آنچه در مسیر جوان‌سازی جمعیت مهم است، کارِ گروهی است که نقش مهم هر دستگاه در اجرای سیاست‌های جمعیتی را نشان می‌دهد، از آنجا که وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز وظایفی را در این زمینه برعهده دارد، مسؤولان بهداشتی و درمانی این استان توضیح‌هایی را ارائه دادند.
ارائه خدمات درمانی به مادران باردار از مرکز استان تا نقطه صفر مرزی
دکتر جواد شاهین‌فر، رئیس دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، با بیان اینکه ۲۵ درصد سلامت مردم مستقیم به دانشگاه‌های علوم پزشکی و ۷۵ درصد به سایر دستگاه‌ها مربوط است، گفت: در بخش تکالیف دانشگاه‌های علوم پزشکی، اکنون ۲۶ قرارگاه جوانی جمعیت، تشکیل و ۱۶۵ مصوبه تصویب شده که ۸۱ درصد مصوبات اجرایی شده است.
رشد مثبت جمعیت برای اولین‌بار در ۹ سال اخیر
وی با بیان اینکه رشد جمعیت برای اولین بار در ۹ سال اخیر در استان مثبت بوده است، اظهار کرد: با توجه به آمار مادران باردار پیش‌بینی می‌کنیم افزایش و رشد جمعیت را در آینده نیز تجربه خواهیم کرد.
وی با اشاره به خدمات ارائه‌شده در زمینه جوانی جمعیت، بیان کرد: ۵۰۰ مرکز بهداشتی در استان از مرکز استان تا نقطه صفر مرزی خدمات بهداشتی را به مادران باردار و فرزندان ارائه می‌کنند و این خدمات در سه بخش قبل، حین و پس از بارداری انجام می‌شود.
به گفته شاهین‌فر، مرکز تخصصی پریناتولوژی بیمارستان بنت‌الهدی بجنورد با حضور دو متخصص زنان خدمات درمانی مورد نیاز را به مادران باردار ارائه می‌کند.
وی از خدمات درمان ناباروری سطح دو و سه در بجنورد نیز سخن گفت و افزود: مرکز سطح ۲ ناباروری در شیروان نیز راه‌اندازی خواهد شد.
وی با بیان اینکه خدمات درمان ناباروری سطح ۳ در بیمارستان بنت‌الهدی با پوشش ۹۰ درصدی بیمه‌ای ارائه می‌شود، ادامه داد: از زمان راه‌اندازی این مرکز تا کنون ۷۰ مورد IVF انجام شده که ۱۶ مورد آن منتج به بارداری شده و شش مورد از این تعداد تولد فرزند داشته‌اند و بقیه منتظر تولد فرزند هستند که دو مورد از آن‌ها دوقلویی است.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی گفت: این مرکز مجهز به دستگاه‌های پیشرفته درمان ناباروری است و به تازگی دستگاه سونوگرافی پیشرفته‌ای نیز برای تشخیص با دقت و کیفیت بالا خریده شده که می‌تواند در حوزه تخصصی زنان بسیار موثر باشد.
شاهین‌فر بیان کرد: اکنون یک پزشک فوق تخصص خدمات درمانی ناباروری را به بیماران ارائه می‌دهد و یک پزشک متخصص نیز در حال گذراندن دوره فوق تخصصی درمان ناباروری است که تا ۱۵ ماه آینده برای ارائه خدمت به استان بازمی‌گردد.
۳ سرمایه‌گذاری مهم دانشگاه در راستای سیاست‌های جمعیت
وی مرکز نفس را از اقدامات نوآورانه حوزه سلامت درباره جوانی جمعیت بیان کرد و گفت: این مرکز بهمن سال ۱۴۰۱ راه‌اندازی شده و از زمان راه‌اندازی تا کنون ۱۲۰ جنین را با انصراف مادران از سقط جنین عمدی نجات داده است. مرکز نفس با وجود متخصص زنان، ماما، کارشناسان هر روز فعال است و به مادرانی که حتی افکار سقط جنین دارند، حمایت‌های تخصصی و عمومی می‌دهد.
