به گزارش ایسنا، حدود ۳۲ سال پیش شاید کسی فکرش را هم نمی‌کرد امید تازه‌ای که زنده‌یاد سعید کاظمی آشتیانی دانشمندی جهادگر برای درمان ناباروری در کشور ایجاد کرد، خود بنیان انگیزه‌ها و امیدهای دیگر برای تحقیقات در زمینه سلول‌های بنیادی، زیست‌فناوری و در نتیجه یافتن راه‌های روشن‌تر و هموارتر برای درمان بیماری‌های صعب‌العلاج یا لاعلاج باشد؛ اما او خود این پایه نیک را بر مبنای افق گسترده‌تری بنا نهاده بود. به‌طوری‌که امروز نام "سعید کاظمی آشتیانی" با کلیدواژه‌های "پژوهشگاه رویان"، "سلول‌های بنیادین"، "درمان ناباروری"، "بانک بندناف" و...... گره‌خورده است.
او که در ۱۸ سالگی هم‌زمان با قبولی در رشته فیزیوتراپی و ورود به دانشگاه علوم پزشکی ایران، در هنرستان "پیام امید" به تدریس ادبیات و بینش اسلامی مشغول بود، با تعطیلی دانشگاه‌ها و حضور در جبهه، توانست پس از ۱۱ سال مدرک کارشناسی‌ارشد خود را از دانشکده علوم توان‌بخشی بگیرد.
در این میان، سال ۶۱ با همکاری دو نفر از همکارانش، جهاد گروه پزشکی را در دانشگاه علوم پزشکی ایران تأسیس کرد. این گروه، هسته اولیه جهاد دانشگاهی علوم پزشکی ایران بود که ۴ سال بعد شکل و سامان گرفت و زنده‌یاد دکتر سعید کاظمی تا سال ۷۰ مسئول بخش طرح‌ها و تحقیقات آن بود.
از سال ۷۱ با تغییرات ساختار مدیریتی جهاد دانشگاهی، رئیس جهاد دانشگاهی واحد علوم پزشکی ایران شد و تا آخر عمرش، در این مسئولیت باقی بود. وی در طی این سال‌ها مراکز درمانی متعددی تأسیس و گروه‌های مختلف پژوهشی را راه‌اندازی کرد که در آن میان پژوهشکده رویان جهاد دانشگاهی یکی از مهم‌ترین این مراکز بود که خردادماه ۱۳۷۰ با مدیریت وی رسماً فعالیت خود را آغاز کرد. این جهادگر فقید در طول دوران حیات ۴۴ ساله‌اش به موفقیت‌های چشمگیری دست‌یافت که آنها در اعتلای نام جمهوری اسلامی ایران در عرصه‌های بین‌المللی سهمی از یاد نرفتنی دارد.
غروب چهاردهم دی‌ماه ۱۳۸۴ و در ۴۴ سالگی قلب این انسان والا از تپیدن ایستاد و همکاران جهادگر خود را در رویان برای ادامه کار تنها گذاشت؛ اما رویکردی که او برای انجام کارهای تحقیقاتی و علمی بنیان گذاشت، در قالب یک فرهنگ رویانی همچنان پابرجاست و مسیر را برای دانشمندان فعال در این مجموعه روشن کرده است.
بزرگ‌مردی که رهبر معظم انقلاب اسلامی شنبه ۵ آذرماه ۱۴۰۱ در بخش‌هایی از سخنانشان در جمع کثیری از بسیجیان کشور از دستاوردهای رویان و تلاش‌های مرحوم کاظمی آشتیانی در این پژوهشگاه یادکردند و عملکرد این جهادگر فقید را مصداق فرهنگ بسیجی دانستند. این سخنان رهبر انقلاب در شرایطی بیان شد که ایشان در برهه‌های مختلف و حداقل دو بار دیگر در همان سال، یعنی دیدار ۲۱ اردیبهشت‌ماه با معلمان و ۲۷ مهرماه با نخبگان و استعدادهای برتر تحصیلی در مثال‌هایی به بخشی از شخصیت و عملکردِ «دکتر کاظمی آشتیانی» به‌عنوان «الگوی جهاد علمی» اشاره نمودند.
