رضا زنگنه با حضور در خبرگزاری ایسنا با اشاره به اهمیت دادرسی الکترونیک و دادگاه علنی برخط اظهار کرد: در حوزه فناوری اطلاعات، به منظور اجرای سند تحول قضائی و هوشمندسازی قوه قضائیه اقدامات فراوانی انجام شده است که از جمله این اقدامات ارائه ۲۸ خدمت در پنجره واحد خدمات الکترونیک قضائی از طریق آدرس adliran.ir به صورت تجمیعی قابل دسترسی است و مردم روزانه بیش از ۱۰۰ هزار خدمت از این طریق دریافت می‌کنند.
وی افزود: سامانه اطلاع‌رسانی پرونده یکی از پرکاربردترین خدماتی است که مردم در پنجره واحد خدمات الکترونیک قضائی استفاده می‌کنند و این خدمات در حال توسعه است. اولویت مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضائیه بر توسعه خودکاربری‌ها و انجام امور توسط خود مردم است. هدف در خودکاربری‌ها ارائه خدمات غیرحضوری به صورت آسان است که شامل خودکاربری ثبت دادخواست بدوی و تجدیدنظر دیوان عدالت اداری است که همزمان با هفته قوه قضائیه علاوه بر امکانات قبلی امکان ثبت لایحه نیز با هزینه‌ای معادل یک‌پنجم هزینه دفترهای خدمات قضائی اضافه شده است.
معاون برنامه‌ریزی و فناوری اطلاعات دادگستری خوزستان گفت: تبدیل فرآیندهای سنتی به شیوه‌های نوین از اهداف مهم دستگاه قضایی است و هوشمندسازی فرآیندهای قضائی از موضوعات مورد انتظار مردم از قوه قضائیه است. دادرسی الکترونیک و برگزاری دادگاه‌های برخط (آنلاین) از جمله اقدامات مهمی است که قوه قضائیه در راستای هوشمندسازی فرآیندهای قضایی و توجه به حقوق شهروندی انجام داده است.
مزایای دادرسی الکترونیک
وی بیان کرد: با پیشرفت تکنولوژی و گسترش استفاده از اینترنت، سیستم قضائی نیز همگام با این تحولات و برای استفاده عموم مردم از فناوری‌های نوین ارتباطی پیش رفت. پیش از همه‌گیری کرونا دلایل مهمی مانند کاهش تردد شهروندان در سطح شهر، کاهش هزینه‌های مردم برای رسیدگی به پرونده‌ها، هوشمندسازی در راستای سند تحول قضائی و ... وجود داشت که نظام قضائی بر مبنای آن، برگزاری دادگاه‌های آنلاین را در برنامه آینده خود قرار داده بود اما در راستای کاهش خطر انتقال ویروس کرونا، نظام قضائی را بیش از هر زمان دیگری به سمت ایجاد تحول قضائی در نحوه برگزاری جلسات رسیدگی سوق داد و به واسطه نیاز مبرم به برگزاری جلسات رسیدگی به صورت آنلاین، قوه قضائیه با ایجاد امکانات ارتباطی و فناوری موردنیاز و توسعه زیرساخت‌های لازم، برگزاری دادگاه‌های الکترونیک را در ایران عملی کرد.
وی افزود: طبق ماده ۶۵۹ آیین دادرسی کیفری دادرسی به صورت الکترونیک پیش‌بینی شده و در این راستا برگزاری جلسات رسیدگی به صورت مجازی و از طریق سامانه‌های ویدئوکنفرانس با هدف تکریم ارباب رجوع، جلوگیری از اطاله دادرسی و تسریع در صدور احکام انجام می‌شود که آثار مثبت و قابل توجهی از جمله صرفه‌جویی در هزینه‌ها، زمان و نیروی انسانی را به همراه دارد.
معاون برنامه‌ریزی و فناوری اطلاعات دادگستری خوزستان گفت: در دادگاه الکترونیک، اتفاق مهمی که رخ می‌دهد این است که دادرسی‌های آنلاین مختص به ایرانیان داخل کشور نیست و ایرانیان خارج از کشور نیز می‌توانند بدون اینکه وارد کشور شوند، در بستر فضای مجازی در دادگاه خود شرکت کنند. بسیاری از ایرانیان خارج از کشور اطلاعی از خدمات مجازی ندارند و نمی‌دانند که می‌توانند به صورت الکترونیک در جلسات شرکت کنند.
