دکتر مجتبی خزایی در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: بی‌اختیاری ادرار (Urinary incontinence) در افرادی که دچار سکته مغزی می‌شوند، شایع است. محققان تخمین می‌زنند تا ۸۰ درصد از بازماندگان سکته مغزی دچار بی‌اختیاری شده و نمی‌توانند عملکرد مثانه خود را کنترل کنند.

وی با بیان اینکه علاوه بر بی‌اختیاری، سکته مغزی می‌تواند منجر به مثانه بیش فعال شود، افزود: افراد مبتلا به مثانه بیش فعال ممکن است پس از احساس ناگهانی نیاز شدید به ادرار کردن داشته باشند یا ادرار نشت کند.

خزایی بیان کرد: یک مطالعه در سال ۲۰۱۷ نشان می‌دهد تا ۵۳ درصد از افراد پس از سکته، دچار مثانه بیش فعال می‌شوند به طوریکه ممکن است بی‌اختیاری را هم همزمان تجربه کنند به‌گونه‌ای که حسگرهای داخل دیواره مثانه اطلاعاتی را در مورد میزان پر بودن مثانه به مغز ارسال می‌کنند و این به مغز کمک می‌کند تشخیص دهد که چه زمانی زمان تخلیه مثانه است و سکته مغزی ممکن است به بخش‌هایی از مغز که سیگنال‌های حسگرهای داخل مثانه را دریافت می‌کنند، آسیب برساند و گاهی اوقات، می‌تواند منجر به مثانه بیش فعال شود.

وی با بیان اینکه علائم مثانه بیش فعال از فردی به فرد دیگر متفاوت است، تأکید کرد: برخی از رایج‌ترین علائم شامل حداقل هشت بار ادرار کردن در طول روز، حداقل دو بار ادرار کردن در طول شب، نشت ادرار پس از احساس نیاز ناگهانی به تخلیه مثانه و احساس ناگهانی نیاز به تخلیه مثانه است در ضمن افراد مبتلا به مثانه بیش فعال ممکن است به سختی بخوابند و این وضعیت بر زندگی حرفه‌ای یا اجتماعی فرد نیز تأثیر منفی بگذارد.

دانشیار گروه مغز و اعصاب دانشگاه علوم پزشکی همدان با بیان اینکه درمان مثانه بیش فعال در استروک یا سکته‌های مغزی شامل مصرف دارو، فیزیوتراپی و سایر روش‌هاست، تصریح کرد: پزشک ممکن است تغییرات خاصی در سبک زندگی را برای به حداقل رساندن اثرات مثانه بیش فعال توصیه کند، به عنوان مثال محدود کردن مصرف مایعات در ساعات خاصی از روز یا عصر، تمرینات کف لگن مانند تمرینات کگل(Kegel exercises)، تحریک الکتریکی کف لگن و تمرینات وزنه‌ای واژن نیز می‌توانند به کاهش علائم مثانه بیش فعال کمک کنند.

خزایی توضیح داد: درمان‌های مثانه بیش فعال شامل دارو یا سایر روش‌ها ممکن است مصرف آنتی موسکارینی‌ها(که به نسل‌های قدیم و جدید تقسیم می‌شوند مثل اکسی بوتینین، تولترودین، فسیوترودین، سولیفیناسین، داریفیناسین و تروسپیوم)، آگونیست‌های بتا ۳(میرابگرون، ویبگرون)، بوتاکس مثانه(تزریق تحت گاید اندوسکوپی مثانه در داخل عضله دترسور مثانه) و تحریک عصبی را دربرگیرد.

وی با بیان اینکه داروهای آنتی موسکارینی سبب خشکی دهان و یبوست و گاهی اُفت فشارخون می‌شوند، افزود: این نوع داروها معمولاً یک یا دو بار در روز استفاده می‌شوند در ضمن یک مطالعه کوچک در سال ۲۰۲۱ نیز استفاده از طب سوزنی الکتریکی را برای درمان مثانه بیش فعال پس از سکته مورد بررسی قرار داد که این درمان علائم مثانه بیش فعال را برای برخی از شرکت‌کنندگان بهبود بخشید و مطالعات آینده ممکن است اثربخشی این نوع درمان و سایر انواع طب سوزنی را روشن کند.

