ایسنا پیش‌تر طی گفت‌وگوهایی با پویان آزاده، محمدمهدی پیرخائفی و کیوان کیارس به بحث درباره آزمون‌ صدور کارت صلاحیت تدریس پرداخته بود و اعتقاد آنها بر این بود که در این آزمون‌ بیش از اینکه به مهارت‌های تدریس موسیقی افراد پرداخته شود، به مهارت‌های نوازندگی پرداخته می‌شود. گرچه که ممکن است فردی نوازنده خوبی باشد ولی توانایی کافی در انتقال دانسته‌های خود را نداشته باشد.

حال همین امر را با سعید خرمشاهی (مدرس موسیقی و نوازنده پیانو) که جزو اساتید برگزاری آزمون‌ کارت صلاحیت تدریس است، در میان گذاشتیم.

خرمشاهی طی گفت‌وگویی با ایسنا درباره نحوه برگزاری این آزمون‌ می‌گوید: پیش از هر چیزی به متقاضی‌های این آزمون‌ گفته می‌شود که قرار نیست امتحان نوازندگی بدهند. فردی که قصد دریافت کارت صلاحیت مربی‌گری را دارد؛ قرار است به واسطه این کارت در آموزشگاه‌های موسیقی کار کند، پس باید بتواند در همه جوانب صلاحیت مربی‌گری را داشته باشد. حال زمانی که بحث تدریس نحوه نواختن یک ساز در میان است، مهارت‌ نوازندگی یکی از مهارت‌هایی است که مربی باید دارا باشد است.

او ادامه می‌دهد: البته پیش از برگزاری آزمون به متقاضیان اعلام می‌شود که قرار است از چه دوره و آهنگسازهایی یک قطعه‌ را بنوازند تا آمادگی لازم را داشته باشند.

مسئله مهم؛ تئوری و آشنایی با دانش موسیقی است

این مدرس موسیقی تأکید می‌کند که در جریان برگزاری آزمون‌ صدور کارت صلاحیت تدریس، نکته مهم برای برگزارکننده‌های آزمون، تئوری و آشنایی با دانش موسیقی است؛ زیرا یک مدرس موسیقی قرار است، مهارت‌های نوازندگی را آمیخته با دانش موسیقی یعنی گام شناسی، فواصل، آکورد شناسی، اصطلاحات موسیقی و ...  منتقل کند.

او تصریح می‌کند: بسیاری از داوطلبانی که موفق به گذراندن این آزمون نمی‌شوند، اتفاقا مهارت نوازندگی بالایی دارند؛ زیرا بسیاری از نوازنده‌ها خوب ساز می‌زنند اما نمی‌توانند اطلاعات خود را به خوبی منتقل کنند. درحقیقت این نوازنده‌ها، افرادی هستند که مدرک دانشگاهی و توانایی نوازندگی بالایی دارند و اگر قرار باشد جزو کانون نوازندگان خانه موسیقی شوند، بدون فوت وقت قبول خواهند شد؛ چون این آزمون بیشتر به مهارت‌های نوازندگی معطوف است و سوال‌هایی که درباره تئوری موسیقی مطرح می‌شود کمتر است.

خرمشاهی در تکمیل صحبت‌های خود می‌گوید: البته ما آزمون‌ را خیلی سطح بالا نمی‌گیریم، تنها در حدی که بررسی کنیم که آیا متقاضی‌ها مفاهیم اولیه را می‌شناسد و تا چه حد با تئوری موسیقی آشنا هستند؟ به هر حال قرار نیست کارت نوازندگی صادر کنیم و توانایی متقاضی‌ها تنها باید در حدی باشد که بتوانند، دانسته‌های خود را منتقل کنند.

باید شیوه آموزش مشخص داشته باشند

او توضیح می‌دهد که «هر مدرسی باید از یک شیوه و متد آموزشی پیروی کند و نمی‌توان خلاف این امر عمل کرد. حال در برگزاری این آزمون، شیوه آموزش متقاضی‌ها به لحاظ پداگوژی بررسی می‌شود؛ در حقیقت از آنها سوال می‌شود که شیوه و متد آموزشی‌شان چیست؟ آیا دارای متد آموزشی هستند یا صرفا جسته گریخته تدریس می‌کنند.»

کارت‌ها درجه‌بندی می‌شوند

خرمشاهی درباره رده‌بندی کارت‌های صلاحیت تدریس می‌گوید: کلیه متقاضی‌های دریافت کارت صلاحیت تدریس در یک سطح نیستند؛ به همین علت قرار است که این کارت‌ها در سه سطح a, b, c درجه‌بندی شوند.

او توضیح می‌دهد: افرادی که کارت درجه سه را بگیرند، حق تدریس در تهران و شهرهای بزرگ را نخواهند داشت؛ زیرا این افراد توانایی رقابت با مدرس‌های آموزشگاه‌های پایتخت و شهرهای بزرگ را باتوجه به امکانات این شهرها نخواهند داشت. همچنین افرادی هم که کارت‌های درجه دو را دریافت می‌کنند، تنها اجازه تدریس در شهرستان‌هایی مانند کرج یا آموزشگاه‌های درجه دو و سه تهران را خواهند داشت، البته که خود آموزشگاه‌های درجه یک با آنها همکاری نخواهند کرد.