ایشان در بازدید سال ۱۳۸۶ از پژوهشکده رویان دلیل این علاقه را این‌گونه بیان می‌نمایند: «علت اینکه من به مرحوم سعید کاظمی این‌قدر علاقه داشتم والان هم در دلم و در ذهنم برای آن جوان عزیز، ارزش و جایگاه قائلم، همین است. حرکت او، نحوه کار او، مدیریت او، پیگیری او، یک مجموعه کاملی بود از آن چیزی که آدم دوست می‌دارد و آرزو دارد.»
رهبر انقلاب در پیامی هم که به مناسبت درگذشت دکتر کاظمی آشتیانی صادر کرده بودند ضمن معرفی ایشان به‌عنوان «یکی از فرزندان صالح انقلاب و از رویش‌های مبارک»، مجموعه رویان را مجمعی از جهادگران عرصه علوم زیستی معرفی کرده و پیدایش و رشد آن را مدیون همت، ایمان و پشتکار ایشان دانسته بودند.
در آستانه ۱۸ سال فراق زنده‌یاد دکتر سعید کاظمی آشتیانی دانشمندی که در اعتلای نام ایران سهمی از یاد نرفتنی دارد و از خود یادگاری به نام "رویان" برجا گذاشت، قرار داریم، در سلسله گفت‌وگوهایی تلاش کنیم تا ضمن زنده نگاه‌داشتن خدمات ارزنده ایشان در معرفی این الگوی جهادی به نسل جوان گامی مؤثر برداریم.
مسعود حبیبی در گفت‌گو با ایسنا، با بیان اینکه در آستانه سالگرد زنده‌یاد کاظمی‌آشتیانی قرار داریم، اظهار کرد: تمام افرادی که در جهاد دانشگاهی مشغول به فعالیت هستند به تمام خدمات و اقدامات پژوهشگاه رویان افتخار می‌کنند. پژوهشگاه رویان، پرچم نهاد جهاد دانشگاهی محسوب می‌شود.
وی ادامه داد: جهاد دانشگاهی توانست بستری فراهم کند که پژوهشگاه رویان در دل آن شکل بگیرد و به بلوغ برسد. به طور قطع، رشد، بالندگی و نوآوری پژوهشگاه رویان را مدیون زحمات زنده‌یاد کاظمی آشتیانی هستیم. رشد و بالندگی پژوهشگاه رویان را نباید یک کار ساده درنظر گرفت؛ چرا که تلاش‌های بسیار زیادی صورت گرفته که این پژوهشگاه در جایگاه فعلی قرار گیرد.
رئیس سازمان جهاد دانشگاهی علوم‌پزشکی تهران با بیان اینکه پژوهشگاه رویان نه تنها افتخار جهاد دانشگاهی به حساب می‌آید بلکه افتخار ایران هم محسوب می‌شود، افزود: پژوهشگاه رویان با تمرکز بر درمان ناباروری فعالیت خود را آغاز کرد. زمانی بود زوج های نابارور برای درمان به ناچار به کشورهای دیگر سفر می‌کردند ولی در حال حاضر، شرایط تغییر کرده است؛ به نحوی که عمل «ای وی اف» در شهرستان‌ها هم انجام می‌شود.
وی با بیان اینکه زنده‌یاد کاظمی‌آشتیانی نیاز کشور در حوزه درمان ناباروری را در کانون توجه قرار داد، اظهار کرد: ایشان با هوش و درایت خود توانست نیاز کشور را شناسایی کند و اقدام به رفع نیاز کشور در این خصوص کند؛ به طوری‌که دیگر برای درمان این بیماری اعزامی به خارج از کشور نیاز نباشد.
* درمان حدود ۴۰ درصد از زوج های نابارور در مراکز درمانی جهاد دانشگاهی
حبیبی ادامه داد: ایران در جهان، در حوزه درمان ناباروری در جایگاه بالایی شناخته شد. اقدامات بزرگی در عرصه ناباروری صورت گرفته؛ به نحوی که جایگاه علمی رویان در تمام جهان شناخته شده است و بررسی‌ها در کشور بیانگر این است که حدود ۴۰ درصد از درمان زوج های نابارور در کشور توسط مراکز درمانی جهاد دانشگاهی انجام می‌شود. ظرفیتی که زمینه‌سازی آن توسط زنده‌یاد کاظمی‌آشتیانی و همکارانش ایجاد شده است.
