دکتر مرتضی ضرابی امروز ۱۱ اسفندماه در «کنگره ملی دانشجویی مسئله جمعیت» که در مجتمع دانشگاهی پیامبر اعظم(ص) در ساری برگزار شد، گفت: سلول بنیادی همزمان دو ویژگی شبیه سازی و تمایز را دارد و هر سلولی سلول بنیادی نیست.
وی با بیان اینکه سیستم ما سلول بنیادی خون ساز را دارد، افزود: سلولهای بنیادی در بخشهای مختلف بدن است و کار بازسازی را بر عهده داند.
ضرابی تصریح کرد: دو دسته سلول بنیادی داریم یکی سلول خون سازی که در بافت استخوانی وجود دارند و در بیماری هایی که منشأ خونی دارند، میتواند مورد استفاده قرار گیرند.
وی افزود: دومین دسته از سلول های بنیادی، سلول های بنیادی غیر خونساز هستند که میتوانند دیگر بافتهای بدن همچون مفصل، عصب و ... کار ترمیم را انجام دهند.
مدیرعامل شرکت فناوری بن یاخته های رویان، گفت: یکی از منابع استحصال سلول بنیادی خون ساز، «مغز استخوان» است و سالها است که از مغز استخوان به عنوان یک منبع این سلولها استفاده میکنند.
این مسئول با اشاره به اینکه منبع دوم سلولهای بنیادی خون ساز خون محیطی است، خاطرنشان کرد: سومین منبع سلول بنیادی خون ساز، سلول بنیادی است که در بند ناف نوزاد وجود دارد. بنابر این یکی از منابع قابل دسترس است و قابل جمع آوری و نگهداری است.
وی ادامه داد: بافت چربی، پالپ دندان و بافت بند ناف نوزاد از منابع سلولهای مزانشیم است.
این مسئول با اشاره به اینکه خون بند ناف نوزاد از ۸۰ تا ۱۲۰ سیسی حجم دارد که از ۶۰۰ میلیون تا ۲ میلیارد سلول بنیادی دارد، یادآور شد: روش جمع آوری خون بند ناف نوزاد ساده است در سلامت نوزاد لطمهای نمیزند.
ضرابی افزود: مراحل جمع آوری خون بند ناف، انتقال به آزمایشگاه و فرایند جداسازی سلولهای بنیادی و نهایتا این سلولها در تانک مخصوص نگهداری می شود.
وی ادامه داد: اگر قرار است سلولهای بنیادی غیرخونساز را استفاده کنیم محدودیت نیاز به تطابق ۱۰۰ درصد ژنتیکی نداریم و این مزیت مهمی است.
به گفته ضرابی، اقدام دیگری که روی خون بند ناف انجام میشود درصد سلولهای بنیادی در نمونه خونی مشخص میشود و این نمونههای جدا شده در منهای ۱۹۶ درجه نگهداری میشود.
وی افزود: تا کنون سلول نمونه بند ناف خون در ایران که استفاده شد برای ۱۲ سال پیش بوده و پیوند موفقیت آمیز داشته است.
وی با بیان اینکه سیستم سرمایش سلولهای بنیادی نگهداری با برق نیست بلکه با نیتروژن است، تصریح کرد: بانک های خون بند ناف به دو صورت عمومی و خصوصی است. در نقشه جهانی بانک خون بند ناف رویان است در نقشه بانک خون رویان جهان ثبت شده است.
به گفته مدیرعامل شرکت فناوری بن یاخته های رویان، در دنیا ۸۰۰ هزار نمونه بانک خون رویان عمومی و ۸ میلیون ذخیره سازی بانک خون خانوادگی ذخیره سازی شده است.
این مسئول مزیت خون بند ناف را جمعآوری ساده آن دانست و گفت: ریسک آن بسیار پایین است، با حداقل تطابق ژنتیکی میتوانیم از نمونه خون بند ناف استفاده کنیم و از همه مهمتر اینکه نمونه خون بند ناف قابل دسترس است.
ضرابی ادامه داد: پتاسیل درمان بیش از ۸۰ بیماری با بافت و خون بند ناف وجود دارد و در برخی موارد هنوز در دوره کارآزمایی بالینی است.
وی با بیان اینکه در نظر داریم سال آینده برای ۷۵ بیماری فلج مغزی بتوانیم سلول درمانی کنیم، خاطرنشان کرد: برای درمان بیماری آرتروز با سلول های بنیادی بسیار موثر بوده است که بیش از ۲۰ محصول از بندخون بند ناف و زبالههای بیولوژیک در زمان زایمان قابل دریافت است.
انتهای پیام