بیشترین آوازه این روستا به علت صنعت و هنر قاب‌سازی است، این روستا تا دو سال پیش یکی از روستاهای بدون بیکار سطح استان همدان و شهرستان درگزین بود اما گویا این روستای بدون بیکار امروز حال خوشی ندارد و به گفته دهیارش، چراغ تولید کارگاه‌های این روستا یکی پس از دیگری به خاموشی می‌گراید.
دهیار روستای کاج در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: روستای کاج مرکز و قطب هنر منحصر بفرد و ارزشمند صنایع دستی قاب‌سازی و میز کنسول بوده و این هنر از ۴۳ سال پیش در روستا توسط یکی از اهالی روستا به نام «برات‌علی صفاری» پا گرفته و کم کم به عنوان یکی از مشاغل پردرآمد روستا بین اهالی رونق پیدا کرده بود.
محسن حجاری‌مکان گفت: به علت یدی بودن این هنر بیشتر مردان روستا به این حرفه هنری اشتغال داشتند و زنان روستا نیز بیشتر در رابطه با صنایع دستی به هنرهای دیگری چون قالیبافی، خیاطی و گلیم‌بافی مشغول بودند.
از ۸۰ واحد فعال، تنها ۵ یا ۶ کارگاه قاب‌سازی فعال است
وی افزود: حدود دو سال پیش بیش از ۸۰ واحد خانگی و کارگاهی دارای مجوز و بدون مجوز قاب‌سازی و میز کنسول در این روستا دارای فعالیت بود و این تعداد کارگاه برای بیش از ۵۰۰ نفر از اهالی اشتغال مستقیم ایجاد کرده بود اما از دو سال پیش از کارگاه‌های فعال روستا، تنها پنج یا شش کارگاه فعال باقیمانده و تمامی کارگاه‌ها تعطیل شده‌اند.
حجاری‌مکان، مشکلات اقتصادی و سرمایه در گردش، تحریم و گرانی مواد اولیه را از جمله دلایل مهم تعطیلی کارگاه‌های روستای کاج دانست و تصریح کرد: روستای کاج که حدود دو سال پیش یکی از روستاهای بدون بیکار سطح استان همدان به شمار می‌رفت، در حال حاضر به علت تعطیلی کارگاه‌های آن اکثر افراد مشغول در این کارگاه‌ها و حتی استادکاران هنرمند این کارگاه‌ها بیکار شده و به مشاغل کاذب مختلف روی آورده‌اند که این نوع از مشاغل نه به رسته شغلی آنها ارتباط دارد و نه در این مشاغل تخصص دارند.
وی با بیان اینکه از پنج، شش کارگاه موجود فعال سطح روستا نیز تنها یک کارگاه دارای هفت تا هشت نفر نیروی کار بوده و بقیه کارگاه‌ها به صورت تک نفره در حال فعالیت است، یادآور شد: این تعداد کارگاه‌های باقی مانده فعال نیز اکثراً به ناچار مبلغ فروش محصولات خود را به چک می‌فروشند و نقد شدن این چک‌ها چندین ماه طول می‌کشد.
وی با اشاره به رونق بازار هنر نفیس قاب‌سازی و کنسول دو سال پیش کارگاه‌های روستای کاج ادامه داد: دو سال پیش با توجه به بازار صادرات خوب محصولات روستای کاج، اکثراً از سلیمانیه عراق به صورت مستقیم خریدارانی برای خرید عمده محصولات تولید شده صنایع دستی روستا از جمله محصولات صنعت قاب‌سازی، آینه و میز کنسول و خراطی به روستای کاج می‌آمدند و صادرات محصولات هنر دستی خراطی روستا رونق بسیار خوبی داشت اما متأسفانه دیگر خبری از صادرات وجود ندارد و اگر هم وجود داشته باشد، جزئی بوده و دادوستدی وجود ندارد.
هراس هنرمندان از فکر به بوته فراموشی سپردن هنر قاب‌سازی
حجاری مکان با بیان اینکه ادامه فعالیت برای کارگاه‌های سطح روستا دیگر امکان نداشت چراکه به علت گرانی و تورم مواد اولیه، مشکلات تحریم و نبود سرمایه در گردش و نقدینگی و کسادی بازار تنها تضرر و بدهکاری عاید کارگاه‌ها و هنرمندان و صنعتگران این روستا می‌شد، گفت: روستای کاج سبقه نیم‌قرنی در زمینه هنر نفیس قاب‌سازی و ساخت کنسول دارد، در حال حاضر تعطیلی یکی پس از دیگری کارگاه‌ها این سبقه را تهدید می‌کند و فکر به بوته فراموشی سپرده شدن این هنر نفیس در قطب تولید قاب‌سازی برای هر یک از هنرمندان کاجی هراسناک است.
