به گزارش ایسنا، محمدحسن حبیب‌الله‌زاده در گفت‌وگویی با یک رسانه ترک به مناسبت فرار رسیدن روز ملی جمهوری اسلامی ایران با محکومیت دخالت کشورهای فرا منطقه‌ای در امور منطقه گفت: آنها سعی می‌کنند بحران‌ها را به منطقه ما تزریق و مرتبا بحران‌های جدید را برای ما ایجاد کنند.
متن کامل گفت‌وگوی شبکه تلویزیونی "ان تی وی" ترکیه با محمد حسن حبی‌الله‌زاده به شرح زیر است:
خبرنگار: امروز روز ملی ایران است. روابط بین ترکیه و ایران قدمت طولانی دارد. می دانیم که در روابط بین دو کشور زمینه های مشکل زایی وجود دارد. بعلاوه، فضای زیادی نیزبرای همکاری موجود میباشد. اخیرا ابراهیم رییسی رئیس جمهور ایران در ترکیه حضور داشت و قراردادهای همکاری امضا شد. به تفصیل به این موارد می پردازیم، اما به نظر شما کدام زمینه های همکاری در روابط دو کشور در سال های آینده به صورت برجسته ای به ظهور خواهد رسید؟
حبیب‌الله‌زاده :همانطور که شما هم گفتید، ترکیه و ایران رابطه ای به قدمت هزاران ساله دارند. ما با هم در یک منطقه زندگی می کنیم. یکی از مصادیق ثبات در منطقه مرز چند صد ساله است...البته دیدارهایی نیز بین مقامات عالی رتبه نیز وجود دارد. در ۲۴ ژانویه سفر رئیس‌جمهور کشورمان به آنکارا به دعوت رجب طیب اردوغان رئیس جمهور انجام شد. مسائل سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و بسیاری از زمینه های دیگر مورد بحث و بررسی قرار گرفت. از آنجایی که ایران و ترکیه هر دوبخشی از روند توافقنامه آستانه هستند، در زمینه سیاسی در مورد وضعیت سوریه گفت‌وگو کردیم، ما همچنین در مورد مبارزه با تروریسم و اسلام هراسی نیزصحبت کردیم. جنایات مرتکب شده علیه فلسطینیان در غزه نیز از جمله سرفصل های مورد گفتگو بود. علاوه بر سازوکارهای منطقه، مسائل مربوط به روابط دوجانبه نیز در دستور کار ما بود. می توانم بگویم در زمینه های زیادی مانند مسایل اقتصادی می توانیم همکاری ها را بهبود و افزایش دهیم. همچنین در این سفر ۱۰ سند امضا کردیم. به همین ترتیب، ما موافقت کردیم که سال ۲۰۲۵ را به عنوان «سال فرهنگی ایران و ترکیه» نامگذاری کنیم.
خبرنگار: حجم تجارت مورد هدف سالانه دو کشور ۳۰ میلیارد دلار میباشد. برای رسیدن به این هدف در چه زمینه هایی می توان تلاش کرد؟ یکی از قراردادهای امضا شده در مورد انرژی بود. از قرارداد راه آهن هم خبر داریم. در این زمینه و زمینه های دیگرچه پروژه های جدیدی موجود است؟
حبیب‌الله‌زاده: البته، ما در حال حاضر با حجم تجارت مورد هدف تعیین شده توسط رهبرانمان فاصله بسیارداریم.
خبرنگار: رقم فعلی چه مقدار میباشد؟
حبیب‌الله‌زاده : برای سال گذشته، رقم رسمی ۱۲ میلیارد دلاراست. این ها آمار رسمی بدست آمده از گمرک و وزارت بازرگانی است، اما می توان گفت که این رقم کمی بالاتر است. میلیون ها گردشگر از ترکیه دیدن کرده اند و هر کدام از آنها در اینجا پول خرج می کنند. ما می توانیم در مورد مبلغ اضافه ای بالغ بر ۳-۴ میلیادر دلار بحث کنیم. اگر تجارت در مناطق مرزی را نیز در نظر بگیریم، می توان گفت که این رقم از ۱۲ میلیارد دلار فراتر رفته است. بنابراین می توان اذعان داشت که رقم غیر رسمی بیشتر است.
