به گزارش ایسنا، کرم ساقه‌خوار نواری برنج با نام علمی کایلو ساپرسالیس، یکی از مهم‌ترین آفات برنج در سراسر جهان است. این آفت به‌ویژه در مناطق معتدل آسیا مانند ژاپن، کره و چین خسارت زیادی به محصول برنج وارد می‌کند. در خاورمیانه، از جمله ایران نیز این آفت یکی از عوامل مهم کاهش محصول برنج است. کرم ساقه‌خوار نواری برنج بوته‌های برنج را در مراحل مختلف رشد و نمو مورد حمله قرار داده و باعث خساراتی مانند مرگ جوانه‌های مرکزی و سفید شدن خوشه‌ها می‌شود. استفاده از آفت‌کش‌های شیمیایی برای کنترل این آفت باعث ورود مواد شیمیایی به زنجیره غذایی و آسیب به موجودات زنده، به‌ویژه جانوران ساکن این مناطق می‌شود.
امروزه استفاده از حشره‌کش‌های شیمیایی در کنترل آفات مسئله‌ساز شده است و با وجود اهمیت این مواد در کنترل حشرات زیان‌آور، انتخاب ترکیباتی با تأثیر کمتر بر محیط زیست و دشمنان طبیعی ضروری است. درواقع، بازنگری در کارآیی و استفاده از ترکیبات کم‌خطر و سازگار با محیط زیست شالیزارها به منظور کاهش مقاومت آفات به حشره‌کش‌های رایج، کاملاً ضروری است. در این زمینه، فرومون‌های جنسی به عنوان یکی از روش‌های بی‌خطر و مناسب برای مبارزه با کرم ساقه‌خوار نواری برنج شناخته شده‌اند. این روش شامل رهاسازی مقدار زیادی از فرومون‌های مصنوعی به منظور جلوگیری یا به تأخیر انداختن جفت‌گیری حشره آفت است.
فرزاد مجیدی‌شیل‌سر، عضو هیأت علمی موسسه تحقیقات برنج کشور و همکارانش با همراهی سازمان جهاد دانشگاهی دانشگاه تهران، تحقیقی را در زمینه استفاده از فرومون‌های جنسی برای کنترل کرم ساقه‌خوار برنج انجام داده‌اند. این پژوهش به بررسی اثربخشی فرومون‌های جنسی در کنترل جمعیت و کاهش خسارت این آفت پرداخته است.
این پژوهش در دو فصل زراعی در موسسه تحقیقات برنج کشور در رشت انجام شد و در آن، روش های مختلف ارائه فرومون جنسی با قرار دادن تعداد تله های مختلف در مزرعه آزمایشی بررسی شدند.
نتایج پژوهش فوق نشان می دهند که استفاده از غلظت دو میلی‌گرم از ماده مؤثر فرومون جنسی ساقه‌خوار نواری با پنج تا هفت تله در هکتار، بهترین عملکرد را در این خصوص دارد. این روش مقابله باعث می شود کمترین تعداد جوانه‌های مرکزی مرده، خوشه‌های سفید شده و لاروهای شمارش‌شده و همچنین بیشترین تولید محصول به ارمغان بیاید.
مجیدی‌شیل‌سر و همکارانش نتیجه گرفتند که استفاده از فرومون جنسی با غلظت مناسب و تعداد تله‌های کافی می‌تواند به طور مؤثری جمعیت کرم ساقه‌خوار برنج را کاهش دهد و خسارت ناشی از آن را به حداقل برساند. این روش به دلیل عدم استفاده از حشره‌کش‌های شیمیایی و عدم آلودگی محیط زیست، می‌تواند جایگزین مناسبی برای روش‌های سنتی کنترل آفات باشد.
استفاده از فرومون‌های جنسی به عنوان یکی از روش‌های بی‌خطر و موثر برای کنترل آفات، علاوه بر کاهش خسارت به محصول، می‌تواند به حفظ محیط زیست و کاهش آلودگی‌های ناشی از حشره‌کش‌های شیمیایی کمک کند. این روش با توجه به نتایج حاصل از پژوهش حاضر، می‌تواند به عنوان یک راهکار پایدار در مدیریت آفات مد نظر باشد.
قابل ذکر است نتایج مورد اشاره فوق که نشان می دهند کنترل آفت ساقه‌خوار با استفاده از فرومون‌های جنسی می‌تواند چشم‌انداز امیدوارکننده‌ای را در قالب برنامه مدیریت تلفیقی آفات ایجاد کند، دوفصلنامه «آفات و بیماری‌های گیاهی» وابسته به موسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور منتشر شده اند.
انتهای پیام