وی با بیان اشاره به اینکه متأسفانه وضعیت کشاورزی روستا نیز به علت وضعیت خشکسالی تعریفی ندارد، کشت قالب این روستا را گندم، جو و یونجه برشمرد و خاطرنشان کرد: باید با سیاست‌های لازم سازمان‌های ذیربط از جمله جهادکشاورزی نسبت به فرهنگ‌سازی تغییر الگوی کشت و کشت محصولات کم‌آب‌بر بین کشاورزان اقدامات لازم صورت گیرد ضمن اینکه مکانیزه شدن کشاورزی روستا نیز در این رابطه از نقش مؤثری برخوردار خواهد بود.
حجاری‌مکان اظهار کرد: در همین رابطه برای فرهنگ‌سازی در تغییر الگوی کشت خود شخصاً در اراضی کشاورزی خود اقدام به کشت ۲۰۰۰ متر زعفران کرده‌ام که از این میزان سطح زیرکشت ۱.۵ کیلوگرم زعفران برداشت شده و افزون بر ۶۰ میلیون تومان فروش زعفران داشتم.
اراضی روستا مستعد کشت زعفران است
وی تصریح کرد: اراضی کشاورزی روستای کاج برای کشت محصولات کم‌آب‌بر از جمله زعفران بسیار مستعد بوده و حتی کیفیت زعفران کاج از نظر رنگ و بو سه برابر بهتر از کیفیت زعفران قائنات است.
رئیس هیأت مدیره اتحادیه قاب‌سازان روستای کاج هم در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به حال ناخوش روستای کاج اظهار کرد: اکثریت کارگاه‌های روستای کاج به علت کاهش مشتری و میزان فروش، گرانی مواد اولیه و رکود بازار و ثابت نبودن قیمت‌ها تعطیل شده‌اند و بسیاری از هنرمندان و استادکاران قاب‌سازی روستا به مشاغل دیگری چون کارگری ساختمان و بنایی روی آورده‌اند و دیگر خبری از حال و هوای گذشته در این روستا نیست.
ابوالفضل یوسفی با بیان اینکه تعداد انگشت‌شماری از کارگاه‌ها آن هم تنها برای اینکه در کارگاه‌هاشان باز باشد با یک کارگر و با تولید بسیار پایین در حال فعالیت هستند، افزود: به علت کاهش مشتری و نبود متقاضی و خریدار اکثریت هنرمندان و صنعتگران روستا کارگاه خود را تعطیل کرده‌اند.
وی کشور عراق را یکی از کشورهای مشتری در بحث صادرات هنر قاب‌سازی این روستا در گذشته برشمرد و گفت: دیگر از مشتریان و خریداران کشور عراق که شخصاً خود به روستای کاج می‌آمدند، هیچ خبری نیست ضمن اینکه مشتریان و خریداران داخلی نیز کاهش بسیار داشته است.
یوسفی عدم ثبات قیمت مواد اولیه مورد نیاز هنرمندان قاب‌سازی در بازار را یکی از اصلی‌ترین مشکلات تولیدکنندگان و قاب‌سازان کاجی دانست و گفت: عدم ثبات قیمت مواد اولیه مورد نیاز در بازار، قیمت‌های بالا، نبود مشتری در بازار، تورم و قیمت‌های بالای مواد اولیه موجب شده تا هنگام فروش محصولات تولید شده خود با تضرر بسیاری مواجه شویم و همین امر باعث شده کارگاه‌های تولیدی تعطیل شوند و قاب‌سازان رغبتی برای کار نداشته باشند و فرصت‌های شغلی این روستا با تعطیلی یکی پس از دیگری کارگاه‌ها حذف شود.
وی افزود: از آنجایی‌که تولید نیاز به مواد اولیه دارد و تهیه مواد اولیه هم نیازمند نقدینگی است بنابراین داشتن نقدینگی برای تولید امری ضروری بوده که با بالا رفتن قیمت ارز، قیمت مواد اولیه هم چند برابر شده و این امر تولید را برای تولیدکنندگان با مشکل مواجه کرده است. اگر تهیه مواد اولیه از طریق اتحادیه و تعاونی صورت بگیرد می‌توان با قیمت کمتر و مناسب‌تری مواد اولیه را تهیه کرد.
به گزارش ایسنا، رسیدگی به مشکلات هنرمندان و صنعتگران روستای قطب قاب‌سازی کشور توسط مسئولان امر ضرورت دارد، نباید اجازه داد این هنر منحصربفرد نفیس و گران‌سنگ به بوته فراموشی سپرده شود و فکر چنین تصوری دلشوره بر جان هنرمندان کاجی بیندازد.
انتهای پیام