فصول سرد، تحت تأثیر چالش‌های جدی مانند دسترسی محدود به خدمات بهداشتی و مشکلات اقتصادی قرار دارد. زایمان‌های اضطراری در شرایط نامساعد جغرافیایی، خطرات زیادی را به همراه دارد. برای بهبود این وضعیت، نیاز به ایجاد زیرساخت‌های مناسب، آموزش کادر درمان و حمایت‌های مالی وجود دارد. توجه به این مسائل نه تنها به حفظ جان مادران و نوزادان کمک می‌کند، بلکه به بهبود کیفیت زندگی در جوامع نیز می‌انجامد.
ولی با این‌حال خبر کاهش مرگ و میر مادران باردار در سال‌های اخیر جزو اخبار خوشحال‌کننده‌ای است که تحقق آن، علاوه بر سیاست‌های کلان وزارت بهداشت و کادر درمان، مدیون تلاش‌های امدادگران اورژانس نیز است.
انتقال مادران باردار از روستاهای صعب‌العبور به مراکز درمانی یکی از سخت‌ترین عملیات امدادی برای کارشناسان اورژانس به شمار می‌آید، چرا که زدن به دل برف و کولاک، گذشتن از راه‌های صعب‌العبور، گاهی اوقات بیش از ۱۰ ساعت طول می‌کشد. این فرایند ساده نبوده و برای انتقال یک مادر باردار به نزدیک‌ترین مرکز درمانی نیاز به همکاری بین بخشی چندین دستگاه از جمله راهداری و ساکنان روستا است.
در همین رابطه اقدامات مطلوب پزشک مقیم و کارشناس مامایی درمانگاه شهر حصار از توابع زنجان‌رود، توانسته جان مادران بارداری که در برخی مواقع با مشکلاتی مواجه می‌شوند، نجات دهد.
خوشبختانه مراکز بهداشتی تلاش‌های زیاد و موفقیت‌آمیزی برای کنترل آمار مرگ و میر مادران باردار و آمار عوارض زایمانی انجام می‌دهند. طبق گفته سحر صحرایی، علایم زایمان در هفته آخر بارداری هر لحظه ممکن است به سراغ مادر باردار برود، اما به دلیل مسافت طولانی روستاها از شهر و امکان بسته بودن راه‌های ارتباطی در فصل پاییز و زمستان، احتمال عوارض زایمانی و خطر مرگ و میر وجود دارد.
کارشناس مامایی درمانگاه شهر حصار تاکید می‌کند: تمام مراکز درمانی شهری امکانات کافی برای اسکان موقت مادران باردار را در یک الی دو هفته آخر دارند و مادران حتما از این امکانات استفاده کنند، چرا که سهل‌انگاری ممکن است خطراتی را برای مادر باردار و جنین داشته باشد؛ دوره زایمان، دوره خطرناکی بوده و باید آن را جدی بگیریم.
انتهای پیام