به گزارش ایسنا، دانشگاه‌ها همواره نقش مهمی در پیشبرد علوم و ارتقای جوامع ایفا کرده‌اند و این نقش‌ها در حوزه‌های مختلف علمی، پژوهشی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی اهمیت دارند. در دنیای امروز که رقابت و پیچیدگی مؤسسات آموزش عالی بیشتر شده است، نیاز به پاسخگویی دقیق‌تر و بهینه‌تر دانشگاه‌ها به نیازهای جامعه نیز افزایش یافته است. بهبود عملکرد مؤسسات آموزش عالی، به‌ویژه در حوزه کارایی اعضای هیئت‌علمی، یکی از اصلی‌ترین موضوعاتی است که مورد توجه قرار گرفته است. اعضای هیئت‌علمی از جمله عناصر کلیدی دانشگاه‌ها محسوب می‌شوند و به‌عنوان افرادی که استراتژی‌های آموزشی و پژوهشی را پیش می‌برند، نقش مهمی در پیشرفت جامعه دارند.
به همین دلیل، تقویت مهارت‌ها و توانمندی‌های اعضای هیئت‌علمی در راستای برآورده‌کردن چالش‌های جدید و مسئولیت‌های متنوع آنان، ضروری است. توسعه حرفه‌ای اعضای هیئت‌علمی به معنای تقویت مداوم دانش و مهارت‌های آموزشی و تدریسی آن‌ها است. در این راستا، دانشگاه‌های پیشرو تلاش می‌کنند با ارائه برنامه‌های متنوع، از جمله دوره‌های آموزشی و کارگاه‌ها، فرصت‌های لازم برای ارتقای کیفیت تدریس و پژوهش را فراهم آورند. این توسعه به شکل کارگاه‌های آموزشی، تعاملات گروهی و یادگیری مداوم، به ارتقای توانمندی‌های علمی و حرفه‌ای اعضای هیئت‌علمی کمک می‌کند و در نهایت، به بهبود کیفیت آموزش و پژوهش دانشگاه‌ها منجر می‌شود.
احمدرضا نصر، استاد گروه برنامه‌ریزی درسی در دانشگاه اصفهان، به همراه دو همکار خود تحقیقی را در این رابطه انجام داده‌اند که در آن به مقایسه نحوه استفاده از فناوری‌ها در برنامه‌های توسعه حرفه‌ای هیئت‌علمی دانشگاه‌های برتر جهان پرداخته شده است. این تحقیق با هدف بررسی راهکارهای بهینه‌سازی برنامه‌های توانمندسازی اعضای هیئت‌علمی و استفاده از فناوری در آن‌ها انجام گردیده است.
آن ها بدین منظور، ده دانشگاه برتر جهان بر اساس رتبه‌بندی تایمز سال ۲۰۲۱ به‌طور هدفمند انتخاب نموده و برنامه‌های آن‌ها را در دو بستر حضوری و مجازی مورد بررسی و مقایسه قرار دادند. داده‌های این تحقیق از اطلاعات مندرج در تارنماهای مراکز توسعه حرفه‌ای این دانشگاه‌ها جمع‌آوری شد.
نتایج این پژوهش نشان داد که برنامه‌های توانمندسازی اعضای هیئت‌علمی، بسته به اهداف و کارکردهای مختلفی که دارند، در بسترهای حضوری و مجازی اجرا می‌شوند. برنامه‌های عمومی آموزشی در هر دو بستر حضوری و مجازی برگزار می‌شوند. اما برخی برنامه‌ها مانند پشتیبانی فردی، مالی و ارزیابی آموزش بیشتر در بستر حضوری مؤثر هستند. در مقابل، اشتراک‌گذاری منابع آموزشی و فناوری‌های جدید بیشتر در بستر مجازی انجام می‌شود.
این تحقیق همچنین نشان داد که دانشگاه‌های برتر جهانی به‌تدریج در حال ترکیب برنامه‌های حضوری و مجازی در توسعه حرفه‌ای اعضای هیئت‌علمی خود هستند. بااین‌حال، این روند به‌آرامی انجام می‌شود و بر اساس کارکردهای هر برنامه، دانشگاه‌ها به‌طور متفاوتی از این روش‌های ترکیبی بهره‌مند می‌شوند.
اطلاعات تکمیلی پژوهش نیز نشان می‌دهند که هر یک از برنامه‌های توسعه حرفه‌ای دارای مزایا و محدودیت‌های خاص خود هستند. دانشگاه‌های مورد بررسی برای بهینه‌سازی این برنامه‌ها، تلاش کرده‌اند برنامه‌های تلفیقی ایجاد کنند که بتوانند محدودیت‌های هر یک از بسترهای حضوری و مجازی را کاهش دهند. این تلفیق‌ها، اگرچه در مراحل ابتدایی خود قرار دارند، اما می‌توانند در آینده نقش کلیدی در ارتقای کیفیت آموزش و توانمندسازی اعضای هیئت‌علمی ایفا کنند.
بایستی اشاره کرد که این نتایج علمی در فصلنامه «آموزش عالی ایران» که زیر نظر انجمن آموزش عالی ایران منتشر می‌شود، به چاپ رسیده اند. این نشریه به ارائه نتایج تحقیقات مهم در زمینه آموزش عالی اختصاص دارد و مقالاتی که به موضوعات مربوط به بهبود کیفیت آموزش و توسعه دانشگاه‌ها پرداخته‌اند را منتشر می‌کند.
انتهای پیام