در دنیای امروز ما شاهد پیشرفت فناوری و تأثیر مثبت آن بر عملکرد نابینایان و کم بینایان هستیم در سال‌های اخیر، فناوری‌های پیشرفته به منظور افزایش توانمندی‌های انسان و برطرف کردن نواقص و کمبودهای انسانی به کار گرفته می‌شود. بنابراین ضمن اشاره به اینکه ۲۳ مهرماه به منظور توجه بیشتر به مشکلات نابینایان روز عصای سفید نامگذاری شده است، تغییر و تصحیح باورها و فرهنگ جامعه و آشنایی با تکنولوژی ها و موانعی که نابینایان در جهت استفاده از آن در کشور با آن مواجه هستند از جمله مواردی است که باید مورد توجه رسانه ها باشند.
اعتماد به توانایی‌های نابینایان و کم بینایان در محیط‌های کاری
حمیده روحی نامقی کتابدار تخصصی بخش نابینایان کتابخانه میرفندرسکی گرگان در گفت و گو با ایسنا با اشاره به نقش فناوری در انجام کارها برای نابینایان اظهار کرد: همانطور که می‌دانید امروزه به ندرت پیش می‌آید که کارها به صورت دستی انجام شود یعنی شما در هر اداره، سازمان و به طور کلی در محیط کارتان مجبورید با سیستم های کامپیوتری کار کنید و با آن آشنا باشید.
وی ادامه داد: در نگاه اول شاید این تصور ایجاد شود که این مورد به ضرر یک فرد نابینا است اما با توجه به پیشرفت فناوری صفحه‌خوان‌ها و نرم افزارهایی مخصوص نابینایان تعبیه شده که باعث می‌شود در محیط کار مانند دیگر کارمندان در ادارات وظایف خود را انجام دهیم.
برخی اقلام اعطایی بهزیستی متناسب با نیاز ما نیست
کتابدار تخصصی بخش نابینایان کتابخانه میرفندرسکی گرگان با اشاره به مشکلاتی که درگذشته قبل از ورود فناوری به حوزه نابینایان بوده است، افزود: در گذشته قبل از ورود فناوری کتابهای خط بریل به ندرت و در تعداد کم بعد از مدتی طولانی در اواسط سال تحصیلی در اختیار افراد نابینا قرار می‌گرفت اما در حال حاضر با گسترش و در دسترس‌بودن فناوری نابینایان می توانند با هزینه و صرف مدت زمان کمتر برای مطالعه کتاب و آموزش‌های لازم از برنامه‌های آنلاین و سایت‌های آموزشی مانند دیگر افراد استفاده کنند.
روحی در ادامه به برخی ناهماهنگی‌ها از طرف مسئولین استانی اشاره کرد و افزود: برخی از وسایلی که از سمت سازمان بهزیستی خریداری و به ما تحویل داده می شود متناسب با نیاز نابینایان نیست برای مثال در مسابقات شطرنج برای ضبط حرکت از طرف بهزیستی به تیم‌های اعظامی ریکوردر داده می شد اما متاسفانه چون گویا نبودند نتوانستیم از آن استفاده کنیم و در موارد مشابهه از جمله خرید ترازو نیز شاهد این ناهماهنگی‌ها بوده‌ایم.
مانا عرب امیری شاعر و نویسنده روشندل در گفت و گو با ایسنا نیاز افراد نابینا را در استفاده از فناوری نسبت به دیگر اعضای جامعه بیشتر دانست و افزود: فکر میکنم افراد نابینا نسبت به دیگر اعضای جامعه نیاز بیشتری به استفاده از فناوری در انجام کارهایشان دارند، قبل از نصب صفحه‌خوان در گوشی به اطرافیان برای چک کردن پیام‌ها، فضای مجازی و ... وابسته بودم.
نرم افزارهای تخصصی ما فیلتر هستند
وی ادامه داد: هنگامی که برای اولین بار از صفحه‌خوان استفاده کردم خیلی برایم لذت بخش بود به نوعی می‌توانستم داشتن گوشی و سیستم را حس کنم این موضوع به صورت مستقیم در کارم تأثیر گذاشت و نوشتنم را راحت تر کرد و در حال حاضر احساس میکنم نسبت به قبل موفق‌تر هستم.
مانا عرب امیری در ادامه دو نرم افزار خارجی «TalkBack» و «Be My Eye» از جمله نرم افزارهای تاثیرگذار در زندگی نابینایان دانست و افزود: این نرم افزارها جزء نرم افزارهای کاربردی برای نابینایان محسوب می‌شود اما متاسفانه برای استفاده از نرم افزار Be My Eye مجبوریم از فیلترشکن استفاده کنیم که هم اتصال به آن سخت و هم هزینه بردار است.
وی در ادامه نسبت به ساخت نرم افزار های داخلی مشابهه خارجی آن ابراز امیدواری کرد و افزود: فیلتر بودن نرم افزار Be My Eye دارند باعث می شود افراد کمتری در آن داوطلب کمک به ما باشند امیدوارم تولیدکننده‌های داخلی حوزه فناوری و مسئولین نسبت به ساخت و در دسترس قرار دادن چنین نرم افزارهایی اهتمام بیشتری ورزند.
