به گزارش ایسنا، امروز شنبه ۱۴ مهر ۱۴۰۳ به اهم مناسبت‌های و حوادث تاریخیِ این روز می‌پردازیم.
اولین جلسه نخستین مجلس شورای ملی
در پی بالا گرفتن اعتراضات عمومی و شدت گرفتن درخواست مردم برای مشارکت در اداره کشور مظفرالدین شاه قاجار مجبور شد در تاریخ ۱۴ خرداد ۱۲۸۵ فرمان مشروطه را امضاء کند. به دنبال این اقدام مقدمات برگزاری اولین دوره مجلس شورای ملی فراهم شد و مردم در تهران و سایر شهرهای بزرگ نمایندگان‌شان را انتخاب و راهی تهران کردند. عمر مجالس شورای ملی در دوره‌های اول دو سال بود.
انتخابات مجلس اول شورای ملی مطابق نظامنامه، صنفی بود و طبقات شاهزادگان، اعیان و اشراف، ملاکین، بازرگانان، اصناف و علما و طلاب می‌توانستند برای خود در مجلس نماینده داشته باشند.
جلسه اول نخستین دوره مجلس شورای ملی با حضور نمایندگان مجلس، علمای اعلام، شاهزادگان، سفرای کبری و وزرای مختار، سایر بزرگان پایتخت و مقامات حکومتی و اداری در ۱۴ مهر ۱۲۸۵ در کاخ گلستان برگزار شد.
در این مراسم، مظفرالدین شاه را که به شدت بیمار بود با زحمت به مراسم آوردند و بر صندلی نشاندند. شاه با صدای ضعیف گفت: «۱۰ سال است آرزوی این روز را داشتم، الحمداللّه که به مقصود رسیدم."
بعد از آن انتخابات داخلی مجلس برگزار شد. هیاتی مأمور تدوین قانون مشروطه شد و هیات مذکور در پایان کار قانون نوشته شده را تحت عنوان نظامنامه سیاسی در ۵۱ اصل تهیه و بعد از تصویب نمایندگان به تأیید شاه رساند.
افتتاح آخرین دوره مجلس سنا و شورای ملی در سال ۱۳۵۷
بیست و چهارمین دوره مجلس شورای ملی و هفتمین دوره مجلس سنا همانند دوره‌های گذشته با سخنرانی افتتاحیه محمدرضا پهلوی افتتاح شد. در این مجلس برخلاف دوره‌های قبل هیچ یک از اعضای خاندان سلطنت در افتتاحیه مجلس حضور نیافتند.
افتتاح مجلس بیست و چهارم مصادف با رشد اعتراضات و تظاهرات‌های ضد پهلوی بود.
پهلوی پسر در نطق افتتاحیه با اشاره به اجرای سیاست توسعه آزادیهای دموکراتیک و ایجاد فضای باز سیاسی به اشتباهات دستگاه حاکمه و نارضایتیهای عمومی هم اعتراف کرد، اما سخنان دیر هنگام او بی‌فایده بود چرا که ۴ ماه بعد طومار رژیم پهلوی به هم پیچیده و رژیم پهلوی برای همیشه ساقط شد.
تأسیس ستاد پشتیبانی و امداد جنگ به فرمان امام خمینی در سال ۱۳۵۹
آیت‌الله سید روح‌الله موسوی خمینی طی حکمی در این روز به حجت‌الاسلام محمدرضا مهدوی‌کنی وی را مأمور اندیشیدن تمهیداتی برای کمک‌رسانی به مناطق بمباران شده توسط ارتش تجاوزگر بعثی و رفع نیاز آسیب‌دیدگان جنگ با تشکیل ستاد پشتیبانی و امداد جنگ کرد. در این حکم دستگاه‌ها و ارگان‌های دولتی و حاکمیتی نیز موظف به همکاری با این ستاد شدند.
اجاره موقت بندر عقبه اردن به عراق
دو هفته بعد از آغاز تهاجم و تجاوز سراسری ارتش اشغالگر رژیم بعث عراق، شاه حسین پادشان وقت اردن سفری یک روزه به بغداد انجام داد و به صدام وعده حمایت همه جانبه داد.
