با توجه به نقش و اهمیت پیشگیری و تشخیص زودهنگام در درمان سرطان،  میزگرد تخصصی با حضور متخصصان این حوزه  در تحریریه ایسنا برگزار شد.

 در بخش اول این میزگرد، دکتر دنیا فرخ طهرانی، استاد تمام دانشگاه علوم پزشکی مشهد و متخصص رادیولوژی، به ارائه توضیحاتی در زمینه سرطان‌های شایع زنان و روش‌های تشخیص پرداخت؛ در ادامه نیز دکتر غلام‌حسین نوفرستی، استاد بازنشسته دانشگاه علوم پزشکی مشهد و متخصص رادیوانکلوژی، توضیحاتی در خصوص تشخیص زود هنگام، غربالگری و نحوه مواجهه با این بیماری را ارائه کرد.

دنیا فرخ طهرانی در این نشست، با اشاره به اینکه‌ آگاهی‌بخشی از مهم‌ترین مسائلی است که بسیار به بیمار و پزشک کمک‌ می‌کند، اظهار کرد: زنان باید در ابتدا با یکسری علامت‌ها و نشانه‌هایی آشنا باشند و به آنها توجه و پس از بروز این علائم فورا به پزشک مراجعه کنند زیرا هر چه زودتر این بیماری تشخیص داده شود و تحت درمان قرار گیرد، راحت‌تر و با هزینه کمتر این فرآیند انجام می‌شود.

معاینات دوره‌ای، ماموگرافی و سونوگرافی راه‌های تشخیص سرطان پستان

وی ادامه داد: علائم شایع سرطان پستان شامل احساس توده، تغییر قوام و رنگ نسجی، فرو رفتگی و تغییر شکل نوک پستان، ترشحات غیر طبیعی و احساس توده در زیر بغل می‌شود و همچنین خونریزی‌ها و ترشحات غیر طبیعی از رحم، درد و هر علامتی که خارج از روال عادی است، می‌تواند از نشانه‌های سرطان‌های مرتبط با دستگاه تناسلی بانوان باشد.

این استاد دانشگاه علوم پزشکی مشهد با تاکید بر اینکه انجام تست‌های غربالگری برای تشخیص سرطان‌های شایع، بسیار حائز اهمیت است، اضافه کرد: گاهی ممکن است هیچ علائمی در فرد وجود نداشته باشد اما با انجام تست‌های غربالگری، می‌توان سرطان ناشناخته و پنهان در بدن او را تشخیص زودهنگام داد که برای این کار علاوه بر معاینات دوره‌ای، از تست‌های ماموگرافی و سونوگرافی استفاده می‌شود.

تکنولوژی روز دنیا برای تشخیص، در دسترس پزشکان ایرانی  

دکتر فرخ طهرانی با اشاره به اینکه معمولا اولین تست برای تشخیص سرطان پستان، ماموگرافی است، بیان کرد: در ادامه روند تشخیص، سونوگرافی و در صورت نیاز MRI نیز به کار گرفته می‌شود. تکنولوژی روز دنیا برای تشخیص، در دسترس پزشکان ایرانی است و می‌توان با مراجعه زودهنگام، در مراحل اولیه، بدون نیاز به رادیوتراپی و شیمی‌درمانی، این بیماری را کنترل و درمان کرد. تکنولوژی‌های تشخیص روز به‌ روز در حال پیشرفت بوده به طوریکه  در ایران توده‌هایی با قطر ۶ تا ۸ میلی‌متر قابل تشخیص است.

وی با اشاره به اینکه سرطان پستان، شایع‌ترین سرطان است، ادامه داد: برای مراجعه‌کننده بدون علائم، از ماموگرافی شروع و برای فردی که درد یا علائمی دارد، از مرحله سونوگرافی روند تشخیص را در پیش می‌گیریم. سونوگرافی با اشعه ایکس و معمولا برای سنین بالای ۳۰ سال انجام می‌شود.

