برنامه هفتم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی نظام جمهوری اسلامی ایران از ابتدای سال ۱۴۰۳ تا پایان سال ۱۴۰۷ اجرا خواهد شد. این برنامه شامل ۲۲ فصل و ۷ بخش مختلف است که بخش‌های اقتصادی، زیربنایی، فرهنگی و اجتماعی، علمی، فناوری و آموزشی، سیاست خارجی، دفاعی و امنیتی، اداری، حقوقی و قضایی را شامل می‌شود که در این بین؛ استان گیلان به لحاظ دارا بودن پتانسیل‌های شیلاتی می‌تواند نقش مهمی در تحقق اهداف این برنامه در حوزه آبزی‌پروری و اقتصاد دریامحور برنامه پنج ساله هفتم داشته باشد.
در همین راستا کوروش خلیلی، مدیرکل شیلات استان گیلان در گفت‌وگو با ایسنا ضمن اشاره به اینکه در برنامه هفتم توسعه، میانگین رشد در حوزه شیلات ۵.۵ درصد در نظر گرفته شده، اظهار کرد: در استان گیلان برای رسیدن به این رشد علاوه بر برنامه‌های کوتاه مدت باید مگاپروژه‌ها را نیز مورد توجه قرار دهیم.
وی با اشاره به ۱۱ هزار هکتار اراضی آبی که در حوزه شیلاتی گیلان مورد استفاده قرار دارد، گفت: با توجه به برنامه امنیت و اقتدار غذایی؛ این استان رتبه و جایگاه خاصی در حوزه تولید محصولات شیلاتی دارد.
گیلان در برنامه هفتم می‌تواند جایگاه اول تولید ماهی گرمابی کشور را داشته باشد
خلیلی با بیان اینکه در حال حاضر فعالیت در حوزه تولید ماهیان گرمابی از جمله رویکردهای شیلاتی در گیلان است، تصریح کرد: با توجه به مزیت و نقاط قوت استان گیلان همچنین متراکم‌سازی که منجر به افزایش تولید می‌شود در طول برنامه هفتم توسعه می‌توانیم جایگاه اول کشور را در تولید ماهی گرمابی را داشته باشیم.
مدیرکل شیلات گیلان تصریح کرد: با توجه به حجم اعتبارات در تامین نهاده‌ها، توسعه متراکم سازی مزارع گرمابی قطعاً بیشتر از میانگین برنامه هفتم توسعه می‌توانیم جهش تولید داشته باشیم و با توجه به اقدامات صورت گرفته پیش‌بینی رشد تولید دو برابر میانگین برنامه توسعه را خواهیم داشت.
وی افزود: در بخش ماهیان سردآبی نیز در انتهای برنامه هفتم توسعه یک مسیر افزایشی برای استان در نظر گرفته شده که با توسعه مزارع حد واسط و افزایش پرواربندی می‌توانیم به آن برسیم.
خلیلی با اشاره به افتتاح واحد ۵۰۰ تنی رضوانشهر، تصریح کرد: فعالیت این واحد توانست فاصله‌ای که در مسیر تولید ماهیان سردآبی داشتیم را پوشش دهد و تولید در این واحد به تنهایی بیش از ۱۰ درصد تولید سردآبی کل استان است.
مقام اول گیلان در توسعه و تولید ماهیان خاویاری پرورشی
وی با اشاره به اینکه با حذف ارز ترجیحی بسیاری از واحدهای تولید ماهیان سردآبی گیلان دچار آسیب شدند، تصریح کرد: تقریبا تمام آن واحدها به سمت مزارع خاویاری تغییر کاربری و بهره‌برداری دادند و استان گیلان امروز در توسعه و تولید ماهیان خاویاری پرورشی مقام اول کشور را دارد.
مدیرکل شیلات گیلان با تاکید بر اینکه با توسعه پرورش و تولید ماهیان خاویاری، در واقع ذخیره و صید این ماهیان را نیز توسعه می‌دهیم، گفت: طبق آخرین آمار صید و برداشت ماهیان خاویاری از دریای خزر تا سال‌های قبل از ۲۰۰۹ تا ۳۵۰ تن بود بعد هم که ممنوعیت صید اعمال شد و عملا صیدی در دریا به طور مجاز نداریم.