وی با بیان اینکه اقدامات زنده‌یاد کاظمی‌آشتیانی به درمان ناباروری محدود نمی‌شود، گفت: ورود به بحث سلول‌های بنیادی از اقدامات هوشمندانه رویان در دوران زنده‌یاد کاظمی آشتیانی محسوب می‌شود که در یک زمان مناسب صورت گرفته است.ایران در میان ۱۰ کشور نخست دنیا قرار دارد که به حوزه سلول‌های بنیادی وارد شده‌اند. این دستاورد مهم ماحصل نگاه بلند و خردمندانه و عشق به وطن مرحوم کاظمی آشتیانی است.
رئیس سازمان جهاد دانشگاهی علوم‌پزشکی تهران با بیان اینکه ضرورت معرفی هر چه بیشتر این دانشمند و مدیر متعهد کشور، افزود: مقام معظم رهبری در یکی از سخنرانی‌های اخیر خود اظهار کرده‌اند که بسیاری از مردم جامعه شناختی از زنده‌یاد کاظمی آشتیانی ندارند؛ این در حالی است که کودکان «کریستین رونالدو» را می‌شناسند. مقام معظم رهبری بر این موضوع تاکید کرده‌اند شخصیت‌هایی مانند زنده‌یاد کاظمی آشتیانی که یک الگو هستند باید به تمام آحاد جامعه معرفی‌شوند. سخنان رهبری بیانگر اهمیت معرفی چهره‌های علمی مانند زنده‌یاد کاظمی آشتیانی به جامعه است.
حبیبی با بیان اینکه انسان‌ها در هر جامعه‌ای حضور دارند به الگوی آن جامعه تبدیل می‌شوند، گفت: فوتبالیست‌ها و سلبریتی‌ها به واسطه رسانه‌های اجتماعی و رسانه به طور مداوم در دسترس مردم قرار دارند و به همین به راحتی توسط مردم دیده می‌شوند. شرایط دانشمندان و محققان متفاوت است؛ آنها اغلب وقت خود را در آزمایشگاه‌ها، کتابخانه‌ها و پژوهشگاه‌ها سپری می‌کنند و با مردم ارتباط فراگیری ندارند. به دلیل اینکه مردم به طور مستقیم با دانشمندان در تماس نیستند و فقط در برخی از موارد با نتیجه کار آنها آشنا می‌شوند؛ اما با وجود چنین شرایطی، دستاوردهای دانشمندان سبب می‌شود که زندگی در جامعه جریان داشته باشد.
وی ادامه داد: گفت‌وگو با دوستان، نزدیکان و افرادی که از زنده‌یاد کاظمی آشتیانی شناخت دارند به شناسایی و معرفی این چهره ارزشمند کمک می کند. به طور قطع، معرفی چهره‌های علمی مانند زنده‌یاد کاظمی آشتیانی یا دکتر حسین بهاروند می‌تواند به محققان جوان کمک کند تا از چهره‌های ارزشمند علمی الهام بگیرند.
رئیس سازمان جهاد دانشگاهی علوم‌پزشکی تهران با بیان اینکه دانشمندانی مانند زنده‌یاد کاظمی آشتیانی توانسته‌اند نیازهای جامعه را به خوبی شناسایی کنند، افزود: این افراد توانسته‌اند مشکلات را شناسایی کنند و درجهت رفع آن گام بردارند.
* کشورهای پیشرفته به عالمان خود توجه می‌کنند
وی ادامه داد: اگر کشورهای توسعه یافته را مدنظر قرار دهیم به این نتیجه می‌رسیم که این کشورها به عالمان و دانشمندان خود توجه می‌کنند. توجه ویژه به دانشمندان به معنای داشتن یک رویکرد علمی در کارها و برنامه‌ها است؛ چنین رویکردی می‌تواند عامل موفقیت باشد. این روزها، اگر زنده‌یاد کاظمی آشتیانی را در کانون توجه قرار داده‌ایم، به این معناست که به چهره‌های علمی توجه می‌کنیم. عالمانی مانند زنده‌یاد کاظمی‌آشتیانی کشور خود را دوست دارند و برای ارتقاء آن تلاش می‌کنند.
حبیبی درباره ویژگی‌های فردی زنده‌یاد کاظمی آشتیانی گفت: ایشان یک ویژگی بارز داشتند و شاید همین ویژگی یکی از عوامل مهم پیشرفت بود و سبب شد که ایشان قله‌های بلند علمی و درمانی در عرصه‌های درمان ناباروری و سلول‌های بنیادی را فتح کند. زنده‌یاد کاظمی آشتیانی بزرگان، عالمان و نخبگان علمی کشور در کانون توجه قرار داد و به آنها رجوع می‌کرد. رجوع به عالمان را می‌توان یکی از بارزترین ویژگی‌های زنده‌یاد کاظمی‌آشتیانی درنظر گرفت.
