هدی راشد، در گفت‌وگو با ایسنا، درخصوص خطرات فضای مجازی برای کودکان، اظهار کرد: حضور کودک در فضاهای مجازی مانند اینستاگرام و اپلیکیشن‌های مشابه که محتواهای فراتر از سن کودک به او ارائه می‌دهد یا بعضی از بازی‌هایی که مناسب سن کودک نباشد و کودک در معرض آن‌ها قرار بگیرد، می‌تواند خطرات گوناگونی برای کودک به همراه داشته باشد.

این روانشناس کودک، با اشاره به بازی‌های فضای مجازی، ادامه داد: این بازی‌ها و اپلیکیشن‌ها علاوه بر اینکه ممکن است باعث تشدید پرخاشگری کودک شود،  کودک را با دنیایی آشنا خواهد کرد که بسیار با فضای درون روانی آن فاصله داشته باشد، یا حتی ممکن است حاوی محتواهای جنسی باشند؛ به عنوان مثال در بازی به نام GTA که خیلی برای کودکان جذاب  بوده و طرفداران زیادی دارد، علاوه بر اینکه این بازی محتواهای پرخاشگرایانه دارد، حاوی صحنه‌های بارز روابط جنسی هم هستند که جزو خطرات جدی برای کودکان به حساب می‌آید.

وی با بیان راهکارهایی به والدین نسبت به وابستگی کودک به فضای مجازی، خاطرنشان کرد: هر چقدر فضای خانه و رابطه با والدین غنی‌تر باشد و دنیای واقعی برای کودک لذت بخش‌تر باشد، دیگر کودک لزومی نمی‌بیند که وارد فضای مجازی شود و زمان زیادی از خود را در فضای مجازی بگذراند.

سبک زندگی والدین در وابستگی کودک به فضای مجازی تاثیرگذار است

راشد تصریح کرد: البته باتوجه به اینکه در عصر دیجیتال حضور داریم، والدین نمی‌توانند کودک خود را کاملا از این فضا منع کنند، اما می‌توانند نحوه استفاده کودک و زمان استفاده کودک از این فضا را مدیریت کنند. مثلاً بازی‌های فکری برای کودک خود تهیه کنند و برای بازی کردن با آن‌ها زمان بگذارند؛ قاعدتاً والدینی که به دلیل مشغله کاری، فرصت بازی با کودک یا حتی غنی کردن فضای ارتباطی کودک را ندارند، به ناچار ممکن است به فضاهای مجازی روی بیاورند که این موضوع اجتناب‌ناپذیر است.

این روانگر کودک، با بیان توصیه‌ای به والدین دررابطه با سوق دادن کودکان به شیوه سالم زندگی، مطرح کرد: نکته‌ای که بسیار در سلامت روان کودک می‌تواند تاثیرگذار باشد، نوع رابطه والدین با فرزند خود است. اینکه چقدر رابطه صمیمانه و امنی را با کودک خود داشته و چقدر در زندگی فرزندشان حضور با کیفیت دارند.

وی ادامه داد: البته اینکه خود والدین سبک زندگیشان چگونه است؟ آیا سبک زندگی سالمی دارند؟ این موضوع هم نیز بسیار تاثیرگذار است. مثلاً والدینی که خود زمان زیادی را در فضای مجازی می‌گذرانند، قاعدتا نمی‌توانند به فرزند خود بگویند که در فضای مجازی ورود پیدا نکند یا زمان استفاده از فضای مجازی را مدیریت کند، بنابراین، سبک زندگی سالم خود والدین بسیار مهم و تاثیرگذار است.

راشد بیان کرد: وابستگی به فضای مجازی در پسران بیشتر از دختران دیده می‌شود. از جمله دلایل این موضوع که می‌توان به آن اشاره کرد، این است که  اگر پسری در فضای مجازی نباشد  یا با بازی‌های کامپیوتری آشنا نباشد، در جمع هم‌سن و سالهایش طوری است که انگار از یک چیزی نسبت به آن‌ها دورتر است و این موضوع گاهاً حس طردشدگی نسبت به جمع همسالان به او می‌دهد.

