محمد حسین ریاحی در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص شخصیت‌های برجسته مبارکه، اظهار کرد: یکی از نوابغ و دانشمندان بزرگ اسلامی و شیعه در دوره معاصر آیت الله سید محمدعلی مبارکه‌ای است که در وصفش او را عالمی فاضل و کامل و از مشاهیر و خطبای مبارکه، اصفهان و ایران دانسته‌اند. این عالم مجتهد و فاضل در سال ۱۳۱۶ هجری قمری در مبارکه به دنیا آمد و نسب او از طرف پدر به حضرتِ حمزه موسی بن جعفر(ع) می‌رسد.
وی افزود: اجداد ایشان از نجف در دوره شاه طهماسب اول صفوی به ایران آمدند و در زمان شاه عباس اول در اصفهان سکونت کردند. پدر سید محمدعلی مبارکه‌ای فردِ بسیار معنوی بود که برای اعتلای علوم و دانش مختلف زحمات زیادی کشید.
این اصفهان شناس و استاد دانشگاه، ادامه داد: سید محمدعلی مبارکه‌ای، تحصیلات مقدماتی خود را در مبارکه به پایان می‌رساند و سپس به اصفهان آمده و در مدارس جده کوچک و صدر به تحصیل ادامه می‌دهد. کتاب ارزشمند محمدعلی مبارکه‌ای تحت عنوان «دانشوران و رجال اصفهان»، گویای این مطلب است که ایشان از استادان برجسته‌ای مانند شیخ محمدعلی مدرس، سید محمدرضا خراسانی، سید صدرالدین کوهپایه‌ای، سید محمد درچه‌ای، عبدالکریم گزی و آیت الله سید محمدباقر درچه‌ای بهره برده است.
ریاحی گفت: سید محمدعلی مبارکه‌ای در سال ۱۳۴۱ قمری از اصفهان به قم می‌رود و از شخصیت‌هایی مانند شیخ عبدالکریم یزدی، سید ابوالحسن اصفهانی و میرزای نائینی بهره‌های فراوانی می‌برد. سپس به تهران می‌رود و از محضر شهید مدرس و میرزا طاهر تنکابنی در مدرسه سپهسالار بهره می‌برد. مدتی هم به خراسان می‌رود و کم کم سفرهایش آغاز می‌شود، به طوری که با رفتن به هند از دانشمندان آن دیار بهره می‌برد و سپس راهی مکه شده و دوباره به هندوستان مراجعت می‌کند و حتی به چین و سنگاپور هم برای کسب علم و دانش سفر می‌کند.
وی تصریح کرد: در عراق، باز هم از مقام علمی شخصیت‌هایی مانند سید ابوالحسن اصفهانی، حاج آقا ضیاءالدین عراقی و میرزای نائینی استفاده می‌کند. مدتی هم در سامرا زندگی می‌کند و سپس به شام و مصر می‌رود و در «جامع الازهر» از فضلای مشهوری بهره می‌برد. سپس به اصفهان می‌آید و در این شهر به وعظ و خطابه مشغول می‌شود.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه سید محمدعلی مبارکه ای اهل عرفان هم بوده است، اظهار کرد: ایشان بیش از ۵۰ کتاب و رساله تألیف کرده است که به جز چند عنوان از این کتاب‌ها بسیاری از این رساله‌ها و کتاب‌ها هنوز چاپ نشده است. دو کتاب معروف «دانشوران و رجال اصفهان» و «تاریخ ایران و اصفهان» که از سید محمدعلی مبارکه‌ای برجا مانده است می‌تواند برای دوستداران تاریخ و پژوهشگران این حوزه مؤثر باشد.
ریاحی گفت: کتاب «تاریخ ایران و اصفهانِ» سید محمد علی مبارکه‌ای، دایرة المعارفِ چهار جلدی است و کتاب «دانشوران و رجال اصفهان» شامل مطالبی از اوایل اسلام تا قرن چهاردهم هجری قمری است که البته بخشی از این کتاب چاپ شده و امیدواریم تمام کتاب‌های ایشان که در زمینه‌های مختلف است در آینده چاپ شود. همچنین دیوان اشعار محمدعلی مبارکه‌ای نیز اخیرا چاپ شده است.
وی افزود: این عالم بزرگ در قبل از ظهر روز جمعه ۷ رجب سال ۱۳۶۵ هجری قمری مصادف با ۱۶ خرداد ۱۳۲۵ شمسی در اصفهان از دنیا می‌رود و در «بقعه تکیه تویسرکانی» در جوار پدرِ همسرش، آیت الله سید محمد باقر تویسرکانی، مدفون می‌شود.
این اصفهان شناس، خاطرنشان کرد: بدون شک ایشان از نوابغ و عالمان عصر خود بوده و زحمات زیادی را برای اعتلای فرهنگ و تاریخ و ادبیات این مرز و بوم کشیده و بسیاری از مردم قدیم اصفهان خاطرات زیادی از منبرها و خطابه‌های ایشان دارند.
انتهای پیام