در این آئین که به همت معاونت فرهنگی جهاددانشگاهی واحد اصفهان و با مشارکت محفل ادبی شعر جمعه، روز پنج‌شنبه (۱۶ آذر ماه) در کتابفروشی جهاد دانشگاهی واحد اصفهان برگزار شد، ضمن رونمایی از کتاب «عکاسی از شهر سوخته»، شاعرانی مانند فهیمه براتی، مهسا بختیاری، حسن توکلی، علیرضا جان‌نثاری، آزاده بهمنی، رضا باب‌المراد، مریم کریم‌آبادی،  مصطفی کریمیان، لیلا معصومی و نیما مختاری به خوانش اشعار خود پرداختند.

در ابتدای این نشست احسان نوری، کارشناس برنامه‌ و شاعر گفت: یکی از تکنیک‌های اختصاصی جواد خوانساری شاعر کتاب «عکاسی از شهر سوخته» شگفت زده کردن مخاطب با یک خروج از سطح شعر به سطحی رئال‌تر است. من به عنوان مخاطب به این نتیجه رسیدم که این مجموعه بر اساس پختگی آثار و تاریخ سُرایش چیدمان شده است.

او با بیان اینکه مجموعه این کتاب شعر شامل ۱۰۴ صفحه و ۶۹ شعر کوتاه و نیمه بلند است که با اهتمام نشر حکمت کلمه به دست علاقه‌مندان ادبیات رسیده و به دوفصل شعرهای کوتاه و شعرهای بلند تقسیم شده است، اظهار کرد: در ویراستاری کتاب «عکاسی از شهر سوخته» نقص‌هایی دیده می‌شود که ناشی از کوتاهی نشر حکمت کلمه است. باید پاورقی‌ها و تذکرهایی انجام می‌گرفت.

نوری ادامه داد: این نوع چیدمان اشعار حُسن و معایبی دارد. حُسن چیدمان، صادقانه بودن مولف است که سیر و تحول خود را به مخاطب انتقال می‌دهد و مخاطب می‌تواند برداشت بهتری از شعر کند اما مخاطبی که بدون شناخت از مولف با این مجموعه اشعار برخورد می‌کند، ممکن است این مجموعه را از دست دهد.

این شاعر با اشاره به اینکه یکی از تکنیک‌های تکرارشونده در مجموعه کتاب شعر جواد خوانساری دوگانگی دوعنصر تضاد بوده است، افزود: این تقابل جزو تکرارشونده‌ترین تکنیک‌ها است که پررنگ در مجموعه این کتاب دیده می‌شود و نشان‌دهنده فلسفه شاعر است. تضادهایی که در ابتدای شعرها اتفاق می‌افتد، پارادوکس بسیار زیبایی را ایجاد می‌کند.

او درباره اینکه یکی از تکنیک‌هایی که شاعر در کتاب «عکاسی از شهر سوخته» استفاده کرده، تکرار است، اضافه کرد: اگرچه تکرار باعث استحکام ساختار می‌شود اما یک تیغ دولبه است که کسالت مخاطب را به‌همراه دارد. فکر می‌کنم شاعر بسیار چیره‌دستانه مرز تکرار را رعایت کرده و مضامین تکرارشونده، نگاه به دنیای درون است که به نوعی می‌توان گفت سنت‌های ادبی ما نیز محسوب می‌شود و در سنت عرفانی یک عالم اکبر(جهان هستی) و عالم اصغر (دنیای درون ما) است.

نوری اضافه کرد: کلماتی مانند پژواک، عکاس، تکه تکه شدن، دودی، چشم گشودن در نور و یا نوری که از ظلمت بیرون می‌آید ازجمله موتیف‌های تکرارشونده این مجموعه شعر دانست.

این شاعر با تأکید بر اینکه یکی از تکنیک‌های اختصاصی جواد خوانساری شگفت‌زده کردن مخاطب با یک خروج از سطح شعر به سطحی رئال‌تر است، خاطرنشان کرد: شکل‌های مختلف به دنیای درون خویش افتادن در شعر جواد خوانساری و بسیاری از اشعار دیده می‌شود. به‌عنوان مخاطبِ ردپای ادبی کلاسیک، از لحاظ  کلمات فاخر و مضامین و همچنین به کاربردن واژه‌آرایی‌ها و جمع عناصر در کنارهم ذهنیت استفاده از ردّ پای کلاسیک را در کتاب شعر «عکاسی از شهر سوخته» ایجادکرده است.