دادگاه علنی برخط چیست؟
وی بیان کرد: نوع دیگر دادگاه‌هایی هستند که دو طرف یا یک طرف در دادگاه حضور دارند و مردم نیز می‌توانند دادگاه را از طریق سامانه‌های اعلام شده، مشاهده کنند که با نام «دادگاه علنی برخط» شناخته می‌شود بنابراین پخش آنلاین دادگاه، مشمول دادگاه‌هایی است که از نظر قانون و قاضی رسیدگی‌کننده به پرونده، برگزاری علنی آن مانعی ندارد.
زنگنه عنوان کرد: در دادگاه‌های الکترونیک و برخط مانند سایر دادگاه‌ها، پس از گذراندن مراحل دادرسی و رسیدگی به خواسته در دادگاه بدوی و شعبه تجدیدنظر با رعایت تشریفات قانونی و اخذ اظهارات طرفین و وکلای آنها، حکم صادر می‌شود.
چطور در دادگاه الکترونیک و دادگاه برخط شرکت کنیم؟
معاون برنامه‌ریزی و فناوری اطلاعات دادگستری خوزستان در خصوص نحوه شرکت در دادگاه برخط گفت: شرکت طرفین پرونده در دادگاه الکترونیک به این نحو است که پس از طرح دادخواست یا شکایت در دفتر خدمات الکترونیک قضایی توسط خواهان یا شاکی یا وکیل او و ارسال ابلاغیه الکترونیکی برای طرفین دعوا، پیامکی از سوی قوه قضائیه برای آنها ارسال می‌شود. این پیامک حاوی مشخصات فردی دریافت‌کننده، موضوع جلسه، تاریخ برگزاری و یک لینک متصل به درگاه سایت عدل ایران یا همان درگاه خدمات الکترونیک قضائی است.
وی ادامه داد: دریافت‌کننده پیامک باید در مدت ۲۴ ساعت پس از دریافت آن، به لینک ارسال‌شده وارد شود و حضور خود در جلسه رسیدگی را اعلام کند. عدم ورود به لینک و عدم اعلام حضور، به منزله حضور در محل جلسه به نحو فیزیکی خواهد بود. با ورود به لینک ارسال‌شده در پیامک، شخص به درگاه سایت عدل‌ایران هدایت می‌شود و در مرحله اول، باید کدملی و رمز شخصی ثبت‌نام الکترونیک (کد ثنا) خود در دردگاه قوه قضائیه را در قسمت مربوطه وارد کند تا به سامانه جلسه الکترونیک قضائی وارد شود.
زنگنه ادامه داد: در مرحله بعد شخص با انتخاب گزینه «اعلام نحوه حضور»، سه گزینه برای انتخاب خواهد داشت. گزینه‌ها شامل حضور در محل برگزاری جلسه رسیدگی، شرکت در جلسه رسیدگی به شکل ویدیو کنفرانس/ آنلاین/ مجازی و عدم امکان شرکت در جلسه رسیدگی هستند. در صورتی که شخص (داخل کشور یا خارج از کشور)، گزینه «شرکت در جلسه رسیدگی به شکل ویدیوکنفرانس/آنلاین/مجازی» را انتخاب کند با ورود به صفحه‌ای جدید، با پرداخت هزینه برگزاری جلسه به صورت آنلاین، می‌تواند در زمان تعیین‌شده در دادگاه به صورت آنلاین حاضر شود.
وی افزود: جلسه دادگاه علنی با اعلام رضایت طرفین مبنی بر برگزاری دادگاه به صورت برخط و صلاحدید مقام قضائی به صورت برخط برگزار می‌شود. این جلسه برای افرادی که کد ورود به سامانه برخط را دارند، قابل مشاهده است. علاقه‌مندان می‌توانند از طریق اطلاعیه‌های منتشرشده در صفحات مجازی مدیریت رسانه و روابط عمومی و یا از طریق ورود به درگاه خدمات الکترونیک قضائی به آدرس https://eadl.ir و انتخاب بخش دادگاه‌های برخط استان موردنظر خود را انتخاب کنند و در سالن‌های مجازی برگزاری دادگاه‌های برخط استان موردنظر خود حضور پیدا کنند.
معاون برنامه‌ریزی و فناوری اطلاعات دادگستری خوزستان گفت: برای شرکت در دادگاه آنلاین که در اسکای‌روم برگزار می‌شود، شرکت‌کنندگان باید از مرورگر کروم استفاده کنند. در صورت شرکت در جلسه دادگاه آنلاین از طریق تلفن همراه، باید سیستم عامل تلفن همراه بالاتر از اندروید ۷ باشد و در صورت ورود به جلسه با سیستم کامپیوتر، لپ تاپ یا سایر سیستم‌های مشابه باید از مرورگر کروم نسخه بالاتر از ۶۰ استفاده کنند.
