غار ده‌شیخ در قرن‌های متمادی ناشناخته مانده بود تا اینکه در یکی از روزهای زمستان سال ۸۹، چوپانی از اهالی ده‌شیخ در حالی که به دنبال گله‌اش بود، متوجه این غار شد و تاکنون سه مرحله اکتشاف توسط محققان و غارشناسان در آن انجام شده است.
بر اساس بررسی‌های زمین‌شناسی، شکل‌گیری این غار مربوط به دوره دوم زمین‌شناسی بوده و ده‌شیخ یک غار آهکی کاملا طبیعی است. در طی سالیان طولانی، بر اثر ریزش نزولات جوی، حفره‌هایی در غار ایجاد شده و آب درون حفره‌ها به بیرون راه یافته و به این ترتیب موجب ایجاد قندیل‌ها و دالان‌های شگفت‌انگیز شده است.
معمای حل نشده غار ده شیخ
غار ده‌شیخ یکی از شگفت‌انگیزترین غارهای شناخته‌شده در کشور است، به طوری که به آن لقب علیصدر ۲ داده‌اند. از عجایب این غار، گرم بودن آن در زمستان و سردی هوای درون آن در تابستان است. گرمای اسرارآمیز زمستان‌ها و خنکای دل‌انگیز تابستان این غار، معمایی است که هنوز پاسخی برای آن وجود ندارد.
دهانه این غار در ارتفاع ۱۶۷۰متری از سطح دریا واقع شده و بسیار تنگ و باریک است، به طوری که باید مسیر ابتدای غار را که در حدود پنج تا ۶ متر را به صورت نشسته طی کرد. دهانه غار ده‌شیخ درست روبه روی قله قاش مستان، دنا قرار گرفته است. ارتفاع این غار در برخی مناطق تا هفت متر هم می‌رسد و در دالان‌های مختلف غار، قندیل‌های آهکی گوناگون با زیبایی خاصی شکل گرفته‌اند. بر اثر ریزش نزولات جوی در طی سال‌ها حفره‌هایی ایجاد شده و آب درون حفره‌ها به بیرون خارج می‌شود که موجب شکل‌گیری این قندیل‌های زیبا شده است.
آب موجود در حفره‌ها خشک شده و با توجه به سست بودن نوع جنس سنگ کوه که به صورت آهکی بوده از طریق آبچکان‌ها املاح را به درون دالان‌ها هدایت می‌کند و طی قرن‌ها قندیل‌های بسیار بزرگ و دالان‌های بی‌نظیری را به وجود آورده است. ریزش قطرات آب از قندیل‌ها، زیبایی و جلای خاصی به بدنه غار داده است، کارشناسان ریزش آب را نشان از آن می‌دانند که این قندیل‌ها در حال رشد بوده و این غار یک فضای زنده است که در طی قرن‌های متمادی رشد کرده و همچنان به این روند ادامه می‌دهد. ستون‌های این غار از یک تا ۱۵ متر ارتفاع دارند.
غار ده‌شیخ یکی از حدود ۶۰۰غاری شناسایی شده در کشور ایران است که طی سالهای اخیر از سوی افراد محلی کشف شده و از جاهای دیدنی پاتاوه محسوب می‌شود. به لحاظ وسعت و عمق تاکنون رتبه دوم را به خود اختصاص داده است. و بر اساس مطالعات عمق غار بیش از ۶ کیلومتر تخمین زده می‌شود و به دلیل همین وسعت، هنوز بخش‌ها و دالان‌هایی از آن شناسایی یا باز نشده است.
این غار از جمله غارهایی است که طی بررسی باستان‌شناسی مشخص شد بقایای انسانی، حیوانی و سفال در این غار نشان از رواج زندگی انسان‌هایی از دوران ظهور اسلام را داشته است. سفال‌ها و استخوان‌های کشف شده در این غار بیش از ۱۰۰ میلیون سال قدمت دارند که نشان می‌دهد در مقطعی از تاریخ، برخی از انسان‌ها این غار عظیم را برای زندگی انتخاب کرده بودند. هر چند قدمت این سفال‌ها هنوز به درستی مشخص نشده است، اما برخی کارشناسان قدمت آن‌ها را به قبل از ظهور اسلام نسبت می‌دهند. طبق بررسی‌های باستان‌شناسی نوع سفال‌ها، مربوط به دوره هخامنشی و ساسانی است. ضمن اینکه تنوع سفال‌ها در غار ده‌شیخ نشانگر قدمت تاریخی این غار است. نبود هیچ‌گونه نقاشی بر روی دیواره‌های غار نشان می‌دهد که این مکان در طی قرن‌ها دست‌نخورده و ناشناخته باقی مانده است. در کف غار آثاری از زیست انسان مشاهده شده که نشانگر استفاده انسان در قبل از اسلام از این غار بوده است.
وجه تسمیه
غارنوردان این غار را به دلیل قرار گرفتن در همسایگی و بالادست روستای ده‌شیخ، به نام روستا نامگذاری کرده‌اند. این غار در فاصله دو کیلومتری این روستا قرار دارد که با جاده خاکی به این روستا متصل می‌شود.
ظرفیت‌های گردشگری
«فرشید کرمی»، معاون گردشگری استان کهگیلویه و بویراحمد درباره این غار گفت: غار شگفت‌انگیز و تاریخی ده‌شیخ به عنوان سومین اثر طبیعی استان کهگیلویه و بویراحمد ثبت ملی شده است.
وی افزود: همچنین جذابیت‌های این غار در حد آثار طبیعی جهانی است و می‌تواند ظرفیت مهمی برای رونق گردشگری استان کهگیلویه و بویراحمد و حتی جنوب کشور باشد.
کرمی اظهارکرد: این غار دارای امکاناتی همچون سوئیت های اقامتی، آلاچیق، سکو، رستوران سرویس بهداشتی و... است و مورد توجه و علاقه طبیعت‌گردان نیز قرار گرفته، اما همچنان سرشار از رمز و رازهایی است که باید باستان‌شناسان و زمین‌شناسان همچنان روی آن کار کنند.
به گفته معاون گردشگری استان کهگیلویه و بویراحمد، این غار هفت تالار اصلی و ۶ ورودی و خروجی دارد که با پناهگاه‌های صخره‌ای استتار شده و با نظر سرمایه‌گذار، در حال حاضر از ورودی شرقی غار استفاده می‌شود.
مسیر دسترسی
شهر تاریخی پاتاوه مرکز بخش ۳۰ هزار نفری پاتاوه از توابع شهرستان دنا از جاذبه‌های بدیعی برخوردار است. برای دسترسی به این جاذبه شگفت‌انگیز باید ابتدا به شهر یاسوج مرکز استان کهگیلویه و بویراحمد سفر کنید، بعد از سفر به یاسوج و طی کردن مسافتی حدود ۴۵ کیلومتر به بخش پاتاوه شهرستان دنا می‌رسید تا پس از آن با گذر از مناظر طبیعی و پل تاریخی پاتاوه به دنیای اسرارآمیز یکی از زیباترین غارهای ناشناخته ایران قدم بگذارید.
بهترین زمان سفر به غار ده شیخ چه زمانی است؟
بهترین زمان سفر به غار ده شیخ و استفاده از طبیعت زیبای اطراف این غار به همراه آب‌وهوای متعادل، فصل بهار است.
بیش از ۲۰۰۰ اثر تاریخی و ۳۰۰ جاذبه طبیعی در استان وجود دارد که می تواند پذیرای گردشگرانی از جای جای کشور و حتی خارج از کشور باشند.
انتهای پیام