خبرنگار: اما برای رسیدن به هدف هنوز راه درازی در پیش است...
حبیب‌الله‌زاده: دامنه مذاکرات تجاری بین ترکیه و ایران بسیار گسترده است. علاوه بر حمل و نقل، کشاورزی، علم و فناوری، محیط زیست و گردشگری، در مورد منطقه آزاد تجاری، تجارت مرزی معاف از گمرک و دروازه های مرزی جدید نیز صحبت کردیم. انتظار داریم پس از این سفر در در ارتباط با هر کدام از این موضوعات اقدامات عملی صورت پذیرد. به علاوه، در زمینه انرژی، ایران بخشی از نیازهای گاز طبیعی ترکیه را تامین می کند. تضمین امنیت تامین انرژی به نفع هر دو کشور خواهد بود. ایران و ترکیه در سال ۱۹۷۱ از طریق راه آهن به یکدیگر متصل شدند. تقریباً بحث نیم قرن پیش را می کنیم. البته در اینجا می توان از حجم معاملات بسیار بزرگ صحبت کرد. در سال های گذشته توا نسته ایم به خط آهن پاکستان و آسیای مرکزی متصل شویم. نام راه آهن ایران-ترکیه-پاکستان را «استانبول-تهران-اسلام آباد» گذاشتیم. این پروژه ریلی با حمایت نهادهای منطقه ای محقق می گردد. اتصال آسیای مرکزی، پاکستان، ایران به ترکیه و از طریق ترکیه اتصال به اروپا فرصت بسیاربزرگی را فراهم خواهد کرد. این پروژه به یک مسیر ترانزیتی مهم تبدیل خواهد شد. به این ترتیب ما توافقنامه خود را برای توسعه همکاری خود به ویژه در دروازه مرزی رازی/ کاپیکوی امضا کردیم.
خبرنگار: به دروازه های گمرکی اشاره کردید. این دروازه ها برای توسعه اقتصادی بسیار مهم هستند. کار بازسازی دروازه مرزی گوربولاک - بازرگان چه زمانی به پایان می رسد؟ علاوه بر این، ترکیه خواستار باز شدن دروازه های مرزی جدید است. نظر ایران راجع به این موضوع چیست؟ چند دروازه مرزی دیگر می تواند باز شود ودر چه زمانی؟
حبیب‌الله‌زاده: بله حق با شماست، دروازه های مرزی مهم هستند گذرگاه مرزی بازرگان – گوربلاغ قدیمی ترین دروازه مرزی بین دو کشور است که تقریبا یک قرن پیش افتتاح شده است ... ما باید دروازه های مرزی خود را بیشتر گسترش دهیم و توسعه بدهیم. تقاضای زیادی برای تبادل کالاهای ترانزیتی و افزایش تجارت بین دو کشور و همچنین حمل و نقل مسافر و گردشگر وجود دارد. به همین دلیل، نوسازی دروازه های مرزی به نفع هر دو طرف خواهد بود. ما کارهای نوسازی را در سمت رازی- کاپیکوی آغاز کردیم و ادامه می دهیم. امیدواریم کارهای بازسازی بازرگان گوربلاغ قبل از تابستان به پایان رسیده و دروازه به بهره برداری برسد.
همانطور که شما هم اشاره کردید با افزایش همکاری ها تصمیم گرفتیم که تعداد دروازه های مرزی را از ۳ به ۵ برسانیم. در حال حاضر در دروازه مرزی کوزه رش – گلینجک در مرحله پایانی کار قرار دارد. .به این ترتیب تعداد ازگذرگاههای مرزی از ۳ به ۴ افزایش می یابد. سپس به مرحله نهایی می رویم. باید بگویم که تردد بسیار زیادی در منطقه مرزی وجود دارد. می خواهم یکسری آمار را به اشتراک بگذارم. سال گذشته حدود یک میلیون و سیصد هزار نفر از دروازه مرزی رازی-کاپیکوی عبور کردند که پاسخگوی کل نیاز نیست. تصمیم گرفتیم دروازه جدیدی را برای عبور و مرور گردشگری، تجارت، کامیون و اتوبوس باز کنیم. فکر می کنم ظرف ۳-۲ سال این کار تکمیل شود.
