به گزارش ایسنا، شهرها در گذر زمان، هویت خود را نه تنها در روز، بلکه در شب نیز به نمایش می‌گذارند. منظر شبانه، که از طریق نورپردازی شهری شکل می‌گیرد، نقشی اساسی در هویت‌بخشی به فضاهای شهری ایفا می‌کند. با گسترش شهرنشینی و افزایش ساعات فعالیت‌های شبانه، توجه به زیبایی‌شناسی منظر شبانه و هویت فرهنگی آن از اهمیت فزاینده‌ای برخوردار شده است. این در حالی است که تاکنون به این موضوع به طور کامل پرداخته نشده و هویت فرهنگی در طراحی و نورپردازی منظر شبانه مغفول مانده است.
هویت فرهنگی هر شهر، برگرفته از تاریخ، آداب و رسوم، باورها و ارزش‌های آن شهر است. این هویت، در کالبد و منظر شهر تجلی می‌یابد و به ساکنان و گردشگران حس تعلق خاطر و هویت می‌دهد. با این حال، در عصر حاضر، شاهد یکسان‌سازی فضاهای شهری در سراسر جهان هستیم که به تضعیف هویت فرهنگی شهرها منجر شده است. در این میان، منظر شبانه به عنوان عنصری کلیدی در هویت‌بخشی به شهرها، می‌تواند نقشی اساسی در حفظ و احیای هویت فرهنگی ایفا کند.
در این زمینه، پژوهشی توسط دکتر حسن فریدون‌زاده، استادیار گروه معماری و شهرسازی دانشگاه فنی و حرفه‌ای تهران و همکارانش انجام شده است. این پژوهش با هدف واکاوی زیبایی‌شناسی منظر شبانه فضاهای شهری با تکیه بر هویت فرهنگی، به بررسی روش‌های استفاده از عناصر زیبایی‌شناسی نشان فرهنگی شهر جهت هویتمندسازی منظر شبانه پرداخته است.
محققان در این پژوهش با استفاده از روش کیفی و توصیفی، نمونه‌هایی از منظر شبانه در شهرهای مختلف را مورد بررسی قرار داده‌اند. این نمونه‌ها شامل شهرهای لیون، سیدنی، روتردام و هلسینکی هستند. در هر یک از این شهرها، به بعد خاصی از فرهنگ در منظر شبانه توجه شده است.
یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهند که توجه به ابعاد فرهنگی منظر شبانه در کنار توجه به ابعاد زیبایی بصری، رمز موفقیت در طراحی منظر شبانه هویتمند است. نشان فرهنگی، به عنوان ابزاری برای تسهیل اعمال زیبایی ذهنی در منظر شبانه از طریق نمودهای عینی زیبایی‌شناسی عمل می‌کند.
نتایج این پژوهش همچنین نشان می‌دهند که منظر هویتمند حاصل تجمیع عوامل ذهنی و عینی است. اگر زیبایی‌شناسی عوامل عینی منظر شبانه بر اساس عصاره زیبایی‌شناسی فرهنگی طراحی و نورپردازی شود، حس هویتمندی در منظر شبانه تداوم می‌یابد.
بایستی اشاره کرد یافته‌های این پژوهش که در فصلنامه «برنامه‌ریزی توسعه کالبدی» وابسته به دانشگاه پیام نور منتشر شده اند، از اهمیت بالایی برای برنامه‌ریزان و طراحان شهری برخوردار هستند. این یافته‌ها می‌توانند به عنوان راهنمایی برای طراحی و نورپردازی منظر شبانه با هدف هویت‌بخشی به فضاهای شهری مورد استفاده قرار گیرند.
با توجه به نتایج این پژوهش، می‌توان با استفاده از عناصر زیبایی‌شناسی نشان فرهنگی شهر، منظر شبانه‌ای هویتمند و منحصر به فرد برای هر شهر طراحی کرد. این امر به تقویت حس تعلق خاطر ساکنان به شهر، ارتقای کیفیت زندگی و جذب گردشگران کمک می‌کند.
انتهای پیام