«آب»؛ حیاتی‌ترین واژه از زمانی است که انسان پای بر این کره خاکی گذاشته و بعد از قرن‌ها زندگی در آن و با وجود پیشرفت‌های چشم‌گیری که در عرصه‌های مختلف به دست آورده، هنوز هم به دنبال دست‌یابی به این مایه حیاتی در سایر کرات است و این خود بیانگر آن است که اگر قرار باشد در سال‌های نه چندان دور شاهد تقابل انسان‌ها با یکدیگر باشیم، این تقابل بر سر آب خواهد بود.
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، یکی از رویکردهای اصلی در سراسر کشور، توزیع عادلانه خدمات در بخش‌های مختلف در راستای توسعه و آبادانی غیر متمرکز بود که در این راستا زنجان جزو استان‌هایی بود که از همان روزهای نخستین انقلاب، در مسیر عدالت‌محوری قرار گرفت و امروز بعد از گذشت ۴۵ سال از پیروزی انقلاب اسلامی، ثمره این عدالت‌محوری در عرصه‌های مختلف قابل لمس است.
یکی از بخش‌های مهمی که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و در طول چهار دهه اخیر بیش از همه نمود داشته، ارتقای زیرساخت‌های آبرسانی در جوامع شهری و روستایی بوده است و از این جهت می‌توان زنجان را جزو استان‌های پیشرو به لحاظ برخورداری از این زیرساخت‌ها دانست، زیرساخت‌هایی که قرار است با بهره‌برداری از چند سد دیگر، مسیر تکامل را در سال‌های آینده نیز طی کند.
بیم بی‌آبی؛ چالش جدی مناطق روستایی
آمار حاکی از آن است که با پیروزی انقلاب اسلامی، مناطق روستایی بیش از سایر جوامع طعم آبادانی را چشیده و با تاکیدات امام راحل و مقام معظم رهبری، خدمات‌رسانی به روستاها سرلوحه کار دولت‌ها قرار گرفت. در این راستا ارتقای زیرساخت‌های آبرسانی در طول عمر با برکت انقلاب اسلامی، از جمله دستاوردهای نظام مقدس اسلامی بوده و این دستاورد کماکان تداوم دارد.
وقتی نیم‌نگاهی به آنچه که در حوزه بارش‌ها اتفاق افتاده می‌اندازیم، درمی‌یابیم زنجان جزو استان‌هایی است که بارش‌های محدودی نصیب آن شده اما در آن سوی میدان، برداشت‌های بی‌رویه آب در بخش کشاورزی نیز موضوعی است که به خصوص در سال‌های اخیر به معضل جدی تبدیل شده و این همان دغدغه‌ای است که مسوولان امر را برای آبرسانی به مناطق روستایی با چالش جدی مواجه کرده است.
ارتقای زیرساخت‌های آبرسانی به ویژه برای مناطق روستایی با تحریم‌های ناجوانمردانه و تحمیل جنگ هشت ساله توأم شد تا بیم بی‌آبی بیش از همیشه برای روستاییان احساس شده و سختی کار را برای متولیان امر دوچندان کند. اگر قرار بود در چنین شرایط سختی، برخوردار کردن روستاییان از حق طبیعی‌شان مغفول بماند، بی‌شک بیم بی‌آبی در روستاها ماندگار می‌شد.
بهداشت آب؛ نماد توسعه‌یافتگی شهری زنجان
یکی از دستاوردهای مهم نظام مقدس جمهوری اسلامی، برقراری عدالت در خدمات شهری به ویژه آب است، به همین خاطر تشکیل شرکت آب و فاضلاب در دستور کار قرار گرفت و امروز بعد از گذشت ۳۳ سال، جمع‌آوری و تصفیه بهداشتی فاضلاب به عنوان یکی از نمادهای توسعه‌یافتگی زندگی شهری برای حفظ بهداشت به شمار می‌رود، هر چند به زعم مسوولان این شرکت، تلاش‌ها برای رسیدن به نقطه مطلوب ادامه دارد.
وقتی صحبت از خشکسالی به میان می‌آید، به اعتقاد مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان زنجان، ارزش پساب تولیدی تصفیه‌خانه‌های فاضلاب دو چندان می‌شود؛ چرا که همه صنایع در صدد استفاده از پساب به عنوان منبعی پایدار و جایگزینی برای آب پاک هستند، از این رو «علی‌محمد نادرخانی» معتقد است برای دست‌یابی به توسعه‌یافتگی شهری، تمرکز بر روی این موضوع حائز اهمیت است.
وی با یادآوری اینکه در حال حاضر ۵ باب تصفیه‌خانه فاضلاب در شهرها و یک باب تصفیه‌خانه فاضلاب روستایی با جدیدترین تکنولوژی روز دنیا در استان زنجان در دست بهره‌برداری است، اظهار می‌کند: پساب تولیدی این تصفیه‌خانه‌ها (به جای آب پاک) در اختیار واحدهای صنعتی استان قرار گرفته که کمک شایانی به حفاظت از منابع آب زیرزمینی استان می‌شود.