وی افزود: کما اینکه در زمان قبل از فروپاشی شوروری سابق سالانه رهاسازی بیش از یکصد میلیون قطعه خاویاری در دریای کاسپین رخ می‌داد که عملا الان دیگر توسط آنها اتفاق نمی‌افتد سهم ما هم با توجه به اعتبارات ملی و توان مراکز، کمتر از دو میلیون قطعه در انواع ماهیان خاویاری است با شرط اینکه مولدین آن تامین شود.
خلیلی گفت: این در حالی است که هم اکنون بیش از ۳۰۰۰ تن تولید ماهیان خاویاری در مزارع گیلان داریم و بیشترین تعداد مزارع خاویاری کشور در گیلان است و طی دو سال گذشته در برنامه کوتاه مدت عملیاتی مزارع غیر فعال گیلان با تغییر پروانه بهره‌برداری به این سمت رفتند و تعداد مزارع به نسبت دو سال قبل با رشد صد درصدی مواجه شد و این نشان دهنده توسعه در این حوزه شیلاتی است.
مدیرکل شیلات استان گیلان تصریح کرد: برخلاف تفکر از بین رفتن این ماهیان، امروز ذخایر خوبی داریم که بیشتر آن به دست مردم و سهم مردم است.
خلیلی با تاکید بر اینکه فرآوری همچنین توسعه بازار، موتور محرکه اصلی تولیدِ بیشتر است، افزود: توسعه بازار قطعا باعث ترغیب آبزی پروری برای تولید بیشتر می‌شود؛ نهایتا افزایش تولید در واحد سطح برای تولیدکنندگان فقط در استفاده از تکنولوژی‌های روز و استفاده از روش‌های متراکم و پروار بندی نهفته است.
وی افزود: پرورش آبزیان در حوزه متراکم‌سازی، یک برنامه کوتاه مدت عملیاتی است که به راحتی می‌توان تا دو برابر تولید را افزایش داد و همه این‌ها نشان دهنده مسیر رو به رشد محصولات شیلاتی استان گیلان در مسیر هفتم توسعه است کما اینکه استفاده از تکنولوژی‌های نوین در تولید ماهیان سردآبی و خاویاری باعث افزایش کیفیت می‌شود.
خلیلی با بیان اینکه در ماهیان سردآبی هم باید از ظرفیت پرواربندی استفاده کنیم که با انجام این کار مزارع در طول یک سال می‌توانند تا دو برابر تولید را افزایش دهند، تاکید کرد: کما اینکه استفاده از فناوری‌هایی که پایدارساز اکسیژن و نانو حباب سازها که به شدت به تسهیلات بانکی نیازمند هستند یک مزرعه ۴۰ تنی را به سمت تولید ۸۰ تا ۱۰۰ تن هم پیش ببرد.
مدیرکل شیلات استان گیلان تصریح کرد: در همین عرصه‌ها و شرایطی که داریم ظرفیت تولید ما بالای ۱۰۰ هزار تن است.
استفاده از ظرفیت آب‌های ساحلی در حوزه دریامحور
وی با بیان اینکه در حوزه دریامحور باید از ظزفیت آب‌های ساحلی استفاده کنیم، افزود: یک سایت در چابکسر همچنین زمینی که در رضوانشهر از طریق منابع طبیعی در اختیار سایت پشتیبان قرار گرفته را هم بتوانیم در قالب جذب سرمایه‌گذار بخش خصوصی فعال کنیم.
خلیلی تصریح کرد: علاوه بر برنامه‌های کوتاه مدت افزایش تولید در واحد سطح دو مگا پروژه اصلی شیلاتی برای استان تهیه شده که مطالعات اولیه یکی از این طرح‌ها در قالب بندر- مزرعه در حال انجام است.
وی افزود: در بندر کیاشهر هم از طریق تبصره ۴ مراحل کار انجام شده و برنامه شرکت پروژه آن در طول یک هفته آتی انجام می‌شود و باید مجوزهای محیط زیست را در محدوده زمانی که در طرح نوشته شده توسط سرمایه‌گذار به انجام برسد و نهایتا مجموع این‌ها به ما کمک می‌کند که بتوانیم حجم تولیدات استان را بسیار بیشتر از هدف‌گذاری صورت گرفته در برنامه هفتم و ابلاغیه که در حوزه جهش تحول تولید داریم، برسانیم.
گیلان؛ سرآمد فعالیت بازسازی ذخایر ماهیان تجاری دریای خزر
خلیلی در ادامه با اشاره به بیش از نیم قرن فعالیت ایران در زمینه بازسازی ذخائر، گفت: طبق آمار و ارقام گیلان سرآمد این فعالیت است.
