این حجم بالای بارش در مدت زمان کم که به گفته کارشناسان در ۵۰ سال اخیر بی‌سابقه بوده است، علی‌رغم هشدارهای صادر شده و آمادگی‌های لازم، مردم و مسئولان را غافلگیر کرد و خسارت مالی و جانی به همراه داشت، به طوری که چند نفر در این سیل جان خود را ازد دست داده و بسیاری از واحدهای مسکونی، خودروها، اصناف و ... دچار خسارت جدی شد.

حال بعد از گذشت بیش از دوماه، یعنی درست  ۶۹ روز پس از این حادثه، شاید ابعاد دردآور آن از یادمان رفته باشد، اما این ۶۹ روز برای اهالی سپاه ۶۹ هر روز با سیلی از مشکلات همراه بوده و سرخی سیلی سیل، همچنان بر چهره این جغرافیای کوچک خونمایی می‌کند.

برای بازدید میدانی و اطلاع از وضعیت کوچه سپاه ۶۹ راهی این منطقه شدیم.

حوالی ساعت ۱۰ صبح، کوچه آرام است و ساکت و به ظاهر حکایت از یک روز معمولی تابستان دارد. یک روز عادی که کودکان باید در گوشه و کنار کوچه فارغ از دغدغه درس و مدرسه مشغول بازهای  تابستان باشند و مادران در تکاپوی تدارک ناهار برای اهالی خانه، اما واقعیت اینگونه نیست...

۶۹ روز است که وضعیت در این محله عادی نیست...چشم اهالی به تلی از خاک تلنبار شده در کوچه عادت کرده وگوششان پر است از واژه‌های تسهیلات، وام، بیمه، خسارت و ... که واژه‌های کلیدی محاورات روزمره‌شان است.

شاید موعد سررسید وعده‌های مسئولان، سیل بعدی باشد...

در میانه کوچه یک اجتماع کوچک سه الی چهارنفره کنار ساختمانی که در حال ساخت و ساز است، ایستاده‌اند و نگاه‌هایشان  از دور بر ما متمرکز است، نزدیکتر که می‌شویم بدون مقدمه از حضورمان به عنوان خبرنگار و عکاس، در محل گله می‌کنند، یکی از مردان بی مقدمه صدایش را بالا می‌برد که چرا دست از سر ما برنمی‌دارید،  چرا ما را با دردهایمان رها نمی‌کنید، چرا بی‌خیال ما نمی‌شوید و ...

 پکی به سیگارش می‌زند و ادامه می‌دهد: انقدر حرفها و خواسته‌ها و مشکلاتمان را به کرات برای افراد مختلف و رسانه‌ها و مسئولان بازگو کرده‌ایم که دیگر تکرار این مکررات برای خودمان هم زجرآور شده و  فقط حالمان را بدتر می‌کند.

دیگری به میان حرفش می‌پرد و می‌گوید: بنویسید کوچه گل و بلبل است و حال همه‌ اهالی خوب است...

مرد بلند قامتی که  به گفته خودش آنقدر حرف دارد که ترجیح می‌دهد سکوت کند و چیزی نگوید هم تمام حرفهایش را در یک جمله خلاصه می‌کند و می‌گوید:  شاید موعد سررسید وعده‌های مسئولان سیل بعدی باشد...

آن یکی گله‌مند از وعده و وعیدهای واهی می‌گوید: آنقدر به عنوان نماینده، پله‌های  فرمانداری و استانداری را برای مطالبات اهالی، بالا و پایین رفته و نتیجه‌ای نگرفته‌ام که شرمنده مردم هستم.

می‌گوید الان بیش از دو ماه از حادثه سیل گذشته و مدت زمان کمی نیست، کسی اگر می‌خواست حرفی بشنود تا الان شنیده بود.

او ادامه می‌دهد: شاید الان ظاهر  بعضی از خانه‌ها تا حدودی روبراه شده است، ولی این به معنای محقق شدن مطالبات مردم این محله نیست، این به خاطر این است که مردم مجبور شدند به هر بدبختی که بود خانه‌هایشان را تعمیر کنند.

