لجبازی و پرخاشگری نوجوانان برای نوجوانان و اطرافیانشان چالش‌های بزرگی را ایجاد می‌کنند. پرخاشگری، چه لفظی و چه فیزیکی، می‌تواند به عنوان پاسخی به آشفتگی درونی، عوامل استرس‌زای بیرونی یا به عنوان راهی برای تثبیت سلطه در گروه همسالان بروز پیدا کند. این رفتارها که تحت تأثیر عوامل متعددی از جمله تغییرات هورمونی، پویایی‌های اجتماعی و درگیری‌های حل نشده قرار دارند.
بسیاری از مواقع والدین به دلیل ناآگاهی با رفتار اشتباه در هنگام مواجه با رفتارهای پرخاشگرانه نوجوان خود نه تنها به حل مسئله کمکی نمی‌کنند که مشکل را عمیق تر کرده و باعث فاصله بیشتر بین خود و فرزندشان می‌شوند. خبرنگار ایسنا با در خصوص راهکار مناسب با پرخاشگری در نوجوانان با رئیس مراکز مشاوره آموزش و پرورش استان گلستان گفت‌وگو دوستانه داشته در ادامه می‌خوانید.
«خدیجه نقوی شاهکوه» رئیس مراکز مشاوره آموزش و پرورش استان گلستان در گفت و گو با ایسنا با اشاره به اینکه طبق مشاوره‌های صورت گرفته مشخص شده که والدین نوجوانان لجباز سطح بالایی از اضطراب و استرس را دارند و آسیب‌های سلامت روان را نیز تجربه می‌کنند، اظهار کرد: والدین آن‌ها باید بدانند که شیوه رفتار با نوجوانان لجباز و تمایلی به اطاعت ندارد مشکل است و نیاز به زمان و صبوری و ایجاد ارتباط مناسب و دوستانه با آن‌ها دارد.
این روانشناس گلستانی با اشاره به اینکه احساسات و هیجانات نوجوانان باید مورد توجه والدین قرار گیرد، بیان کرد: یکی از کارهایی که والدین در برخورد با نوجوانان باید به آن توجه کنند این است که ارتباط خوبی باید با آن‌ها برقرار کنند به این معنا که با آن‌ها همدل و همراه باشند.
وی ادامه داد: زمانی که والدین از زاویه دید نوجوانان به دنیا نگاه کنند و عینک احساسات و هیجانات آن‌ها را به چشم بزنند متوجه خواهند شد آن‌ها از چه دیدی دنیا را نگاه می‌کنند و همیشه به عنوان یک والد باید سعی کنیم احساس نوجوان را درک کنیم تا بتوانیم به آن‌ها نزدیک شده و اعتمادشان را جلب کنیم.
نقوی شاهکو با بیان اینکه نادیده گرفتن احساسات نوجوان از دید آن‌های به منزله نادیده گرفته شدن خود آن هاست، افزود: اگر احساسات آن‌ها را نادیده بگیریم آن‌ها احساس می‌کنند که از سوی خانواده طرد شده‌اند و همین مسأله باعث فاصله گرفتن نوجوان از کانون خانواده و بروز رفتارهای پرخاشگرانه و لجبازگونه در نوجوان خواهد شد که به نوعی نوجوان به صورت غیر مستقیم به والدین می‌فهماند که به آن‌ها نزدیک نشوند.
تا حد ممکن از قضاوت نوجوانان بپرهیزیم
رئیس مراکز مشاوره آموزش و پرورش استان گلستان با توضیح اینکه خانواده‌ها باید دقت کنند که بی‌جهت به لباس، نوع فعالیت و علایق آن‌ها ایراد نگیرند و آن‌ها را دچار ناامیدی نکنند، تصریح کرد: یکی از نکات دیگری که باید به آن توجه کرد این است که از قضاوت کردن آن‌ها پرهیز کنیم زیرا نوجوانان در این سن در مرحله هویت‌یابی قرار دارند
وی خاطرنشان کرد: به صورت مستقیم از نوجوانان انتقاد نکنیم بلکه در قالب روابط دوستانه و یک دوست صمیمی به آن‌ها نزدیک شده پیشنهاداتمان را به آن‌ها ارائه و آن‌ها را به عنوان یک بزرگسال مستقل به رسمیت بشناسیم.
نقوی شاهکوه با بیان اینکه باید به توانمندی‌ها و نقاط قوت نوجوانان توجه کرده و بیشتر کارهای مثبت آن‌ها را مورد توجه قرار داده و آن‌ها را تشویق کنیم، گفت: کارهای منفی نوجوانان را باید با لحن درست و احترام‌آمیز متذکر شده و به خاطر نقاط ضعفشان آن‌ها را مورد تهدید، تحقیر و یا توهین قرار ندهیم تا بتوانیم احساس ارزشمندبودن و اعتماد به نفس را در نوجوان ایجاد کنیم.
