تعزیه خوانی یکی از مراسم هایی است که در ایام ماه محرم و صفر در شهرهای مختلف برگزار می شود و تعزیه خوانان در قالب شعر خوانی واقعه عاشورای حسینی و کربلا را برای مردم به تصویر می کشند.
 
در واقع تعزیه خوانی نوعی نمایش مذهبی و سنتی ایرانی شیعی است که شهادت امام حسین علیه السلام و یارانش را در واقعه سال ۶۱ قمری به تصویر می کشد تعزیه در ایران قدمت چند صد ساله دارد و می توان گفت به طور کلی در اکثر استان های ایران به اجرا در می آید.

اگرچه آیین های عزاداری ماه محرم در خراسان شمالی شبیه مراسم های سایر استان ها است اما برخی از این آیین ها در سرزمین رنگین کمان اقوام گنجینه معرفت ها و فرهنگ‌ها با ویژگی هایی منحصر بفردی برگزار می شود.

قاسم مهرنیا یک صاحبنظر در خصوص آیین تعزیه‌خوانی در بجنورد در گفت و گو با ایسنا اظهارکرد: تعزیه‌خوانی از آیین های عزاداری ماه محرم در این منطقه است که از گذشته معمول بوده و هنوز هم در این خطه انجام می‌شود.

وی افزود: تعزیه‌خوان ها معمولا سوار بر اسب یا شتر، به دنبال هیات مذهبی روان می‌شدند و در طول مسیر تعزیه‌خوانی می‌کردند.

مهرنیا بیان کرد: تعزیه‌خوانی از اول محرم به ترتیب با به تصویر کشیدن رشادت های حضرت مسلم، حضرت علی‌اکبر(ع)، حضرت قاسم(ع) آغاز شده و با ترسیم فداکاری حضرت ابوالفضل(ع) و ایثار امام حسین(ع) در شب تاسوعا و روز عاشورا پایان می‌یافت.

وی گفت: تعزیه‌خوانی سینه به سینه نقل شده و معمولا تعزیه‌خوانها از کسانی هستند که پدر و پدربزرگان آنان هم تعزیه‌خوان بوده‌اند.

مهرنیا افزود: تعزیه‌خوان ها با برنامه‌های خاص خود سعی می‌کردند تا گوشه‌هایی از حادثه کربلا را جلوی چشم بینندگان مجسم کنند.

وی ادامه داد: اکنون نیز در روستاها و در شهرها گروه های تعزیه‌خوانی خوبی وجود دارد که در شب تاسوعا و ظهر عاشورا تعزیه‌خوانی می‌کنند.

تعزیه خراسان شمالی نیازمند توجه بیشتر است

داود فتحعلی بیگی رئیس انجمن تعزیه ایرانیان همچنین در گفت و گو با ایسنا، با اشاره به فراهم بودن زمینه های اجرای خوب تعزیه در خراسان شمالی، گفت: تعزیه خراسان شمالی نیازمند توجه بیشتر است.

وی با بیان اینکه اهمیت هنر تعزیه و شبیه خوانی بسیار فراتر از چیزی است که بیان می شود، اظهار کرد: تعزیه هنری است که بیش از ٣٠٠ سال آن هم به شکل کنونی در کشور ما در حال فعالیت است .

فتنعلی بیگی افزود: تعزیه هنری است که در دل خود موسیقی اصیل ایرانی را حفظ کرده و تحت تاثیر فرهنگ ایرانی و اسلامی قرار دارد و آیینه تمام نمای دوره ای از مردم ما است که هنوز هم  بخشی از این ویژگی ها در مردم ما وجود دارد .

وی همچنین تعزیه را هنر مروج عدالت خواهی و ظلم ستیزی دانست که مهر و محبت را به مردم توصیه می کند و  گفت: تا قبل از پیدا شدن وسایل ارتباط جمعی این هنر به نوعی نقش رسانه را در بین آحاد جامعه ایفا می کرد و هنوز هم تاثیرگذاری عمیق خود را دارد .