می‌گوید اتفاقی که در این کوچه رخ داد، فقط خسارت مالی و جانی نبود، بلکه این سیل تبعات دیگری هم داشت که از جمله آن پایین آمدن ارزش ملک در این منطقه است، مالک با هر بدبختی که شده، خانه‌اش را تعمیر می‌کند، اما در این شرایط، پیدا کردن مستاجر برایش سخت است. خرید و فروش خانه‌ها سخت شده، و تا به بنگاه نامی از سپاه ۶۹ می‌بریم با اکراه جوابمان را می‌دهد.

حتی سیل روی روابط بین خود اهالی نیز تاثیر گذاشته است، سوء تفاهمات پیش‌آمده، حرف و حدیث‌هایی که دیگران می‌گویند و ...همه و همه روند عادی زندگی را برای اهالی این محله مختل کرده است.

وام پرداختی جوابگوی گوشه‌ای از نیازهای بنایی نیست

 در میان تمام خانه‌ها، دو خانه همجوار همواره خودنمایی می‌کند، خانه‌هایی که در آن یک زن سالمند و دو کودک طعمه سیل شدند.

در خانه باز است، نسبت به یک ماه پیش که خانه وضعیت بسیار اسفباری داشت،  تا حدودی تعمیر شده و دیگر اثر تراژدی از رد دست گل‌آلود زن، برای تقلای نجات از سیل بر روی دیوار خانه خودنمایی نمی‌کند...

 خانم همسایه که خانم میانسالی است و مالک یکی از ساختمان‌ها است، متوجه حضور ما شده و به حیاط خانه می‌آید، در گوشه و کنار حیاط باریک که بیشتر شبیه یک راهرو است تا حیاط، وسایل بنایی و ...جا خوش کرده است.

بی‌مقدمه و در تشریح اوضاع و شرایطش می‌گوید: طبقه پایین خانه‌ام که مستاجر در آن بود، کلا از سیل آسیب دید و  مجبور شدیم از صفر و از دوباره خانه را بسازیم.

در حالی که حواسش به پسرش است که در کوچه بلاتکلیف است، ادامه می‌دهد، شوهرم رفتگر شهرداری است و با بدبختی توانستیم تا حدودی خانه را سروپا نگه داریم.

 می‌گوید: از ۱۰۰میلیون تومان وام قرض‌الحسنه،  ۹۶ میلیون تومان به طور خالص دریافت کردیم، وامی که با این خرج و مخارج الان، اصلا جوابگوی گوشه‌ای از نیازهای بنایی نیست.

سرش را به سمت کوچه می‌چرخاند و می‌گوید:«علیرضا بیا داخل که هوا خیلی گرمه» و در ادامه درددلهایش می‌گوید: آستان قدس تنها کاری که کرد این بود که زائرسرا را به طور موقت در اختیار ساکنین گذاشت اما مجبور شدیم آنجا را هم ترک کنیم، تابستان است و مردم به  تفریح و مسافرت می‌روند اما ما باید هر روز بدبختی‌های خودمان را دوره کنیم.  

با بغض ادامه می‌دهد: همین ماه قسط وام شروع شده و باید ماهی ۲ میلیون تومان قسط بدهم آنهم در شرایطی که در حال تعمیر خانه هستیم و حتی مستاجری هم نداریم، حتی کوچه هم مدتی است تمیز نشده و انگار پاکبانان شهرداری هم با این محله قهر هستند.

زندگی را از زیر صفر شروع کردیم

زن جوانی که دست کودکش را گرفته، به سمت بالا می‌آید، به سمتش رفته و اوضاع و احوال این روزهایش را جویا می‌شوم.

در حالیکه با یادآوری روز سیل و اینکه چطور به سختی جان خود و فرزندش را نجات داده است و  در حالی که دست کودکش را محکمتر در دست می‌فشارد می‌گوید: بعد از وقوع سیل دو ماه آواره بودیم،  یکی از اقواممان یک طبقه موقت به ما داد ولی بعدش چون قرار بود مستاجر داشته باشد، مجبور شدیم تخلیه کنیم و به سختی دنبال بنایی و تعمیر خانه باشیم.

