برخلاف اعتقاد عامه مردم، مصرف قلیان ۱۰ برابر بیشتر از سیگار اعتیادآور است. خاصیت اعتیادآوری نیکوتین قلیان ۱۰ برابر هرویین است، به همین دلیل مصرف قلیان به هیچ وجه تفریح نیست و سلامت افراد را تهدید می‌کند. اگرچه تصور عامه مردم بر این است که چون دود قلیان از داخل آب عبور می‌کند، ضرر کمتری دارد اما مطالعات نشان می‌دهد کسانی که قلیان مصرف می‌کنند در مقایسه با سیگاری‌ها نیکوتین بیشتری به بدن خود راه می‌دهند، چراکه حجم بیشتری از دود وارد بدن آنها می‌شود.
هرچند این روزها مصرف قلیان در جامعه پرطرفدار شده اما تصور غلط این است که دود حاصل از قلیان چون از آب رد می‌شود مواد سمی آن از بین می‌رود، در صورتی که چون ترکیبات مخصوص تنباکو که فروخته می‌شوند اغلب با میوه، عسل، شهد و بعضی گیاهان با غلظت زیادی طعم‌دار شده‌اند که جذابیت کاذب در مصرف کننده ایجاد می‌کند. حال آنکه هر وعده قلیان برابر مصرف یک پاکت سیگار بوده و در هر بار مصرف، دود بسیار زیادتری را در مقایسه با کشیدن یک نخ سیگار ایجاد می‌کند، به صورتی که مصرف یک نخ سیگار بین ۵۰۰ سی‌سی تا یک لیتر دود تولید می‌کند، اما استفاده یک‌بار از قلیان ۱۰ تا ۲۰ لیتر دود تولید خواهد کرد و دود استنشاق شده از قلیان، نه تنها همه مواد سرطان‌زای دود سیگار را دارا است، بلکه مونوکسیدکربن بیشتری هم دارد و در فرهنگ جامعه ما به این حقیقت علمی توجهی نمی‌شود.
یک درمانگر اعتیاد در همین خصوص در گفت و گو با ایسنا با اشاره به جنبه‌های نگران‌کننده مصرف قلیان، گفت: اینکه برخی فکر می‌کنند کشیدن قلیان به اندازه کشیدن سیگار اعتیادآور نیست باور غلطی است.
دکتر حسن ناصری افزود: متأسفانه استفاده از قلیان بیشتر در مناطق شهری به شکل همه‌گیر مورد استفاده قرار می‌گیرد، مهمتر اینکه برخی کافه‌ها و رستوران‌ها آن را برای مشتریان خود سرو می‌کنند.
وی با بیان اینکه دود قلیان به اندازه دود سیگار می‌تواند اثر مخرب بر روی ریه و قلب داشته باشد، خاطرنشان کرد: اینکه برخی فکر می‌کنند چون تنباکوی قلیان از آب عبور می‌کنند دیگر سرطان‌زا نیست تفکر اشتباهی است.
این درمانگر اعتیاد که دود قلیان را به همان میزان دود سیگار برای بدن مضر دانست، تصریح کرد: بر اساس پژوهش‌های انجام شده در یک جلسه ۶۰ دقیقه‌ای قلیان، فرد در معرض حجم دودی ۱۰۰ تا ۲۰۰ مرتبه بیشتر از یک سیگار قرار می‌گیرد.
وی استعمال دخانیات را نوعی اعتیاد دانست و گفت: اگر جلوی مصرف قلیان و سیگار جوانان گرفته نشود، فردا شاهد گرفتار شدنشان در دام اعتیاد خواهیم بود.
سیگار و قلیان دروازه ورود به اعتیاد
یکی از کارشناسان پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی هم از سیگار و قلیان به عنوان دروازه ورود به اعتیاد نام برد و خطرات استعمال قلیان را برای انسان برخلاف تصورات مردم بسیار خطرناک‌تر از سیگار دانست.
مهدی بشیری با اشاره به اینکه برابر تحقیقات علمی هر وعده استعمال قلیان معادل دود کردن ۷۰ نخ سیگار و عامل ابتلا به انواع سرطان‌ها است، بر ضرورت آگاه‌سازی عمومی نسبت به این خطر در سطح جامعه تأکید کرد و افزود: امروزه قلیان به یکی از وسایل اصلی در تفریح بسیاری از جوانان و حتی خانواده‌ها تبدیل شده است و این جای نگرانی دارد.
وی با بیان اینکه برخلاف گذشته قبح قلیان در بین خانواده‌ها ریخته شده و شاهد گسترش آن در بین خانم‌ها و آقایان و حتی کودکان در سطح اجتماع هستیم، تصریح کرد: اگرچه در گذشته فقط سالمندان مصرف قلیان داشتند اما امروز سن مصرف قلیان به سنین نوجوانی رسیده است.