وی در این سفر گفت: «کشورهای عربی یکی هستند و یک سرنوشت دارند و بنابراین باید در حمایت از عراق متحد باشند.»
با ناامن شدن اروندرود، دولت اردن بندر عقبه خود در دریای سرخ را در اختیار عراق قرار داد تا کمکهای نظامی خارجی از این بندر به عراق منتقل شود. وی در دستور دیگری فرمانِ استقرار ۴۰ هزار نفر از نیروهای این کشور در مرز مشترک با عراق را صادر کرد تا در صورت لزوم به کمک نظامیان تجاوزگر عراقی برود.
در این سفر که نخست‌وزیر اردن هم پادشاه را همراهی می‌کرد، دستور داد وسایل نقلیه موتوری اردن برای حمل غذا و لوازم نظامی و غیرنظامی در داخل عراق به این کشور بروند.
در تاریخ هجری شمسی چند واقعه دیگر نیز به ثبت رسیده است از جمله:
رحلت عالم بزرگوار آیت‌الله سید محمد فیروز آبادی یزدی در سال ۱۳۰۵ و برگزاری انتخابات هیات رییسه ششمین دوره مجلس شورای ملی در این روز در سال ۱۳۰۵ و انتخاب سید محمد تدین با ۷۱ رأی به ریاست این مجلس همچنین دو سال بعد در سال ۱۳۰۷ افتتاحیه مجلس هفتم شورای ملی برگزار شد و حسین دادگر ملقب به عدل‌الملک به ریاست موقت این مجلس انتخاب شد.
انتخابات هیات رئیسه مجلس تجدید شد و مجددا دادگر به ریاست افسر و دادور به نیابت ریاست انتخاب شدند سال ۱۳۱۱، طرح سردار فاخر حکمت مبنی بر اینکه به محض تخلیه تمام خاک ایران طبق پیمان سه جانبه انتخابات شروع شود، به تصویب رسید سال ۱۳۲۴، صدور فرمان برگزاری انتخابات پانزدهمین دوره مجلس شورای ملی در سال ۱۳۲۵، تجدید انتخابات هیات رئیسه این مجلس انتخاب رضا حکمت با ۱۰۷ رأی از ۱۰۸ نفر حاضر در جلسه در سال ۱۳۲۶، زلزله شدید مشهد، قوچان، بجنورد، شیروان، باجگیران و درجز و ویران شدن ۳۱ روستا در سال ۱۳۲۹، افتتاح سومین دوره مجلس سنا در سال ۱۳۳۱، افتتاح کارخانه جیپ‌سازی ایران در سال ۱۳۳۸، افتتاحیه چهارمین دوره مجلس سنا و بیست و یکمین دوره مجلس شورای ملی و سخنرانی محمدرضا پهلوی در این مراسم و اعلام مجموعه اصلاحات اقتصادی تحت عنوان انقلاب سفید شاه و ملت در سال ۱۳۴۲، در سال ۱۳۵۲ پهلوی پسر اعلام کرد اگر دولت در مبارزه با گرانفروشی موفق نشود ارتش عهده دار این کار خواهد شد، آغاز جنگ مصر و سوریه با رژیم صهیونیستی با حمله همزمان نیروهای دو کشور از دو سوی کانال سوئز و بلندیهای جولان در سال ۱۳۵۲ و سفر برژنف دبیرکل حزب کمونیست اتحاد جماهیر شوروی در راس یک هیات به تهران در سال ۱۳۵۳.
در تقویم هجری قمری نیز دو رویداد از درگذشت دو عالم مسلمان به ثبت رسیده است.
درگذشت محمد بن عبدالرحمن خراسانی ادیب و فاضل در سال ۵۸۴
محمد بن عبدالرحمن خراسانی ملقب به تاج‌الدین از فضلای اهل حدیث و لغت و از ادبا و فقهای شافعیه و بزرگان صوفیه بود که در ۶۲ سالگی در دمشق درگذشت و در دامنه کوه قاسیون دفن شد.
تاج‌الدین شرح مفصلی بر کتاب ۵ جلدی مقامات حریری نوشت. این شرح از ارزندهترین آثار این ادیب فقیه است.