خبرنگار: آقای سفیر، من می خواهم موضوع را کمی به منطقه معطوف کنم. پس از ۷ اکتبر، تنش در منطقه به شدت افزایش یافت. پایگاه آمریکایی در مرز اردن و سوریه مورد هدف قرار گرفت. اگرچه آمریکا مستقیماً ایران را نمی گوید، اما به نیروهای نیابتی ایران و سلاح های ایرانی اشاره می کند. بعداً اهداف ایرانی در عراق و سوریه مورد اصابت قرار گرفت. از سوی دیگر، در داخل ایالات متحده و حتی از طریق سناتورها نیز بحث " به ایران در خاک خودش حمله کنیم" مطرح می شود. آیا فکر می کنید چنین خطری وجود دارد که حملات آمریکا به خاک ایران گسترش یابد؟ در چنین شرایطی، پاسخ شما چه خواهد بود؟
حبیب‌الله‌زاده: ما بارها اعلام کرده ایم که ایران هیچ ارتباطی با این حملات ندارد. لازم است یک بار دیگر در کانال های رسمی و غیر رسمی این را به صراحت بگویم... دوم اینکه ما در این منطقه زندگی می کنیم. به همین دلیل، صلح، ثبات و رفاه برای ایران، همسایگان و منطقه بسیار مهم است. این سوال را باید از کسانی پرسید که از هزاران کیلومتر دورتر به منطقه ما آمده اند. چرا به منطقه ما آمدید؟ چرا به اینجا می آیید؟ چرا سرزمین ها یا بهتر بگویم کشورهای همسایه را تصرف کردید، چرا دو سه جنگ در این منطقه به راه انداختید؟ البته می دانیم که اکنون فصل انتخابات است. من همچنین می توانم درک کنم که برخی اظهارات و برخی لفاظی ها از نظر سیاسی برای آنها جذاب باشد. اما لازم است یک بار دیگر تاکید کنیم: ایران حامی هیچ جنگ و درگیری نیست. ما نه جنگ می خواهیم و نه درگیری. اما همانطور که در طول تاریخ نشان داده ایم، در پاسخ به هرگونه تجاوزی علیه خود، تردید نخواهیم کرد.
خبرنگار: من همچنین می خواهم در مورد وضعیت دریای سرخ بپرسم. علاوه بر آمریکا، بریتانیا نیز در این روند دخالت کرد. ما روابط تاریخی بین حوثی ها و ایران در یمن را می دانیم. اگر قدرت های غربی حملات خود را افزایش دهند، حمایت ایران از یمن چگونه خواهد بود؟
حبیب‌الله‌زاده: همانطور که در پاسخ به سوال قبلی شما گفتم ما خواهان جنگ و درگیری در این منطقه نیستیم. یمنی ها خودشان تصمیم می گیرد. ممکن است اشتراک نظرهایی در برخی مواضع همچون رویدادهای غزه وجود داشته باشد، از جمله مواضع در قبال اشغالگری، ممکن است در این موارد اشتراک نظر داشته باشیم، اما ما به هیچ وجه خواهان جنگ نیستیم. ما کاری به فرآیند تصمیم گیری آنها نداریم. آنها خودشان تصمیم می گیرند. با این حال باید بگویم، در دوران بسیار عجیب و سختی بسر می بریم. بیش از ۱۲۰ روز است که مردم فلسطین در غزه با بمباران و حملات بسیار بدی مواجه هستند. بیش از ۲۷ هزار انسان بی گناه جان خود را از دست دادند. منطقه ای با جمعیت ۲ میلیون نفری کاملاً تخریب شده است. اما هیچکس به آن ها اهمیت نمی دهد، هیچکس به آنها کمک نمی کند. اما زمانی که یمن تلاش کرد به مردم غزه کمک کند و از آنها حمایت کند، کشتی های جنگی خود را برای حفظ منافع رژیم اسرائیل و به این دلیل که تجارت آنها در خطر است به منطقه اعزام کردند. آنهم به نام تجارت آزاد! این موضوع بسیار درخور توجهی است. ایران با هرگونه ماجراجویی یکجانبه خارجی در منطقه مخالف است. ما فکر می کنیم که این یک تهدید نگران کننده برای امنیت و ثبات بین المللی در این منطقه است.
