جنگل های هیرکانی، یکی از آخرین و معدود باقی مانده های جنگل های باستانی خزان کننده روی کره زمین هستند که از یک مسیر تکامل، بقا، تاب آوری و مقاومت، تطبیق و گونه زایی منحصر به فرد، برای ۵۲ میلیون سال بی وقفه از دوران سوم زمین شناسی تاکنون به حیات و تکامل خود ادامه داده اند.
این جنگل ها به عنوان یکی از نادرترین و ارزشمندترین رویشگاه های طبیعی پهن برگ و خزان کننده در جهان معرفی شده و در اصل می توان برخی از منابع این رویشگاه ها را فسیل یا موزه زنده عنوان کرد.
جنگل فتاتو واقع در شهرستان خمام بخشی از آخرین نمونه های باقیمانده جنگل های هیرکانی از نوع جلگه ای و از توسکاستان های قشلاقی حاشیه دریای کاسپین در استان گیلان بوده که در روز یکشنبه ۹۹/۰۶/۲۳ در دفتر ثبت آثار وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به عنوان اثر ملی طبیعی به ثبت رسید.
در جریان گشت و گذار در داخل این جنگل به اهالی منطقه بر می خوریم که در حاشیه این جنگل های طبیعی در حال کار و فعالیت هستند.
یکی از اهالی می‌گوید: جنگل فتاتو به خاطر پس‌روی آب دریای کاسپین به وجود آمده است.
علی اسماعیلی که ۸۰ سال سن دارد، ادامه می دهد: من بچه بودم یادم است انتهای جنگل، آب دریا بود. کم کم در بخش خشک شده، درختان توسکا درآمد. درختان توسکا آب دوست هستند و ریشه‌هایشان در آب بهتر رشد می‌کند.
این مرد روستایی که نزدیک به جنگل، شالیزار دارد، می افزاید: بیشتر شالیزارهای این اطراف توسط خان منطقه، گداعلی ابدی، ایجاد شده است. خود من شالیزارم را قبل انقلاب از پسر ارباب گرفتم، دست خط دارم. پسرش اسماعیل ابدی، سال‌ها خارج از کشور زندگی کرد و مزار او اکنون در خمام است.
اسماعیلی با دلخوری تصریح می کند: اکنون به ما می‌گویند این جنگل متعلق به اداره منابع طبیعی است؛ منِ کشاورز، تنها سرمایه‌ام همین شالیزار است. بعد از زلزله سال ۱۳۶۹، اهالی کم کم جنگل را تراشیده و باغ و بیجار گرفتند.
وی عنوان می کند: قبول دارم که باید از جنگل حفاظت کرد، اما ما کشاورز هستیم و اکنون سن ما بالا رفته و توان جسمی برای کشت و کار نداریم. جوان تر که بودم روزی سه بار پیاده از ده تا سر بیجار می‌رفتم، اما الان نه کمر دارم و نه پا و نه سرمایه‌ای که پیری‌ام را با آن سرکنم.
با توجه به نگرانی های این مرد روستایی و برخی دیگر از اهالی، همچنین اهمیت حفاظت از اراضی ملی به ویژه جنگل های ارزشمند و بی نظیر هیرکانی، نظر سرپرست اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان خمام را درباره چگونگی پاسداشت از جنگل ها جویا شدیم.
با هرگونه تصرف اراضی ملی اعم از جنگل و تالاب مقابله می کنیم
علی کاشفی، سرپرست اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان خمام در گفت وگو با ایسنا، با اشاره به اهمیت جنگل های هیرکانی در جغرافیای کشور ایران، اظهار کرد: ایران آب و هوای خشک و نیمه خشک دارد و لذا وجود جنگل های شمال نقش مهمی در اقلیم سرزمین ما ایفا می کند.
وی هر درخت را به منزله یک ریه تنفسی دانست و افزود: حفظ هر کدام از گونه های جنگلی به مثابه حفظ جان انسان هاست و لذا باید در حفاظت و حراست از جنگل ها آگاهی و حساسیت داشته باشیم.
رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری خمام، با اشاره به وجود بخشی از جنگل های جلگه ای هیرکانی در منطقه "فتاتو"، عنوان کرد: جنگل های فتاتو که حدود ۴۸۰ هکتار وسعت دارد، ثبت ملی شده است. این جنگل ها از گونه های پهن برگ هیرکانی محسوب می شوند و بسیار ارزشمند هستند.
کاشفی با بیان اینکه جنگل های فتاتو از سه طرف به شهرستان های رشت، بندرانزلی و خمام متصل است، عنوان کرد: موقعیت جغرافیایی شهرستان موجب شده راه در رو برای قاچاقچیان چوب فراهم شود که اهمیت اقدامات حفاظتی و پایش مستمر عرصه ها توسط نیروهای جنگلبان را دوچندان می کند.
وی از تشکیل ۱۲ فقره پرونده تخلف با محوریت تصرف اراضی ملی حاشیه جنگل فتاتو از ابتدای سال تاکنون خبر داد و خاطرنشان کرد: ۹ فقره پرونده نیز با موضوع رفع تصرف اراضی حاشیه تالاب انزلی در دست بررسی است.
سرپرست اداره منابع طبیعی خمام، با بیان اینکه جنگل های فتاتو بر اساس برگ تشخیص سال ۱۳۵۲ متعلق به دولت است، گفت: سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری به نمایندگی از دولت جمهوری اسلامی ایران مالکیت این اراضی را ثبت کرده است.
کاشفی با اشاره به وجود چهار لکه از اراضی ملی در شهرستان خمام به وسعت ۴۰ هکتار، اضافه کرد: شهرستان خمام حدود ۱۳۰۰ متر نوار ساحلی دارد.
وی یکی از مشکلات شهرستان خمام به ویژه اراضی حاشیه جنگل فتاتو را برخی ادعاها درباره مالکیت این اراضی دانست و تصریح کرد: با توجه به اینکه عمده اسناد مطرح شده و فروشنامه ها، بر اساس نسق های قدیمی بوده و این نسق ها فاقد حدود اربعه می باشد، متاسفانه برخی از سودجویان با دست آویز کردن همین موضوع اقدام به فروش اراضی ملی به افراد غیر بومی می کنند.
سرپرست اداره منابع طبیعی خمام، با اشاره به موقعیت مکانی اراضی محدوده جنگل فتاتو و نزدیکی آن به ساحل، متذکر شد: افراد ناآگاه که اقدام به خرید این اراضی می کنند، دچار مشکل می شوند.
وی با بیان اینکه جنگل های فتاتو با اراضی کشاورزی و عمدتا شالیزاری احاطه شده است، تاکید کرد: چهار روستا دور تا دور جنگل فتاتو را گرفته و گاها شاهد برخی تصرفات توسط مردم محلی هستیم؛ البته با همکاری دهیاران و اجرای گشت های حفاظتی، با هرگونه تصرف اراضی ملی اعم از جنگل و تالاب مقابله می کنیم.
کاشفی در پایان متذکر شد: یگان حفاظت اداره کل منابع طبیعی استان به صورت شبانه روزی مشغول پایش و حراست از انفال الهی است و لذا از همشهریان عزیز درخواست می کنیم در صورت مشاهده هرگونه تخلف یا تجاوز به اراضی ملی با شماره ۱۵۰۴ تلفن گویای اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان گیلان تماس بگیرند تا در اسرع وقت همکاران ما در اداره منابع طبیعی شهرستان به موضوع رسیدگی کنند.
انتهای پیام