در خصوص وضعیت افزایش سگ‌های بلاصاحب و ولگرد در طبیعت و آسیب‌های زیست محیطی ناشی از افزایش آنها، اولین مشکلی که با آن مواجه می‌شویم موضوع بیماری‌های مشترک است، چرا که این‌گونه نوعی سگ‌سان بوده و با بسیاری از سگ‌سانان همزیستی دارد و امکان هیبرید (ترکیب) شدن، دورگه‌سازی و انتقال بیماری در آنها وجود دارد.
همچنین انتقال بیماری هاری توسط این حیوانات بسیار نگران کننده است، چون سگ‌های ولگرد به عنوان یکی از مخازن بیماری هاری بوده و این سگ‌ها می‌توانند در انتشار، تکثیر و توزیع این ویروس بین بقیه گونه‌های حیات وحش نقش ایفا کنند.
در این خصوص امکان بروز موارد عجیب ناشی از حمله سگ‌های ولگرد به سایر گونه‌های جانوری نیز وجود دارد درحال حاضر مواردی از هاری در حیات وحش توسط سازمان حفاظت محیط زیست (در کل کشور) رصد می‌شود که بسیار عجیب است، مثلاً در برخی مکان‌ها با پلنگ یا روباه دارای هاری مثبت مواجه می‌شویم که این اتفاقی بسیار عجیب است! چون در این محدوده‌ها فقط سگ‌های ولگرد می‌توانند این بیماری را منتقل کرده باشند.
«سودابه ایمانی» دانشجوی دکترای محیط زیست در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص لزوم کنترل جمعیت سگ‌های ولگرد گفت: قانون گذار کنترل جمعیت سگ‌های ولگرد را بر عهده شهرداری‌ها گذاشته و ضوابطی برای آنها در نظر گرفته که چگونه این موضوع را مدیریت کنند.
وی افزود: سازمان حفاظت محیط زیست در مناطق حفاظت شده که سگ‌های بلاصاحب در آن‌جا حضور داشته باشند، علی‌رغم اینکه قانونگذار به صراحت مسئله را برای این سازمان تعیین نکرده است اما بعضاً برای دفع و دور کردن آنها از منطقه و یا اقداماتی که می‌تواند کاهش جمعیت آنها را به دنبال داشته باشد، اقدامی انجام می‌دهد.
این دانشجوی دکترای محیط زیست گفت: دستگاه‌های مختلف ومرتبط با مدیریت این معضل زیست محیطی باید توجه داشته باشند تا زمانی که عزم جدی در اطراف شهرها برای کنترل جمعیت سگ‌ها و مسئله مدیریت اجرایی پسماند توسط شهرداری‌ها، دهیاری‌ها و بخشداری‌ها وجود نداشته باشد، همچنان با این معضل محیط زیستی روبه‌رو خواهیم بود و روند افزایش جمعیت سگ‌های ولگرد ادامه خواهد داشت.
ایمانی ادامه داد: جمع‌آوری، واکسیناسیون و عقیم‌سازی سگ‌های بلاصاحب وظیفه شهرداری‌ها است و برای این نهاد هزینه سنگینی به حساب نمی‌آید و به نظر می‌رسد بیش از هزینه، جنبه مدیریتی این مسئله مطرح است.
وی درباره عملکرد صحیح و کامل کنترل سگ‌های بلاصاحب گفت: در این مورد باید تا آخرین مرحله آن جلو برویم، چرا که سگ‌ها قدرت زاد و ولد بسیار بالایی دارند. بنابراین وقتی ما با گونه‌ای طرف هستیم که اگر غذا برایش کافی باشد، می‌تواند به سرعت و به صورت انفجاری جمعیت خودش را افزایش دهد، باید دقت کرد که مدیریت کامل باشد.