مخاطبان دادگاه‌های علنی برخط چه کسانی هستند؟
زنگنه بیان کرد: مخاطبان اصلی دادگاه‌های علنی آنلاین، بیشتر از بین اساتید حقوق، دانشجویان حقوق، کارآموزان قضاوت و کارآموزان وکالت، وکلا، اعضای دفاتر اسناد رسمی و گروه‌های حقوقی هستند. دادگاه‌ها برخط، زمینه استفاده از تجارب قضات را بیش از پیش فراهم کرده است.
وی عنوان کرد: با توجه به استقبال دانشجویان، اطلاع‌رسانی لازم در زمینه برگزاری دادگاه‌های برخط برای تمام دانشجویان کشور از طریق ابلاغیه به دانشگاه‌های استان انجام شده است و این امر مورد استفاده دانشجویان دانشگاه‌های کشور نیز قرار گرفته است.
برگزاری الکترونیک ۸۰ درصد جلسات رسیدگی به زندانیان
معاون برنامه‌ریزی و فناوری اطلاعات دادگستری خوزستان عنوان کرد: در راستای اجرای سند تحول قضائی و تاکید رئیس قوه قضائیه مبنی بر گسترش فناوری‌های نوین و تضمین دستیابی آسان مردم به خدمات قضائی، دادگاه‌های علنی برخط برگزار می‌شوند. برگزاری این دادگاه‌ها، نشان‌دهنده رشد فناوری اطلاعات در قوه قضائیه است.
وی افزود: با توجه به اینکه سند تحول قوه قضائیه، به موضوع بهره‌گیری هر چه بیشتر از فناوری‌های روز دنیا در ارائه خدمات قضائی تاکید فراوانی شده، استفاده از ظرفیت‌های جدید در مسیر تسریع و تسهیل دادرسی الکترونیک به صورت برخط، مورد توجه فراوان مسئولان قضائی در محاکم قرار گرفته است. دادگاه‌های برخط، ابلاغ الکترونیک قضائی و اعزام بدرقه الکترونیک زندانیان از جمله مواردی است که در سال‌های اخیر برای تبدیل شیوه‌ها یا سنتی به جدید انجام شده است.
زنگنه ادامه داد: بیش از ۵۰ درصد سند تحول قضائی پایه فناورانه دارد و موضوعی که در سند تحول قضائی نیز بر آن تأکید شده، بهره‌گیری از فناوری‌های نوین است. در همین راستا، سال گذشته جلسه دادرسی به صورت الکترونیک برگزار شده و در حال حاضر ۸۰ درصد جلسات رسیدگی به زندانیان به صورت الکترونیک انجام می‌شود.
مزایای برگزاری دادگاه الکترونیک و آنلاین
معاون برنامه‌ریزی و فناوری اطلاعات دادگستری خوزستان گفت: برگزاری دادگاه علنی برخط مصداق ایجاد نظارت همگانی بر دادرسی عادلانه در نظام جمهوری اسلامی ایران و نمادی از شفافیت در عرصه قضائی کشور و گامی نو در دادرسی‌های قضائی است. برگزاری دادگاه‌های الکترونیک و برخط، مزایایی دارد از جمله اینکه برگزاری دادگاه علنی برخط، تحقق امور مورد تأکید قانون اساسی در رابطه با شفافیت در دادرسی و نظارت مردمی بر روند رسیدگی دادگاه‌ها است. همچنین برگزاری دادگاه‌های الکترونیک تاثیر بسزایی در کاهش تردد اصحاب دعوا و کاهش هزینه‌های آنها دارد.
وی با اشاره به تاثیر برگزاری داده‌های الکترونیک بر کاهش اطاله دادرسی گفت: همچنین با امکان برگزاری دادگاه‌ها به صورت برخط، شهروندان ایرانی در کشورهای دیگر دنیا نیز می‌توانند به صورت غیرحضوری و بدون صرف هزینه زیاد در دادگاه خود شرکت کنند. برگزاری دادگاه‌های برخط یکی از راهکارهای مهم افزایش سرعت و سهولت انجام خدمات قضائی است که در راستای حداقل حضور فیزیکی شهروندان انجام می‌شود.
زنگنه بیان کرد: برگزاری دادگاه‌های آنلاین داخل کشورر مشکلات ناشی از مسافت‌های طولانی و خطرات جاده‌ای را کاهش می‌دهد و موجب صرفه‌جویی در وقت شهروندان می‌شود. برگزاری دادگاه‌های علنی در برابر چشم مردم، موجب اعتماد بیشتر مردم به دستگاه قضائی خواهد شد.