او تأکید کرد: بزرگ‌ترین نقطه قوت اشعار کتاب «عکاسی از شهر سوخته»، خلاقیت، داشتن ساختار و خلق تصاویر بکر و کاملاً شخصی است؛ ضمن اینکه با وجود کوتاهی اشعار، زیاده‌گویی، اطناب و دست‌کم گرفتن مخاطب، از جمله نقاط ضعف این مجموعه است.

عباس کیقبادی، مجری و میزبان این نشست نیز به نام کتاب جواد خوانساری یعنی «عکاسی از شهر سوخته» چنین اشاره کرد که دو نوع معنا از این عنوان برداشت می‌شود. او سپس بیان کرد: یک معنا تأکید بر فعل عکس گرفت یعنی «عکاسی از شهر سوخته» و معنای دیگر توجه به فاعل آن یعنی عکاسی و درنتیجه، «عکاسی، از شهر سوخته» است.

شاعر باید صدای کلمات را به گوش مخاطبین برساند

در ادامه نیز مرتضی رشیدی، عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان با اشاره به اینکه اگر برای اولین‌بار مجموعه شعری را بخوانیم تقابل‌ها و تباین‌ها است که به ذهن می‌رسد، افزود: شاید بتوان گفت اساس ساختار بسیاری از شاهکارهای ادبی ما چه در دوره کلاسیک و معاصر تباین است؛ اما متاسفانه بسیاری از نوگراهای ما به زبان توجه ندارند.

عضو هیئت علمی دانشگاه با بیان اینکه مهم‌ترین ویژگی مجموعه شعر «عکاسی از شهر سوخته» تصویرسازی است، افزود: زبان‌شناسان معتقدند موسیقی، ذات زبان است و بسیاری از نوگراهای افراطی که مطالعه دقیقی در زمینه زبان‌شناسی و ادبیات ندارند معتقدند موسیقی و وزن عروضی از بیرون تحمیل می‌شود. درواقع شاعر مانند رهبر ارکستر است و کلمات به تنهایی و جداگانه نوازنده‌هایی هستند که هرکس ساز خود را می‌نوازد و این رهبر ارکستر کلمات است که همنوایی را می‌رساند. شاعر باید صدای کلمات را به گوش مخاطبین برساند. 

او ادامه داد: زبان‌شناسان می‌گویند که درست است که در شعر سپید، آن موسیقی وزن و عروضی از شعر گرفته می‌شود اما شاعر سعی ‌می‌کند از امکانات دیگر موسیقایی بیشتر استفاده کند.

رشیدی خاطرنشان کرد: کاملاً مشخص است که جواد خوانساری برای سرودن شعر، مطالعه انجام داده و اشعارش به‌ویژه در حوزه زبانی بسیار سالم است. این در حالی است که متأسفانه بسیاری از نوگراها و غربی‌ها در حوزه نقد ادبی کار کردند و به زبان توجهی ندارند و نوآوری را در شکستن زبان می‌دانند.

او توضیح داد: تصویرسازی یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های کتاب «عکاسی از شهر سوخته» است؛ ضمن اینکه باید اشاره کرد که بازی‌های زبانی و موسیقی کلمات در حوزه شعر سپید اهمیت بسیاری دارد. نکته جالب دیگر در این مجموعه شعر، نام‌گذاری نکردن هر یک از اشعار کتاب است. همچنین تلاش شاعر در کتاب «عکاسی از شهر سوخته» نیز برای این است که یک مورد ذهنی را عینی کند.

در این آئین همچنین جواد خوانساری، شاعر کتاب «عکاسی از شهر سوخته» ضمن قدردانی از محفل ادبی جمعه، کتابفروشی اردیبهشت جهاددانشگاهی واحد اصفهان و خانواده‌اش، اشاره کرد که از اشعار کوتاه به سمت اشعار بلند رفته و این داستان ادامه دارد. او در پایان نیز آخرین و بلندترین شعر کتاب «عکاسی از شهر سوخته» را قرائت کرد.

انتهای پیام