زن جوان در حالی که با بغض از سیل  صحبت می‌کند و به سختی راه را بر جاری شدن گاه و بیگاه سیل اشکهایش سد می‌کند، ادامه می‌دهد: مسئولان همان چند روز اول به ما  سر زدند اما بعد دیگر خبری نشد و با همین بچه کوچک چند بار برای مطالبات، به فرمانداری رفتم. می‌گوید از اقلام دریافتی یک جارو برقی و تلویزیون دریافت کردم در حالی که فقط  ماشین لباسشویی‌ام، ۶ میلیون تومان پول تعمیرش می‌شود.

 در میان تمام گله و شکایت‌های اهالی، اکثرا از انباری که در همان روزهای اول وسایلشان را به آنجا منتقل کردند، به شدت گله‌مند هستند.

بنا بر گفته اهالی محله و  بنا بر وعده‌ای که به آنها داده شده بود، گفته بودند وسایلی که زیر گل و لای مانده به انبار و سوله‌ای که برای همین منظور در نظر گرفته شده بود، منتقل کنند و بعد وسایل را تمیز تحویل بگیرند، اما بعد از گذشت مدتی، نه تنها وسایل تمیز نشده بلکه تلنبار شدن وسایل روی هم، آن هم با رطوبت و گل و لای، باعث شده  بسیاری از فرش‌ها دچار پوسیدگی شده و خسارات سنگینی هم به وسایل برقی وارد شود،  بماند که حتی تعدادی از وسایل هم در همین مسیر گم شد.

پرداخت وام قرض‌الحسنه به ۲۵۵ مالک و مستاجر خسارت دیده

در ادامه و در تشریح اقدامات انجام شده برای خسارت‌دیدگان از سیل مشهد، گفتگویی با فرماندارمشهد داشتیم.

محسن داوری در همین زمینه در گفت‌وگو با ایسنا عنوان کرد: بنا بر پیش‌بینی‌ها و هشدارهای صادر شده، در روز وقوع سیل، نیروها در آماده‌باش کامل بودند و شاید اگر این آمادگی‌ها و تمهیدات نبود، خسارات سیل بسیار بیشتر می‌شد.

 وی افزود: هنگام وقوع سیل ۱۵۰ نقطه در شهرستان مشهد دچار مشکل سیل وآبگرفتگی شد که همه را مدیریت کردیم و فقط در شهر مشهد، دو نقطه بسیار بحرانی بود.

فرماندار مشهد در رابطه با اقدامات انجام شده در زمینه سیل توضیح داد: در همان شب اول وقوع سیل، تعدادی وسایل ضروری به منظور اسکان اضطراری بین ساکنان محله توسط هلال احمر توزیع شد، علاوه بر آن، همه افرادی را که نیاز به اقامت اضطراری داشتند در زائرسرا اقامت دادیم و هنوز هم چند نفر در آنجا اقامت دارند.

وی افزود: بنا بر ارزیابی‌های انجام شده توسط کارشناسان، به ۳۱۲ خانوار که دچار خسارت شده‌اند، ۱۰ میلیون تومان وام بلاعوض تعلق گرفت،  همچنین بر اساس لیست کارشناسی شده بنیاد مسکن، به ۲۵۵ نفرازمستاجران و مالکانی که منازلشان قابل سکونت نبوده، ۱۰۰ میلیون تومان وام قرض‌الحسنه پرداخت شد.

داوری خاطرنشان کرد: کارشناسی خودرو توسط بیمه انجام شده، و به ۳۴۹ خودور درگیر سیل نیز تا ۵۰ میلیون تومان وام بلاعوض دادیم، خودورها باید قانونا برای وقایع طبیعی غیرمترقبه بیمه شوند که  بعضی از این خودروها بیمه نبودند ولی ما بر اساس نظرات کارشناس بیمه، به این خودروها هم تا ۵۰ میلیون تومان خسارت دادیم و اگرخسارت خودرو  بیشتر از ۵۰ میلیون تومان ارزیابی شده بود، برایشان ۱۰۰ میلیون تومان نیز وام قرض‌الحسنه پرداخت کردیم.

