به گزارش ایسنا به نقل از نویان شیمی ایستا، ویژگی منحصر به فرد شیمیایی اسید آکریلیک این امکان را فراهم میکند که به آسانی با ترکیبات زنجیرهای بزرگ و پلیمرها ترکیب شود.
ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی اسید آکریلیک
وزن مولکولی اسید آکریلیک ۷۲ گرم بر مول است. این ماده در آب قابل تجزیه بوده و نقطه ذوب آن ۱۴ درجه سانتیگراد و نقطه جوش آن ۱۴۱ درجه سانتیگراد است. اسید آکریلیک به دلیل ساختار شیمیایی خاص خود، با بسیاری از ترکیبات آلی و غیر آلی واکنش نشان میدهد که این واکنشها منجر به تشکیل ترکیباتی با وزن مولکولی کم و زیاد میشوند.
عوارض و خطرات اسید آکریلیک
قرار گرفتن مداوم یا حتی ملایم در معرض اسید آکریلیک میتواند باعث تحریک پوست و دستگاه تنفسی شود. در حالی که قرار گرفتن در معرض مقادیر کم معمولاً برای بدن مضر نیست، دوزهای بالای این اسید میتواند سمی باشد و به مشکلات ریوی در انسان منجر شود. محلولهای غلیظ اسید آکریلیک در صورت بلعیده شدن، میتوانند باعث سوختگی شدید در دهان و دستگاه گوارش شوند. همچنین، بخارات اسیدی آن میتوانند باعث اختلال در غشای مخاطی و دستگاه تنفسی شوند.
کاربردهای اسید آکریلیک
اسید آکریلیک به طور سنتی به عنوان ماده اولیه برای تولید استرهای اکریلیک مانند متیل اکریلات، اتیل اکریلات، بوتیل اکریلات و ۲-اتیل هگزیل اکریلات استفاده میشود. این اکریلاتها ابتدا برای تولید رزینهای اکریلیک پایه حلال به کار میرفتند، اما نگرانیهای زیستمحیطی در مورد استفاده از این حلالها باعث شد تا اکریلیکهای پایه آب توسعه یابند. کاربردهای اکریلیکهای پایه آب عمدتاً در پوششهای تزئینی و سنگتراشی صنعتی است، اما در سایر زمینهها نیز مانند چسبها، پوششهای کاغذی و چرمی، لاکها، ترکیبات پشتی فرش و پوششهای قرص استفاده میشوند.
یکی دیگر از کاربردهای عمده اسید آکریلیک، تولید پلیاکریلاتهاست که به عنوان پراکندهکننده، تغلیظکننده و کنترلکننده رئولوژی مورد استفاده قرار میگیرند. این ترکیب همچنین به عنوان کمونر با اکریلآمید در تولید پلیاکریلآمید آنیونی و هیدروکسی اکریلاتها در فرمولاسیون پوششهای صنعتی به کار میرود.
بازار خرید و فروش اسید آکریلیک
بازار خرید و فروش اسید آکریلیک طی سالها رشد چشمگیری داشته است. این رشد به دلیل افزایش استفاده از این ماده شیمیایی در بخشهای مختلف، از محصولات آرایشی مانند لاک ناخن اکریلیک تا صنایع شیمیایی، بوده است. استفاده از اسید آکریلیک همچنین موضوع بحثهای متعددی قرار گرفته است، چرا که آژانسهای بهداشتی در ایالات متحده استفاده از آن را در محصولات مختلف به دقت بررسی کردهاند.
به طور سنتی، اسید آکریلیک به عنوان ماده اولیه در تهیه صنعتی استرهای اکریلیک مانند متیل اکریلات و اتیل اکریلات استفاده میشده است. این استرها در گذشته برای تهیه رزینهای پایه حلال به کار میرفتند، اما به دلیل نگرانیهای زیستمحیطی، تولید آنها متوقف شد. پس از مدتی، تولیدکنندگان به توسعه اکریلیکهای پایه آب پرداختند که این محصولات در پوششهای خانگی و در محصولات مختلف دیگر مانند نقاشی، کاغذ، چسب و جلا استفاده زیادی پیدا کردهاند.
شرایط نگهداری اسید آکریلیک
اسید آکریلیک باید در مکانی مجزا، خنک، دارای تهویه مناسب و غیرقابلاحتراق نگهداری شود. برای ذخیره آن میتوان از مخازن پوشش داده شده با شیشه، فولاد ضدزنگ، آلومینیوم یا پلیاتیلن استفاده کرد. یکی از نگرانیهای اصلی در طول ذخیرهسازی، اجتناب از دماهای بالا و همچنین یخزدگی است، زیرا هر دو میتوانند منجر به خرابی محصول شوند. این محصول در حالت ایدهآل باید در محدوده دمایی ۱۵ تا ۲۵ درجه سانتیگراد نگهداری شود. نکته مهمی که در انبارداری آن باید مورد توجه قرار گیرد، واکنشپذیری بالای آن با مواد شیمیایی دیگر است. در هنگام حملونقل نیز به دلیل مضر و مخرب بودن برای محیطزیست، نیاز به دقت و احتیاط زیادی دارد.
کاربردهای اصلی اسید آکریلیک
اسید آکریلیک دو کاربرد اصلی و حیاتی دارد:
واسطه شیمیایی در تولید استرها و رزینهای اکریلیک:
اسید آکریلیک به عنوان ماده اولیه برای تولید استرهای اکریلیک مانند اتیل اکریلات، بوتیل اکریلات، متیل اکریلات و ۲-اتیل هگزیل اکریلات استفاده میشود. این استرها سپس پلیمری شده و در فرمولاسیون رنگ، پوشش، پارچه، چسب، جلا و پلاستیک به کار میروند. به عنوان مثال، متیل اکریلات در تولید ویتامین B1 استفاده میشود.
سنتز پلی آکریلیک اسید:
اسید آکریلیک به عنوان ماده اولیه در سنتز پلی آکریلیک اسید مورد استفاده قرار میگیرد. این پلیمرها از نوع پلی اکریلاتهای پیوند عرضی بوده و به دلیل توانایی جذب و حفظ آب بیش از صد برابر وزن خودشان، بسیار جذبکننده هستند. بیشترین کاربرد پلی آکریلیک اسید در تولید پوشک و محصولات بهداشتی زنانه است.
انتهای رپرتاژ آگهی