رحلت ملاعلی بن فتح الله نهاوندی در نجف در سال ۱۳۲۲
ملاعلی بن ملافتح الله نهاوندی نجفی فقیه اصولی، رجالی، ادیب نحوی لغوی، از علمای بزرگ امامیه در قرن ۱۴ هجری و از شاگردان شیخ مرتضی انصاری و میرزا ابوالقاسم کلانتری بود.
تشریح الاصول الصغیر و مقدمةالواجب از تالیفات اوست.
وفات وی به علت وبای شدید در نجف اشرف واقع شد و در قبرستان وادی‌السلام نجف دفن شد.
رویدادهای مهم این روز در تقویم میلادی نیز به شرح زیر است:
شورش تاریخی سلطنت‌طلبان در جریان انقلاب فرانسه در ۱۷۹۵
بعد از انقلاب فرانسه در سال ۱۷۸۹ و شکلگیری دوره جدید، قانون اساسی این کشور دو سال بعد در سال ۱۷۹۱ تصویب شد. قانون مذکور مدتی بعد تکمیل شد. بر این اساس مجلس از دو قسمت تشکیل شد. یک شورای ۵۰۰ نفره که اعضای آن بالای ۳۰ سال داشتند و دارای حق انشاء و تدوین قوانین بودند و یک شورای پیران (مانند سنا) که شامل ۲۵۰ عضو بالای ۴۰ سال بود که حق تبدیل مصوبات شورای اول به قانون را داشتند.
قانون مذکور در عین حال به منظور خنثی کردن طغیان ناگهانی سلطنت‌طلبان و طرفداران شاه مقرر داشت «در انتخابات بعدی دو سوم نمایندگان مجلسِ قانونگزاریِ جدید، از بین نمایندگان فعلی انتخاب می‌شوند.» این مصوبه که به «فرمان دو سوم» معروف شد، در پاریس با مخالفتهایی روبرو شد.
با این حال با استفاده از اوضاع متشنج و اعتراضات مردمی، قیام سلطنت‌طلبان به وقوع پیوست که خطری برای حکومت انقلابی به وجود آورد. ادامه این وضعیت باعث شد تا شورشهای پراکندهای در مناطق گوناگون کشور شکل گرفته و از جمله مشروطهخواهان توانستند با استفاده از نارضایتی گسترده مردمی، بار دیگر بر بخشهایی از مناطق تسلط یابند. این مسئله باعث شد تا حکومت وقت با کشاندن نیروهای نظامی به پایتخت دست به مقابله زند.
در ۵ اکتبر ۱۷۹۵ عصیان علنی و شورش عمومی با شرکت حدود ۲۵۰۰۰ پاریسی شکل گرفت. تظاهرکنندگان که به جنگافزار هم مجهز بودند نواحی متعددی را تصرف نمودند اما باراس که فرماندهی نیروهای نظامی را برعهده داشت با کمک معاون خود ناپلئون بُناپارت و آتش سنگین توپخانه، توانست شورش را درهم شکند اما حمایت نکردن عموم مردم از سلطنت‌طلبان در نهایت موجب شکست آنها شد.
تاسیس «کُمین‌فُرم» عالی‌ترین مرکز کمونیستی بین‌المللی به ابتکار شوروی در سال ۱۹۴۷
یکی از اقداماتی که ژوزف استالین رهبر کمونیست اتحاد جماهیر شوروی در واکنش به تشکیل سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) تشکیل سازمان بین‌المللی کمونیستی به نام کُمین‌فُرم و تحمیل رژیم کمونیستی بر کلیه کشورهای تحت اشغال خود در اروپای شرقی بود.
«کُمین‌فُرم» در ۵ اکتبر ۱۹۴۷ با هدف برقراری اتحاد و همکاری بین احزاب کمونیست اروپا با عضویت احزاب کمونیست ۹ کشور شوروی، فرانسه، ایتالیا، یوگسلاوی، لهستان، مجارستان، رومانی، چکسلواکی و بلغارستان شکل گرفت و مقر سیاسی آن در بلگراد پایتخت یوگسلاوی تعیین شد.