هزینه اندک غربالگری؛ مانع هزینه‌های سرسام‌آور درمان

وی افزود: آزمایشات دوره‌ای بر حسب سن بانوان برای تشخیص سرطان دهانه رحم به عنوان اسمیر انجام می‌شود که سلول‌های دهانه رحم بررسی شده تا ضایعه پیش سرطانی و سرطانی در مراحل اولیه شناسایی و درمان انجام شود، بنابراین استفاده از معاینات کلینیکی بسیار مهم بوده و هزینه برای سلامتی، هزینه‌ای اضافه نیست و نباید منتظر مبتلا شدن و درمان بود، زیرا که برخی از سرطان‌ها پیش از بروز علائم توسط پزشک قابل تشخیص، کنترل و درمان است.

این رادیولوژیست اظهار کرد: هیچ روش تشخیصی به صورت ۱۰۰ در صدی نیست، به ‌طور مثال، در روش ماموگرافی که در جهان به عنوان اولین تست برای تشخیص زودهنگام سرطان سینه استفاده می‌شود، حتی در بهترین مراکز درمانی نیز احتمال خطا و عدم تشخیص ۱۰ تا ۱۵ درصدی سرطان پستان وجود دارد، درنتیجه با انجام یک بار تست ماموگرافی نمی‌توان تشخیص قطعی داد و باید هر دو سال این آزمایش انجام شود و علاوه بر توده‌های سرطانی، وجود یکسری توده‌ها در پستان بسیار شایع است که احتیاجی به عمل‌ جراحی ندارد و صرفا با کنترل و مراقبت‌های مختلف می‌توان آنها را درمان کرد.

دکتر فرخ طهرانی عنوان کرد: اساسا هیچ بانویی دوست ندارد، بپذیرد که سرطان دارد و همین عوامل انکاری باعث ایجاد تاخیر در روند درمان می‌شود و از طرفی وجود ترس، مشکلات روحی و شرایط زندگی هر فرد، ممکن است مسیر درمان را سخت‌تر ‌کند.

ضرورت اطلاع‌رسانی مکرر توسط نهادهای مسئول به ویژه شهرداری

وی بیان کرد: در کشورهای پیشرفته جهان، دولت، مردم را موظف به انجام تست‌های غربالگری می‌کند زیرا که هر چه این آزمایشات دیرتر انجام شود، بار هزینه‌های مختلف بر دوش دولت افزایش می‌یابد.

دکتر فرخ طهرانی افزود: در ایران شرایط غربالگری مانند کشورهای پیشرفته نیست و بایستی از حداقل دارایی‌های خود، بهترین استفاده را بکنیم. اگر امکان غربالگری برای تمامی بانوان ایرانی وجود ندارد، می‌توان با آگاهی‌بخشی و افزایش اطلاعات، زنان جامعه را به سمت اقدام زودهنگام سوق داد. اطلاع‌رسانی باید به صورت مکرر انجام شود تا در ذهن عموم جامعه نقش ببندد.

این استاد دانشگاه علوم پزشکی مشهد با تاکید بر اینکه برخی اقدامات برای اطلاع‌رسانی در سطح جامعه، تنها نیازمند فکر و همت است، ادامه داد: در سطح شهر تابلوهایی وجود دارد که برای تبلیغات از آنها استفاده می‌شود، در صورتی که می‌توان از این ظرفیت برای آگاهی‌بخشی سلامت مردم استفاده کرد. شهرداری به عنوان  ارگانی مردم‌نهاد بایستی بخشی از این تابلوها را برای اطلاع‌رسانی درمورد این سرطان‌های شایع اختصاص دهد.

آموزش بهداشت جنسی و پیشگیری از سرطان‌های دستگاه تناسلی باید در مدارس انجام شود

وی با اشاره به اینکه دختران امروز، مادران فردا هستند، اظهار کرد: گام اول برای حل یک مسئله، آگاهی و شناخت نسبت به آن است. باید بستری برای آموزش بهداشت جنسی و پیشگیری از سرطان‌ها و بیماری‌های دستگاه تناسلی برای دانش‌آموزان در مدارس توسط  آموزش و پرورش ایجاد شود که هر دختر آگاه می‌تواند به عنوان سفیری برای مادر و زنان اطراف خود باشد.

