محمد توزندهجانی در گفت و گو با ایسنا از شناسایی بیش از هزار حلقه چاه آب غیرمجاز در این شهرستان خبر داد و خاطرنشان کرد: از ابتدای امسال تاکنون بالغبر ۸۸ حلقه چاه غیرمجاز را مسدود و مسلوب المنفعه کردهایم، برخی از این متخلفان از قبل نیز پرونده داشتهاند.
وی عنوان کرد: برخی از این افراد تخلفات عمدهای داشتهاند به طوری که سطح زیر کشت بسیاری داشته و بدون هیچ گونه محدودیتی از منابع استفاده میکردند و موجب نارضایتی مردم هم شده بود.
مدیر امور منابع آب قوچان با بیان اینکه از این تعداد ۱۹حلقه چاه عمیق و ۶۹ حلقه از نوع چاههای نیمه عمیق است، افزود: با انجام این عملیات از خروج یک میلیون و ۶۴۵ هزار متر مکعب آب از سفرههای زیرزمینی جلوگیری شد.
وی اظهار کرد: علیرغم خشکسالیهای چند سال اخیر در شهرستان قوچان اما این افراد بدون توجه به وضعیت فعلی منابع آبی را مصرف میکردند.
توزندهجانی اظهار کرد: متأسفانه در سال آبی جدید تاکنون بارش قابل توجهی را در شهرستان نداشتهایم و بارشها نسبت به میانگین بسیار کمتر شده است.
ضرورت برخورد قاطع با متخلفان
مدیر امور منابع آب قوچان افزود: با توجه به وضعیت فعلی میطلبد برخورد قاطع و محکمی را با متخلفان حوضه آب داشته باشیم که در همین راستا با هماهنگی دستگاه قضا و نیروهای انتظامی تاکنون به صورت قاطع برخوردهای لازم صورت گرفته است.
وی با اشاره به اینکه هرچند چاههای غیرمجاز در سطح شهرستان پراکنده هستند، اما بیشتر آنها را در مناطق کوهستانی که آبهای زیرزمینی بالاتر هستند داریم، گفت: در بخش هودانلو شهرستان قوچان چاههای عمیقی داریم که بهرهبرداری بیشتری از آب زیرزمینی را هر فرد انجام میدهد.
مدیر امور منابع آب قوچان با بیان اینکه برخورد با متخلفان چاههای غیرمجاز این منطقه در اولویت کاری قرار دارد، اظهار کرد: چاههای غیرمجاز دیگری هم تاکنون شناسایی و به مراجعه قضایی معرفی شدهاند.
وی افزود: احکام برخی صادر و برای تعدادی هم دستور انسداد آنها اخذ شده است، به مرور تمامی چاههای غیرمجاز شهرستان قوچان مسدود خواهد شد.
تأثیر چاههای غیرمجاز بر منابع آبهای زیرزمینی
توزندهجانی گفت: هرچند حدود هزار حلقه چاه غیرمجاز شناسایی شده در شهرستان داریم، اما برخی از اینها را که به صورت شخصی استفاده میشود و عامالمنفعه نیست در اولویت برخورد قرار دارد.
وی با اشاره به اینکه این هزار چاه غیرمجاز در مناطق کوهستانی و سطحی و کم عمق هستند، تصریح کرد: برخورد با تمامی این چاههای غیرمجاز در دستور کار قرار دارد اما با توجه به شرایط اجرایی و ملاحظات اجتماعی در اولویت کسانی هستند که استفاده شخصی و زیادی را از چاه دارند.
مدیر امور منابع آب قوچان در خصوص تأثیر چاههای غیرمجاز بر منابع آبهای زیرزمینی گفت: استفاده از چاههای غیرمجازی دو اثر بدی در جامعه دارند که مهمترین آن اثر اجتماعی است.
وی بیان کرد: اگر این رویه ادامه داشته باشد کسانی که چاه مجاز دارند را دلسرد کرده و دیگر همکاری نخواهند داشت، هرچند کسانی که چاه مجاز دارند رعایت حجم برداشت، همکاری در مصرف بهینه برق در تابستان، پرداخت حق و حقوق دولتی را دارند اما چاههای غیرمجاز هیچ کدام از این اقدامات را انجام نمیدهند.
توزندهجانی با بیان اینکه بر روی خاموشی و برداشت چاههای غیرمجاز هیچ کنترلی نیست، خاطرنشان کرد: این وضعیت موجب ایجاد نارضایتیهای اجتماعی میشود.
وی همچنین استفاده بیرویه از آبهای زیرزمینی را از دیگر تأثیرهای چاههای غیرمجاز دانست و گفت: استفاده بیرویه از آبهای زیرزمینی موجب نشست و فرونشست زمین در مناطق مختلفی شده است.
مدیر امور منابع آب قوچان عنوان کرد: با توجه به اینکه در دشتهای مختلف کشور شاهد فرونشستها و فرو چالههای بسیاری به دلیل برداشت بیرویه از آبهای زیرزمینی هستیم، باید جلوی این اتفاق در قوچان نیز گرفته شود.