هدف استالین از تعیین بلگراد به عنوان مرکز فعالیت «کُمین‌فُرم» اعمال نفوذ بیشتر در امور این کشور و مقابله با استقلالطلبی مارشال تیتو رهبر یوگسلاوی در برابر مسکو بود. با این حال تیتو که حکومت خود را مدیون استالین نمیدانست حاضر به تمکین در برابر خواستههای او نشد تا این که این مسئله باعث اخراج حزب کمونیست یوگسلاوی از کمین فرم و ایجاد شکاف بین دنیای کمونیست پس از جنگ جهانی دوم شد.
عمر کُمین‌فُرم دوام چندانی نیافت و مدتی پس از مرگ استالین در آوریل سال ۱۹۵۶ منحل شد.
روز جهانی معلم
نشست مجمع عمومی سال ۱۹۹۴ از ۳ تا ۸ اکتبر برگزار شد.
این روز به مناسبت صدور بیانیه مشترک یونسکو و سازمان بین المللی کار پیرامون وضعیت آموزگاران که ۵ اکتبر ۱۹۶۶ امضا شده بود «روز معلم» نامگذاری شد.
درگذشت استیو پاول جابز بنیانگذار اپل
استیو پاول جابز در تاریخ ۲۴ فوریه ۱۹۵۵ به دنیا آمد و در ۵ اکتبر ۲۰۱۱ درگذشت. او کارآفرین، مخترع، بنیانگذار و مدیر ارشد اجرایی شرکت رایانه‌ای شرکت اپل و یکی از چهره‌های پیشرو در صنعت رایانه بود.
جابز به همراه استیو وزنیاک با تاسیس شرکت اپل در سال ۱۹۷۶ و ارائه رایانه اپل II به مورد پسند عام قرار گرفتن مفهوم رایانه خانگی کمک بسیار کرد.
او یکی از اولین افرادی بود که به ارزش تجاری بالقوه واسط گرافیکی کاربر و موشواره‌ای که در مرکز تحقیقات شرکت زیراکس در پالوآلتو ساخته شده بود، آگاه شد و بر افزوده شدن فناوری‌های نوین به رایانه اپل مکینتاش نظارت کرد.
در سال ۱۹۸۵ از شرکت کناره‌گیری کرد و شرکت نکست را تاسیس کرد. او همچنین نائب رییس و مدیر عامل استودیوی پویانمایی پیکسار و به عنوان عضو هیئت مدیره والت دیزنی بود. شرکت پیکسار از شرکت‌های پیشرو در زمینه تولید محصولات سینمایی است که از پویانمایی رایانه‌ای استفاده می‌کنند.
استیو بعد از ادغام پیکسار و والت دیزنی استیو، تهیه کنندگی داستان اسباب‌بازی را در سال ۱۹۹۵ بر عهده گرفت. در ۲۴ ژانویه ۲۰۰۶ شرکت والت دیزنی تمامی سهام شرکت پیکسار را به مبلغ ۷٫۴ میلیارد دلار در قالب سهام دیزنی خریداری کرد سپس بعد از کسب موفقیت در بازار نرم افزار در سال ۱۹۹۶ شرکت اپل را خریداری کرد و از سال ۱۹۹۷ تا ۲۰۱۱ به عنوان مدیرعامل در این شرکت مشغول شد.
جابز به نجات دهنده اصلی این شرکت معروف شد. خصوصا پس از به نتیجه رسیدن آی‌پاد، ایده‌ای که وی اصرار و علاقه‌ای شخصی به آن داشت.
او در تاریخ ۲۴ اوت ۲۰۱۱ استعفایش را به عنوان مدیر عامل اپل اعلام کرد. در نامه استعفایش تاکید کرد: «اپل طرح‌های اجرایی خود را دنبال می‌کند.» و از تیم کوک به عنوان جانشین خود نام برد.
اپل در تاریخ ۵ اکتبر ۲۰۱۱ خبر درگذشت استیو جابز را منتشر کرد. او در ۵۶ سالگی در اثر سرطان لوزالمعده درگذشت.
در تاریخ میلادی دو مناسبت شامل تولد دنیس دیدِرو مؤلف اولین دائرة المعارف جهان در سال ۱۷۱۳ و مرگ گوتفرید بورْگِر شاعر معروف قرن ۱۸ آلمان در سال ۱۷۹۴ نیز به ثبت رسیده است.
انتهای پیام