کمک شایان فناوری به نابینایان و کم بینایان
مهرشاد عیسایی فعال در حوزه هوش مصنوعی و فناوری اطلاعات در گفت وگو با ایسنا نقش فناوری اطلاعات و هوش مصنوعی در بهبود کیفیت زندگی نابینایان و کم‌بینایان را قابل توجه و حائز اهمیت دانست و افزود: فناوری اطلاعات و هوش مصنوعی، با ایجاد ابزارها و امکانات پیشرفته، به افراد نابینا کمک می‌کنند تا با دنیای اطراف خود بهتر و راحت‌تر تعامل داشته باشند.
وی در ادامه برخی از مهمترین فناوری‌های هوش مصنوعی و نقش آنها در زندگی نابینایان و کم‌بینایان اشاره کرد و گفت: یکی از موارد فناوری‌های دسترسی برای نابینایان است که شامل نرم‌افزارهای صفحه‌خوان از جمله «Be My eye» و «Audible» و «Kindle» که از هوش مصنوعی برای تبدیل متن به صدا استفاده می‌کنند و هم اکنون به دست فناوران ایرانی در فرایند تولید با امکانات بیشتر است.
این فعال حوزه هوش مصنوعی و فناوری اطلاعات در ادامه از دیگر پیشرفت‌های فناوری در حوزه نابینایان در دنیا نام برد و تصریح کرد: فناوری تبدیل متن به گفتار، تکنولوژی‌های پوشیدنی مانند عینک‌ها و دستگاه‌های هدایت‌یاب هوشمند، تکنولوژی تشخیص اشیاء و پردازش تصویر با استفاده از هوش مصنوعی، روبات‌ها و دستیارهای صوتی و فناوری اطلاعات در آموزش نابینایان از جمله پیشرفت های حال حاضر در جهان است.
مهرشاد عیسایی با اشاره به نقش فناوری در تسهیل دسترسی نابینایان به اطلاعات اظهار کرد: فناوری اطلاعات با ارائه پلتفرم‌های آموزشی آنلاین به نابینایان کمک کرده است تا از هر کجای دنیا به منابع آموزشی دسترسی داشته باشند و مدارس، دانشگاه‌های مجازی و کتابهای صوتی و دیجیتال این امکان را می‌دهند که نابینایان نیز از محتوای آموزشی تخصصی بهره‌مند شوند.
کمبود ها و نواقص فناوری در کشور برای نابینایان
ابوالفضل شیروانی فردی نابینا و مدرس کامپیوتر در گفت و گو با ایسنا گلستان از فناوری به عنوان منجی افراد نابینا نام برد و اظهار کرد: با توجه به پیشرفت‌های تکنولوژی فناوری می‌تواند بسیار مفید و در یک کلام منجی افراد نابینا باشد زیرا یک فرد نابینا با در اختیار داشتن یک موبایل یا کامپیوتر این امکان برایش فراهم می شود که اکثر کارهای روزمره از جمله پرداخت قبوض، کارهای بانکی، سفارش غذا و... را بدون کمک دیگران و به صورت مستقل انجام دهد.
وی به ایجاد فرصت های شغلی و کسب درآمد با کمک فناوری برای افراد نابینا اشاره کرد و افزود: افراد نابینا نیز مانند دیگر اقشار جامعه می‌توانند در منزل به شغل‌هایی مانند فلیلنسری و انجام پروژه در زمینه برنامه‌نویسی، تدوین صدا و... بپردازند و خوشبختانه در بین نابینایان افراد موفق زیادی بوده‌اند که از این طریق شغل مناسب با درآمد خوب به دست آورند.
ابوالفضل شیروانی با انتقاد از اینکه متاسفانه در طراحی برخی از سایت ها و نرم افزارها استانداردها در نظر گرفته نشده است، بیان کرد: نرم افزارهای زیادی در کشور ما وجود دارد که برای افراد نابینا دسترس‌پذیر نیست برای مثال برخی از نرم افزارهایی که برای حمل و نقل استفاده می‌شوند و یا برخی از سامانه‌های بانکی که با داشتن کدامنیتی باعث می‌شود که نابینایان برای استفاده از این خدمات وابسته به افراد بینا باشند.
این مدرس کامپیوتر ضمن بیان اهمیت به رعایت استانداردهای لازم در طراحی سایت تصریح کرد: در اکثر کشورها سایت‌ها با در نظر گرفتن استاندارد جهانی WCAG طراحی می‌شوند هدف از ابداع و برنامه‌ریزی این قابلیت استفاده هر فرد با هر نوع محدودیت شنیداری، دیداری یا حرکتی از محتواهای آنلاین است اما متاسفانه در کشور ما گاهاً مشاهده شده در طراحی برخی سایت‌ها توجه‌ای به آن نمی شود.
به گزارش ایسنا همانطور که می‌بینیم امروزه فناوری به عنوان بازوی بزرگ و توانمند بشریت حتی به کمک نابینایان و کم‌بینایان نیز آمده اما همچنان چالش‌های بزرگی در این مسیر وجود دارد که همت و توجه مسئولین به این قشر از جامعه را می‌طلبد.
انتهای پیام