شرم از ابراز بیماری؛ سدی بزرگ در مسیر تشخیص زودهنگام و درمان

این رادیولوژیست اضافه کرد: بیماری HPV  در کشور وجود دارد و ما نمی‌توانیم دست به انکار این مسئله بزنیم و بهترین زمان دریافت واکسن در سنین نوجوانی و ۱۲ تا ۱۴ است؛ اکثر جوانان اطلاعات کافی از بهداشت جنسی ندارند و با برقراری ارتباطات ناسالم درگیر بسیاری از بیماری‌های جنسی شده و اطلاعی از آن در اختیار نوجوانان و جوانان قرار نمی‌گیرد.

دکتر فرخ طهرانی ادامه داد: مسائل و مشکلات عدیده‌ای بر سر راه درمان و مراجعه افراد به پزشک وجود دارد که اولین و مهم‌ترین آنها ترس بوده و علاوه بر آن، شرم از ابراز نیز در دختران و بانوان یکی از مشکلات سد راه درمان است.

با سرطان هم می‌توان زندگی را گذراند

در ادامه این نشست دکتر غلام‌حسین نوفرستی، استاد بازنشسته دانشگاه علوم پزشکی مشهد و رادیوانکولوژیست،  در رابطه با بیماری سرطان اظهار کرد: بیماری سرطان مانند سایر بیماری‌ها است و مردم باید ذهنیت سابق خود را کنار بگذارند و احساس کنند که با سرطان نیز می‌توان زندگی کرد و به کارهای روزمره پرداخت.

وی افزود:  آنچه که باعث نگرانی جامعه و گروه پزشکی می‌شود، این است که بیماران ما دیر برای درمان مراجعه می‌کنند. اگر بیماران زود اقدام کنند، طبیعتا خیلی از بیماری‌ها در مراحل اولیه درمان می‌شود، اما گاهی بیمار این امر را به تاخیر می‌اندازد، زیرا هنگامی که درد باشد مریض مراجعه می‌کند و همین مسئله سبب می‌شود تا بیمار دیر مراجعه کرده و به طبع درمان دیر شروع می‌شود.

این رادیوانکولوژیست با بیان افزایش امید به درمان‌ سرطان در جهان، افزود: اکنون امید به درمان سرطان در بالغین بیش از ۵۰ درصد و در اطفال بیش از ۶۰ درصد است، در نتیجه ما باید به سرطان مانند سایر بیماری‌ها، بدون اضطراب و نگرانی نگاه کنیم.

باید هرگونه تغییر در وضعیت اجابت مزاج و بلع غذا را جدی گرفت

این رادیوانکلوژیست در رابطه با تشخیص زودهنگام و غربالگری بیماری سرطان اظهار کرد: علائم هشداردهنده برای سرطان وجود دارد؛ اگر افراد آگاه باشند طبیعتا می‌توان بیماری را در مراحل اولیه تشخیص داد. این علائم شامل سرفه‌های خلطی است، بیمار نباید نگران باشد چون خیلی اوقات حتی وجود خون در خلط شاید نشان‌دهنده عفونت ریه باشد و فقط بیمار باید به پزشک مراجعه کند. اگر در وضعیت بلع دچار مشکل شود، باید زودتر مراجعه شود. گاهی بیماران احساس گیر کردن غذا را دارند و متاسفانه بجای مراجعه به پزشک، به مصرف غذاهای آبکی‌تر روی می‌آورند تا بلع راحت‌تر صورت گیرد و متاسفانه بیماری به مرحله‌ای می‌رسد که مسیر مری بسیار تنگ می‌شود.

نوفرستی با بیان علائم در معده گفت: گیر کردن غذا مربوط به مری و قسمت بالای معده است. در معده شایع‌ترین شکایت بیمار، بی‌اشتهایی است، ولی در عین حال ممکن است مسائل غذایی برای آن مطرح باشد. اگر مشکل در قسمت پایین معده باشد، مواد غذایی عبور نمی‌کند و بیمار خود را وادار به استفراغ برای درمان خود می‌کند و  اگر بیماری در جسم معده باشد، بیمار زودتر از قبل سیر می‌شود.

