بررسی معایب «تکنولوژی امروزی» در همایش ملی تکنولوژی و فرهنگ

پژوهشگران حوزه علم انسانی معایب «تکنولوژی امروزی» را در دومین روز همایش ملی تکنولوژی و فرهنگ از نگاه فیلسوفان مختلف مورد بررسی قرار دارند و تاکید کردند اغلب پیشرفت‌های تکنولوژیکی عصر امروز بیشتر در جهت کنترل انسان طراحی شده‌اند.

به گزارش ایسنا، حمیدرضا نمازی در همایش ملی تکنولوژی و فرهنگ که امروز در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار ، با بیان اینکه امروز از بحث تکنولوژی  از تکنولوژی های بسیار کوچک شروع می  شوند؛ این در حالی است که به اندازه تعداد انگشتان دست کتاب در خصوص تکنولوژی روانشناختی وجود ندارد، گفت: ما دو انقلاب صنعتی داریم که در انقلاب اول مردم را به کار سنگین و کار سخت می‌کشاندند؛ به طوریکه گاهی انسان بیش از ۱۶ ساعت کار می کرد و پس از آن کم کم به تکنولوژی می رسیم. در واقع برخی از کسانی که در تاریخ فلسفه علم کار کردند، معتقد هستند فلسفه علم ابتدا با رویکردهای خوشبینانه شروع شد بعد از آن با رویکردهای انتقادی مواجه شد، یعنی ابتدا گفتیم علم ما را سعادتمند می کند. اگر چه فلسفه علم از اول با بدبینی و با خورده گیری و به رخ کشیدن عوارض آن شروع شد  و امروزه با خوشبینی نسبت به آن نگاه می کنند.

استاد اخلاق پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران تصریح کرد: چول هان فیلسوف آلمانی و کره ای است. اصطلاحی به اسم روان سیاست مطرح می کند می گوید این اتفاقات مثل هوش مصنوعی، شبکه های اجتماعی و سایر ابزارها به سیستم روانی ما راه پیدا می کنند؛ در واقع در گذشته تعداد محدودی ما را کنترل می کردند؛ اما در این شرایط تعداد زیادی، افراد محدودی را کنترل می کنند. به این معنا که امروز برعکس قدیم که با نگاهی از بالا به پایین همه چیز را کنترل می کرد، افراد خودشان را کنترل  و شلاق می زنند.

رییس سابق موزه تاریخ علوم پزشکی ایران خاطرنشان کرد: ما امروز با سوژه دستاورد ساز که افراد دنبال پیشرفت خودشان هستند و در حال تلاش پیشرفت هستند و احساس عقب افتادگی جدید دارند، مدام این استرس را دارند که جا نمانند، مواجه هستیم.

نمازی یادآور شد: فیلسوف دیگری در خصوص علت افسردگی امروز می گوید  افسردگی امروز به این دلیل است که تکنولوژی ها مدام افراد را تشویق می کنند خودتان باید پیشرفت کنید تا به آنچه می خواهید برسید. در واقع افراد به واسطه تکنولوژی با حجم زیادی از افراد رقابت می کنند که همدیگر را نمی شناسند و با مفهوم نوپدید اضطراب آن لاین مواجه می کند.

وی خاطرنشان کرد: در گذشته کنترل هایی که وجود داشت که این کنترل ها بخشی از اضطراب های درونی را از بین می برد؛ اما چول هان می گوید در این جامعه فرسوده افراد ملال عمیقی دارند؛ در حالی که در گذشته با ملال سطحی مواجه بودند که این ملال با انجام کارهای روزمره از بین می رفت. اما ملال عمیق یک نوع پرسه زنی است که بنیامین فیلسوف به آن اشاره می کند و می گوید چیزی که شما را نجات می دهد رفتن به سمت جهان جدید است.

در ادامه علیرضا منصوری، عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی نیز در سخنرانی با عنوان «نهاد به مثابه مصنوع اجتماعی» به نقش و تاثیر هوش مصنوعی اشاره و تاکید کرد: همه ما در زندگی روزمره خود با مسائل و مشکلاتی مواجه می شویم که سرکارمان با به موسسات، نهادهای دولتی و غیردولتی می افتد و بسیار مواقع از ناکارآمدی آنها ابراز نارضایتی می کنیم و مایل هستیم؛ به نحوی بهبود پیدا کنند.

