با توجه به گستردگی پهنه‌ی مرزی کشور و تنوع اقلیمی مناطق گوناگون رسیدن به الگوی کشت مناسبی که از آن بتوان حداکثر بهره‌برداری را از عوامل و نهادهای تولید به‌ویژه عامل محدود کننده آب به‌دست آورد ضرورتی انکار ناپذیر است.
بحران خشکسالی سایه شوم خود را نه تنها در کشور ما که در کل جهان گسترش داده به همین دلیل در سال ۸۸ طرحی با نام «الگوی کشت» برای کشاورزان مصوب شد که در پی آن کشاورزان فقط می توانند ۱۰ درصد از زمین های خود را به کشت محصولات آبدوست و مابقی را به سایر کشت ها اختصاص دهند اما علی رغم اهمیت بالای این مسئله اجرای کامل الگوی کشت در کشور ابتر مانده است.
در خصوص اهمیت الگوی کشت و عوامل موثر بر اجرای موفق آن با «محمد برزعلی»، رئیس سازمان جهاد کشاورزی گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که مشروح آن از نظرتان می‌گذرد.
محمد برزعلی در گفت و گو با ایسنا، با اشاره به اینکه الگوی کشت یک نظام کشاورزی است که باید همراه با مزیت اقتصادی پایدار باشد، اظهار کرد: این نظام باید مبتنی بر سیاست‌های کلی نظام، دانش فنی و رعایت اصول تولیدات محصولات کشاورزی باشد که توامان حفاظت از محیط زیست و بهره وری اقتصادی را با خود همراه کند.
وی با بیان اینکه زنجیره ارزش تولید مسأله‌ای است که نباید در کنار این مسأله فراموش شود، افزود: زنجیره ارزش تولید مجموعه‌ای از فعالیت هاست که از تهیه ماده اولیه برای تولید آغاز شده و به عرضه به مصرف‌کننده و ایجاد ارزش منتهی می‌شود.
اجرای ۸۸ درصد الگوی کشت در گلستان
رئیس سازمان جهادکشاورزی استان گلستان با تأکید بر اینکه الگوی کشت یک فعالیت دانش بنیان است که بر اساس تحقیق و توسعه شکل گرفته و با نوآوری منجر به ایجاد ارزش افزوده و افزایش بهره وری می‌شود، خاطرنشان کرد: ما در فصل زراعی گذشته توانسیتم به ۸۸ درصد از الگوی کشت پیش‌بینی شده دست پیدا کنیم.
برزعلی با اشاره به اینکه ما باید بر اساس فضای اکولوژیک منطقه و حوضه‌های آبریز استان و منطقه، الگوی کشت را پیشنهاد و اجرایی کنیم، ادامه داد: این امر به دلیل آن است که الگوی پیشنهادی قابلیت برنامه‌ریزی و اجرا داشته باشد.
وی بر لزوم توجه به اینکه برنامه‌ریزی‌ها باید به سه سؤال پاسخ بدهد که چه محصولی را در چه سطحی و کجا و با تضمین اقتصاد کشاورز بکاریم تأکید کرد و گفت: در استان ما معمولاً ۶۴۲ هزار هکتار از اراضی دیم و آبی زیر کشت غلات می‌رود که تقریباً تا ۴۶ درصد کل اراضی استان می‌رسد و در کنار آن باید به سهم ۲۷ درصدی محصولات صنعتی و حدود یک درصدی حبوبات نیز اشاره کنیم.
حداقل سه ماه قبل از فصل کاشت محصولات الگوی کشت معرفی شود
رئیس سازمان جهادکشاورزی استان گلستان با بیان اینکه در قانون برنامه هفت پیشرفت کشور مبحث الگوی کشت یا برنامه تولید بهینه مطرح شده که در بند الف ماده ۳۳ به عنوان ادامه دهنده ماده ۳۱ قانون افزایش بهره وری کشاورزی آمده است، تصریح کرد: بر اساس قانون هرساله باید حداقل سه ماه قبل از شروع کشت محصوات الگوی کشت مطالعه شده به کشاورزان ارائه و کلیه حمایت‌ها نیز مشخص و ارائه شود، مواردی از جمله قیمت‌های مالی، تسهیلاتی و فنی که باید به انتهای زنجیره تولید بر اساس کیفیت محصول و الگوی کشت برسد.
برزعلی ارائه کودهای شیمیای یارانه دار، استقرار سامانه‌های نوین آبیاری، تسهیلات به کشاورزان، دانش فنی و ارائه به کشاورزان و کشت قراردادی را از جمله مهمترین نکاتی دانست که باید در این حوزه به آن‌ها توجه شود و اضافه کرد: الگوی کشت سه لایه مهم دارد که مهمترین لایه مباحثی مثل امنیت غذایی و افزایش بهره وری کشاورزی است که در سیاست‌های ابلاغی هم به آن‌ها اشاره شده و برای تحقق آن نیازمند برنامه‌ریزی در سطح ملی و همچنین استانی هستیم.
حفظ منابع آب و خاک از اهداف مهم الگوی کشت
وی با تأکید بر اینکه حفظ منابع ازجمله آب و خاک یکی از مهمترین ضرورت‌ها و نکات در هنگام کشاورزی است، اظهار کرد: ما ۱۵ هزار هکتار کشت نسق داریم که حق آبه از رودها و منابع آبی و رودها و... دارند که ما برای کشت شالی فقط این اراضی را پیشنهاد می‌دهیم و قطعاً مخالف هدر رفت منابع هستیم اما یادمان باشد نمی‌توان بدون انعطاف در قانون و ایجاد زیرساخت‌های لازم به صورت تحکمی در حوزه الگوی کشت به نتیجه مطلوب برسیم.
رئیس سازمان جهادکشاورزی استان گلستان با اشاره به اینکه ما اگر بخواهیم کشت‌هایی مثل گیاهان دارویی را در استان گسترش بدهیم باید به زنجیره ارزش، کشت قراردای و خرید تضمینی توجه شود تا کشاورز از خرید و پرداخت به موقع آن مطمئن شود، در غیر این صورت به هیچ عنوان استقبال پایداری از این کشت نخواهد شد.
اهمیت تکمیل زنجیره تولید در اجرای الگوی کشت
برزعلی تناوب زراعی یکی دیگر از مواردی دانست که باید به آن توجه کرد و گفت: کشت یک محصول به صورت مکرر در یک زمین و با یک خاک ثابت موجب کاهش تولید و بهره وری می‌شود و این به معنای آن است که تناوب زراعی باید به عنوان یک اصل مهم نصب العین ما قرار گیرد.
وی با بیان اینکه امروز استان گلستان وقتی وارد کشت زعفران می‌شود به سرعت علی رغم وجود شهرهای بزرگ و دارای میزان کشت‌های بالا می‌تواند موفق باشد، افزود: این توفیق به دلیل آن است که زنجیره ارزش تولید زعفران در استان گلستان تکمیل بوده و بازار آن نیز قبل از کشت کاملاً مشخص است و به همین دلیل هیچ زعفرانی بر روی دست کشاورز نمی‌ماند.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان گلستان با انتقاد از اینکه این موضوع در کشت‌های دیگر گیاهان دارویی در استان محقق نشده است، تصریح کرد: تردیدی نکنید که با یک وحدت و همدلی و برنامه‌ریزی علمی ایجاد بازارهای دائمی این محصولات نیز قابل تحقق است اما متأسفانه در سال‌های متمادی گذشته روی آن کار نشده است.
انتهای پیام