به گزارش ایسنا، دیابت به‌عنوان یک بیماری پیش‌رونده امروز به یکی از معضلات اساسی حوزه درمان تبدیل شده است، بیشترین آمار بیماری‌های مزمن در مراکز تأمین اجتماعی مربوط به بیماری دیابت نوع ۲ است و آمارها نشان می‌دهد که ۸۶ درصد از بیماران مزمن در سطح کشور دچار بیماری دیابت و فشارخون هستند. بیماری شیرینی که عوارض تلخی چون خطر ابتلا به حمله قلبی و سکته مغزی را همراه دارد.
بیش از ۵۰ هزار بیمار دیابتی در قزوین
آن‌طور که فاطمه ناجی، کارشناس بیماری‌های غیر واگیر دانشگاه علوم پزشکی قزوین می‌گوید: بر اساس آخرین پیمایش صورت گرفته در سال ۱۴۰۰، قزوین ازنظر بیماری دیابت جایگاه یازدهم را در کشور به خود اختصاص داده است که با توجه به گستردگی شیوع این بیماری نیاز است تا در خصوص ویژگی‌ها، علائم ایجادکننده این بیماری و نحوه درمان آن اقدامات فرهنگی و آگاه‌سازی بیشتر صورت گیرد.
وی بیان می‌کند: بیماری دیابت، شایع‌ترین بیماری ناشی از اختلال غدد متابولیک است و در این بیماری میزان قند خون بالاتر از حد طبیعی است. در صورت عدم درمان به‌موقع و مناسب، بالا بودن میزان قند خون باعث بروز عوارضی در اندام‌های حیاتی بدن همچون قلب، چشم، کلیه و مغز خواهد شد.
کارشناس بیماری‌های غیر واگیر دانشگاه علوم پزشکی قزوین تصریح می‌کند: با تشخیص به‌موقع و درمان مناسب می‌توان از عوارض بیماری دیابت پیشگیری کرد. پر ادراری، تشنگی، ضعف و خستگی، گرسنگی، تاری دید و خارش پوست از شایع‌ترین علائم بیماری دیابت هستند. مقدار طبیعی قند خون در افراد سالم بین ۷۰ تا ۱۰۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر و در مبتلایان به دیابت بیش از ۱۲۶ میلی‌گرم در دسی‌لیتر است.
این کارشناس سلامت می‌گوید: آمار دیابت در جهان رو به فزونی است و متأسفانه در هر پنج ثانیه یک نفر به علت دیابت یا عوارض ناشی از آن جان خود را از دست می‌دهد. در استان قزوین ۱۳.۹ درصد جمعیت بالای ۲۵ سال مبتلا به بیماری دیابت هستند و تاکنون ۵۰ هزار و ۹۹۶ بیمار دیابتی شناسایی و تحت مراقبت و درمان هستند که از این تعداد ۱۸ هزار و ۷۹۶ نفر مرد و ۳۲ هزار و ۲۰۰ نفر زن است.
ناجی ادامه می‌دهد: غربالگری‌های مختلفی در سراسر استان در خصوص بیماری دیابت صورت گرفته و بیشتر شهروندان بر این باورند که سالم هستند اما متأسفانه بعد از انجام آزمایش‌ها بالغ‌بر ۸۰۰ شهروند قزوینی در معرض دیابت بودند و تقریباً ۵۰۰ نفر هم به این بیماری مبتلا شده بودند، درواقع هدف از غربالگری انجام‌شده پیشگیری از ابتلا و در صورت ابتلا، کنترل عوارض ناشی از این بیماری بود.
وی خاطرنشان می‌کند: بیماری دیابت نزدیک به ۲۰ سال است که کشور و به‌تبع آن استان قزوین را درگیر خود کرده و رشد بسزایی نیز در این استان دارد. اکثر بیماران دیابتی در استان قزوین بالای ۴۰ سال هستند اما سبک زندگی، نوع تغذیه و افزایش چاقی باعث شده تا کاهش میانگین سنی را در مبتلایان به این بیماری شاهد باشیم.
