محمود طغرایی در گفت و گو با ایسنا با اشاره به ثبت ساختمان اداره نوغانداری تربت‌حیدریه به شماره ۳۳۹۶۴ در فهرست آثار ملی ایران اظهار کرد: کلمه نوغان به معنی کرم ابریشم و پیله معرفی شده و شهرستان تربت‌حیدریه از دیرباز به دلیل اقلیم مساعد برای کاشت درخت توت، یکی از مناطق مهم پرورش کرم ابریشم و نوغانداری در ایران بوده است.
وی ادامه داد: ساخت تأسیسات اداره نوغانداری در شهرستان تربت‌حیدریه از سال ۱۳۱۴ انجام شد و نخستین مدیر این اداره فردی فرانسوی به نام «مسیو فران» بوده است.
رئیس اداره ثبت آثار تاریخی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی اظهار کرد: در دوران پهلوی اول پس از آن‌که صنعت نوغانداری تحت نظارت و انحصار دولت قرار گرفت، مجموعه ابنیه نوغانداری در تربت‌حیدریه به عنوان یکی از قطب‌های مهم پرورش کرم ابریشم پایه‌ریزی شد.
وی تصریح کرد: این مجموعه شامل ساختمان‌هایی است که به صورت منفرد در زمینی با وسعت بیش از دو هکتار ایجاد شده‌اند و کاربری‌های گوناگونی مانند سالن‌های تولید تخم نوغان و پرورش کرم ابریشم، ساختمان‌های اداری و مدیریت، مهمانسرا و اسکان پرسنل داشتند.
طغرایی گفت: از شاخصه‌های معماری این مجموعه که برگرفته از ساختمان‌های شمال ایران است می‌توان به سبک و گونه معماری کوشک مانند، رعایت قرینه‌سازی، استفاده تمام عیار از آجر در تزیینات و سازه بنا، استفاده از قوس‌های نیم دایره و بیضوی و وسعت درخورتوجه، اشاره کرد.
رئیس اداره ثبت آثار تاریخی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی افزود: در زمین‌های پیرامون این ساختمان‌ها نیز توتستان‌هایی برای بهره‌برداری در فصل پرورش کرم ابریشم ایجاد شده است.
وی ادامه داد: این مرکز به‌عنوان تنها نمایندگی اداره توسعه نوغان شرق کشور در حال حاضر نیز، ارائه دهنده خدمات و تأمین کننده تخم نوغان در سطح استان‌های شرق کشور (استان‌های خراسان‌های رضوی، شمالی، جنوبی و سیستان و بلوچستان) است.
رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی تربت‌حیدریه همچنین به ایسنا گفت: در حال حاضر شهرستان تربت‌حیدریه با تولید بیش از ۸۰ درصد ابریشم کشور در شهر ملی بایگ و روستای ملی بسک، به‌عنوان پایتخت ابریشم کشور شناخته می‌شود.
علی محمدی افزود: این مجموعه با پیگیری‌های چندساله اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان و شهرستان، شورای اسلامی شهر تربت‌حیدریه و مساعدت اداره نوغانداری شهرستان و شرکت سفیدرود رشت، در فهرست آثار ملی کشور ثبت شد.
اداره نوغان به عنوان بخشی از هویت و تاریخ شهرستان تربت حیدریه می‌باشد چراکه این اداره یکی از اولین اداراتی است که از حدود 90 سال قبل به مردم و کشاورزان خراسان بزرگ خدمات ارائه می داده است.
قطعأ این مجموعه قابلیت تبدیل شدن به مجموعه ای گردشگری از جمله موزه ابریشم، بازارچه، مهمانسرا، مرکز تفریحی و سرگرمی و همچنین مرکزی پژوهشی باهدف خدمت به همشهریان، گردشگران و پژوهشگران را دارد و می تواند بخشی از کمبودهای زیرساخت گردشگری و فضای سبز شهر را جبران کند.
انتهای پیام