در راستای صحبت‌های این هنرمند درباره درجه‌بندی کارت‌های صلاحیت تدریس، از او می‌خواهیم که توضیحات بیشتری درباره علت ممنوعیت تدریس دارندگان‌ کارت‌های درجه سه در تهران و شهرهای بزرگ ارائه دهد.

او بیان می‌کند: در تهران، تعداد افرای که ساز می‌زنند و یا می‌خواهند نواختن یک ساز را یاد بگیرند، نسبت به شهرستان‌های کوچک بیشتر است و چون در تهران امکانات بیشتری داریم، این افراد هم به دنبال استاد خوب هستند. گرچه که در شهرستان‌های کوچک حق انتخاب چندانی وجود ندارد. به هر حال انتظارها از یک شهر کوچک نسبت به یک شهر بزرگ متفاوت است؛ همانند مقایسه اعتبار دانشگاه شریف و تهران با دانشگاه آزاد یک شهرستان کوچک است؛ البته منظور این نیست که دارندگان رتبه سوم، سطح خیلی پایینی دارند و ضعیف هستند؛ چراکه همین افراد هم باید در سطحی قابل قبول باشند و حداقل‌ها را دارا باشند.

شرایط سنی هم مهم است

او با بیان اینکه شرایط سنی افراد در صدور کارت‌های صلاحیت تدریس حائز اهمیت است، می‌گوید: محدودیت سنی صدور کارت‌های صلاحیت تدریس برای افراد ۲۴ سال به بالا است؛ زیرا ممکن است یک نوازنده ۱۵ ساله هم خوب ساز بزند و هم تئوری موسیقی را به خوبی بداند اما هنرجوها به علت شرایط سنی کم مدرس‌ها گمان کنند که آنها تجربه کافی ندارند و اعتماد نکنند.

پداگوژی در ایران یک امر غریب است

از او سوال می‌کنیم که بهتر نیست برای متقاضی‌های دریافت این کارت‌ها، کلاس‌های پداگوژی برگزار شود تا براساس آنچه می‌آموزند در کلاس‌ها شرکت کنند؟ که پاسخ می‌دهد: خانه موسیقی این دوره‌های را به صورت فشرده طی دو الی سه روز برگزار می‌کند و در پایان دوره به شرکت‌کننده‌ها یک مدرک داده می‌شود. البته سه جلسه کافی نیست ولی بی‌تأثیر هم نیست که حداقل شرکت‌کننده‌ها با شیوه‌های آموزشی روز دنیا آشنا شوند.

از او می‌پرسیم که آیا این کلاس‌ها ادامه خواهند داشت؟ قرار نیست مفصل‌تر برگزار شوند؟ که در پاسخ به این سوال هم می‌گوید: این امر به زمان اساتید بستگی دارد اما قبول دارم که این کلاس‌ها باید مداوم و مستمر باشند که افراد بتوانند در حوزه پداگوژی آموزش ببینند.

خرمشاهی ادامه می‌دهد: در اکثر دانشگاه‌های هنر و موسیقی دنیا، «پداگوژی» یک رشته است و هر ساز یک رشته پداگوژی جداگانه دارد؛ اگرچه که ما فقدان این کورس آموزشی را در دانشگاه‌های خود داریم اما  مسئله پداگوژی در ایران یک امر غریب است و ما فقدان شیوه‌های آموزشی را داریم؛ به همین جهت اکثر کسانی که تدریس می‌کنند این کار را به صورت تجربی یاد گرفته‌اند.

این مدرس موسیقی ادامه می‌دهد: پداگوژی این مسیر تجربی را کوتاه می‌کند؛ به این صورت که اگر قرار است فردی پس از ۲۰ سال آموزش تجربه، نحوه آموزش را یاد بگیرد، با پداگوژی حداقل طی دو سال این مسیر را طی می‌کند.

شرایط متفاوت فارغ‌التحصیلان دانشگاهی

این مسئله را نیز با او عنوان می‌کنیم که بعضی از مدرس‌های موسیقی، فارغ التحصیلان دانشگاهی هستند و زیر نظر وزارت علوم مدرک موسیقی خود را اخذ کرده‌اند اما همین افراد برای عضویت در خانه موسیقی یا اخذ مدرک صلاحیت تدریس باید هر بار آزمون‌ متفاوتی را از سر بگذرانند. آیا بهتر نیست برای تمامی این‌ها یک آزمون جامع برگزار شود؟ که پاسخ می‌دهد: خیر؛ برای فارغ‌التحصیل‌های دانشگاهی موسیقی، بسته به نوع مدرک و دانشگاه، امتیازهای متفاوتی را برای عضویت در خانه موسیقی تعریف کرده‌ایم. در حقیقت آزمون برای افرادی است که هیچ مدرک دانشگاهی ندارند و شناخته شده هم نیستند ولی آن افرادی که مدرک دانشگاهی دارند و یا شناخته شده هستند، آزمونی ندارند.