این کارشناس محیط زیست یادآورشد: گاهی شهرداری‌ها در مدیریت سگ‌های ولگرد ورود و پناهگاه ایجاد می‌کنند، همچنین اقدامات مربوط به عقیم‌سازی را انجام می‌دهند، اما این کارعمدتاً به دلیل عدم جدیت پیمانکار یا بعضاً کم و زیاد شدن بودجه به طور کامل انجام نمی‌شود، در حالی که این وضعیت فرصتی را به معدود سگ‌های باقیمانده می‌دهد که دوباره جمعیت خود را به سرعت افزایش دهند و دوباره برای محیط زیست مشکل‌ساز شوند.
اجرانشدن قوانین مدیریت پسماند
ایمانی معتقد است: بخش عمده‌ای از این بی‌نظمی حاصل اجرا نشدن برخی قوانین از جمله قانون مدیریت پسماند است، وقتی در زباله‌گاه‌های خود پسماندها را به شکل صحیح مدیریت نکنیم، یک منبع غذایی ایجاد می‌شود که نه‌تنها سگ، بلکه بسیاری از پرندگان و جوندگان را به خود جلب می‌کند و منشا توزیع بسیاری از بیماری‌ها و مشکلات دیگر می‌شود و فرآیندها را به هم می‌زند، درحالی که اگر قانون مدیریت پسماند در کشورهم در مورد زباله‌های عادی و هم ضایعات کشتارگاه‌ها و همین‌طور تلفات مرغداری‌ها و گاوداری‌ها به درستی ایجاد می‌شد، می‌توانست تا حد زیادی در حل این مشکل کمک کند.
وی با بیان اینکه معضل افزایش جمعیت سگ‌های ولگرد، نیازمند مدیریت همه‌جانبه است، خاطرنشان کرد: در این زمینه به نظر می‌رسد علاوه‌بر شهرداری‌ها که وظیفه قانونی مدیریت سگ‌های بلاصاحب را دارند و باید سریع‌تر به این موضوع وارد شوند، فرمانداری‌ها نیز بعنوان رییس کمیته پسماند شهرستان وهمچنین محیط زیست بعنوان دبیر کمیته مذکور و ناظر بر اجرای قانون مدیریت پسماند می‌توانند برای تسهیل کنترل جمعیت این‌گونه جانوری یک‌سری تصمیمات جدید اتخاذ کنند.
تجربه کشورهای مختلف در مدیریت سگ‌های ولگرد
ایمانی با بیان اینکه هلند، به‌عنوان اولین کشوری که حتی یک سگ بی‌خانمان در خیابان‌هایش ندارد و موفق به حل معضل سگ‌های ولگرد و خیابانی شده است، ادامه داد: مشکل سگ‌های ولگرد در این کشور پیش از این معضلی جدی بود اما با اقداماتی نظیر در نظر گرفتن مجازات زندان برای کسانی که حیوانات خانگی خود را در خیابان رها می‌کنند، وضع مالیات برای به سرپرستی گرفتن حیوانات و برعهده گرفتن هزینه عقیم کردن سگ‌ها توسط خود دولت هلند، تعداد سگ‌های ولگرد در این کشور به صفر رسیده است.
وی افزود: خودداری از عقیم کردن و عدم تزریق واکسن‌های لازم برای سگ‌ها در این کشور ممکن است برای صاحبان آنها تا سه سال زندان و بیش از ۱۶ هزار دلار جریمه در پی داشته باشد.همچنین فرانسه نیز در قوانین خود برای نگهداری از سگ‌های درنده و پرخطر شرایط سختگیرانه‌ای پیش‌بینی کرده و سگ را از حیوانات خانگی معمول جدا کرده است.
این کارشناس محیط زیست یادآورشد: سگ‌های درنده در این کشور نمی‌توانند در اماکن عمومی حضور داشته باشند و صرفاً در اماکنی که استثناء شده حضور پیدا می‌کنند، استفاده از پوزه‌بند و قلاده برای این دسته از سگ‌هایی که توسط صاحبان‌شان نگهداری می‌شوند، الزامی است و علاوه‌بر این، هرگونه نگهداری از سگ باید با اخذ مجوز همراه باشد تا فرآیند عقیم‌سازی، تزریق واکسن‌های مورد نیاز و واگذاری سگ‌ها قابل پیگیری باشد.
انتهای پیام