وی ادامه داد: ماشین‌هایی که وسیله امرار معاش بوده مثل تاکسی، نیسان، کامیون و ...اینها هم شناسایی و میزان خسارت ارزیابی شده و تا ۱۵۰ میلیون تومان وام قرض‌الحسنه ۴ درصد پرداخت شده است.

فرماندار مشهد گفت: بر اساس ارزیابی‌های انجام شده، ۴۵۲ قلم کالای اساسی شامل: یخچال، فرش، ماشین‌لباسشوبی، اجاق گاز و .. نیز بین خسارت‌دیدگان سیل توزیع شد، همچنین ۴۵ نفر نیز  واحدهای صنفی آنها دچار اشکال شده بوده که به ۳۶ نفر از این افراد هم علاوه بر ۱۰ میلیون تومان وام بلاعوض، وام قرض‌الحسنه هم پرداخت شد.

داوری در پاسخ به این سوال که آیا این میزان وام جوابگوی نیاز خسارت‌دیدگان هست توضیح داد: وام‌های پرداختی برای ساخت‌وساز نیست و برای این بوده که افراد به طور موقت جایی را برای اسکان، اجاره کنند.

وی خاطرنشان کرد: برای ساخت‌وساز نیز ارزیابی‌ها انجام شده و تمام پرونده‌های ارزیابی شده، به  به ستاد بحران کشور ارائه شده و به محض تخصیص اعتبار، بنیاد مسکن وام‌های ارزان‌قیمت در اختیار افراد قرار خواهد داد.

منتظر ابلاغ مصوبه دولت برای تسهیلات مربوط به ساخت‌وساز هستیم

 احسان پروایی معاون بازسازی و مسکن روستایی بنیاد مسکن استان خراسان رضوی نیز در زمینه اقدامات انجام شده توسط بنیاد مسکن به ایسنا گفت: در اردیبهشت سال جاری، شاهد وقوع سیل در سطح استان و به ویژه در شهر مشهد بودیم و یکی از مهمترین مناطقی که در شهر مشهد تحت تاثیر این حادثه قرار گرفت، منطقه سیدی و به ویژه محله سپاه و سپاه ۶۹ بود.

پروایی افزود: بلافاصله روز بعد از وقوع سیل، بنیاد مسکن با اکیپ‌های ارزیابی و کارشناسی خسارت، وارد صحنه شده و خانه به خانه نسبت به برآورد میزان خسارت اقدام کرد، حتی کانکس بحران در منطقه مستقر کردیم و از انجا که  در زمان مراجعه، بعضی افراد در منزل حضور نداشتند یا بعد حادثه، در منزل اقوام یا جای دیگری ساکن شده بودند، به مدت دو هفته این کانکس در آنجا مستقر بود که اگر فردی جا مانده باشد، یا اگر فردی نسبت به ارزیابی اولیه انجام شده، شکایتی داشته باشد، ارزیاب دیگری را می‌فرستادیم و به تقاضای افراد رسیدگی می‌شد.

وی ادامه داد: ارزیابی‌ها انجام شد و طبق قانون نتیجه این ارزیابی را  به مدیر بحران شهرستان مشهد ارائه و بر همین اساس جلسات ویژه‌ای در استانداری برگزار شد.

معاون بازسازی و مسکن روستایی بنیاد مسکن استان خراسان افزود: در جلسات مقرر شد که فعلا از محل منابعی که استانداری در اختیار داشت، مقداری تسهیلات به عنوان وام ودیعه مسکن ۱۰۰ میلیون تومانی، با عاملیت بانک ملی به افراد پرداخت شود. وام بلاعوض ۱۰ میلیون تومانی هم از طریق اعتبارات استانداری و از طریق فرمانداری پرداخت شد.