وی بیان کرد: هرگونه تغییر در وضعیت اجابت مزاج و بلع غذا را باید جدی گرفت. یبوست و اسهال طولانی‌مدت و دفع خون یکی دیگر از علائم است. دفع خون گاهی در مدفوع یا ادرار است که هشداردهنده است. تمام این‌ها موارد هشداردهنده هستند به شرط آنکه بیمار مشکل دیگری نداشته باشد چراکه  گاهی خون در ادرار نشان از سنگ کلیه و عفونت ادراری است.

وجود توده در هر قسمت از بدن از علائم هشداردهنده است

وی تصریح کرد: اگر خونریزی از خانم‌ها زیاد، طولانی و یا متفاوت از همیشه شود، باید به متخصص زنان مراجعه شود. مسئله دیگر وجود توده است، هر قسمت از بدن که احساس شود توده وجود دارد، باید به آن توجه کرد. خیلی اوقات فرد دارای غده چربی است که قوام آن نرم است اما برخی توده‌ها سفت هستند که بسیار مهم می‌باشند. اگر به بانوان آموزش داده شود که خود را هر ماه معاینه کنند، می‌توان زودتر پیشگیری و درمان کرد.

هرگونه تغییر در وضعیت خال‌های بدن یا زخم دیر خوب‌شونده از علائم مهم دیگر

نوفرستی با بیان دیگر علائم سرطان گفت: هرگونه تغییر در وضعیت خال‌های بدن یا زخم دیر خوب‌شونده از علائم مهم دیگر است. خال پوستی اگر از قدیم وجود داشته باشد، جای نگرانی نیست، اما اگر خال تغییر شکل و وضعیت دهد باید حتما به آن توجه شود، زیرا در این هنگام نشان‌دهنده این است که دیگر تنها خال نیست و به ملانوم تبدیل شده است.

وی با اشاره به سرطان سینه که شایع‌ترین نوع سرطان است، اظهار کرد: با توجه به جمعیت بانوان و اهمیت آنان در زندگی، رسیدگی به سرطان پستان جزو واجبات است.  اکنون در غرب مرگ‌ومیر از سرطان سینه به سمت سرطان ریه رفته است، زیرا کشیدن سیگار جزئی معمول از زندگی شده و متاسفانه در جامعه ما نیز این روند دیده می‌شود. در کشورهای غرب بانوان زودتر مراجعه و غربالگری می‌شوند اما در کشورهای جهان سوم اکثر بیماران به دلایل اجتماعی، در وضعیت پیشرفته مراجعه می‌کنند.

عضو هیأت مدیره موسسه خیریه سلامت بانوان سپند با بیان اینکه شایع‌ترین توده‌های پستان خوش‌خیم هستند، اظهار کرد: اگر خانمی احساس می‌کند توده‌ای در سینه دارد، جای نگرانی نیست و باید به پزشک مراجعه کند. عوارض درمان اجتناب‌ناپذیر است، میزان تحمل بیماران به درمان و درجه عوارض آنان متفاوت است.

نوفرستی بیان کرد: من همیشه به بیماران خود می‌گویم شما باید با مشورت، پزشک خود را انتخاب و به او اعتماد کامل داشته باشید. در محیط‌های جمعی همیشه افراد با یکدیگر مشورت دارند.

بیمار باید از سرطان خود مطلع شود

وی اظهار کرد: مسائل فرهنگی برای ما نیز مهم و قابل احترام است، اما باید راهکاری برای آن داشته باشیم،  به‌طور مثال در کشور ما اگر مریضی به ما مراجعه کند، همراه آن می‌گوید فرد از بیماری خود خبر ندارد و به آن چیزی نگوییم؛ اما ما باید آگاهی‌رسانی کنیم. بیمار نیاز دارد که واقعیت را بداند، اما با زبان نرم باید بگوییم که بیمار متوجه شود. بیمار خیلی اوقات متوجه می‌شود و احساس کلافگی پیدا می‌کند. هنگامی‌که نکات مثبت و نیمه پر لیوان را به بیمار اطلاع دهیم، او با آگاهی روند درمان خود را طی می‌کند.