رئیس انجمن تعزیه ایرانیان یادآورد شد:  هنر تعزیه گونه ای از نمایش روایی است که به گونه ای خاص و بی نظیر  روایت می شود و ویژه همین آب و خاک است و در دل فرهنگ و تمدن ایرانی رشد و نمو پیدا کرده است .

وی با اشاره به زنده بودن هنر شبیه خوانی، بیان کرد: حفاظت از این هنر ارزشی کمتر از آثار و ابنیه تاریخی ندارد .

فتحعلی بیگی از نقاط ضعف موجود را خانه نشین شدن  یا درگذشت اساتید پیشکسوت و برجسته در این هنر دانست و گفت: این امر باعث شده تا تعداد اساتید برجسته در کشور انگشت شمار باشد و نتوان به درستی از تجربه آنها در جهت آموزش به علاقه مندان بهره برداری کرد .

وی تصریح کرد: همچنین این ضعف باعث شده تا بسیاری از علاقه مندان برای یادگیری این هنر به فیلم های موجود اکتفا کنند که خود آنها آسیب هایی از نظر محتوایی، موسیقی، نوع پوشش، آداب اجرا و ... دارند .

فتحعلی بیگی یادآور شد: هم اکنون بسیاری از تعزیه خوانان حتی نمی توانند بیش از ١٢ اجرا بخوانند در حالی که در دوره ای از زمان تعزیه خوانانی وجود داشتند که بیش از ٢٠٠ مجلس تعزیه اجرا می کردند .

وی تعزیه خوب را تعزیه ای دانست که از همه نظر از قبیل تعزیه خوان، موسیقی،  محل اجرا، آداب تعزیه و پوشش در حد مطلوب باشد و گفت: هم اکنون در برخی نقاط کشور از این نوع تعزیه های خوب برگزار می شود که مورد استقبال مردم قرار می گیرد .

فتحعلی بیگی با اشاره به برگزاری تعزیه های نسبتا خوب در خراسان شمالی،  اظهار کرد: با این وجود این تعزیه ها کمتر حرفه ای است و بیشتر از روی ذوق و عقیده است.

وی با تاکید بر بها دادن بیشتر متولیان فرهنگی استان به  این هنر و تعزیه خوانان، گفت: این امر موجب  رشد این هنر در استان می شود .

برپایی ۴۵۰ مجلس تعزیه در محرم امسال

مسعود مرواری معاون هنری اداره کل فرهنگ و ارشاد خراسان شمالی نیز در گفت و گو با ایسنا از برپایی ۴۵۰ مجلس تعزیه در محرم امسال خبر داد.

وی اظهار کرد: ۴۴ گروه تعزیه‌خوان در این استان فعالیت می کنند که در هر یک از این گروه ها در ماه محرم بین هشت تا ۱۰ اجرا خواهند داشت.

فعالیت ۵۰۰ تعزیه خوان در استان

سید عباس هاشمی رئیس انجمن تعزیه خراسان شمالی نیز در ادامه در گفت و گو با ایسنا گفت: در خراسان شمالی ۵۰۰ نفر تعزیه خوان در قالب ۴۴ گروه فعالیت می کنند که این گروه ها از هشت تا ۲۲ نفر هستند.

بی انگیزگی تعزیه خوان ها به علت عدم حمایت

وی با اشاره به اینکه عدم حمایت مسئولان از هنر تعزیه در استان افزود: این امر سبب شده تا گروه های تعزیه خوان نسبت به انجام کار بی انگیزه شوند و این هنر کم کم در دست فراموشی است.

وی ادامه داد: گروه‌های تعزیه خوان نیاز به آموزش و حمایت برای خرید تجهزات و لباس دارند. هزینه‌های خرید تجهیزات و لباس تعزیه خوان بسیار بالا است و تاکنون تعزیه خوان ها برای خرید تجهیزات مورد نیاز از خود هزینه کرده اند.

هاشمی بیان کرد: در حال حاضر قیمت یک زره به هفت میلیون و ۵۰۰ هزار تومان رسیده و هر گروه تعزیه‌ای به سه زره نیاز دارد که کمتر گروه تعزیه خوانی در استان وجود دارد که سه زره داشته باشد.
انتهای پیام