خبرنگار :اسرائیل پیشنهاد آتش بس را رد کرده است. به نظر شما آیا می توان در آینده نزدیک به توافقی دست یافت؟
حبیب‌الله‌زاده: ایران از تمامی تلاش های دیپلماتیک و بین المللی برای توقف کشتار غزه، جلوگیری از کشتار مردم فلسطین و دستیابی به آتش بس حمایت خواهد کد. اما می بینید که چه کسانی مخالف آتش بس و صلح هستند. مردم فلسطین از سال ۱۹۴۸ فرآیندهای سیاسی زیادی را به چشم خود دیده اند. جهان شاهد تصمیمات مختلف شورای امنیت سازمان ملل متحد و جامعه بین المللی بوده است. اما همزمان قدم به قدم شاهد اشغالگری هرچه بیشتر در سرزمین های آنها و افزایش شهرک نشینان اسرائیلی در مناطق تصرف شده بوده ایم. اخیرا هم که شما شنیدید که این رژیم آشکارا اذعان می دارد حاضر نیست استقلال فلسطین را به رسمیت بشناسد. این وضعیتی است که امروز با آن روبرو هستیم.
خبرنگار: می‌دانیم که آمریکا مدت‌هاست سیاست مهار ایران را اجرا می کندو به نظر می رسد که این امر پس از ۷ اکتبر به یک سیاست فشرده سازی تبدیل شده است. اول از همه، آیا شما هم موضوع را این گونه می بینید؟ آیا با افزایش فشار، سعی دارید همکاری نزدیک تری با ترکیه در منطقه داشته باشید؟
حبیب‌الله‌زاده: البته می دانید که غرب و آمریکا از دیرباز در منطقه ما حضور نظامی گسترده ای داشته است. ما همچنین می دانیم که آنها با حضور نظامی خود تلاش می کنند به طور نامشروع به اهداف خود در منطقه برسند. حضور نظامی آنها در منطقه ما، باعث بروز جنگ هایی در منطقه و کشورهای همسایه ما شده است که البته همگی به ضرر مردم منطقه ما بوده اند. آنها سعی می کنند بحران ها را به منطقه ما تزریق کنند. مرتبا بحران های جدید را برای ما ایجاد می کنند. آنها در این راه، سعی در پیشبرد و تامین منافع مجتمع های نظامی و تجاری خود دارند. سخنان دونالد ترامپ رئیس جمهور سابق آمریکا را یادآوری می کنم: «ما در چند سال گذشته هزاران میلیاردها دلار در این منطقه مصرف کردیم، اما همه آنها را دور ریختیم. من سخنان ترامپ را به خوبی به خاطر دارم و مخاطبان شما نیز یاد دارند. اما روابط برادرانه ای بین ایران و ترکیه وجود دارد. ما هزاران سال است که به عنوان همسایه زندگی می کنیم. ما اشتراکات تاریخی و فرهنگی داریم. مرزهای ما ۵۰۰ سال است که هر دو منبع صلح و ثبات در منطقه بوده است. نزدیکی ایران و ترکیه فقط جغرافیایی نبوده بلکه اکنون قلب ها هم به یکدیگر نزدیک تر شده است. این یک رابطه بسیار مهم و خاص است.
انتهای پیام