رئیس سازمان جهاد دانشگاهی علوم‌پزشکی تهران گفت: در آستانه هجدهمین سالگرد درگذشت زنده‌یاد کاظمی آشتیانی قرار داریم؛ افراد بزرگی توسط ایشان در پژوهشگاه رویان جذب شدند که همچنان در این مرکز مشغول به خدمت‌رسانی هستند. زنده‌یاد کاظمی آشتیانی، چهره‌های علمی و دانشگاهی بزرگ کشور را در رویان جمع کرد و این افراد نقش موثری در بدنه رویان دارند. این اساتید جزو مدیران و اعضای هیات‌علمی پژوهشگاه رویان هستند که با تربیت جوانان توانسته‌اند برای کشور ظرفیت‌سازی کنند.
وی ادامه داد: من بازهم تاکید می‌کنم که زنده‌یاد کاظمی آشتیانی بر حضور و فعالیت بزرگان در عرصه علم تاکید کرده و برای حضور آنان در این عرصه بسترسازی کرده است. این رفتار و منش می‌تواند یک الگو و سرمشق برای فعالان عرصه علم باشد.
* زنده‌یاد کاظمی‌آشتیانی به تمام مولفه‌های زندگی افراد برجسته توجه می‌کرد
رئیس سازمان جهاد دانشگاهی علوم‌پزشکی تهران گفت: زنده‌یاد کاظمی‌آشتیانی به تمام مولفه‌های زندگی افراد برجسته توجه می‌کرد؛ به طور مثال، ایشان به مسائل مادی تیم تحت نظرش توجه می‌کرد تا آنها از نظر معیشتی دغدغه نداشته باشند. بررسی تاریخ جهاد دانشگاهی بیانگر این است که این به خاطر همین و منابع مالی فراوانی برخوردار نبوده است اما زنده‌یاد کاظمی آشتیانی برای کسب منابع برای توسعه علم و دانش همواره تلاش کرده است.
حبیبی با بیان اینکه زنده‌یاد کاظمی آشتیانی، با تلاش‌های فراوان توانست یک مجموعه ارزشمند ایجاد کند، اظهار کرد: پژوهشگاه رویان که ماحصل زحمات زنده‌یاد کاظمی آشتیانی است افتخار جهاد دانشگاهی محسوب می‌شود. رهبری با توجه به شناختی که از زنده‌یاد کاظمی آشتیانی دارند همواره از پژوهشگاه رویان حمایت معنوی کرده‌اند و این حمایت معنوی نقش موثری در ایجاد ظرفیت‌سازی برای جامعه علمی داشته است.
وی با بیان اینکه زنده‌یاد کاظمی‌آشتیانی برای انجام پژوهش‌ها و آزمایش‌های خود به منابع مالی نیاز داشت، گفت: ایشان برای کسب منابع مادی بسیار تلاش می‌کرد؛ شاید بتوان گفت که میزان تلاش‌های او به اندازه تلاش‌های چندین نفر بود.
حبیبی درباره زنده‌یاد کاظمی آشتیانی گفت: ایشان از ایمان والایی برخوردار بود و به خدواند توکل می‌کرد. ایمان به خدا در زندگی شخصی و کاری زنده‌یاد کاظمی‌آشتیانی مشهود است. امید، ایمان و توکل به خداوند که از ویژگی‌های زنده‌یاد کاظمی آشتیانی است، برای نسل جوان و محققان می‌تواند الگوی مناسبی باشد. زنده‌یاد کاظمی آشتیانی نشان داد که با اخلاص و پشتکار می‌توان به سختی ها و مشکلات غلبه کرد.
رئیس سازمان جهاد دانشگاهی علوم‌پزشکی تهران گفت: زنده‌یاد کاظمی آشتیانی یک مدیر جوان معتقد بود و مقام معظم رهبری در یکی از چندین سخنرانی‌های خود به این موضوع اشاره کرده‌اند. نکته مهم و اساسی این است که تربیت‌شدگان این چهره ارزشمند نیز از چنین ویژگی‌های برخوردار هستند.
انتهای پیام