به گزارش ایسنا، زایمان یکی از مهم‌ترین رویدادهای زندگی هر زن است و انتخاب روش زایمان می‌تواند تأثیر بسزایی بر سلامت مادر و نوزاد داشته باشد. در حال حاضر، دو روش اصلی برای زایمان وجود دارد: زایمان طبیعی و سزارین. سزارین عملی جراحی است که در برخی موارد ضروری است، اما با افزایش آگاهی زنان باردار، می‌توان انتخاب زایمان طبیعی را که روشی ایمن و کم خطر است، برای آن‌ها تسهیل نمود.
انتخاب روش زایمان، تصمیمی مهم و تاثیرگذار در زندگی زنان باردار است. این انتخاب می‌تواند بر سلامت جسمی و روحی مادر و نوزاد در کوتاه مدت و بلندمدت اثر بگذارد. زایمان طبیعی، روشی طبیعی و فیزیولوژیک برای تولد نوزاد است که فواید متعددی برای مادر و نوزاد دارد. این روش به مادران باردار کمک می‌کند تا به طور فعال در فرآیند زایمان مشارکت داشته باشند و احساس قدرت و کنترل بیشتری را تجربه کنند. همچنین، زایمان طبیعی با عوارض و خطرات کمتری برای مادر و نوزاد همراه است و دوره نقاهت کوتاه تری را به دنبال دارد.
با وجود مزایای متعدد زایمان طبیعی، در سال‌های اخیر شاهد افزایش آمار سزارین در بسیاری از کشورها از جمله ایران بوده‌ایم. این امر نگرانی‌های زیادی را در میان متخصصان سلامت ایجاد کرده است. سزارین می‌تواند عوارض و خطرات متعددی برای مادر و نوزاد به دنبال داشته باشد، از جمله عفونت، خونریزی، لخته شدن خون و مشکلات تنفسی در نوزاد. همچنین، سزارین دوره نقاهت طولانی تری را به دنبال دارد و می‌تواند منجر به افزایش هزینه‌های زایمان شود.
در این میان، آموزش به عنوان یکی از راهکارهای مؤثر برای افزایش آگاهی و انتخاب آگاهانه روش زایمان مطرح می‌شود. آموزش‌های لازم می‌تواند به زنان باردار در مورد مزایا و معایب روش‌های مختلف زایمان، فرآیند زایمان و روش‌های مختلف تسکین درد اطلاعات ارائه دهد. این امر به آن‌ها کمک می‌کند تا با در نظر گرفتن شرایط خود، بهترین روش زایمان را برای خود و نوزادشان انتخاب کنند.
محققان دانشگاه علوم پزشکی گناباد با همکاری دانشگاه علوم پزشکی مشهد در پژوهشی که در همین زمینه انجام داده اند، به بررسی تأثیر نوعی آموزش بر انتخاب روش زایمان در زنان باردار پرداخته‌اند.
در این پژوهش، ۷۶ زن باردار که به مراکز خدمات جامع سلامت شهر مشهد مراجعه می‌کردند، به طور تصادفی به دو گروه مداخله و شاهد تقسیم شدند. زنان گروه مداخله، آموزش‌های لازم را بر اساس تئوری رفتار برنامه ریزی شده دریافت کردند. این تئوری بر این باور است که رفتار انسان تحت تأثیر عوامل مختلفی از جمله باورها، نگرش‌ها، هنجارها و کنترل رفتاری درک شده قرار دارد.
یافته‌های این پژوهش نشان داد که آموزش بر اساس تئوری رفتار برنامه ریزی شده بر قصد انتخاب روش زایمان در زنان باردار تأثیر مثبت دارد. در گروه مداخله که آموزش‌های لازم را بر اساس این تئوری دریافت کرده بودند، میانگین نمره آگاهی، نگرش، کنترل رفتاری درک شده، هنجار ذهنی و قصد رفتاری نسبت به زایمان طبیعی، در مقایسه با گروه شاهد به طور معنی داری بیشتر بود.
زهره صادقی، محقق گروه آموزش بهداشت و ارتقای سلامت دانشگاه علوم پزشکی گناباد و همکارانش در این خصوص اظهار می دارند: «نتایج پژوهش ما نشان می‌دهند که آموزش بر اساس تئوری رفتار برنامه ریزی شده می‌تواند منجر به افزایش آگاهی و توانمندسازی زنان باردار در انتخاب آگاهانه روش زایمان شود. این امر در نهایت می‌تواند به کاهش آمار زایمان‌های غیرضروری سزارین و بهبود سلامت مادران و نوزادان منجر گردد».
علاوه بر این، پژوهش فوق نشان داد که آموزش بر اساس تئوری رفتار برنامه ریزی شده می‌تواند به افزایش حمایت همسران زنان باردار از زایمان طبیعی نیز کمک کند. در گروه مداخله، همسران زنان باردار نیز در جلسات آموزشی شرکت داشتند و از این طریق، اطلاعات و آگاهی لازم را در مورد زایمان طبیعی به دست آوردند. این امر منجر به افزایش حمایت آن‌ها از همسرانشان در انتخاب زایمان طبیعی شد.
با توجه به یافته‌های این پژوهش که در «مجله تحقیقات نظام سلامت» وابسته به دانشگاه علوم پزشکی مشهد منتشر شده اند.، صادقی و همکارانش پیشنهاد می‌کنند که آموزش‌های لازم بر اساس تئوری رفتار برنامه ریزی شده در برنامه‌های مراقبت‌های دوران بارداری گنجانده شود. همچنین، لازم است که مطالعات بیشتری در این زمینه انجام شود تا اثربخشی این نوع آموزش در شرایط مختلف و در جوامع مختلف مورد بررسی قرار گیرد.
نتایج این تحقیق می‌توانند برای سیاستگذاران و برنامه ریزان در حوزه سلامت نیز مفید باشند. چراکه با ارائه آموزش‌های لازم به زنان باردار بر اساس تئوری رفتار برنامه ریزی شده، می‌توان به آن‌ها در انتخاب آگاهانه روش زایمان و ارتقای سلامت خود و نوزادشان کمک کرد و از این طریق هزینه های سلامت را در کشور کاهش داد.
انتهای پیام