نکاتی که دیابتی‌ها باید به آن توجه کنند
ناجی می‌کند: برای کنترل این بیماری لازم است که بیماران به مواردی چون کنترل وزن، برنامه غذایی متناسب، ورزش و فعالیت‌های بدنی، ترک مصرف دخانیات و اهتمام در مصرف داروهای تجویز شده داشته باشند. لازم است افرادی که به‌نوعی با دیابت دست‌وپنجه نرم می‌کنند، تعداد وعده‌هـای غذا را افزایش داده و در هر وعده، مقدار غذای مصرفی را متناسب با فعالیت خود کاهش دهند.
وی ادامه می‌دهد: افراد مبتلابه دیابت به‌خصوص بیماران لاغر و بیمارانی که قرص مصرف و یا انسولین تزریق می‌کنند، هرگز نباید یکی از وعده‌های اصلی غذای خود را حذف کنند. همچنین از میوه‌های غیر شیرین و سبزی‌ها در وعده‌های غذایی به مقدار زیاد استفاده کنند.
این کارشناس در پایان می‌گوید: توصیه می‌شود افراد دیابتی مصرف میوه‌های شیرین مـانند انگور، خربزه، خرما، توت و همچنین خشکبار شیـرین مـانند توت خشک، کشمش، قیسی را در برنامه غذایی خود محدود و از حبوبات در برنامه غذایی روزانه بیشتر استفاده کنند. همچنین ضروری است افرادی که با بیماری قند خون مواجه هستند، از مواد نشاسته‌ای مـانند نان، برنج، سیب‌زمینی، گندم، جـو و ماکارونی به میزانی استفاده کنند که موجب افزایش وزن نشود.
هشدار! سن دیابت کاهش پیدا کرده است
دکتر محمد سیاهکالی مرادی، پزشک مرکز بهداشت راه‌آهن قزوین نیز در خصوص دیابت به ایسنا می‌گوید: به‌طورکلی دیابت یک بیماری مزمن محسوب می‌شود و در زمره بیماری‌هایی است که چون درمان قطعی در آن وجود ندارد، تا آخر عمر همراه انسان است و باید کنترل شود. دیابت نوع یک و ۲ و همچنین دیابت بارداری دیابت ناشی از بیماری‌های خاص از انواع دیابت‌ها هستند.
این پزشک قزوینی با بیان اینکه شیوع دیابت در دنیا مثل سایر بیماری‌ها همچون فشارخون، کبد چرب و یا اضافه‌وزن رو به افزایش است؛ بیان می‌کند: کم‌تحرکی و استفاده از غذاهای تراریخته ۲ عامل مهم در افزایش دیابت هستند. همچنین وراثت یکی از مهم‌ترین عوامل در بروز دیابت است و نباید نقش آن را در این بیماری نادیده گرفت. از دیگر علل بروز بیماری دیابت، عوامل محیطی هستند.
وی در پاسخ به این سوال که تفاوت دیابت نوع یک و ۲ در چیست، اضافه می‌کند: دیابت نوع یک، دیابت وابسته به انسولین نام دارد چراکه غده لوزالمعده قادر به ترشح هیچ انسولینی نیست؛ اما در دیابت نوع ۲ لوزالمعده مقدار کمی انسولین ترشح می‌کند.
سیاهکالی مرادی با هشدار بر اینکه سن بیماری دیابت کاهش پیداکرده است، بیان می‌کند: امروز شاهد افزایش ابتلا به دیابت در کودکان و نوجوانان هستیم که این موضوع نشان از تغییر سبک زندگی دارد؛ بنابراین ضروری است که خانواده‌ها نسبت به اصلاح رژیم غذایی کودکان خود و همچنین کنترل وزن کودک اهتمام داشته باشند.
وی ادامه می‌دهد: کودکانی که خیلی چاق باشند و یا اضافه وزن داشته باشند و یا سابقه دیابت بارداری در مادر آن‌ها وجود داشته باشد، کودکانی هستند که مستعد دیابت هستند و باید در سنین کودکی قند ناشتای آن‌ها مرتباً بررسی شود و همچنین برای آن‌ها غربالگری دیابت صورت گیرد.
این پزشک خاطرنشان می‌کند: آنچه دنیای امروز با آن درگیر شده، مصرف نمک، روغن و شکر است. متأسفانه کالری مواد غذایی که امروز ما استفاده می‌کنیم بیشتر از کالری مواد غذایی نسل‌های گذشته است و همین موضوع یک عامل محیطی بسیار مهم در بروز بسیاری از بیماری‌ها همچون دیابت و فشارخون است.
