به گزارش ایسنا، ۳۱ اکتبر هر ‌سال به نام «روز جهانی شهرها» نام‌گذاری شده است. روز جهانی شهرها از سال ۲۰۱۳ در تقویم سازمان ملل جای گرفت و هدف برگزاری آن یادآوری جایگاه شهرها به دولت‌ها و تصمیم‌گیران است.

 این روز فرصتی برای دولت‌ها، نظام ملل متحد به ویژه برنامه اسکان بشر ملل متحد، سازمان‌های بین‌المللی مرتبط، جامعه مدنی و فعالان شهری است تا در جهت توسعه پایدار شهری قدم بردارند و فعالیت کنند.

شهرها کانون نوآوری و نبوغ انسانی برای اقدامات متحول کننده در جهت اجرای اهداف توسعه پایدار، ایجاد جهانی بدون کربن و مقاوم در برابر تغییرات آب و هوایی هستند. بر همین اساس رویکرد مردم محور و همه شمول برای برنامه‌ریزی، ساخت و مدیریت شهرها حائز اهمیت است و شهرها در مسیر اقدامات لازم در جهت سازگاری و محافظت از زندگی و تأمین معاش قرار دارند.

در اکتبر ۲۰۱۶، در کنفرانس سازمان ملل با موضوع مسکن و توسعه پایدار شهری (||| HABITAT) چارچوب جدیدی تصویب شد که جهان را در مسیر توسعه شهری پایدار با بازنگری در نحوه برنامه‌ریزی، مدیریت و سکونت شهرها قرار داد.

تغییرات آب و هوایی ناشی از فعالیت‌های انسانی بزرگ‌ترین و فراگیرترین تهدید برای محیط طبیعی و جوامع است و برای جلوگیری از این تهدیدها همه ساله در 31 اکتبر که با نام روز جهانی شهرها نام گذاری شده است شعاری در نظر گرفته می‌شود تا یادآور اقدام جهانی برای پایداری شهرهاست که شعار امسال روز جهانی شهرها هم «جوانان پیش ‌رو در زمینه اقلیم و اقدام محلی برای شهرها» است. در همین راستا مهم‌ترین مسئولیت جوانان اقدامات محلی در جهت مراقبت از اقلیم‌ها به نفع‌ شهرهاست.

محمد درویش یک فعال محیط زیست در گفت‌وگو با ایسنا به اقدامات لازم برای رسیدم به این پایداری شهری اشاره کرده و با بیان این‌که حدود یک درصد خاک ایران را سکونت‌گاه‌های شهری تشکیل می‌دهد، بیان می‌کند: حدود ۹۰ میلیون ایرانی در ۱۷ هزار کیلومتر مربع از خاک ایران زندگی می‌کنند. این مناطق با بیشترین فشار یا به اصطلاح بدهکاری اکولوژیکی روبرو هستند. آلودگی هوا، فرونشست، شکاف‌های زمین، پدیده‌هایی مثل جزیره گرمایی، بیشترین میزان چشمه‌های تولید گرد و خاک، نابودی پوشش‌های فضای سبز و بیشترین میزان خشک شدن تالاب‌ها و محیط های آبی در همین یک درصد خاک ایران اتفاق می‌افتد.

وی ادامه می‌دهد: این شهرها و این سکونت‌گاه‌ها مثل جاروبرقی منابع آبی اطراف خودشان را به درون خود می‌کشند. تالاب‌های طبیعی خشک می‌شود و چشمه‌های تولید گرد و خاک افزایش پیدا می‌کنند. لازم نیست چرخ را از اول اختراع کنیم. در دنیا در این زمینه تجربه‌های بسیار زیادی وجود دارد و معماران شهری می‌توانند بخش‌هایی از فضای شهری را به فضای سبز تبدیل کنند تا با این کار ساخت و سازها جبران شود.

مدام بر طبل اتوبان سازی و تسهیلات برای خودروسواری می‌کوبیم

فضای سبز شهری تهران در معرض خشکی و تنش جدی

درویش اضافه می‌کند: در شهرهای بزرگی مثل نیویورک چند صد هکتار از شهر را به پارک‌های جنگلی بزرگ تبدیل می‌کنند. در سه سال اخیر در تهران فضای سبز زیادی خشک شد و چندین هکتار از فضای سبز شهری در تهران نیز در معرض خشکی و تنش جدی قرار گرفته‌ است. ما متأسفانه به جای این‌که مبلمان شهری را از خودرو محوری به بوم محوری تغییر دهیم و شرایطی فراهم کنیم که شهروندان مجبور نباشند از وسایل متحرک با پایه سوخت فسیلی استفاده کنند، مدام بر طبل اتوبان سازی، بزرگراه سازی، تقاطع غیر همسطح، تونل و تسهیلات برای خودروسواری می‌کوبیم و مدام می‌کوشیم تا مردم تعداد خودروهای بیشتری را وارد شهر کنند و هیچ گزینه دیگری عملاً برایشان وجود ندارد.

