به گزارش ایسنا، آیین‌هایی که امروز در جای جای کشور توسط اقوام مختلف شاهد آن هستیم آیین‌های چند ساله نبوده بلکه مربوط به سده‌ها و هزاره‌های گذشته است.

آیین‌های سنتی که بنا به فراخور اقوام در مناطق مختلف از آن‌ها استفاده می‌شود، البته بسیاری از آیین‌هایی که در گذشته وجود داشته امروز به نوعی فراموش شده و یا امکان اینکه به این عصر برگردد وجود ندارد.

گرچه همین آیین‌های بومی محلی خود را باید پاسداشت و نباید همچون دیگر آیین‌ها دستخوش فضای مجازی شود.

عباس قنبری عدیوی، رئیس بنیاد ایران‌شناسی شعبه چهارمحال‌وبختیاری در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: نوروز به عنوان یکی از جشن‌های کهن باستانی، ملی و مذهبی ما ایرانیان بوده که امروز در ایران تاریخی، فرهنگی و ایران امروز که با ساختار سیاسی مرزهای تعریف شده جایگاهی ویژه دارد.

این نویسنده و پژوهشگر فرهنگ عامه با اشاره به اینکه نوروز یکی از عوامل پیوند بین اقوام ایرانی است، افزود: نوروز جشن زایش زمین، طبیعت و همه آفریده‌های الهی است که نو شدن، تازه شدن و حرکت دوباره برای زیستن مطلوب است.

قنبری عدیوی با بیان اینکه آیین‌های نوروزی به سه بخش پیش از نوروز، هنگام نوروز و تحویل سال و بعد از تحویل سال تا سیزده بدر تقسیم می‌شود، تصریح کرد: آیین‌های پیش از نوروز تقریبا از شب چله با نو شدن زمین و زندگی رقم می‌خورد، بعد از دو چله بزرگ و کوچک یک سرمای بیش از حدی وجود دارد که در فرهنگ بختیاری به آن «ششه دالو» گفته می‌شود یعنی شش روز اول اسفند اوج سرماست و بعد از آن با تحول آب و هوایی مواجهیم که آغاز آن با درختکاری اتفاق می‌افتد. به تعبیر بومیان منطقه زمین نفس می‌ظکشد که این به معنای حیات دوباره است.

عضو هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان بیان کرد: آیین‌های پیش از نوروز با چهارشنبه سوری شروع می‌شود. البته چهارشنبه سوری برخلاف آن چیزی است که امروز اتفاق می‌افتد و جزو یکی از آیین‌های بسیار ارزنده است که آتش و گرما گرامی داشته می‌شود.

این نویسنده و پژوهشگر فرهنگ عامه اضافه کرد: در آیین‌های بومی محلی از جمله در شهرکرد در کنار امامزادگان حلیمه و حکیمه خاتون یکی از باورهای سنتی چراغ‌بران است که مردم چراغ خانه‌شان را به دست سادات روشن کنند و یکی از آیین‌های پیش از نوروز است.

قنبری عدیوی با اشاره به اینکه آتش به عنوان یکی از مظاهر الهی تعریف می‌شود، گفت: برخی بیان می‌کنند که ایرانی‌ها آتش پرست بودند اما این‌گونه نبوده و ایرانیان همواره یکتاپرست بودند، در حقیقت اگر به آتش احترام می‌گذارند آتش را به معنای یکی از مظاهر پاک الهی قلمداد می‌کنند، یعنی همانطور که امروز رو به کعبه نماز می‌خوانیم نیاکان و پیشینیان یکتاپرست و خدا دوست ما رو به آتش به عنوان قبله نماز می‌خواندند.

وی با بیان اینکه این باور در دوره اسلامی به شکل روشن کردن چراغ، آتش و گرامیداشت نور است، تصریح کرد: ارادت ما ایرانی‌ها، مخصوصا مردمان زاگرس، بختیاری‌ها و دیگر اقوام منطقه به سادات جلیل القدر و خاندان پیامبر(ص) و امام علی(ع) این است که باور داریم اگر این چراغ به دست یکی از نوادگان اهل‌بیت آغاز و روشن شود تا پایان سال روشنایی، سلامتی، نور، گرما، رزق و برکت را به همراه خواهد داشت، از این رو این آیین در کنار سایر آیینی است که در فرهنگ بومی محلی چهارمحال و بختیاری گرامی داشته شود.

قنبری عدیوی ادامه داد: گرچه در شهرکرد آیین چراغ‌بران نمود بیش‌تری دارد، اما در سایر مناطق مخصوصا مناطقی که امامزاده یا بقعه‌ای وجود دارد این باور از گذشته بوده که با سنت دیرینه پیش از اسلام پیوند دارد و اعتقاد داشتند باید از آتشکده‌ها آتش تازه ببرند و در خانه‌های خود نور و روشنایی تازه را شکل دهند که امروز این آیین در شکل اسلامی خود وجود دارد.

وی افزود: از دیگر آیین‌های پیش از نوروز حلوا یا کوفته و یا پخت دیگر خوراکی‌های نذری برای عید اموات و درگذشتگان بوده که این امر نشان از باورمندی به رستاخیز است و ریشه در آیین کهن پیش از اسلام دارد.

رئیس بنیاد ایران‌شناسی شعبه چهارمحال‌وبختیاری نو شدن و خانه‌تکانی، دور ریختن وسایل کهنه، شکسته و اضافه و نو کردن آنها، شستشو و نظافت را از فرمان‌های الهی بیان کرد و گفت: در همه ادیان توحیدی بهداشت فردی، اجتماعی و بهداشت محیط توصیه شده است، از طرفی از دیگر آیین‌هایی که فلسفه عمیق داشته چیدن سفره نوروز است، آنچه در سفره گذاشته می‌شود همه با فرهنگ ملی و تاریخی ما رابطه دارد و فلسفه زندگی تلاش دوباره، افزایش رزق و برکت است.

قنبری عدیوی گفت: افراد در آخرین پنجشنبه سال که در سوگ عزیزی نشسته‌اند تلاش می‌کنند لباس سیاه آن‌ها را دربیاورند و لباس رنگی بر تن آن‌ها بپوشند، زیرا اعتقاد دارند که نباید غم و اندوه را به سال بعد منتقل کرد.

وی بیان کرد: آنچه اندکی امروزه کمرنگ شده حاجی فیروز بوده که نماد رستاخیزی و شادی است و فرهنگ اسلامی و ملی را در بردارد، کما اینکه همه آیین‌ها در راستای این است که به سمت بهتر شدن، نو شدن، پاکیزگی روح و جان حرکت و بتوانیم زندگی توام با هدف موفقیت را دنبال کنیم.

انتهای پیام