به گزارش ایسنا، به نقل از پایگاه تحلیلی خبری «شیرازه»، ظهور شبکههای اجتماعی در آغاز این امیدواری را در برخی ایجاد کرده بود که آزادی بیان را که غربیها خود را مدعی اصلی آن میدانند، برای همیشه تضمین میکنند، اما این خوشبینیها درباره شبکههای اجتماعی، جای خود را به نگرانیهای جدید در زندگی روزمره مردم و حتی در محیط بینالمللی و منازعات میان دولتها داد.
اصل آزادی بیان میتواند استبداد رأی را در جهان امروز محدود و زمینه را برای نظارت مردمی در سطحی بشری فراهم نماید
امروزه اصل آزادی بیان و در پی آن اصل آزادی رسانه آنگونه که کشورهای غربی تبلیغ میکنند، چندان در این کشورها اساسی است که عدم رعایت این اصول میتواند کشوری را از حیطه دمکراسی به مرزهای استبداد سوق دهد، منشأ این باور نیز آن است که اصل آزادی بیان میتواند استبداد رأی را در جهان امروز محدود و زمینه را برای نظارت مردمی در سطحی بشری فراهم نماید، فهم فضای مجازی بر اساس تغییرات متأخر جهان غربی شده است.
در کنوانسیون اروپایی حقوق بشر آمده است: «هرکسی حق آزادیِ عقیده و بیان دارد» اما این کنوانسیون تأکید میکند که افراد یک جامعه، همراه با این آزادیها، وظایف و مسئولیتهایی نیز دارند که باید بهمنظور حفظ منافع ملی و امنیت عمومی، پیشگیری از جرم و ایجاد اختلال، حمایت از شهرت یا حقوق دیگران، جلوگیری از افشای اطلاعات محرمانه و … به آن مسئولیتها پایبند باشند.
آزادی در مقام مهمترین اهرم پیش برنده تکنولوژیهای ارتباطی
با این حال، روند آزادیگرایی کاملاً همسو با گسترش تکنولوژیهای ارتباطی و اطلاعاتی قرار گرفت و اولین گمانها نسبت به پدیده اینترنت و رسانههای نوین کاملاً مثبت بود و آن را پدیدهای جدید برای گسترش آزادیهای فردی و ارتباطی میان مردمان میدانستند، کماکان کلیدواژه آزادی در مقام مهمترین اهرم پیش برنده تکنولوژیهای ارتباطی عمل میکرد.
یک بام و دوهوای غربیها میگوید قانونهای اروپایی و غربی لازم الاجراست، حتی اگر حقوق مدنی شهروندان را زیر پا بگذارد؛ ولی در کشورهای مسلمان این قوانین یا بنا بر نظر قدرتهای اروپایی باید تغییر کند یا آنها برای آینده سیاسی آن کشور تصمیم میگیرند و از مسیر دیگری همچون بلوا، آشوب و اغتشاش تغییر ایجاد میکنند.
آنچه عملاً شعار اصلی برای استفاده روزافزون از فضای مجازی و تکنولوژیهای رسانهای محسوب میشد، همان شعار آزادی بود، ادعای آزادی بیان از سوی غربیها طنزی بیش نبوده و از نگاه آنان همه افراد در مقابل اسلام آزاد هستند تا هر کاری که میخواهند انجام دهند.
دوگانگی رفتار کشورهای غربی در مقابل آزادی بیان
رفتار کشورهای غربی در مقابل آزادی بیان و انتشار اطلاعات دوگانه است، شبکههای اجتماعی برای ادامه فعالیت خود باید متناسب با سیاستهای استکبار جهانی فعالیت کنند و بیشتر این پلتفرمها تحت مدیریت دولتهای آمریکا و اروپا قرار دارند و آنها اجازه انتشار اخبار و اطلاعات خلاف سیاستهای خود را نمیدهند.
بررسی عملکردهای این کشورها نشان میدهد که آنها هر زمان آزادی بیان و رعایت حقوق فردی را در چارچوب منافع خود ببینند به حمایت از آن میپردازند و هر زمان که مغایر با اهدافشان باشد به عناوین مختلف از جمله تأمین امنیت و مقابله با به اصطلاح افراطیگری به مخالفت و مقابله با آن میپردازند.
غربیها ادعای حمایت از آزادی بیان و اطلاعات را دارند، اما در عمل، این آزادیها را تنها زمانی محترم میشمارند که در راستای منافع خودشان باشد، این رویکرد دوگانه و متناقض، نشانهای از عدم تعهد واقعی به اصول دموکراسی و آزادیهای مدنی است.
کشورهای غربی به بهانههای مختلف از جمله امنیت ملی یا مبارزه با اطلاعات نادرست، اقدام به سانسور و محدود کردن دسترسی به اطلاعات میکنند، در حالی که از سوی دیگر، وقتی مسئله به منافع آنها مرتبط باشد، آزادی بیان را به عنوان یک ارزش اساسی مورد تأکید قرار میدهند.
باید با تکیه بر توان داخلی و توسعه فناوریهای بومی، از اطلاعات و حقوق شهروندان خود دفاع کنیم
باید با تکیه بر توان داخلی و توسعه فناوریهای بومی، از اطلاعات و حقوق شهروندان خود دفاع کنیم در این راستا، جامعه علمی و دانشگاهی نیز میتواند نقش مؤثری در این زمینه ایفا کند و به گسترش آگاهیهای عمومی کمک کند.
