ابوذر حسام‌پور، دبیر بیست‌ویکمین دوره جشنواه ملی کتاب رشد در گفت‌وگو با ایسنا درباره این دوره از جشنواره با اشاره به پیشینه ۲۰ ساله این رویداد در آموزش و پرورش، گفت: جشنواره کتاب رشد که جشنواره‌ای در حوزه کتاب کودک و نوجوان است، ناظر به یک فرایند دائمی است که در وزارت آموزش و پرورش وجود دارد و آن هم بحث نشان رشد است.
او سپس درباره نشان رشد گفت: ناشران مختلف با توجه به مصوبه قانونی، کتاب‌هایشان را برای وزارت آموزش و پرورش ارسال می‌کنند و این کتاب‌ها با توجه به معیارها و استاندارهایی که وجود دارند بررسی می‌شوند و آن دسته از کتاب‌هایی که واجد آن استانداردها باشند، نشان رشد می‌گیرند و به فرایند جشنواره کتاب رشد وارد می‌شوند. در واقع جشنواره کتاب رشد، اختتامیه‌ای برای یک فرایند یک‌ساله است.
حسام‌پور خاطرنشان کرد: جشنواره کتاب رشد یک فراخوان مقطعی نیست که کتاب‌ها در یک بازه زمانی ارسال شوند و در نهایت با پایان فراخوان آثاری معرفی و برگزیده شوند، این رویداد یک فرایند دائمی است که در طی سال اتفاق می‌افتد. جشنواره کتاب رشد بیش از اینکه بخواهد یکسری آثار، نویسندگان و ناشران را برگزیده کند، پایان‌بخش فرایندی است که در نظام آموزش و پرورش وجود دارد و این چیزی است که این رویداد را نسبت به دیگر جشنواره‌های حوزه کتاب خاص می‌کند.
او درباره تغییراتی که در فرایند جشنواره کتاب رشد ایجاد شده است، توضیح داد و با اشاره به اینکه در این دوره برخی از فرایندهای دوره‌های قبل تقویت شده است، گفت: در جشنواره اخیر، ۱۴ گروه داوری در سه بخش آفرینش‌های ادبی (شعر و داستان کودک و نوجوان، خاطرات و مستندنگاری)، مطالعات پژوهشی و تبیینی و تخصصی برای کتاب‌های متوسطه دوم و بزگسال است (کتاب‌هایی در حوزه مطالعات تاریخی، مطالعات فرهنگی و اجتماعی، دینی و ادبیات و زبان فارسی) و کتاب‌های آموزشی و کمک آموزشی بررسی شدند. در دوره اخیر با توجه به رصد محتواهای کودک و نوجوان متوجه یکسری خلاهای محتوایی در حوزه آموزشی و تربیتی برای کودکان و نوجوانان شدیم که کمتر درباره آن‌ها تولید ادبیات و داستان می‌شود.
حسام‌پور ادامه داد: با احصاء این خلاء‌ها در ۵ محور و نشان ویژه فرخوان داده شد تا ناشران کتاب‌هایی را که در این زمینه‌ها تولید کرده‌اند برای ارزیابی در جشنواره ارسال کنند. این محورها عبارتند از نشان ویژه معنای زندگی (بحث معناداری زندگی، ارزشمندی وقت، حوزه جهان‌بینی، آزادگی، حیا، غیرت و...)، نشان ویژه ایران و افتخار (بحث الگوها و قهرمان‌های ملی و انقلاب، دستاوردهای انقلاب، بحث امیدآفرینی و آینده‌سازی، بحث وطن‌دوستی برای کودکان، بحث خودباوری و کتاب‌هایی که با این مفاهیم و محتواها تولید شده است)، نشان ویژه دست‌ِ بوسیدنی (بحث احترام به پدر و مادر، احترام به معلم و بزرگترها، بحث فرهنگ قدرشناسی و احترام به تلاشگران و خادمان فرهنگ و خانواده‌های شهدا)، نشان ویژه روشنا (بحث حق‌طلبی، استکبارستیزی و آرمان فلسطین، قانون‌مداری، جهاد تبیین و روشنگری) و نشان ویژه رسم زندگی (سبک زندگی ایرانی و اسلامی، خانواده‌محوری و الگوی دختر و پسر مسلمان، عفاف و حجاب و مهارت‌های زندگی).
دبیر بیست‌ویکمین دوره جشنواه ملی کتاب رشد یادآور شد: در این دوره از جشنواره کتاب‌هایی مورد توجه قرار گرفتند که از ابتدای تیر ۱۴۰۱ تا پایان خرداد ۱۴۰۲ منتشر شده‌اند. تعداد آثار دریافتی امسال بیش از ۳۶۰۰ عنوان کتاب کودک و نوجوان بود که در ۱۴ محور دسته‌بندی شدند که از این تعداد ۲۰۰۰ کتاب واجد دریافت نشان رشد شناخته شدند. از این ۲ هزار عنوان نیز ۱۰۶۶ مورد وارد فرایند جشنواره کتاب رشد شده و مورد ارزیابی قرار گرفتند و آثار برگزیده و شایسته تقدیر در مراسم اختتامیه که پایان بهمن برگزار می‌شود، معرفی خواهند شد.
