حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مروی امروز، ۲۲ آذرماه، در مراسم افتتاحیه دومین کنگره بین‌المللی فرهنگ و هنر در تمدن اسلامی با محوریت مکتب هنر رضوی که در سازمان علمی و فرهنگی آستان قدس رضوی برگزار شد، اظهار کرد: ما خداوند را بهترین هنرمند و خالق هنر می‌دانیم. امام خمینی(ره) به مناسبت روز کارگر تعبیری داشتند که اگر آن عالم بزرگ، فیلسوف و اسلام‌شناس این سخن را نمی‌گفت شاید ما جرات نمی‌کردیم که بگوییم خداوند خالق هنر است.
وی افزود: اگر به هنرهای هفت گانه نگاهی بیاندازیم قطعا خداوند را خالق آن می‌دانیم. موسیقی یک هنر است که بسیار هم موثر، تاثیرگذار و نقش‌آفرین تلقی می‌شود. سرمنشاء موسیقی از خداوند است؛ از دیرباز وزیدن باد درختان صداهایی را به وجود می‌آورد و تولید می‌کرد و این امر باعث شد تا انسان هم به این فکر بیافتد که از این نی‌زارها صدا تولید کند. بنابراین موسیقی‌دانان از خدا یاد گرفتند که صدا تولید کنند. اگر وزیدن باد میان نی‌زارها تولید صدا نمی‌کرد شاید بشر به این فکر نمی‌افتد که ابزاری برای تولید صدا بسازد.
تولیت آستان قدس رضوی عنوان کرد: خداوند در حوزه ادبیات نیز خالق هنر است که نمونه بارز آن قرآن است. «قُلْ لَئِنِ اجْتَمَعَتِ الْإِنْسُ وَالْجِنُّ عَلَی أَنْ یَأْتُوا بِمِثْلِ هَذَا الْقُرْآنِ لَا یَأْتُونَ بِمِثْلِهِ وَلَوْ کَانَ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ ظَهِیرا؛ قطعاً اگر جنّ و انس گرد آیند که مانند این قرآن را بیاورند، نمی توانند مانندش را بیاورند..» اوج هنر ادبی در قرآن است که بزرگترین ادبا نتوانستند یک آیه مشابه بیاورند.
نباید هنر را از مذهب و معنویت جدا کنیم
وی بیان کرد: در حرم مطهر رضوی هنرهای فراوانی مشاهده می‌کنیم که گنجینه‌ای از فاخرترین هنرها در این مکان مقدس دیده می‌شود. همچنین مرقد امام معصوم و ولی خدا سرشار از فاخرترین هنرهاست که نشان‌دهنده پیوند ناگسستنی میان هنر، مذهب و معنویت است. بنابراین نباید هنر را از مذهب و معنویت جدا کنیم.
مروی تصریح کرد: بسیاری از افراد از این امر مقدس برای افکار شیطانی خود از آزادی و حقوق بشر برای منافع خود استفاده می‌کنند و افراد سلطه‌گر با همین سلاح آزادی و حقوق بشر آزادی و جهالت را در غزه نشان می‌دهند. هنر از آن واژه‌های مقدس و مظلومی است که سلطه‌گر عالم برای سلطه بر انسان‌ها از آن‌ها استفاده می‌کند. هنر در تربیت جامعه نقش‌آفرینی می‌کند و یک ابزار مهم تربیتی است.
وی خاطرنشان کرد: حرم مطهر رضوی روشن‌ترین دلیل پیوند هنر و مذهب است. بسیاری از افرادی که در حرم مطهر یا فضاهای بزرگ هنرمندانه معماری کردند در واقع فقیه بودند. هنری که در حرم مطهر شاهد آن هستیم برخواسته از فقه است نه فقط ذوق یک هنرمند سکولار.
تولیت آستان قدس رضوی با بیان اینکه تمامی معماری حرم توسط فقها و اسلام‌شناسان طراحی شده است، اظهار کرد: آیا می‌دانید که چرا ضریح امام رضا(ع) وسط آن اتاق یا فضا قرار نگرفته است؟ یک علت آن این است که اگر ضریح وسط قرار می‌گرفت ممکن بود مردم به دور ضریح طواف کنند و بدعت در دین شود. بنابراین به گونه‌ای طراحی شده که مردم به دور آن طواف نکنند.
وی گفت: همان‌گونه که در معماری، کاشی‌کاری و ... از موضع تفکر پیش می‌رفتند در این حوزه نیز این‌گونه تفکر شده است که پیوند عمیق ناگسستنی میان هنر و مذهب را نشان می‌دهد. بنابراین ایجاد پیوند این دو مقوله با هم شکوه یک هنر را بیان می‌کند. شاید این مورد در هنرهای هفت گانه تعریف نشود و آن حضور مردم در حرم است که این هنر را همه می‌بینند و تقریبا هیچ توجهی نیز به آن نمی‌شود. فردی که میلیون‌ها انسان را به مرقد خود بکشاند هنر نیست؟ امام رضا(ع) دائما در حال هنرنمایی هستند و از خود هنر نشان می‌دهند. همچنین مسجد گوهرشاد تجلی زیبایی یک هنر است.
هنر به انسان تعقل می‌دهد
مروی ادامه داد: گوته در یکی از صحبت‌های خود می‌گوید «انسان باید در طول زندگی هر روز کمی موسیقی گوش دهد، کمی شعر بخواند و روزی یک تصویر زیبا ببیند تا علایق دنیوی نتواند حس زیباشناسی را که خداوند در روح او قرار داده است را نابود کند». هنر به انسان تعقل می‌دهد که به راحتی قابل درک نیست.
امتداد هنر رضوی به معنی امتداد اخلاق و ادب رضوی است
تولیت آستان قدس رضوی عنوان کرد: ما باید هنر رضوی را در جامعه امتداد دهیم؛ امتداد هنر رضوی یعنی امتداد اخلاق و ادب رضوی که باید آن را به جامعه منتقل کنیم.
در پایان از کتاب چکیده مقالات دومین کنگره فرهنگ و هنر در تمدن اسلامی که با محوریت مکتب هنر رضوی نوشته شده است، توسط تولیت آستان قدس رضوی نیز رونمایی شد.
انتهای پیام