در دسترس فرزندانمان باشیم
رئیس مراکز مشاوره آموزش و پرورش استان گلستان یادآور شد: ساختار خانواده باید انعطاف‌پذیر باشد به این معنا که در موضوعات مختلف مرتبط با خانواده و یا خود نوجوان با آن‌ها مشورت و از نوجوان نظر خواهی شود همچنین والدین باید در دسترس آن‌ها باشند و ساعاتی در روز را به نوجوان اختصاص داده و به مکالمه با آن‌ها بپردازند.
وی با اشاره به اینکه گفت‌وگو با نوجوان باعث می‌شودکه آن‌ها به جای پناه بردن به دنیای بیرون و یا فضای مجازی به خانواده متکی و اعتماد کنند و نوجوان متوجه شوند که می‌توانند روی کمک والدین حساب کنند، گفت: ما باید به دنبال این باشیم که با رفتارهای الگو محابانه خود در نوجوانان تأثیر بگذاریم و با آن‌ها دوست شویم.
روانشناس گلستانی با تأکید اینکه ساختار خانواده‌های بسته باعث می‌شود نوجوان لجبازتر شوند، متذکر شد: می‌توانیم برای یک سری از رفتارهای آن‌ها قوانین وضع کنیم، اما باید این قوانین دست و پاگیر نبوده و باعث پیشرفت آن‌ها شود.
رئیس مراکز مشاوره آموزش و پرورش استان گلستان صبوری و پرهیز از عصبانیت را مهمترین نکته در برخورد با نوجوانان دانست و تصریح کرد: نوجوانان ازپرخاشگری، فحاشی و لجبازی به عنوان یک مکانیزم دفاعی استفاده می‌کنند.
نقوی شاهکوه در خصوص ویژگی نوجوان پرخاشگر نقوی گفت: نوجوان پرخاشگر همیشه دنیا را از دید خودش می‌بیند، دیگران را مسئول اشتباهاتش می‌داند و آن‌ها را مورد بازخواست قرار می‌دهد، تعهدی نسبت به رفتارهای اشتباهش قائل نیست و دلیل روشن و منطقی برای رفتار و کاری که انجام داده ندارد و به راحتی خسته، آشفته و برآشفته می‌شود.
تفکرات بسته دلیل فحاشی و لجبازی در نوجوانان
رئیس مراکز مشاوره آموزش و پرورش استان گلستان تفکرات بسته و غیر منطقی را دلیل فحاشی و لجبازی در نوجوانان در نوجوان دانست و افزود: گاهی نوجوان درگیر و اسیر فضاهای مجازی و دروغین می‌شوند و انتظار و خواسته‌ای دارد که غیر منطقی بوده و برآورده نمی‌شود.
وی نبود خودآگاهی و شناخت در نوجوان را باعث درگیر شدن آن‌ها در تله‌های محیطی و روانشناختی برشمرد و بیان کرد: یکی از کارهایی که می‌شود در مقابله با فحاشی و لجبازی نوجوانان انجام داد این است که آن‌ها را به سمتی هدایت کنیم که به خودآگاهی برسند و نقاط قوت و ضعفشان را تشخیص دهند تا بتوانند مدیریت درستی بر رفتارشان داشته باشند.
تفاوت پرخاشگری در دختران و پسران
نقوی شاهکوه در ادامه با اشاره به مهمترین خصیصه تفاوت پرخاشگری بین دختران و پسران افزود: پرخاشگری در دختران بیشتر به شیوه کلامی و جدال‌های لفظی و قطع ارتباط طولانی مدت است و در پسران بیشتر به صورت فیزیکی است به گونه‌ای که پسران در هنگام پرخاشگری سعی می‌کنند وسیله و یا چیزی را نابود کنند.
روانشناس گلستانی ضمن تأکید بر ضرورت توجه بیشتر خانواده‌ها به نوجوانان بیان کرد: با توجه به کوچک شدن خانواده‌ها و کمرنگ‌شدن روابط بین اعضای خانواده به جهت مشغله کاری آن‌ها نیاز به گفت و گو و مکالمه در فرزندان بیشتر احساس می‌شود و خانواده‌ها باید توجه داشته باشند.
وی ادامه داد: بهتر است خانواده‌ها زمان‌هایی را برای حضور در کنار هم قائل شوند برای مثال می‌توانند به تماشای یک فیلم بپردازند، در مورد موضوع مشترک صحبت و یا همفکری کنند تا بتوانند با استفاده از آن‌ها روابطی که در خانواده از بین رفته ترمیم و باعث ایجاد صمیمیت و اعتمادسازی بین اعضای خانواده و نوجوانان شوند.
انتهای پیام