وی با بیان اینکه خود نیز مبتلا به سرطان است، گفت: خیلی از افراد هستند که از واژه سرطان استفاده نمی‌کنند. بیمار باید مشکل را بپذیرد، ما در برابر عملی قرار می‌گیریم که باید برای کم‌کردن مشکل کمک کنیم.

پزشک باید بتواند باری از روی دوش بیمار بردارد

نوفرستی تصریح کرد: بیمار وقتی به ما مراجعه می‌کند دلشکسته و منتظر است ببیند من چه می‌گویم. من معمولا بیمار خود را تا آرام و خوشحال نکنم، بیرون نمی‌فرستم‌. ما باید به بیمار کمک کنیم و همکاران دیگر بنده نیز  همین رفتار را دارند. رضایت بیمار برای ما افتخار است. پزشک باید در برابر بیمار بتواند باری از روی دوش او بردارد.

سرطان من سبب امیدواری بیمارانم می‌شود

رادیو انکلوژیست با اشاره به سرطان خود گفت: من خداروشکر می‌کنم که مبتلا به این بیماری شده‌ام. گاهی اوقات آدم باید خود درد را لمس کند، من گاهی اوقات به بیماران خود عکس مریضی خود را نشان می‌دهم و می‌گویم من خودم پزشک سرطان و مبتلا به آن هستم. سرطان ریه و متاستاز به استخوان و ریه دارم و همین امسال ریه بنده آب آورده است. اما من با آن کنار آمدم و کاری نکردم خانواده‌ام احساس بدی داشته باشند. این بیماری به من کمک کرده که بتوانم به بیمارانم آرامش را منتقل کنم.

نوفرستی با اشاره به کمک خیرین در هزینه‌های درمانی سرطان اظهار کرد: حضور و مشارکت مردم غیرقابل انکار است، هرجا که مردم حضور داشتند اتفاقات خوبی رقم خورد. با کمک خیرین بیمارستان ناظران ساخته و بنیاد سپند راه‌اندازی شد.

وی در رابطه با سبک زندگی مناسب تصریح کرد: یک زندگی خوب برای همه ایده‌آل است اما گاهی اوقات در جامعه ما چون در محیط خانواده عواملی از جمله عوامل  اقتصادی، آموزشی و فرهنگی نقص دارد، تربیت هم گاهی مناسب نیست. از سوی دیگر تبلیغات و سبک زندگی غربی سبب شده آرامش ما بهم بریزد.

یکی از عوامل سرطان پستان، دیر فرزندآوری است

نوفرستی در رابطه با عوامل به‌وجود آورنده سرطان پستان گفت: دیر و یا هرگز بچه‌دار نشدن یکی از عوامل ایجاد کننده سرطان پستان است و اکنون جامعه به سمتی رفته که سن ازدواج بالا است و باید از نظر فرهنگی این موضوع را بررسی کنیم. خیلی از دختران و پسران انگیزه ازدواج ندارند. روابط و رفتار دختران و پسرها از نظر ما گاهی آزاردهنده است، اما ما به عنوان پدر و پزشک باید ببینیم آینده این پسر و دختر چه می‌شود. وقتی ما با مخاطب خود حرف می‌زنیم، باید بدانیم چطور می‌شود آن را جذب کرد. در جامعه نباید شرایط امری ایجاد شود. سقط هم در ایجاد سرطان پستان نقش موثری دارد.

وی اظهار کرد: همکاران ما صادقانه در حال کار هستند، ما نیاز به تکنولوژی به‌روز داریم. نیاز به ابزاری داریم که در کشور ما بروز باشد. هرچه می‌توانید به دانشجویان احترام و عزت گذارید تا با ما رفاقت کنند و فکر مهاجرت را از ذهن خود پاک کنند. تمام افراد دارای مسئولیت احساس تکلیف کنند.

انتهای پیام