اسدالله حسینی چگنی در گفتوگو با ایسنا اظهار کرد: در کنار جنگلهای شمال که به لحاظ صنعتی، اقتصادی، تولید چوب، ارزش اکولوژیک دارند پوشش جنگلی زاگرس مهمترین و ارزشمندترین منابع جنگلی کشور غالباً به لحاظ اکولوژیک محسوب میشود.
وی با بیان اینکه این جنگلها با مساحت حدود شش میلیون هکتار، پنجاه درصد از کل جنگلهای ایران را تشکیل میدهند، بیان کرد: گستره جنگلهای زاگرس شامل بخشهایی از ۱۱ استان کشور است و در جنگلهای زاگرس دومین گروه مهم خسارتزا بعد از چوبخواران، پروانههای برگخوار بلوط هستند.
۸۰ درصد پوشش جنگلی لرستان را جنگلهای بلوط تشکیل میدهد
عضو هیات علمی دانشگاه لرستان، با اشاره به اینکه ۸۰ درصد پوشش جنگلی لرستان را جنگلهای بلوط تشکیل میدهد، اضافه کرد: از این رو کنترل آفات بلوط از اهمیت ویژهای در لرستان برخوردار است.
حسینی چگنی ادامه داد: حشرات برگخوار بزرگترین گروه آفات درختان جنگلی هستند و این گروه متشکل از گونههای متعلق به راستههای بال پولکداران، سختبالپوشان و بالغشائیان است.
وی افزود: برگخواری، به اشکال مختلف شامل برگخواری کامل و ناکامل و درونخواری دیده میشود؛ در اثر برگخواری به دلیل طغیان حشرات برگخوار، استراتژی درخت به صورت موقت از چوبسازی به سمت برگسازی برای جبران برگهای خورده شده و در نتیجه کاهش زادآوری و باردهی تغییر مییابد.
عضو هیات علمی دانشگاه لرستان بیان کرد: این اثرات کوتاه مدت بعد از تداوم تنش برگخواری آفات، موجود را ضعیف و مستعد حمله چوبخواران و در نهایت زوال و مرگ میکند.
حسینی چگنی گفت: در مواقعی که خسارت شدید است درختان بلوط عاری از برگ و پس از تجدید حیات دچار ضعف عمومی شدید شده، میوه نمیدهند و یا میوههای کوچک تولید میکنند؛ در این وضعیت به دلیل ریزش برگها، میزان چوب تولید شده نیز به تدریج کاهش مییابد.
شب پره سبز بلوط، یکی از آفات تک نسلی و کلیدی جنگلهای بلوط حوزه رویشی زاگرس است
وی اظهار کرد: شب پره سبز بلوط، با اسامی برگ لوله کن سبز اروپایی و جوانهخوار سبز بلوط هم شناخته میشود و یکی از آفات تک نسلی و البته مهم و کلیدی جنگلهای بلوط حوزه رویشی زاگرس است که در سالهای اخیر خسارت قابل توجهی به این جنگلها در مناطق غربی کشور وارد کرده است.
عضو هیات علمی دانشگاه لرستان بیان کرد: این آفت در استانهای آذربایجان غربی، چهارمحال و بختیاری، کردستان، ۱۰ دوره رویش درخت بلوط کرمانشاه، کهگیلویه و بویراحمد، فارس، شمال خوزستان و لرستان خسارت قابل توجهی داشته است.
حسینی گفت: چالشهای فراروی مدیریت گیاهپزشکی جنگل، نبود دانش کافی درباره گونه دقیق آفت برگخوار و زیست شناسی آنهاست؛ بر طبق یک تحقیق مشخص شده که در فرایند برگخواری بلوط حداقل ۱۴ پروانه دیگر تقریباً همزمان با شب پره سبز بلوط به عنوان آفت غالب فعالیت میکنند و موجب تشدید خسارت میشوند.
ایجاد کانونهای طغیان نوظهور در لرستان
وی با بیان اینکه در سالجاری به دلیل رطوبت و تغییرات دمایی شرایط مساعد برای طغیان برگخواران بلوط به ویژه برگخوار سبز بلوط فراهم شده به طوری که حتی بارشهای متناوب و زیاد نتوانست اثر سوء مورد انتظار روی آفات داشته باشد و در جهت کاهش آنها عمل کند، افزود: امسال علاوه بر کانونهای طغیان همیشگی برخی کانونها به صورت نوظهور ایجاد شدند و در منطقه حفاظت شده کلدر که تحت مدیریت اداره حفاظت از محیط زیست بوده، منع عملیات محلولپاشی و مبارزه وجود داشت.
عضو هیات علمی دانشگاه لرستان بیان کرد: مناطق ثبت شده طغیان برگخواران بلوط در سال ۱۴۰۳ سپید دشت از چنار شوره تا دره اناران، سرکانه، برگ نجف به سمت رودخانه سزار، مسیر جاده آبشار بیشه حوالی روستای پسیر و شباندر و چشمه پریان، ملهشبانان تا سراب کی و حومه پاسگاه محیط زیست، وارک تا آبشار نوژیان به سمت کشور، چندین نقطه در حاشیه رودخانه سزار، گورکش به سمت قارون دورود، چم چیت، آب گرمه، حاشیه گهر رود تا بیشه تی، قلعه نر تا شول آباد، منطقه درتنگ (کهمان) بوده و کانونهای نوظهور شامل منطقه حفاظت شده کلدر به سمت سرمرغ، بزنوید، حاشیه رودبار به سمت روستای شینو، هفخوانی، گنداب، ده شاهی، حاشیه رودخانه کاکارضا، حوضه رود کشکان و قلایی، تخت چان، دره سید و کرکی در پلدختر هستند که شدت تخریب در سال اخیر کانونهای نامبرده شده بین ۵۰ تا ۱۰۰ درصد برآورد میشود.
اعطای مشوقهای مالی یا غیرمالی در شناسایی به موقع کانونهای جدید ضروری است
حسینی اظهار کرد: تنوع اقلیمهای جغرافیایی از غرب تا شرق استان، امر عدم همزمانی در عملیات کنترل را خاطرنشان میسازد.
وی گفت: در برخی مناطق صعبالعبور و ارتفاعات لزوم استفاده از پهپاد به منظور محلول پاشی اجتناب ناپذیر است و الزام برای گزارشدهی و اعطای مشوقهای مالی یا غیرمالی به محیطبانان، جنگلبانان و سایر افراد جامعه چه به صورت فردی و چه در قالب سمنها در کاوش به موقع کانونهای جدید طغیان و خسارت، از اقدامات ارزنده در این استان به دلیل وسعت جنگل به شمار میرود.
انتهای پیام