وی در ادامه تصریح کرد: در ادبیاتی که بیشتر در مورد نهادها شده از حیث جامعه شناختی بوده؛ اما بنده از جنبه فلسفه تکنولوژی این بحث را بررسی می کنم و می خواهیم هستی شناسی و چگونگی بودن نهادها را بررسی کنیم. اینکه چگونه موجوداتی هستند. در واقع چون به نظر می رسد؛ چون ما این نهادها را ساختیم می توانیم آنها را مصنوعی بدانیم. بر این اساس باید تفاوت این نوع نهاد با انواع نهادهای طبیعی را بشناسیم.

عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی افزود: انواع طبیعی نهادها، موجوداتی نظیر درخت و سایر اشیایی هستند که ما آن را می بینیم؛ اما مصنوعات نظیر میز یا صندلی مواردی هستند که ما آن را می سازیم و تئوری های مختلفی در مورد نهادهای مصنوع شده است. اگر یک نگاه هایی به تلاش های دهه های اخیر کنیم؛ می بینیم این مصنوعات دارای دو مولفه هستند؛ اول مولفه فیزیکی و مادی دوم مولفه قصدی است.

منصوری یادآور شد: به طور کلی در مفهوم جامعه شناختی نهادها چیزهایی است که ما می سازیم تا نیاز جمعی را برطرف کنند. 

همچنین غلامحسین مقدم حیدری نیز در سخنانی با عنوان تکنولوژی های اعمال قدرت نزد فوکو نیز گفت: او از سه اصطلاح تکنولوژی، تکنیک و ماشین بسیار زیاد استفاده می کند و اشاره ای هم به تکنولوژی کشتار جمعی هم دارد.  البته فوکو فرق این اصطلاحات را نمی گوید.

وی در ادامه با بیان اینکه بیمارستان و کتابخانه یک سیستم اجتماعی تکنیکی محسوب می شود و گسترده هستند، تصریح کرد: فوکو دو نوع از تکنولوژی های اعمال قدرت حرف می زند؛ اول تکنولوژِی های اعمال قدرت بر دیگران و تکنولوژی  های اعمال قدرت بر خود است.

این پژوهشگر همچنین یادآور شد: فوکو معتقد است در دنیای مدرن تکنیک مدرن یا همان حلقه بین تکنیک های اعمال قدرت بر دیگران و اعمال قدرت بر خود را داریم و سوال این است تابحال فکر کردید ما غربی ها تنها تمدنی هستیم که درباره جنسیت حرف می زنیم و در آن افراد را وادار می کنیم هر آنچه در درون خود می گذرد را بیرون بریزید.

مقدم حیدری اظهار کرد: فوکو می گوید قدرت برای اینکه همه افراد را ارزیابی کند و بشناسد به این آزادی فعلی نیاز دارد که این همان تکنیک اعتراف است؛ به طوریکه تفاوت آن با اعتراف مسیحیت این است که آنها در برابر یک نفر اعتراف می کردند؛ ولی امروزه انسان ها در برابر همه اعتراف می کنند. براین اساس روان کاوی نمونه ای از بکار گیری این تکنیک است که افراد هر چه بیشتر شناخته شوند، بیشتر کنترل می‌شوند.

مقدم حیدری بیان داشت: ما در آموزه های دینی مجاز نیستیم هر حرفی را بزنیم و قدرتمندی ترین افراد کسی است هیچ اثری از اون در شبکه های مجازی نباشد. در واقع از دیدگاه فوکو رویت پذیری امروزی یک دام است که افراد بیشتر در معرض کنترل قرار بگیرند.

انتهای پیام

  • یکشنبه/ ۱۷ دی ۱۴۰۲ / ۱۴:۵۷
  • دسته‌بندی: پژوهش
  • کد خبر: 1402101712220
  • خبرنگار : 71567