شبکه توزیع آب شرب ۱۷۰ هزار کیلومتری زنجان
جدول مقایسه آمار اقدامات صورت گرفته در حوزه آب شهری و روستایی از زمان پیروزی انقلاب اسلامی تا به امروز بیانگر نجومی شدن اعداد در اکثر حوزه‌ها است. در حال حاضر شرکت آب و فاضلاب استان زنجان بیش از ۷۹۶ هزار مشترک شهری داشته و برای ارائه خدمات به این تعداد مشترک شهری، شبکه توزیع آب شرب خود را به طول ۱۷۰ هزار کیلومتر در سطح استان گسترانیده است.
در بخشی از کتاب قطور دستاوردهای ۴۵ ساله انقلاب در حوزه آب شرب بهداشتی زنجان، به آمار جالبی برمی‌خوریم. «بهره‌مندی بیش از ۲۹۶ هزار نفر در قالب ۶۳۰ روستا با بیش از ۱۱۸ هزار مشترک از آب شرب سالم» که این خود بیانگر آن است که تحت پوشش قرار دادن روستاها و جمعیت روستایی جزو اقدامات ویژه شرکت آبفای زنجان در طول عمر ۳۳ ساله خود با اهداف توسعه‌ای بوده است.
کار به همین جا ختم نمی‌شود؛ چرا که مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان زنجان، واگذاری انشعابات، تامین آب، ایجاد تاسیسات آبرسانی، تاسیس تصفیه‌خانه فاضلاب، ایجاد آزمایشگاه‌های کنترل کیفیت، احداث مجتمع‌های آبرسانی، افزایش کیفیت آب شرب توزیعی و اخذ اعتبارات ملی را نیز به زمره فعالیت‌های چند دهه اخیر این شرکت نسبت داده و اظهار می‌کند که هنوز حرکت در مسیر خدمت‌رسانی ادامه دارد.
اجرای ۵۷ پروژه آبرسانی با استقرار دولت سیزدهم در زنجان
طبق آخرین آمار ارائه شده از سوی مسوولان شرکت آب و فاضلاب استان زنجان، در حال حاضر بیش از ۹۲ درصد از جمعیت روستایی استان زنجان تحت پوشش آب شرب سالم و بهداشتی قرار دارند. همچنین این آمار حاکی از آن است که منابع تولید آب این شرکت برای آبرسانی به روستاهای تحت پوشش نیز ۷۵۵ منبع بوده که شامل ۳۶۴ حلقه چاه، ۲۳۴ دهنه چشمه و ۱۵۷ رشته قنات است.
فارغ از اقداماتی که از زمان تاسیس شرکت آب و فاضلاب برای توزیع آب شرب انجام گرفته، تشکیل قرارگاه جهاد آبرسانی در وزارت نیرو را باید یکی از اقدامات ارزنده دولت سیزدهم عنوان کرد، اقدامی که باعث شد تا شاهد آغاز عملیات آبرسانی به ۱۰ هزار روستا در کشور با اعتباری بالغ بر ۳۰۰ هزار میلیارد ریال باشیم که سهم استان زنجان ۵۷ پروژه با اعتباری بالغ بر ۱۰۰۰ میلیارد ریال است.
به گفته «علی‌محمد نادرخانی»، آغاز عملیات آبرسانی به ۱۵۷ روستا در استان، دومین گام در اجرای طرح جهاد آبرسانی بود که این طرح هم‌اکنون در حال اجرا است. به این اقدامات جاری باید مواردی چون تکمیل طرح‌های آبرسانی۱۵۳ روستای استان، حفر ۸۹ حلقه چاه تامین آب شرب شهرها و روستاها، اتمام احداث مدول دوم تصفیه‌خانه فاضلاب شهر زنجان به ارزش ۱۵۰۰ میلیارد تومان و ... را نیز اضافه کرد.
آب؛ الفبای آبادانی انقلاب برای زنجانی‌ها
بیان اقدامات شاخص حوزه آب بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در استان زنجان به هیچ عنوان در قالب یک گزارش چند خطی نمی‌گنجد. به زعم مسوولان شرکت آب و فاضلاب استان، برای همه اعداد و ارقامی که در لابه‌لای عملکرد این شرکت جا خوش کرده، خون دل‌ها خورده شده و اعتبارات قابل توجهی هزینه شده است تا خروجی آن منجر به بهره‌مندی آحاد مردم از خدمات این شرکت شود.
افتخارات حوزه آبرسانی به مناطق مختلف استان به ویژه مناطق محروم و دور افتاده را می‌توان در قالب کتابی گردآوری کرد اما هیچ افتخاری بالاتر از آن نیست که مردم به عنوان ارکان اصلی این انقلاب به معنای واقعی کلمه، عدالت‌گستری نظام در عرصه‌های مختلف به ویژه آب شرب که با حیات انسان‌ها رابطه لازم و ملزوم دارد را درک کرده و امید به روزهای روشن‌تر در آن‌ها کمرنگ‌تر نشود.
زنجانی‌ها با اینکه جزو استان‌های ساحلی کشور نیستند اما به شهر غواصان دریادل شهره شدند و مدال ایثار در میدان نبرد را بر گردن آویختند. قایقرانان این شهر نیز مدال آوردگاه‌های مهم ورزشی را علی‌رغم اینکه از وجود دریا محروم هستند، در رشته آبی تصاحب کردند تا ثابت کنند در عین محرومیت، شایسته بهترین‌ها هستند، به همین خاطر واژه «آب» به عنوان الفبای آبادانی انقلاب برای زنجانی‌ها صرف شد.
انتهای پیام