خزایی با بیان اینکه افراد مبتلا به مثانه بیش فعال علاوه بر درمان پزشکی، می‌توانند اقدامات زیادی را برای مدیریت شرایط خود انجام دهند، مطرح کرد: این اقدامات ممکن است شامل اجتناب از مصرف برخی نوشیدنی‌ها یا غذاها مانند نوشیدنی‌های الکلی، شکلات، گوجه‌فرنگی، جوش‌شیرین، چای و برخی از غذاهای تند می‌توانند باعث تحریک مثانه شوند همچنین نگهداشتن سوابق کتبی رفتن به دستشویی ممکن است مفید باشد به طوریکه این امر می‌تواند به تشخیص این افراد کمک کند که کدام غذا یا نوشیدنی علائم آنها را بدتر می‌کند و برخی از افراد مبتلا به مثانه بیش فعال ممکن است از پیروی از برنامه رفتن به دستشویی سود ببرند. رفتن به دستشویی در ساعت معین هر روز می‌تواند به کنترل مثانه کمک کند و برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد نکات مدیریتی برای مثانه بیش فعال، افراد باید با پزشک صحبت کنند به طوریکه یک متخصص پزشکی می‌تواند راهکارهای درمانی را برای نیازهای منحصربه هر فرد را  توصیه کند.

وی در پاسخ به این سوال که بی‌اختیاری ادرار بعد از سکته چقدر طول می‌کشد؟ گفت: جدول زمانی بی‌اختیاری پس از سکته مغزی بین افراد متفاوت است؛ در برخی افراد بی‌اختیاری به خودی خود به سرعت حل می‌شود، در برخی دیگر ممکن است ماه‌ها یا سال‌ها برطرف نشود. یک مطالعه طول مدت بی‌اختیاری را در بازماندگان سکته مغزی بررسی کرد و نتایج نشان داد که حدود ۲۵ درصد از افراد هنوز پس از ترخیص از بیمارستان مشکلات را تجربه می‌کنند و ۱۵ درصد یک سال پس از ترخیص هم علائم بی‌اختیاری را داشتند.

این متخصص بیماری‌های مغز و اعصاب در پاسخ به این سوال که آیا افراد بعد از سکته می‌توانند کنترل مثانه را به دست آورند؟ گفت: پس از سکته می‌توان کنترل مثانه را دوباره به دست آورد. برخی از افراد بلافاصله پس از سکته کنترل کامل مثانه را به دست می‌آورند اما در مجموع طیف گسترده‌ای از گزینه‌های درمانی وجود دارد که می‌تواند به این افراد در بازیابی کنترل مثانه کمک کند.

وی اضافه کرد: استرس و ناامیدی می‌تواند روی روند بهبودی علائم مثانه تأثیر مهمی بگذارد بنابراین گاهی لازم است از داروهای ضدافسردگی یا اضطراب استفاده کرد. مراقبان بیماران سکته مغزی نیز باید با این علائم آشنا باشند و بدانند که بی‌اختیاری ادارای به دنبال استروک رخ می‌دهد و ناشی از تنبلی بیمار نیست.

خزایی در پاسخ به این سوال که آیا لازم است بیمار به مدت طولانی سوند ادراری داشته باشد؟ تصریح کرد: توصیه می‌شود برای جلوگیری از بروز عفونت ادراری هر چه زودتر سوند بیماران خارج و آموزش دفع ادرار آغاز شود. خارج کردن سوند ادرار نیز آموزش نیاز دارد چراکه خروج ناگهانی و به یک باره سوند سبب احتباس ادراری می‌شود بنابراین باید طی یک یا دو روز اقدام به خارج‌سازی و در موارد احتباس ادراری می‌توان از کیسه آب گرم و یا ماساژ ملایم مثانه استفاده کرد.

انتهای پیام