وی کلنگ‌زنی بیمارستان تخصصی مادر و کودک، راه‌اندازی درمان سطح ۳ ناباروری و مرکز نفس را از جمله سرمایه‌گذاری‌های مهم دانشگاه در راستای سیاست‌های جمعیت ارزیاب کرد.
عوامل فرهنگی مهمترین چالش بر سر راه رشد جمعیت
دکتر محمدرضا اکبری، معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، با اشاره به وضعیت فرزندآوری گفت: از زمان اجرای قانون جوانی جمعیت تا کنون، دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی از جمله استان‌های پیشرو در اجرای قانون بوده است.
وی با بیان اینکه سال گذشته ما رشد ۲.۱ درصدی جمعیت را تجربه کردیم، افزود: این امر بیانگر این است که تمام افراد که در این حوزه کار کرده‌اند، اعم مسؤولان، کارشناسان و داوطلبان تلاشی شبانه‌روزی داشته‌اند.
اکبری ادامه داد: زمان کوتاهی برای بهره‌گیری از پنجره جمعیتی داریم که باید با هم‌افزایی همه از آن استفاده کنیم و به سطح جانشینی برسیم.
وی به مشکلات پیش رو برای رشد جمعیت نیز اشاره و بیان کرد: علل زیادی برای این مشکل وجود دارد، اما مسائل فرهنگی در این موضوع بسیار تاثیرگذار است.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی گفت: در راستای اجرای فرمایشات مقام معظم رهبری درباره اهمیت جوانی جمعیت و تاکیدهای ایشان به ضرورت تلاش همه اعم از مردم و مسؤولان برای افزایش نسل، تفاهم‌نامه همکاری بین دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی و ستاد تخصصی بسیج اقشار سپاه حضرت جواد الائمه استان با محوریت اجرای طرح شهید سلیمانی ۲ بسته شده است.
وی بیان کرد: دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی مصمم است تا با اجرای طرح شهید سلیمانی ۲، استفاده از راهبرد جلب مشارکت جامعه بخصوص در مناطق ویژه از لحاظ جمعیتی، مداخلات لازم و به‌موقع انجام دهد و قدم‌هایی را برای ارتقای شاخص‌های جمعیتی در آینده بردارد.
اکبری اضافه کرد: در این طرح، گروه‌های هدف شامل زوجین نابارور، زوجین بدون فرزند، زنان متقاضی سقط عمدی جنین و دختران و پسران در سن ازدواج، شناسایی و در راستای رشد شاخص‌های جمعیتی و متناسب با نیاز آن‌ها، مداخلات و اقداماتی انجام می‌شود.
رشد ۲.۴ درصدی موالید در استان
دکتر زهره عباسی، رئیس انجمن مامایی خراسان شمالی در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا بیان کرد: بحث جمعیت یک بحث تیمی است و در این تیم همه افراد باید ورود پیدا کنند و مطابق مسؤولیت اجتماعی اقدام کنند.
وی با بیان اینکه مسأله جوانی جمعیت بسیار مهم است، افزود: سیاست‌های جمعیتی ۷۲ ماده و ۸۱ تبصره و ۲۳۶ تکلیف قانونی دارد همه نهادها دارای فعالیتی هستند، اما در برنامه جوانی جمعیت از ۴۳ ماده به وزارت بهداشت بازمی‌گردد.
عباسی با بیان اینکه وظیفه حوزه سلامت در سیاست‌های جمعیتی بسیار سنگین است، اظهار کرد: تقریباً با توجه پنجره جمعیتی می‌توان گفت که اقدامات به درستی در حال انجام است.
وی ادامه داد: تعداد موالید زنده در سال ۱۴۰۱، ۱۱ هزار و ۴۴۷ نفر بود که این عدد در سال ۱۴۰۲، به ۱۱ هزار و ۷۲۸ رسید که تقریباً ۲.۴ درصد در خراسان شمالی افزایش داشتیم و این نوید اتفاق‌های خوب است.