معاون برنامه‌ریزی و فناوری اطلاعات دادگستری خوزستان با بیان اینکه دادگاه‌های علنی برخط دانش افزوده‌ای برای جامعه حقوقی کشور دارد، گفت: برگزاری این دادگاه‌ها موجب آشنایی کارآموزان وکالت و دانشجویان به صورت عملی با روند رسیدگی دادگاه به پرونده‌ها می‌شود و به نوعی کارآموزی همراه با کسب تجربه است. امکان حضور فراگیر مردم از سراسر کشور در این دادگاه‌ها به رسیدگی مطلوب دعاوی کمک می‌کند.
وی ادامه داد: سیستم پایش تصویری یعنی ضبط و ثبت صوتی و تصویری کلیه فرآیندهای جلسه دادگاه، موجب ارتقای کیفیت دادرسی و شفافیت هر چه بیشتر عملکرد دستگاه قضائی می‌شود. با وجود سیستم پایش تصویری حتی اگر قاضی هم بخواهد از حدود اختیارات قانونی خود خارج شود، مستندات تصویری اجازه چنین کاری به او نمی‌دهد و این امر به سلامت نظام قضائی کمک خواهد کرد.
معاون برنامه‌ریزی و فناوری اطلاعات دادگستری خوزستان گفت: سیستم پایش تصویری و مستندسازی رسیدگی منجر می‌شود وکیل و قاضی با مطالعه و تحقیق بیشتر در جلسه حضور پیدا کنند و قضاوت به بهترین شکل انجام شود و همه زوایای امر در صدور رای در نظر گرفته شود. همچنین در مواردی که نقصی در ارائه خدمات قضائی وجود دارد پایش تصویری می‌تواند به اصلاح امور و فرآیندها کمک کند.
زنگنه ادامه داد: در جریان رسیدگی برخط، تمامی موارد مانند احراز هویت خواهان، تشریفات قانونی سوگند، صحت اظهارات خواهان در ادای سوگند و ثبت امضای الکترونیک به شکل برخط انجام می‌شود. تسریع در خدمت‌رسانی قضایی، تسهیل فرایندها، جلوگیری از انحرافات اداری، کاهش جمعیت دادگاه و از بین بردن محدودیت‌های جغرافیایی از دیگر مزایای این سیستم است.
وی عنوان کرد: حضور مردم در این دادگاه‌ها موجب افزایش آگاهی حقوقی، اعتماد عمومی به دستگاه قضائی و حاکمیت می‌شود و رضایت مردم را به دنبال دارد. برگزاری دادگاه‌های علنی برخط با توجه به طرح نکات پیشگیرانه و بیان نکات آموزشی توسط قاضی شعبه در پیشگیری از وقوع جرم مؤثر خواهد بود. از مزیت‌های مهم این دادگاه‌ها انتقال تجربیات و دانش حقوقی به وکلا و حقوقدانان جوان در راستای افزایش زمینه تعامل بیشتر جامعه دانشگاه‌های و حقوقی کشور با دستگاه قضائی است.
معاون برنامه‌ریزی و فناوری اطلاعات دادگستری خوزستان گفت: در ابتدا استفاده از این سامانه‌ها برای شهروندان، وکلا، قضات و ... کاری سخت به نظر می‌رسید اما با گذشت زمان و تأثیر مثبت و مزایای این سیستم‌ها، استفاده از آنها جایگزین بسیاری از مراجعات و پیگیری‌های حضوری شد. طبق گفته مسئولان قضائی، دادرسی‌های علنی برخط در آینده افزایش چشمگیری خواهد داشت. استمرار و فراگیری برگزاری دادرسی الکترونیک و دادگاه‌های علنی برخط می‌تواند موجب افزایش کیفیت رسیدگی‌ها و در نتیجه اتقان آرای قضائی شود.
دادرسی الکترونیک چیست؟
وی بیان کرد: دادرسی الکترونیک نوعی از دادرسی است که به وسیله ابزارهای الکترونیکی و نوین و به صورت مجازی و از طریق رایانه اجرا می‌شود و از سال ۱۳۹۹ در قوه قضائیه راه‌اندازی شده است و در حال حاضر در کلیه استان‌ها از جمله استان خوزستان فعال است که این روزها بر اساس منویات مقام معظم رهبری در راستای هوشمندسازی قوه قضائیه، تمایل قضات برای استفاده از دادرسی الکترونیک افزایش یافته است.