راشد افزود: در دختران و پسران در دوره دوم کودکی، حدود ۸ سالگی به بعد و در آستانه نوجوانی، استفاده از وسایل دیجیتال شدت می‌گیرد، اما تفاوتی که بین دخترها و پسرها در این مورد وجود دارد، نوع استفاده آن‌ها در فضای مجازی است، به طوری که دختران ممکن است خواننده‌های کره‌ای و فضاهای این چنینی را بیشتر دنبال کرده  و پسرها بیشتر به دنبال بازی‌های پرخاشگرایانه و فیلم‌های این‌چنینی باشند.

 والدین نباید محرومیت‌های به یکباره‌ای را برای کودک خود رقم بزنند

وی ادامه داد: البته لازم است بدانید در کودکی و در سنی که همزمان با اوج اضطراب‌های کودک و کنجکاوی‌های او است، کمی دیدن محتواهای ترسناک رواج پیدا می‌کند که شیوع آن در دخترها و پسرها یکسان است. بدین لحاظ که اگر کودکان آن فیلم ترسناک را مشاهده کرده باشند، برایشان حالت افتخار به همراه دارد که من این فیلم را دیدم و صحبت کردن در مورد آن مسائل ترسناک، باعث می‌شود که جایگاه ویژه‌ای نزد همسالان خود داشته باشد.

 این روانشناس کودک، با بیان طرز رفتار والدین در مقابله به این معضل، عنوان کرد: اگر کودک درگیر فضای مجازی و بازی‌های کامپیوتری است، والدین باید دقت داشته باشند که رفتارشان نباید به صورتی باشد که محرومیت‌های به یکباره‌ای را برای کودک خود رقم بزنند، مثلاً نباید به یکباره گوشی یا وسیله الکترونیک را از کودک بگیرند، بلکه بهتر است این فاصله گرفتن از فضای مجازی، گام به گام باشد و کم کم به تنظیم و مدیریت زمان و میزان استفاده از فضای مجازی با کودکانشان برسند.

راشد در ادامه افزود: اگر قرار است، کودک به صورت خواسته و ناخواسته( دوران کرونا) در معرض فضای مجازی قرار بگیرد، توصیه می‌شود والدین آموزش‌هایی را درمورد اینترنت و فضای مجازی که قرار است کودک با آن‌ها مواجه شود، فراگیرند. مثلا به کودک بگویند هر چیزی که در اینترنت مشاهده می‌کند، لزوماً واقعی نیست و ممکن است با واقعیت همخوانی نداشته باشد، همچون محتوای ترسناک که توسط یکسری افراد ساخته و کارگردانی می‌شود، همچنین، اگر فکر می‌کنند که کودک ممکن است در معرض محتواهای جنسی قرار بگیرد، لازم است، قبل از ورود به فضای مجازی آموزش‌هایی را در زمینه تربیت جنسی به کودکان خود بدهند.

وی با بیان اینکه فضای مجازی چه پیامدهایی برای ارتباطات اجتماعی کودک دارد، خاطرنشان کرد: پیامدهایی که فضای مجازی برای ارتباطات اجتماعی کودکان به همراه دارد، به خلق و خوی و شرایط محیطی کودک باز می‌گردد، به عنوان مثال کودکانی که در اوج سن اجتماعی و ورود به مهدکودک و ارتباط با همسالانشان بودند و این دوره حساس با دوران کرونا همراه شد، به ناچار ارتباط حضوریشان کمرنگ شد و در فضای مجازی برای برقراری ارتباط با همسالانشان مواجه شدند.

راشد ادامه داد: این موضوع گوشه‌گیری و انزوا را در کودکان تشدید می‌کند، همچنین، کودکانی که خلق و خوی درونگرا دارند ممکن است در روابط با همسالانشان دچار ضعف در مهارت‌های اجتماعی باشند، فضای مجازی از این جهت که رابطه رودررو و حضوری ندارد و چالش‌های کمتری را برای آن‌ها به همراه دارد، گوشه‌گیری و انزوا بودن را در کودکان بیشتر تقویت خواهد کرد.

انتهای پیام