مدیرکل شیلات استان گیلان با بیان اینکه در تمام کشورهای پیشرفته دنیا هم همین برنامه بازسازی و رهاسازی انجام می‌شود، تصریح کرد: بعضا قدمت کار به بیش از یک قرن هم می‌رسد و امیدواریم امسال نیم قرن بازسازی ذخائر را در استان گیلان بتوانیم جشن بگیریم.
وی با بیان اینکه بازسازی ذخائر یک نگاه مترقی برای تثبیت و استمرار شغل و حرفه ساحل‌نشینان است، تصریح کرد: بسیاری از رودخانه‌هایی که مامن و زیستگاه آبزیان بود در طول سال‌های مختلف با توسعه شهرنشینی تخریب شدند و این تخریب زیستگاه‌ها آنقدر زیاد بود که بازسازی، تنها راه حفظ ذخایر ماهیان تجاری دریای خزر برای بهره‌برداری ساحل‌نشینان و استمرار شغل صیادی است.
خلیلی با بیان اینکه تمام اعتبارات ملی اخذ شده و رشد این اعتبارات در دو سال گذشته بسیار چشم‌گیر بوده، تاکید کرد: با این فرصت و در اختیار داشتن اعتبارات عملا تمام بچه ماهیان با وزن دو برابر قبل رهاسازی شدند.
مدیرکل شیلات گیلان با اشاره به اینکه مشارکت جامعه صیادی استان هم بسیار خوب بوده، گفت: عملا از هشت شرکت همکار در بحث استخرهای شنی ساحلی امروز بیش از ۳۳ شرکت مشارکت دارند و در بندرانزلی هم یک سایت چهار هکتاری در قلم‌گوده برای اینکار به پره‌های صیادی بندرانزلی اختصاص دادیم که فعالیت و تولید مناسبی طی ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳ داشتند.
خلیلی تصریح کرد: با توجه به تخریب زیستگاه‌ها، اگر فعالیت مراکز و نگاه بازسازی و حفظ ذخایر ژنتیکی نبود، بسیاری از گونه ها از چرخه منابع آبی استان یا دریا حذف می‌شد.
مدیرکل شیلات گیلان با بیان اینکه در حال حاضر جمعیتی ۴۰۰۰ نفری در پره‌های صیادی این استان مشغول فعالیت هستند، تاکید کرد: اگر رهاسازی و بازسازی انجام نشود مطمئناً طی سه سال آتی روند فعالیت صید و صیادی ساحل‌نشینان و شرکت‌های پره دچار اختلال می‌شود.
رهاسازی بیش از ۱۸۰ میلیون انواع بچه ماهی توسط مراکز بازسازی ذخایر گیلان
وی با اشاره به اینکه سال گذشته بیش از ۱۸۰ میلیون انواع بچه ماهی توسط مراکز بازسازی ذخائر استان گیلان رهاسازی شد، تاکید کرد: تکثیر و بازسازی در گونه‌های مختلف ماهیان تجاری دریای بود که بیش از ۸۰ درصد آن به ماهی سفید اختصاص داشت و تمام مولدین هم از خود استان تامین می‌شود.
مدیرکل شیلات گیلان با اشاره به مرکز بازسازی ذخایر یکصد هکتاری کیاشهر، تصریح کرد: با پیگیری‌های انجام شده و حمایت سازمان مرکزی شیلات برای این پروژه که ۱۵ سال نیمه تمام مانده بود، از سال گذشته تا کنون حدود ۳۳ میلیارد تومان اعتبار برای پروژه‌های این مرکز هزینه شده و به نقطه‌ای خواهیم رسید که بتوانیم سایت را فعال و تولیدات آن برای ساحل نشینان مثبت باشد.
خلیلی تاکید کرد: از جمله اقدامات عمرانی انجام شده در سایت یکصد هکتاری کیاشهر احداث و به سرانجام رساندن دریچه‌ها و کانال‌های ورودی و خروجی برای استخرها، برق‌رسانی و انجام زیرساخت‌های آبرسانی را می‌توان نام برد.
وی افزود: نهایتاً با جذب اعتبار نهایی بتوانیم این واحد را با ظرفیت تا ۵۰ درصد وارد مدار کنیم تا به عنوان مرکز چهارم بازسازی ذخائر استان گیلان بتواند در حاشیه سفیدرود فعالیت‌های مورد نیاز را داشته باشد.
انتهای پیام