پروایی با بیان اینکه حادثه سیل مصادف با اواخر دولت شهید رئیسی شد و تحت تاثیر آن قرار گرفت، تصریح کرد: تا الان مصوبه هیأت دولت را برای پرداخت تسهیلات احداثی و وام‌های بلاعوض‌ مربوط به ساخت مسکن در شهر، نداریم  و منتظر هستیم تا این مصوبه توسط هیأت وزیران و  با روی کار آمدن دولت جدید، ابلاغ شود تا بتوانیم خدمت‌رسانی بهتری در این مناطق داشته باشیم.

وی در مورد نحوه ارزیابی‌ها نیز گفت: کارشناسان بنیاد مسکن با مراجعه خانه به خانه و بازدید، نسبت به برآورد خسارت اقدام می‌کنند و با توجه  به وضعیت کیفی ساختمان، ساختمانها در دو دسته احداثی و تعمیری  شناسایی می‌شوند.

پروایی اظهار کرد: واحدهای احداثی واحدهایی هستند که بنا بر نظر کارشناس، دیگر قابلیت تعمیر نداشته و باید تخریب شود و مطابق با ضوابط و دستورالعمل‌های فنی و مقررات ملی ساختمان مجدد احداث شوند.

وی افزود: واحدهایی هم که به عنوان تعمیری تلقی می‌شوند، یعنی  قابلیت تعمیر دارند و با تعمیر می‌توان واحد را احیا و مجد بهره‌برداری کرد.

معاون بازسازی و مسکن روستایی بنیاد مسکن استان خراسان خاطرنشان کرد: با مراجعه میدانی کارشناسی شده، حدود ۶۰۰ واحد در شهرستان مشهد در شهر و روستا  شناسایی و میزان خسارت آنها ارزیابی شده است.

وی در رابطه با آمار مربوط به واحدهای تعمیری و احداثی محله سپاه ۶۹ نیز گفت: این واحدها شناسایی شده و منتظر تسهیلات بلاعوض هستیم تا بعد این آمار را اعلام کنیم.

پروایی تصریح کرد: اغلب ساختمان‌های سپاه ۶۹ فاقد رعایت ضوابط فنی بودند و بعضی از ساختمان‌ها، حتی پایان کار هم نداشتند و این تخلفات ساختمانی ، شاید یکی از دلایل ناایمن بودن این ساختمان‌ها هنگام وقوع سیل بوده است.

وی در مورد تمهیدات اندیشیده شده برای مقاوم‌سازی منازل مسکونی و جلوگیری از تخلفات ساختمانی گفت : سپاه ۶۹ در شهر واقع شده و در شهرها متولی این امر، شهرداری و اداره راه و شهرسازی است و از این طریق باید پیگیری کنند.

 قطعا به هنگام بروز حوادث طبیعی اینچنینی، بررسی مسئله از ابعاد مختلف چه در بعد مدیریتی و چه در بعد نظارتی، در زمینه اقداماتی که باید قبل از بروز حادثه انجام می‌شد، نیازهای زیرساختی که باید از قبل  اجرایی می‌شد، رعایت ضوابط محیط زیستی، کم‌کاری‌ها و قصور دستگاه‌های متولی ذیربط که باید پاسخگو باشند، شناسایی و برخورد جدی با خاطیان و در نهایت  تلاش برای رفع نواقص، قبل از وقوع حادثه‌ای دیگر، از بدیهیات و الزامات امر است، اما آنچه در اینگونه حوادث مغفول مانده و کمتر به آن توجه می‌شود، بررسی تاثیرهای غیرمستقیم اجتماعی و روانی خسارت‌های جانی و مالی بر زندگی افراد است...

علی‌رغم تمام اقدامات انجام شده توسط مسئولان که به تکرار بیان شده، گاهی لازم است تکیه‌گاه نرم و راحت و متناسب با  استانداردهای ارگونومیک پشت میز اداری را رها کرد و بر متکای نمدار و موجدار خانه‌های خسارت‌دیدگان از سیل تکیه کرد.

انتهای پیام