بدترین ترافیک‌های کل جهان در ایران قرار دارد

وی با بیان اینکه بدترین ترافیک‌های کل جهان در ایران قرار دارد، می‌گوید: یعنی حتی در شهر ۲۰۰ هزار نفری یاسوج و در پاوه که صد هزار نفر هم جمعیت ندارد، ترافیک‌های وحشتناک داریم. در تهران میزان هدر رفت وقت ۱۱ برابر هدر رفت وقت شهروندان در لس آنجلس است. لس آنجلس یکی از بالاترین نرخ‌های هدر رفت وقت را در ترافیک دارد و این‌ها همه به خاطر این است که روی گسترش حمل و نقل کار نکردیم. میزان سرمایه گذاری‌ گسترش حمل و نقل عمومی در ایران در دهه اخیر نسبت به دهه قبل کاهش پیدا کرده است. همچنین در شمار معدود کشورهایی هستیم که بالاترین تولید خودروها را داریم و چند کارخانه خودروسازی بزرگ در ایران وجود دارد که فقط و فقط سواری آن هم به صورت مونتاژی تولید می‌کنند.

این فعال محیط زیست با بیان اینکه کلان شهرهای ما بخش بزرگی از منابع آب شرب را بدون تصفیه رها می‌کنند و هنوز سیستم‌های تصفیه خانه متناسب با دریافتی آب وجود ندارد و باز چرخانی آب معنایی ندارد، اظهار می‌کند: به طور نمونه این مشکل را در مشهد می‌بینید که چه فاجعه‌ای را به وجود آورده است و یا در اهواز هم لوله‌های خام فاضلاب را می‌بینید که هنوز وارد کارون و در واقع کرخه و دز می‌شوند و بحران‌های آلودگی جدی ایجاد می‌کنند. همچنین در سواحل خلیج فارس و دریای عمان هم منابع آب شیرین زیادی که در آب شرب استفاده می‌شود، عملا بدون تصفیه وارد اکو سیستم دریای خلیج فارس و دریای عمان می‌شوند.

او ادامه می‌دهد: در شمال کشور هم همین اتفاق در تمام سکونت‌گاه‌های شمالی رخ می‌دهد و این در حالیست که مطابق برنامه پنج ساله چهارم دولت موظف بوده برای سکونت‌گاه‌هایی که در کنار سواحل و محیط‌های آبی وجود دارند، تصفیه خانه بسازد، ولی هنوز حتی تصفیه خانه بندر انزلی ساخته نشده، در حالی که نخستین کارمندان این تصفیه خانه بازنشسته شده‌اند و همه‌ این‌ها نشان دهنده آن است که فهم درستی از مدیریت شهری نداریم، فضاهای همدلی را گسترش نمی‌دهیم و شهرها بستری برای بزهکاری شده‌اند.

درویش درباره اقدامات مردمی که می‌تواند منجر به توسعه پایدار شهری شود، می‌گوید: مردم می‌توانند از نمایندگان شورای شهرها و شهردارشان بخواهند که به قوانینی که خودشان تصویب کردند عمل کنند. اگر قانون هوای پاک که در سال ۱۳۹۶ تصویب شد، به اجرا می‌رسید، بخش بزرگی از این مشکلاتی که امروز داشتیم، در واقع دیگر وجود نداشت. قانون توسعه دوچرخه که یک قانون پنج ساله بود و در شورای شهر قبلی در تهران تصویب شد، عملا در شورای شهر کنونی کاملا کنار رفته است. مردم باید پیگیری کنند که این قوانین مصوب، دوباره اجرایی شود و مسیرهای ایمنی که سال‌ها برایش خون جگر خورده شد، ساخته شود.

وی در پایان بیان می‌کند: برخی مدیران طی این سال‌ها با تصمیماتشان بسیاری از پروژه‌ها را تخریب کردند و مردم نباید بی‌تفاوت باشند. مثل کاری که شهروندان محله قیطریه انجام دادند و اجازه ندادند درختان کهن‌سالشان قربانی ساخت و ساز در پارک قیطریه شود. کارزار راه انداختند، مقاومت کردند، تسلیم نشدند و توانستند از پارک قیطریه حفاظت کنند. باید به سمت روشنایی شهرها از طریق انرژی خورشیدی حرکت کنیم تا به این ترتیب خطرات جهان‌گرمایی کم شود. هر چقدر که تعداد دوچرخه‌سوار در شهر بیشتر شود، مصرف سوخت فسیلی کم می‌شود و خطرات جهان گرمایی کم‌تر می‌شود. پس مردم باید برای ایجاد مسیرهای ایمن دوچرخه سواری، اسکوتر، مسیرهای جذاب برای پیاده‌روی و توسعه حمل و نقل پاک با اتوبوس‌های برقی، مترو و تراموا تلاش کنند تا این اتفاقات خوب سریعتر رقم بخورد.

انتهای پیام