بانوی آب و باران؛ پاسبان «شهر مجسمه‌ها»

تندیس بزرگ الهه آب های ایران، در فهرست آثار ملی ثبت شده و به عنوان سمبل شهر فومن در گیلان شناخته می شود.

شهرستان فومن، تنها سرزمین چای و برنج و کلوچه نیست، این شهر زیبا در ایران به «شهر مجسمه ها» ملقب شده است. خیلی ها که به این شهر سفر کرده اند، در اطراف و داخل باغ ملی، مجسمه های زیبای این شهر را دیده اند. میوه های بزرگ و توخالی که نیمکت های پارک قدیمی این شهر هستند و یا بانویی که دامن بلند و چین داری بر تن دارد و چارقدی بر سر و جلیقه ای بومی بر شلیته، همراه با یک سینی پر از کلوچه های فومن که بر سر گذاشته است.

شاید مجسمه های جدیدتر همانند کودکانی که مشغول بازی هستند، آن حسن نوستالژیک را برای اهالی فومن نداشته باشد، اما زیباترین مجسمه این شهر که گویی نماد فومن شده است، مجسمه الهه آب های ایران یعنی ایزدبانو آناهیتاست.

مجسمه ای که در میدان مرکزی شهر وسط حوضی نصب شده است و شهروندان و گردشگران که قصد دارند به سمت بناهای تاریخی این شهرستان یعنی شهر تاریخی ماسوله و یا قلعه رودخان بروند، حتما این بانوی آبی پوش را با تاج زیبایش دیده اند.

این تندیس، نماد بانویی است با لباس بلند و فاخر پوشش ایرانی  که سوار بر ارابه شده و تصاویری از حکاکی های تخت جمشید بر آن نقش بسته است. ارابه ای که دو اسب سپید آن را حمل می کنند و بانویی که مشعلی بر دست دارد و در وسط حوض پر از آب، رو به کوه های مشرف به فومن یعنی کوه های ماسوله در حرکت است. بانویی که در فرهنگ و اساطیر ایرانی جایگاه خاصی دارد و بر سرزمین های خشک و بی آب ایران، برکت و زندگی می آورد، حیاتی از جنس آب.

در متون کهن پارسی به ویژه در اوستا، نام ایزدبانو آناهیتا به صورت «اردویسور اَناهیتا» آمده است. نام او برگرفته از یک رود باستانی در اوستاست و با ترکیب با سور، معنای قدرت و توانایی می دهد.

او ایزدبانویی بسیار قدرتمند است و با قدرت زنانه ای که دارد برآورنده حاجات است. او کسی است که سوار بر چهار اسب باران، برف، تگرگ و شبنم، برکت را به ایران می آورد و حالا تندیس بزرگ و زیبای این بانو سمبل منطقه ای است که روزگاری شکوه بیشتری از رشت داشت.

با این حال اگر از شهروندان این شهر تاریخی درباره سمبل شهرشان بپرسید، نام کلوچه فومن و مجسمه آناهیتا را حتما خواهید شنید. مجسمه بزرگ آناهیتا در دوره پهلوی دوم ساخته و در مرکز این شهر نصب شده است. این مجسمه اخیرا در فهرست آثار ملی ثبت گردیده است. در مرکز شهر فومن و دور میدانی که تندیس بزرگ آناهیتا نصب شده، مملو از گل های زیباست. گویی بارانی که آناهیتا به ارمغان آورده، موجب شادابی این گل ها شده است. وارد میدان که می شوید، تابلویی از شهرداری فومن با این عنوان «به فومن شهر مجسمه های ایران و شهر چای و برنج و کلوچه خوش آمدید» بر یک پایه فلزی نصب شده است. کمی جلوتر بر پایه تیر چراغ برق، توصیه دیگری از شهرداری را می بیند: «شهروندان محترم جهت پیشگیری از آسیب به مجسمه آناهیتا و فضای سبز از ریختن غذا برای پرندگان خودداری نمایید.»

یکی از شهروندان فومن در این باره می گوید: این مجسمه برای ما فومنی ها خاصره نوستالژیک دارد. از وقتی مجسمه آناهیتا در فهرست آثار ملی ثبت شده، شهرداری هم برای حفاظت از آن تلاش بیشتری می کند. قبلا مردم برای کبوترهای فومن خرده نان و دانه می ریختند و جمعیت پرنده ها هم بیشتر شده بود و فضولات آن نمای مجسمه را زشت می کرد. حالا که مجسمه دوباره رنگ آمیزی شده، زیباتر از قبل به شهر جلوه می دهد.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گیلان، درباره این مجسمه می گوید: تندیس ایزدبانو آناهیتا در شهر فومن، سمبل این شهر است و در دی ماه ۱۳۹۹ همراه با هشت اثر دیگر استان گیلان در فهرست آثار منقول کشور ثبت شده است.

ولی جهانی، با بیان اینکه ۱۲۰۰ بنای تاریخی گیلان در فهرست آثار ملی ثبت شده است، می افزاید: تندیس بزرگ آناهیتا در شهر فومن، مربوط به دوره معاصر بوده و در دوره پهلوی ساخته شده است. به خاطر ارزشمند بودن این تندیس که نماد شهر فومن است، پرونده ثبتی آن به دبیرخانه شورای ثبت کشور ارسال و این شورا با ثبت آن موافقت کرد.

هر مسافری که به شهر فومن سفر می کند، حتما از این تندیس زیبا عکسی به یادگار بر می دارد. تصویری که یادآور می شود ایران سرزمین خشک و کم بارانی است. حتی گیلان که پرباران ترین استان کشور است، تنش های آبی زیادی را متحمل شده و می بایست رودخانه های پر آب و تالاب های گیلان را پاکیزه نگه داشت، همانطور که ایزدبانو آناهیتا توصیه کرده است.

انتهای پیام

  • یکشنبه/ ۱۷ تیر ۱۴۰۳ / ۰۸:۳۴
  • دسته‌بندی: گیلان
  • کد خبر: 1403041711384
  • خبرنگار :