او با اشاره به برنامه‌های جنبی این رویداد گفت: نشست‌های علمی و تببینی با توجه به خلاء‌های محتوایی حوزه کودک و نوجوان در برنامه‌های جنبی جشنواره کتاب رشد دیده شده است؛ نشست «نقش‌آفرینی و لزوم هم‌افزایی در سیاست‌گذاری دستگاه‌های فرهنگی کتاب کودک و نوجوان است» که با توجه به تعدد نهادهای سیاست‌گذار و برنامه‌ریز در حوزه کودک و نوجوان که یک تداخل کار فرسایشی را به دنبال دارد با همکاری شورای عالی انقلاب فرهنگی برگزار می‌شود. نشست «ضرروت رصد تحولات جریان‌های فرهنگی؛ هم در خصوص تولید محتوا و هم شناخت ذائقه مخاطب» ۲۴ بهمن ماه ساعت ۱۰ تا ۱۳ با همکاری مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی برگزار می‌شود. نشست‌های «سیاست‌گذاری ادبیات کودک و نوجوان در دوگانه تألیف و ترجمه»، «معنا و مفهوم برای کودک» و «نشان رشد و اقتصاد کتاب کودک» که برگزار شدند.
حسام‌پور پویش «کتاب‌نما» را از دیگر برنامه‌های جنبی این جشنواره خواند و گفت: این پویش به دنبال زدودن غبار و زنگار توسط مروجان کتاب از روی کتاب‌های کودک و نوجوان است. این پویش یکی از رویدادهای فرامتنی در ترویج گفتمان کتابخوانی کودک و نوجوان است. پنج پویش ذیل پویش «کتاب‌نما» تعریف شده است؛ «پویش کتاب‌نشان»، «کتاب‌جو»، «کتاب‌خوان»، «کتاب‌ران» و «کتاب‌یار» که عکس و تصویرگری، فیلم کتاب و پویانمایی، ایده‌پردازی، اسباب‌بازی‌ها و بازی و بازسازی کتاب و سامانه‌ها و نرم‌افزارهای کاربردی این حوزه هستند که هر کدام یکی از محصولات و محتواها را مورد توجه قرار می‌دهند.
او ادامه داد: رویداد دیگری که برای کودکان پیش‌بینی شده تا کودکان از این جشنواره بهره‌مند شوند، پویش کتابخوانی کتاب‌های دارای نشان رشد است. کودکان با خواندن این کتاب‌ها می‌توانند در یک اثر که می‌تواند به صورت یک فیلم یک‌دقیقه‌ای باشد، تصویر یا نقاشی روایتی از کتاب را خلق کنند. با این کار کودکان به نحوی دیگر با کتاب همراه می‌شوند. کتاب‌های دارای نشان رشد در سامانه samanketab.roshd.ir بارگذاری شده‌اند و بچه‌ها می‌توانند اثر خود را از طریق کانال جشنواره رشد در پلتفرم شاد بفرستند تا آثار مورد ارزیابی قرار گیرند و به برترین آثار نیز ۲۰ میلیون تومان تقدیم می‌شود.
او درباره انتقادی که درباره تجهیز نشدن کتابخانه‌های مدارس وجود دارد و اینکه چرا وزارت آموزش و پرورش کتاب‌های دارای نشان رشد و حداقل برگزیده‌های جشنواره کتاب رشد را خریداری نمی‌کند، گفت: آموزش و پرورش گستردگی دارد، ۱۱۰ هزار مدرسه، بیش از ۸۰۰ مرکز کانون پرورش فکری و کتابخانه‌های کانون دارد اما بودجه محدودی برای این حوزه دارد. از طرف دیگر بخشی از تجهیز کتاب‌های مدارس به عهده آموزش و پرورش است و بخشی هم به عهده وزارت ارشاد. وزارت آموزش و پروش نه تنها به اندازه سهم خود بلکه بیشتر شروع به تجهیز کتابخانه‌های مدارس با اولویت مناطق محروم و کم‌برخوردار و مدارس عشایری کرده است. همانطور که گفته شد بیش از ۱۱۰ هزار مدرسه داریم و با توجه به قیمت کتاب و کاغذ بودجه زیادی می‌شود و با توجه به محدویت منابع، تجهیز خوبی اتفاق نمی‌افتد. آموزش و پرورش با برگزاری جشنواره‌های کتابخوانی به نحوی می‌خواهد رونق کتاب و کتابخوانی بین کودکان و نوجوانان اتفاق بیفتد.
انتهای پیام