نهم اسفندماه خبر مهار آتش سوزی عمارت تاریخی سیف به نقل از رئیس سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری رشت، منتشر شد.
۱۷ آتش نشان با ۶خودروی امدادی، حریق عمارت تاریخی حاج سیف واقع در محله چله خانه رشت را مهار کردند.
اگرچه شهرام مومنی زاده، بیان کرد که علت حادثه در دست بررسی است، ولی با اشاره به چوبی بودن درب و پنجره‌ها و وجود مقدار زیادی ضایعات قابل اشتعال در داخل این ساختمان قدیمی، علت آتش سوزی و گسترش سریع آن به طبقه دوم و سقف چوبی بنا مشخص است.
آتش سوزی این بنای تاریخی، بازتاب گسترده‌ای در رسانه های محلی و حتی شبکه های خارجی داشت. هرچند رئیس سازمان آتش نشانی، قدمت بنا را پهلوی اول ذکر کرده است، ولی قدمت این بنای تاریخی – که در فهرست آثار ملی ثبت شده- بر اساس پرونده ثبتی اثر به دوره قاجار می رسد.
عمارت میراثی «حاجی سیف» ، با قدمت بیش از ۱۲۰ سال، شاخص ترین بنای میراثی در محله چله خانه رشت است. این بنا درست روبروی ساختمان اداری شهرداری منطقه دو و نزدیک به مزار دکتر حشمت طالقانی قرار دارد و به واسطه رنگ سفید این بنای دو طبقه و سیمان بری های تزئین شده در نمای خارجی، همیشه برای عابران جالب توجه بوده است.
محله «چله خانه»، یکی از محلات قدیمی شهر رشت است که در طرح تفصیلی در بافت تاریخی قرار دارد. مسجد «محمد رسول الله»(ص) و بقعه «آقا میرنظام الدین» و گورستان قدیمی، بخشی از هویت محله ای است که به مرکز شهر نزدیک است.
خانه «حاجی سیف» در ابتدای کوچه شهید «عیسی خیراندیش»، به شماره ۳۱۱۲۹ و به تاریخ ۱۳۹۶/۶/۲۲ در فهرست آثار ملی ثبت شده است. هرچند مالکان فعلی این بنا راضی به ثبت بنا نبودند.
این عمارت در دو طبقه ساخته شده است. طبقه همکف واحدهای تجاری و طبقه دوم، مسکونی است. بنا درب و پنجره های چوبی بلندی دارد و بازشوهای متعددی رو به معبر اصلی دارد. سقف بنا در چند جا فروریخته است.
به استناد پرونده ثبتی اثر، تاریخ ساخت بنا، سال ۱۲۸۳خورشیدی است و صاحب نخست این ملک، خانی به نام «حاج محمد سیف» بوده است و به همین دلیل به خانه سیف شهرت دارد. بعدها بنا را به «علی دارابی» می فروشد. و بنا، به دخترش «مهین دارابی» ارث می رسد.
در پرونده شناسایی، کاربری آن خصوصی اعلام شده و در توصیف ویژگی های اثر نوشته شده است؛ «عمارت در دو طبقه با بام شیب دار ساخته شده است. در ساخت آن از آجر و چوب استفاده شده و بیشترین ارتفاع آن ۸ متر و بیشترین طول نمای بیرونی ۱۷متر است. مهمترین عناصر تزئینی آن تزئینات آجری، گچ آهک و تزئینات چوبی است. این بنا در بررسی سال ۱۳۸۸ به صورت مخروبه و غیر قابل بازسازی ثبت شده بود که در حال حاضر به نظر می رسد مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته و نمای بیرونی آن احیا شده است. دارای ۲ درب ورودی است. یکی چوبی با قاب بندی مستطیلی در ضلع شرقی و دیگری دربی چوبی مشابه در ضلع شمالی، سردر آن نیز طاقنمای هلالی با تزئینات آجربری دارد.»
«هایده، امیر افتخار»، دختر مهین دارابی و یکی از مالکین فعلی عمارت سیف می گوید: پدربزرگم، علی دارابی، از ابتدا خانه را به نام مادرم خریده بود و خودش در همین عمارت زندگی می کرد.
گویا به واسطه عدم حضور پدربزرگم، در آن روزها، تصرف می شود و بعدها در و در زمان جنگ، خانه در اختیار چند خانواده قرار می گیرد و به واسطه زندگی اشتراکی، هر خانواده دخل و تصرف هایی در اصل بنا ایجاد می شود. بنا به این شکل نبود و بخش هایی کاملا تخریب می شود.
آنگونه که از پدربزرگم شنیدم، معماران این عمارت روس ها بودند و داخل عمارت هم شومینه های دیواری داشت.
درحال حاضر ۴نفر از این ملک ارث می برند، ما هم دوست داریم ملک مادری مان مرمت و احیا شود ولی هیچ کدام از وراث توان مالی آن را ندارند. اداره کل میراث فرهنگی گیلان، بنا را ثبت میراثی کرده است و ما هم اجازه نوسازی نداریم و خریداران هم به همین دلیل حاضر به سرمایه گذاری نیستند. مرمت این بنا هم بسیار هزینه بر است.
سال ۱۳۹۸ و همزمان با آغاز اجرای المان مزار دکتر حشمت، به جای تعمیر سقف به منظور جلوگیری از نفوذ نزولات جوی به بنا، نمای این ساختمان را رنگ می زنند! اما حالا سقف ساختمان فروریخته و شیشه های درب و پنجره های عمارت شکسته و از همه بدتر عمارت محل تجمع معتادادن و انبار ضایعات زباله گردها شده است.
چندسال پیش به واسطه ریخته شدن دیوار حیاط، زباله گردها و کارتن خواب ها به داخل ساختمان رفته و ضایعات خود را در داخل این ساختمان دپو می کردند.
با پیگیری حوزه بازآفرینی سازمان عمران و مدیریت منطقه ۲شهرداری، حیاط مجدد دیوار کشی شد ولی اخیراً بار دیگر بخشی از دیوار توسط زباله گردها به عمد فروریخت و دوباره یک بنای متروک، مامنی برای بی خانمان ها شد؛ بی سرپناهانی که در سرما و برف شب های اخیر، خانه سیف را پناه خود قرار داده بودند، حالا همان سقف نیز بر سرشان آوار شد.
انتهای پیام