او تصریح می‌کند: درحقیقت از کسانی که مدرک دانشگاهی دارند برای عضویت در خانه موسیقی آزمون گرفته نمی‌شود؛ مثلا فردی که مدرک کارشناسی یا کارشناسی ارشد را داشته باشد، بدون آزمون می‌تواند عضو خانه موسیقی شود؛ زیرا قبلا آزمون خود را در دانشگاه پس داده‌ است. همچنین ممکن است فردی از نظر اعتبار نوازندگی زبان‌زد باشد ولی مدرک دانشگاهی نداشته باشد که در این صورت هم نیازی به آزمون نیست.

خرمشاهی ادامه می‌دهد: آن افرادی که شناخته شده نیستند و  مدرک دانشگاهی هم ندارند، باید در آزمون شرکت کنند که از سطح آنها مطلع شویم.

چرا کارت صلاحیت تدریس مهم است؟

او درباره علت اهمیت کارت صلاحیت تدریس می‌گوید: ممکن است برخی از مدرس‌ها تحصیلات دانشگاهی بالایی داشته باشند، ولی از حداقل‌های اصول آموزشی آگاه نباشند؛ به همین جهت این آزمون راهی است که مدرس‌های موسیقی را محک بزنیم. به هر حال مدرک دانشگاهی در این امر اهمیتی ندارد حتی اگر دکترا هم داشته باشند، مگر اینکه شناخته شده باشند و بدانیم که فردی سال‌ها است تدریس می‌کند. حتی افرادی بوده‌اند که کارشناسی ارشد موسیقی داشته‌اند ولی سه بار آزمون را رد شده‌اند، علت هم این است که آموزش با نوازندگی تفاوت دارد. هر نوازنده‌ی خوبی، لزوما نمی‌تواند یک مدرس خوب موسیقی باشد.

کارت صلاحیت تدریس برای آموزشگاه‌ها است

همچنین از او سوال می‌کنیم که این آزمون‌ چقدر می‌تواند مانند یک فیلتر عمل کند که آن مدرس‌هایی که مثلا از طریق فضای مجازی کار می‌کنند ولی فقط زرق و برق دارند و کارشان اصولی نیست، کمتر امکان فعالیت داشته باشند؟ اصلا چقدر این آزمون‌ جدی گرفته شده‌ است؟ و او پاسخ می‌دهد: کارت صلاحیتی که ما صادر می‌کنیم مربوط به آموزشگاه‌ها است؛ چون وزارت ارشاد تصمیم گرفته است که آموزشگاه‌ها نظم بگیرند و هر کسی نتواند تدریس کند؛ بلکه تنها افرادی اجازه تدریس داشته باشند که یا فارغ‌التحصیل موسیقی هستند یا از طریق آزمون مهارت و توانایی آنها محک زده شده است و اجازه تدریس پیدا کرده‌اند.

او ادامه می‌دهد: برخورد با مدرس‌هایی که از طریق فضای مجازی به شیوه‌های نادرست فعالیت می‌کنند، برعهده وزارت ارشاد است و متاسفانه کنترلی روی آنها وجود ندارد. این کارت فقط برای ارائه به آموزشگاه‌ها در زمان آغاز همکاری است و نمی‌توان به صورت خصوصی از آن استفاده کرد؛ زیرا اعتباری نخواهد داشت.

این مدرس موسیقی همچنین درباره توجه به دریافت کارت صلاحیت تدریس از سمت مدرس‌های موسیقی می‌گوید: به نظر می‌رسد در یک سال اخیر که وزارت ارشاد این مسئله را جدی دنبال می‌کند، آموزشگاه‌ها هم جدی برخورد می‌کنند و از مدرس‌های خود می‌خواهند که یا کارت را ارائه دهند یا در آزمون شرکت کنند و کارت خود را دریافت کنند. به عقیده من وزارت ارشاد باید در این زمینه سخت‌گیری کند و از همه آموزشگاه‌ها بخواهد که کارت صلاحیت تدریس مدرس‌های خود را ارائه دهند و با افرادی هم که کارت ندارند برخورد کنند.

او ادامه می‌دهد: به طور کلی باید بازرس‌هایی از خانه موسیقی یا وزارت ارشاد برای پیگیری این مسئله در نظر گرفته شوند؛ البته به طور کلی چون هر آموزشگاه ‌مدرس‌های زیادی دارد، پیگیری این کار سخت است ولی وزارت ارشاد می‌تواند اعلام کند که هر مدرس در پرونده مدارک خود باید کارت صلاحیت تدریس را هم ارائه دهد و یا اینکه آموزشگاه‌ها خود در سایت‌هایشان در بخش معرفی اساتید، کارت صلاحیت تدریس را هم اضافه کنند.

انتهای پیام