وی افزود: نرخ باروری کل در سال ۱۴۰۱ به میزان ۲ بود که سال گذشته به ۲.۱ رسید، این‌ها اتفاقات خوبی است، اما کنار این برای اینکه نرخ باروری ما افزایشی باشد باید فرهنگ‌سازی خوبی انجام شود و برای این امر زمان لازم داریم، اما ما زمان داریم و نیاز به همکاری همه هست.
افزایش طلاق و کاهش ازدواج
عباسی با بیان اینکه دو مولفه در خراسان شمالی وضعیت مطلوبی ندارد، اظهار کرد: آمار ازدواج و طلاق استان در سال ۱۴۰۱ تعداد ۶۷۷۱ مورد ازدواج داشتیم که در سال گذشته کاهشی بود و طلاق افزایش یافت.
مانایی نرخ رشد باروری منوط به اجرای تمام قوانین جوانی جمعیت
وی یادآوری کرد: مانا و پایدار کردن نرخ رشد باروری در استان نیازمند این است که به تمام قوانین جوانی جمعیت توجه شود که این امر شامل فرزندآوری و فرزندپروری می‌شود.
عباسی افزود: شیوه ازدواج، شکل‌گیری ازدواج و پایداری ازدواج و تحکیم بنیاد خانواده از ضرورت‌های جوانی جمعیت است که به نظر می‌رسد نیاز است بیشتر به آن‌ها توجه کنیم.
ثبت ۱۱۰ مورد انصراف از سقط جنین در خراسان شمالی
زهرا مقدسی، مسؤول مرکز نفس (نجات فرزند سالم) در دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، از ثبت ۱۱۰ مورد انصراف از سقط جنین در استان از ابتدای اجرای طرح نفس تا ابتدای اردیبهشت ماه امسال خبر داد.
وی اظهار کرد: مرکز نفس خراسان شمالی تا ابتدای اردیبهشت ماه امسال توانسته است ۱۱۰ مورد انصراف از سقط جنین را ثبت کند که از این تعداد ۶۰ نوزاد متولد شدند و بقیه در ماه‌های آینده به دنیا می‌آیند.
مقدسی با بیان مرکز مردمی نفس بهمن ماه ۱۴۰۱ افتتاح شد و در این مرکز به مادرانی که به هر دلیلی به سقط فرزند سالم خود فکر می‌کنند، مشاوره داده و علت این کار ریشه‌یابی می‌شود، بیان کرد: مهمترین و نخستین برنامه مرکز نفس، فرهنگ‌سازی و آموزش مسائل فقهی، قانونی، روحی و روانی و جسمی با استفاده از همه ظرفیت‌های جامعه است. پس از آن، افراد متقاضی سقط عمدی شناسایی و از حمایت‌های تخصصی و عمومی برای انصراف از سقط بهره‌مند می‌شوند.
وی ادامه داد: مرکز نفس در دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی و دانشکده اسفراین راه‌اندازی شده و با هم‌افزایی همه نهادها و اداره‌ها، ذیل قرارگاه جوانی جمعیت به‌صورت جهادی برنامه‌های تخصصی و عمومی را برای تغییر نگرش‌ها درباره فرزندآوری، مشاوره خانواده و حمایت از افراد متقاضی سقط عمدی ارائه می‌کند.
مقدسی تاکید کرد: در صورتی که با خانواده‌ای که قصد سقط جنین سالم خود را دارد مواجهه شدید، قبل از هر اقدامی مرکز نفس را با شماره تماس ۰۹۱۵۶۱۶۰۵۷۷ و ۰۹۹۳۰۸۷۳۸۷۸ و ۵۴-۰۵۸۳۲۲۳۶۵۵۱ به آن‌ها معرفی کنید. به‌جز تلاش برای انصراف از سقط جنین تلاش شده است با کمک دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی، بسیج جامعه پزشکی استان، درمانگاه حضرت جوادالائمه (ع) و خیرین، حمایت‌های لازم به این خانواده‌ها تعلق گیرد.
انتهای پیام