ما باید همواره هوشیار باشیم و با شناخت دقیق از رویکردهای دوگانه، از آزادیهای واقعی و بیقید و شرط دفاع کنیم؛ تناقضات موجود در سیاستهای غربی میتواند به تضعیف اصول دموکراتیک و کاهش اعتماد عمومی به نظامهای بینالمللی منجر شود. این امر میتواند به نارضایتیهای جهانی و افزایش نابرابریهای اطلاعاتی دامن بزند.
ریاکاری دولتهای غربی در مورد آزادی بیان و حقوق بشر عموماً محدود به ایجاد بستر و فضایی در راستای انتقاد از دولتها یا کشورهایی است که سلطه غرب را نپذیرفته و سیاست مستقلی دارند.
غربیها در زمانی که در جایگاه نقد و اتهام هستند؛ برخوردی کاملاً بیگانه از احترام به آزادی بیان از خود نشان میدهند؛ برخورد مستبدانه شبکههای اجتماعی چون اینستاگرام در بازنمایی جنایات رخ داده در دنیا و همچنین حذف و محدودشدن پستهای کاربران به بهانه نقض قوانین شبکههای اجتماعی نهتنها توسط دولتهای مدعی آزادی محکوم نمیشود؛ بلکه این دولتها به اشکال گوناگون با نقض آزادی بیان همراهی هم میکنند.
بازداشت مدیرعامل تلگرام نشان از بیاعتمادی و عدم پذیرش دنیای غرب در مسئله آزادی رسانهای و شبکههای اجتماعی است
بازداشت مدیرعامل تلگرام نشان از بیاعتمادی و عدم پذیرش دنیای غرب در مسئله آزادی رسانهای و شبکههای اجتماعی است، به نظر میرسد گزارههایی چون آزادی بیان، جریان آزاد اطلاعات، حقوق بشر و... صرفاً دارای مصرف رسانهای برای تحتتأثیر قرار دادن عامه مردم بوده و بهسان ابزاری در راستای نیل به اهداف کشورهای غربی به کار گرفته میشود.
مارکو باکمن، وزیر دادگستری آلمان درباره این موضوع اذعان کرد: «اینترنت یک فضای بدون قانون نیست، پلتفرمها نباید اجازه سوءاستفاده و رفتارهای غیرقانونی را بدهند.»، آنگلا مرکل، صدراعظم پیشین آلمان نیز در سال ۲۰۱۹ گفته بود «آزادی بیان حد و مرز دارد.»
ایلان ماسک در مصاحبهای با فاکس نیوز اشاره کرد که دولت آمریکا به پیامهای شخصی مردم در توییتر دسترسی داشته است و کارلسون مجری مشهور برنامه خبری سیاسی در تلویزیون گفت: «هیچ کسی نمیداند که چه خبر است، گروه کوچکی از افراد، تمامی دسترسی به اطلاعات را کنترل میکنند، ما اجازه داریم درباره نژادپرستی حرافی کنیم، اما اگر سراغ مسائل مهم کشور برویم، معلوم نیست چه بلایی بر سر ما میآید، اگر زیادی پیگیری کنید، ساکتتان میکنند. آنها به این روش مردم را کنترل میکنند.»
اتحادیه اروپا قوانینی جدید برای نظارت بیشتر بر شبکههای اجتماعی وضع کرد و اتحادیه اروپا با تصویب «قانون خدمات دیجیتال» که به گفته خود آنان در راستای نظارتی بیسابقه بر اینترنت بوده، ۱۹ پلتفرم را زیر سختگیرانهترین سانسورینگ خواهد برد.
در دنیای امروز هر وقت دولتها و رسانههای غربی از عبارات «اطلاعات غلط» misinformation و «اطلاعات نادرست» disinformation استفاده کردند، سؤال به وجود میآید که چه کسی آنها را مسئول برچسبگذاری روی اطلاعات کرده است؟
رسانههای بیگانه هر جا که منافع ایالات متحده و کشورهای اروپایی در خطر باشد اقدام به بایکوت خبری و رسانهای میکنند و ضریب محدودی از این حوادث را به نمایش میگذارند و از آن سو تلاش میکنند تا مشکلات دشمنان خود و جبهه مقابل را ضریبی جدی داده و بزرگنمایی کنند.
رویکرد دیگری که عمدتاً در رسانههای دیگر وجود دارد مربوط به انگارهسازی این رسانهها برای جوانان است که تلاش میکنند تا رؤیای آمریکایی را زیباترین رویا در سراسر جهان نشان دهند و انگارهسازی تخیلی را رقم بزنند و در گزاره بعدی سعی میکنند بر احساسات مردم تسلط پیدا کنند.
به گزارش «شیرازه»، آزادی در غرب نیز در اسارت است، بیانیههای غربیها درباره آزادی بیان غالباً تلاشهایی برای تحمیل تمایلات سیاسی خاص و ترویج برخی تمایلات سیاسی خاص بوده است و هیچوقت حقیقتاً به معنی آزادی بیان و ابراز اندیشه نبوده است.
وقتی مسائل جدی میشود و دولتها میفهمند این آزادی در مقابل منافع حیاتی آنها قرار دارد، اینجاست که این دولتها محدودیتی را به معرض اجرا میگذارند.
انتهای پیام