حجت‌الاسلام ‌و المسلمین جواد جعفری کارشناس مسائل دینی، در گفت‌وگو با ایسنا، در رابطه با علت انتخاب امام رضا(ع) به ولایتعهدی مأمون، عنوان کرد: علت اینکه مأمون امام رضا(ع) را به ولایتعهدی دعوت کرد این بود که هارون الرشید یک سیاست خشونت آمیزی را علیه شیعیان و اهل‌بیت در پی گرفته بود و سال‌ها امام موسی کاظم(ع) را زندانی کرد و بسیاری از شیعیان را کشت؛ مأمون متوجه شده بود این سیاست جوابگو نیست و شیعیان جریح تر می‌شوند، زیرا در زمان امام موسی کاظم(ع) قیام‌ها قوی شده بود و همین مسئله که بنی عباس می‌ترسیدند که امام موسی کاظم(ع) و شیعیان قیام کنند باعث شده بود که حضرت مدام در زندان به سر ببرند.

وی ادامه داد: مأمون از سیاست پدرش عبرت گرفت و با ظاهر سازی و جنگ نرم با شیعیان و اهل بیت(ع) برخورد کرد و لذا با تغییر سیاست، طرح دوستی را با شیعیان مطرح کرد و برای نشان دادن حسن نیت با بنی هاشم که آن‌ها را عموزادگان خود معرفی می‌کردند امام رضا(ع) را به ولایتعهدی دعوت کرد.

جعفری اظهار کرد: مأمون با سیاست مزورانه‌ای‌ که پیش گرفت به بهانه ولایتعهدی امام رضا(ع) را در کنار خود داشته باشد و رفتارهای امام را کنترل کند و از طرفی به سادات حسنی و بنی هاشم که قیام می‌کردند و داعیه مبارزه داشتند نشان دهد که هیچ اختلافی با شما و امام شیعیان ندارم و می‌خواهم قدرت را به امام منتقل کنم.

وی تصریح کرد: مأمون در حقیقت برای فریب دادن بنی هاشم و طرفداران ائمه این سیاست را اجرا کرد تا افراد ساده لوح و ظاهربین واقعا احساس کنند مأمون دوستدار اهل بیت و شیعیان است و حتی حاضر است قدرت را به آن‌ها واگذار کند و به این ترتیب مأمون قیام‌ها را کنترل و دشمنان و مخالفین خود را ساکت و بتواند به راحتی حکومت کند.

کارشناس مسائل دینی با اشاره به بازتاب حضور امام رضا(ع) در ایران اظهار کرد: با ولایتعهدی امام رضا(ع) و حضورشان در ایران طرفداران حکومت بنی عباس فشار زیادی را بر مأمون می‌آوردند که نباید به بنی هاشم میدان عمل داد لذا مأمون از طرف بنی عباس تحت فشار قرار گرفت؛ حتی گفته شده است جلسات علمی که مأمون برای امام رضا(ع) برگزار می‌کرد برای کم کردن فشار بنی عباس بود که عملا به آن‌ها نشان دهد امام رضا(ع) چه شخصیت مهمی است که نمی‌توانیم او را حذف کنیم.

جعفری یادآور شد: بازتاب‌های مثبت حضور امام رضا(ع) برای شیعیان این بود که توانستند رسما در محضر امام معارف شیعه را بیاموزند، اولین کسی که بحث امامت را بسیار مفصل، مستدل و علنی بیان کرد امام رضا(ع) بود؛ حضرت در مسجد مرو سخنرانی مفصلی در رابطه با امامت داشتند و آیات و استدلال‌های عقلی برای حقانیت امامت و اینکه تعیین امامت الهی است و از طریق مردم امکان تعیین امام وجود ندارد بیان کردند.

وی اظهار کرد: امام رضا(ع) این مسئله که امامت یک منصب الهی و ادامه نبوت و پیامبری است و همانطور که پیامبران را مردم انتخاب نمی‌کردند حق ندارند امامان را انتخاب کنند را به صراحت و علنی در بین مردم در مسجد بیان می‌کردند؛ لذا امامت از نگاه شیعه از مسائلی بود که به برکت حضور امام در ایران و در مسجد مرو انجام شد و در حقیقت تابوهایی که در رابطه مسئله امامت وجود داشت و کسی امکان مطرح کردن آن را نداشت شکسته شد.

این کارشناس مذهبی به گفتمان تبدیل شدن مسئله مهدویت در جامعه را در بازتاب‌های مثبت حضور امام رضا(ع) در ایران عنوان کرد و گفت: سخنان روشن و علنی امام رضا(ع) این مسئله را ترویج کرد که امامت قرائتی که حاکمان بنی امیه و بنی عباس داشتند نیست و امامت یک قرائت دیگری دارد که اهل بیت ارائه کردند؛ بنابراین آشکارا در مورد قرائت امامت در مکتب شیعه بحث شد.

جعفری با بیان اینکه یکی از تأثیرات مهم عرضه حدیث بود، تاکید کرد: با توجه به اینکه امام رضا(ع) در حصر نبودند و در مقام ولایتعهدی بودند و کسی نمی‌توانست مانع برگزاری جلسات امام شود فرصتی ایجاد شد که بسیاری از شیعیان کتاب‌های موجودی که در دست شیعیان بود را می‌آوردند و در خدمت امام رضا(ع) می‌خوانند؛ به این معنا امام همه روایات را غربال و نسبت به صحت و سقم روایات صحبت می‌کردند؛ این باعث شد در دوران حضور امام رضا(ع) بسیاری از کتب شیعه تصحیح شوند و به قدری این مسائل مهم شد که امامان بعد را به نام ابن‌الرضا می‌شناختند و این نشان می‌دهد امام چقدر توانستند مسئله امامت را با حضور خودشان در ایران به گفتمان تبدیل کنند و امامان بعد به نام ابن الرضا معروف شدند.

انتهای پیام