وی افزود: در سال گذشته حدود ۸۰ درصد دادرسی به صورت الکترونیک برای زندانیان انجام شد که در مقایسه با سال قبل آن رشد بسیار خوبی داشته است و این مهم نشان از عزم راسخ دادگستری استان خوزستان در کاهش هزینه‌های دادرسی و افزایش رضایتمندی مردم دارد.
معاون برنامه‌ریزی و فناوری اطلاعات دادگستری خوزستان گفت: در راستای سیاست‌های قوه قضائیه، توسعه دادرسی الکترونیک و استفاده از فناوری‌های نوین و تسریع در رسیدگی به پرونده‌ها، جلسات دادرسی به صورت الکترونیک و مجازی برگزار می‌شود.
زنگنه ادامه داد: در واقع در این نوع دادرسی، ارتباط زندانی با قاضی پرونده به صورت مجازی برقرار می‌شود و امکان حضور غیرفیزیکی در دادگاه برای زندانی از طریق ویدئوکنفرانس مهیا شده است و اعزام زندانی به مراجع قضایی انجام نمی‌شود مگر در مواردی که انتقال به بیرون ضرورت داشته باشد و سازمان زندان‌های استان خوزستان نیز همکاری بسیار مؤثر و بالایی در برگزاری جلسات داشته‌اند.
معاون برنامه‌ریزی و فناوری اطلاعات دادگستری خوزستان گفت: این نوع دادرسی موجب کاهش اطاله دادرسی، صرفه‌جویی در وقت و هزینه‌ها، افزایش شاخص‌های امنیتی و پیشگیری از خطرهای احتمالی حین اعزام زندانیان به مراجع قضائی است.
وی بیان کرد: در راستای اجرای سند تحول قضائی و منویات مقام معظم رهبری در راستای هوشمندسازی قوه قضائیه و تأکیدات رئیس محترم قوه قضائیه مبنی بر گسترش فناوری‌های نوین و تضمین دستیابی آسان مردم به خدمات قضائی، دادگاه‌های علنی برخط برگزار می‌شوند.
زنگنه عنوان کرد: برگزاری این دادگاه‌ها، نشان‌دهنده رشد فناوری اطلاعات در قوه قضائیه است. در واقع برگزاری دادگاه‌های علنی برخط یکی از گام‌های مهم در راستای اجرای سند تحول قضائی است که به منظور افزایش و آگاهی عمومی و ترویج فرهنگ حقوقی، شفاف‌سازی و آگاهی‌بخشی به مردم برگزار می‌شود.
وی با اشاره به دیگر مزایای برگزاری دادگاه الکترونیک و آنلاین بیان کرد: برگزاری دادگاه علنی برخط مصداق ایجاد نظارت همگانی بر دادرسی عادلانه در نظام جمهوری اسلامی ایران و نمادی از شفافیت در عرصه قضائی کشور و گامی نو در دادرسی‌های قضایی است.
معاون برنامه‌ریزی و فناوری اطلاعات دادگستری خوزستان گفت: تسریع در خدمت‌رسانی قضائی و کاهش اطاله دادرسی، صرفه‌جویی در وقت و هزینه شهروندان، کاهش تردد اصحاب دعوا و کاهش هزینه‌های آنها و شفافیت دادرسی و نظارت مردمی بر روند رسیدگی از مزایای برگزاری دادگاه برخط هستند. همچنین شهروندان در هر کجای دنیا می‌توانند بدون حضور در کشور، در جلسه دادگاه حضور آنلاین داشته باشند، موجب اعتماد بیشتر مردم به دستگاه قضائی خواهد شد و دانش افزوده‌ای برای جامعه حقوقی کشور دارد.
وی بیان کرد: در سال ۱۴۰۲، ۱۳ جلسه علنی و امساله سه جلسه علنی برخط داشتیم که با پیگیری‌ها و برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده در استان خوزستان، ان‌شاءالله در سال جاری شاهد افزایش چشمگیر برگزاری جلسات دادگاه علنی برخط خواهیم بود.
زنگنه عنوان کرد: از کلیه کسانی که تمایل به شرکت در جلسات به صورت آنلاین دارند، برای افزایش دانش حقوقی و هم آشنایی با عملکرد قوه قضائیه، می‌توانند از طریق اطلاعیه‌های منتشرشده در صفحات مجازی مدیریت رسانه و روابط عمومی و یا از طریق ورود به دردگاه خدمات الکترونیک قضائی به آدرس https://eadl.ir و انتخاب بخش دادگاه‌های برخط استان موردنظر خود را انتخاب کنند و در سالن‌های مجازی برگزاری دادگاه‌های برخط استان موردنظر خود حضور پیدا کنند.
انتهای پیام