وی درخصوص طول عمر افراد دیابتی اظهار می‌کند: به‌طورکلی اگر دیابت درست کنترل شود، افراد دیابتی می‌توانند طول عمری مشابه افراد عادی داشته باشند؛ اما اگر بیمار نسبت به کنترل قند خون خود سهل‌انگاری کند ممکن است عوارض ناشی از دیابت در طول عمر وی تأثیر داشته باشد.
افراد دارای اضافه وزن مستعد دیابت هستند
سیاهکالی‌مرادی بیان می‌کند: به‌طورکلی ما یک حلقه بیماری‌های به هم متصل و غیرواگیر داریم، بیماری‌هایی چون فشارخون، دیابت، اضافه‌وزن، چربی خون بالا و کبد چرب در این حلقه بیماری‌ها وجود دارند. هر یک از این اختلالات اگر بروز پیدا کند و کنترل نشود ممکن است، سایر اختلالات را به وجود آورد. یعنی اگر یک فرد دارای اضافه وزن باشد (چنانچه دور شکم در آقایان بالای ۱۰۰ سانتی‌متر و در بانوان بالای ۸۵ سانتی‌متر باشد فرد دارای اختلال اضافه‌وزن است) می‌تواند مستعد فشارخون یا کبد چرب و یا دیابت هم باشد.
وی ادامه می‌دهد: درصورتی‌که دیابت دارای عارضه‌های حاد باشد ممکن است فرد بیمار را به مرحله کما نیز بکشاند بنابراین توصیه می‌شود افراد دارای دیابت و یا مستعد این بیماری حتماً قند خون خود را به صورت مرتب کنترل کند.
این پزشک بیان می‌کند: یکی دیگر از عوارضی که ممکن است دیابت برای بیماران به وجود آورد، رسوب قند در نواحی مختلف بدن است، این موضوع می‌تواند باعث کاهش بینایی و یا در مواردی نابینایی شود. به‌شدت توصیه می‌شود افرادی که دارای دیابت هستند حتماً چکاپ سالانه چشم‌پزشکی خود را در روتین زندگی خود قرار دهند.
وی می‌گوید: دومین عارضه جدی بیماران دیابتی، اختلالات کلیوی است. افراد مبتلابه دیابت باید آزمایش‌های مربوط به کارکرد و عملکرد کلیه را جدی بگیرند. از دیگر عوارض بیماری دیابت، اختلالات عروقی هستند؛ به‌عنوان‌مثال زخم‌های پا ناشی از این عوارض هستند و در بیماران دیابتی زخم‌ها دیرتر ترمیم می‌شوند.
به گفته این پزشک قزوینی اختلالات عصبی، به‌صورت کاهش حس در افراد دیابتی بروز پیدا می‌کند، به‌عنوان‌مثال ممکن است یک بیمار دیابتی در بدن خود دچار زخم شود اما متوجه نباشد بنابراین افراد دیابتی باید حتماً به‌طور مرتب هر روز کف پای خود را معاینه کنند.
وی ادامه می‌دهد: عوارضی چون، اختلال در تخلیه ادرار از دیگر مشکلاتی است که ممکن است بیماران دیابتی با آن دست‌وپنجه نرم کنند. به‌طور کلی بیماری‌های مزمن ازجمله دیابت بدون علامت هستند و کم‌کم قند فرد بالا می‌رود. اما پرخوری، پر ادراری، اضافه‌وزن، بی‌حالی و خستگی از علامت‌هایی هستند که می‌توانند خطر ابتلا به دیابت را هشدار دهند.
به گزارش ایسنا، آخرین بررسی‌های وزارت بهداشت نشان می‌دهد، تعداد کل بیماران دیابتی در جمعیت بالای ۲۵ سال در ایران بیش از ۷ میلیون نفر است و این روند سالانه رو به افزایش است و در صورت رعایت نکردن سبک زندگی صحیح، بسیاری از کارشناسان و پزشکان حوزه سلامت ۲ رقمی شدن نرخ دیابت را در چند سال آینده هشدار می‌دهند.
انتهای پیام