کارشناس پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی از به صدا در آمدن زنگ خطر گسترش مصرف قلیان در بین دختران خبر داد و افزود: گرچه سال‌های گذشته مصرف قلیان بین افراد کهنسال رایج بود و کمتر جوانی به خود اجازه مصرف قلیان و سیگار می‌داد، ولی اکنون شاهدیم قبح این‌ها شکسته شده است.
وی با بیان اینکه خانواده‌ها باید جلوی این وضعیت را بگیرند، اظهار کرد: چون بسیاری از خانواده‌ها نسبت به مضرات قلیان آگاهی ندارند، به همین دلیل نسبت به مصرف آن توسط فرزندانشان بی‌توجه هستند.
وجود ۴۰۰۰ ماده سمی خطرناک در دود سیگار
یک متخصص بیماری‌های داخلی هم از وجود ۴۰۰۰ ماده سمی خطرناک در دود سیگار خبر داد و گفت: اگرچه مصرف قلیان در پارک‌ها و فضای عمومی ممنوع شده اما همچنان شاهد مصرف آن هستیم.
دکتر رضا زارع افزود: بر اساس پژوهش‌های انجام شده از ۴۰۰۰ ماده سمی خطرناک در دود سیگار ۸۰ نوع سرطان‌زایی از مصرف قلیان ثابت شده است.
وی از بیماری‌هایی مانند سرطان دهان و حنجره، ریه، فشارخون، قلبی و عروقی، سرطان معده، زخم معده، سرطان مثانه، ناباروری، سقط‌جنین، پوکی استخوان و... به عنوان بیماری‌های وابسته به دود و مواد دخانی نام برد.
این متخصص بیماری‌های داخلی با اشاره به اینکه تنباکوهای میوه‌ای خطرناک و سرطان‌زا هستند، افزود: دست به دست شدن قلیان بین جوانان در دورهمی‌هایی که دارند موجب انتقال انواع بیماری‌های قارچی و عفونی می‌شود.
وی همچنین گفت: احتمال بروز بیماری‌های مانند آسم و آلرژی، عفونت گوش میانی، فشارخون زودرس در کودکانی که پدر یا مادر آنها سیگاری هستند؛ بیشتر است.
زارع در ادامه یادآور شد: خانواده‌هایی که دود دست دوم مصرف می‌کنند شدیدتر از افراد سیگاری دچار بیماری می‌شوند، اخیراً حتی کارشناسان بر روی دود دست سوم، شامل دودهایی که در هوا معلق هستند و در محیط ته‌نشین شده و رسوب می‌کنند و روی بالش و ملافه و فرش می‌نشینند و وارد ریه‌های افرادی که در آن محیط زندگی می‌کنند، بحث‌هایی مطرح می‌کنند.
در ادامه مسئول یکی از اماکنی که در کنار فروش مواد خوراکی اقدام به عرضه قلیان کرده است، گفت: اغلب کسانی که به این مکان مراجعه می‌کنند در کنار چای یا تنقلاتی که می‌خرند، حتماً قلیان هم سفارش می‌دهند و اگر عرضه نکنیم از خرید دیگر اجناس منصرف می‌شوند.
محمد اظهار کرد: اگرچه برخی مصرف سیگار را بد می‌دانند اما بیشتر مشتریان ما که جوانان هستند با دوستان خود برای مصرف قلیان مراجعه می‌کنند.
افزایش قارچ‌گونه مراکز عرضه قلیان و مشاهده روزافزون قُل‌قُل هزاران قلیان در دست جوانان تهدیدی جدی برای سلامت شهروندان به شمار می‌رود، لذا مسئولان ذیربط باید چاره‌اندیشی کنند و لااقل از عرضه و مصرف آن در اماکن عمومی جلوگیری کنند تا کمتر در مقابل دید عموم باشد.
قطعاً با رسیدن فصل تابستان و آغاز ایام فراغت نوجوانان، کمتر جمعی از نوجوانان و جوانانی را خواهیم دید که مشغول مصرف قلیان میوه‌ای نباشند، قلیانی که تا چند وقت پیش ابزار دست کهنسالان بود که در موقع کسالت پکی به آن می‌زدند، این روزها به دست دختران و پسران جوان افتاده و دیگر بسیاری از آنان برای چند لحظه خوش بودن به آن پک می‌زنند.
گرچه قانون خوبی برای کنترل استعمال دخانیات داریم اما اجرای این قانون همت بالایی می‌خواهد. جمع‌آوری قلیان و جلوگیری از مصرف آن در اماکن عمومی نیازی به اعتبار ندارد؛ مسئولان ذیربط باید از همین امروز نسبت به ممنوعیت عرضه و مصرف آن به طور جدی نه مقطعی اقدام کنند.
انتهای پیام