این عمارت تاریخی، در نخستین سال های پهلوی اول و در مهرماه سال ۱۳۱۰ خورشیدی ساخته می شود. عمارت تاریخی پست که معماری اش همچون دیگر بناهای مرکز رشت، سبک نئوکلاسیک اروپایی دارد، در جایی ساخته شده که پیش از آن «عمارت دیوان خانه دولتی» قرار داشت.
عمارت دیوانی در زمان انقلاب مشروطه به آتش کشیده می شود. یک دهه بعد و بر ویرانه‌های آن ساختمان که تصاویرش موجود است عمارت ۴ طبقه پست ساخته می‌شود.
عمارت پست با پنجره های چوبی بلند و اتاقکی در طبقه چهارم، با دیگر بناهای تاریخی مرکز شهر رشت، یک بار در سال ۱۳۵۶ در فهرست آثار ملی ثبت می شود و بار دیگر به طور جداگانه در ۲۸ اسفند ۱۳۷۹ و به شمار ۳۴۹۷ در فهرست آثار ملی ثبت می‌شود.
۱۷ بهمن ماه ۱۳۹۹ نخستین «پست موزه مدرسه» در طبقه دوم عمارت تاریخی پست شهر رشت راه اندازی می شود.
در این موزه، گزیده تمبرهای قبل و بعد از انقلاب و مجموعه‌ای از پاکت های تمبر و نامه‌های کمیاب خارجی و همچنین مجموعه‌ای از اقلام قدیمی موزه‌ای در حوزه ارتباطات به نمایش گذاشته شده است.
افزون بر آن، نمایشگاه‌های دوره ای از مجموعه «عبدالعلی پژویان» در سالن کناری این موزه دائمی، برپا می شود و این بار به مناسبت روز رشت، اسنادی مرتبط با بلدیه رشت همچون سند انتخابات انجمن بلدیه رشت، اسناد دیگری مربوط به تجارتخانه‌های رشت، عقدنامه آصف الدوله شیرزای، نایب الحکومه گیلان، نامه‌های دولتی به حاکمان گیلان و طوالش، چند نمونه از قرآن های خطی، و تصاویری از رشت قدیم و شخصیت ها و مناسبت های برگزار شده در رشت و... به نمایش درآمده است.
عبدالعلی پژویان، مدیرعامل انجمن تمبر گیلان و یکی از اعضای انجمن مجموعه داری است. وی در گفت‌وگو با ایسنا درباره ضرورت حفظ اسناد مکتوب می گوید: اسناد تاریخی، جزو میراث مکتوب ماست و باید برای حفظ و حراست آن تلاش کرد.
وی در این نمایشگاه، سند خطی از انتخابات انجمن بلدیه رشت را نشان می دهد و ضمن بازخوانی سند، اضافه می کند: در این سند افراد منتخب و میزان رأی برای انجمن بلدیه یا همان شوراهای شهر رشت در یکصد سال پیش نوشته شده است. طی این سند می توان دید که میرزا خلیل رفیع که اولین شهردار شهر رشت بوده، در دوره ای در انتخابات انجمن بلدیه رشت نیز شرکت کرده بود.
وی افزود: خلیل رفیع به عنوان معتمد محله خمیران کیاب رشت در انتخابات شرکت کرده و ۳۰ رأی می آورد و در محله خمیران کیاب ۲ نفر معمتد محلی رأی می‌آوردند، مشهدی غلامعلی با همراهی محله بازار، ۶ رأی آورده است.
پژویان، با اشاره به مرمت بناهای تاریخی در تملک شهرداری رشت، می گوید: عمارت بلدیه و خانه میرزا خلیل رفیع از سوی شهرداری رشت درحال مرمت است و آن‌گونه که وعده داده شده، قرار است به عنوان «موزه بلدیه» و «موزه مشروطه» تغییرکاربری یابد.
وی با بیان اینکه گیلان در اعاده مشروطه پیشرو بوده ولی اسناد آن هنوز بازخوانی نشده است، اضافه می کند: برای راه اندازی موزه های تخصصی، نیاز است اسناد مکتوب و مستند، جمع آوری و در یک مجموعه تخصصی در معرض دید علاقمندان و پژوهشگران درآید. ولی هنوز شهرداری رشت و دیگر متولیان فرهنگی برای تهیه اسناد تاریخی ، اقدامی نکرده اند.
این مجموعه دار با اشاره به بازدید شهردار و رئیس شورای شهر رشت از نمایشگاه اداره پست، خاطرنشان می‌کند: اگرچه ساختمان های تاریخی در تملک شهرداری رشت در حال مرمت است ولی برای تجهیز این ساختمان ها و تغییرکاربری به موزه، باید هم اکنون شهرداری رشت به فکر باشد و بودجه لازم برای خرید اسناد را مصوب کند.
پژوهان، با بیان اینکه شخصاً ۱۱ هزار سند تاریخی در اختیار دارد، یادآور می شود: اسناد مکتوب مرتبط با مشروطه گیلان و تاریخچه بلدیه، توسط مجموعه داران بخش خصوصی خریداری شده است و باید شهرداری رشت با مذاکره با مجموعه داران، نسبت به تهیه اسناد تاریخی برای راه اندازی موزه های تخصصی اقدام کند.
گفتنی است، «عبدالعلی پژویان»، مدیرعامل انجمن تمبرگیلان و یکی از اعضای انجمن مجموعه داری است. پدر او مجموعه دار تمبر بوده و او نیز کار پدر را دنبال می کند. پژویان از سال ۱۳۳۵ مشغول جمع آوری تمبر است و بیش از ۲ میلیون تمبر دارد.
وی دفتر کاری در ساختمان تاریخی پست دارد و در جوار پست موزه مدرسه، به صورت دائمی نمایشگاه های تخصصی راه اندازی می کند.
انتهای پیام