مسدود و مسلوب المنفعه کردن ۱۷۰۰ حلقه چاه غیرمجاز
وی با بیان اینکه به طور میانگین حجم قابل توجهی از آبهای زیرزمینی توسط چاههای غیرمجاز برداشت میشود، اظهار کرد: چاههای غیرمجاز به دو دسته عمیق و نیمه تقسیمبندی میشوند که اولویت با چاههای غیرمجاز عمیقی است که برداشت بیشتری دارند.
توزندهجانی از حفر چاههای غیرمجاز به عنوان یکی از بزرگترین معضلات شهر قوچان در حوزه مدیریت آب نام برد و گفت: طی سالهای گذشته بالغبر ۱۶۰۰ تا ۱۷۰۰ حلقه چاه غیر مجاز را مسدود و مسلوب المنفعه کردهایم.
وی در ادامه افزود: تمامی چاههای مجاز کشاورزی شهرستان قوچان مجهز به کنتور هوشمند شدهاند که به لحاظ ساعت کارکرد و میزان حجم برداشت از آبهای زیرزمینی کنترل میشوند.
مدیر امور منابع آب قوچان توضیح داد: هر چاه مجاز با توجه به سهمیهای که اختصاص داده شده حق برداشت آب را دارد و به محض اتمام حقابه کنتور نصب شده چاه را قطع میکند.
۶۶۰ حلقه چاه مجاز
وی از وجود ۶۶۰ حلقه چاه مجاز در شهرستان خبر داد و گفت: حدود ۱۵۰ حلقه چاه مربوط به آب شرب و باقی مربوط به صنعت، دام و چاههای کشاورزی است.
توزندهجانی با بیان اینکه تمامی ۳۳۵ حلقه چاه کشاورزی به کنتور هوشمند مجهز هستند، افزود: در مدیریت منابع آبی نیازمند همکاری تمامی شهروندان هستیم، اگر این همکاری باشد در آینده بحران آب شرب را نخواهیم داشت.
وی با تقدیر از مراجع قضایی و انتظامی در همراهی با متخلفین چاههای غیرمجاز اظهار کرد: امیدواریم با تعامل و همکاری مردم بتوانیم مدیریت آب را داشته باشیم.
مدیر امور منابع آب قوچان در ادامه با بیان اینکه اخیراً ۲ حلقه چاه عمیق غیرمجاز با آبدهی ۱۰ لیتر بر ثانیه در قوچان مسدود شد، گفت: یکی از برنامههای مهم مدیریت منابع آب در حفاظت از آبهای سطحی و زیرزمینی، پر کردن چاههای غیرمجاز است که در این رابطه دو حلقه چاه غیرمجاز با عمق ۱۲۰ متر متعلق به یکی از متخلفان آبی در یک اقدام شبانه و غافلگیرانه پر شد.
توزندهجانی افزود: در گذشته پس از انسداد چاه به دلیل نبود عوامل بازدارنده متخلفان اقدام به بازگشایی چاه میکردند که با پیگیریهای انجام شده برق واحد دامداری مربوطه نیز قطع شد. جریمه سنگین و قطع خدمات اجتماعی متخلفان یکی از راهکارهای صیانت از منابع آبهای زیرزمینی است.
مدیر امور منابع آب شهرستان قوچان افزود: با توجه به وضعیت خشکسالی و کاهش نزولات آسمانی در سال جاری، برخورد با سوداگران آب ادامه خواهد داشت.
وی خاطرنشان کرد: با توجه به ضخامت کمی که آبرفت شهرستان دارد پتانسیل نگهداری آب در آبخوانها ضعیف است و از طرف دیگر به دلیل بالا بودن سنگ کف با حفر چاههای نیمه عمیق ۵۰ متری به آب میرسیم، این وضعیت باعث شده چاههای غیرمجاز به معضل تبدیل شوند و در برخی موارد حتی با انسداد چاه مجدداً چاه جدید حفر میشود.
ابطال مجوز این دامداریها و مرغداریها برای اولین بار
مدیر امور منابع آب قوچان در ادامه گفت: با پیگیریها و بررسیهای صورت گرفته در سطح شهرستان دامداریها و مرغداریهای غیرفعالی داریم که اقدام به حفر چاه غیر مجاز و کشاورزی کردهاند.
وی افزود: در همین راستا برای اولین بار در خراسان رضوی به منظور مقابله با چاههای غیرمجاز با همکاری ادارههای منابع آب، جهاد کشاورزی، توزیع برق و دادستانی شهرستان، مجوز دامداریها و مرغداریهایی که با مجوز دامداری و مرغداری اقدام به حفر چاه عبر مجاز و کشاورزی میکنند و از سویی هیچ گونه نقشی در تولید گوشت و محصولات لبنی و پروتئینی شهرستان ندارند ابطال و انشعابات برقشان نیز قطع میشود.
توزندهجانی تصریح کرد: امیدواریم با ادامه این روند ضمن جلوگیری از حفر چاه و برداشت غیرمجاز، واحدهای دامداری به کارکرد اصلی خود برگشته و تولید گوشت و لبنیات شهرستان افزایش یابد و زمینه اشتغال نیز فراهم شود.
انتهای پیام